กระชายดำ ประโยชน์สรรพคุณ และงานวิจัยข้อดีข้อเสีย

ชื่อสมุนไพร กระชายดำ

ชื่ออื่นๆ/ ชื่อท้องถิ่น กระชายม่วง , ว่านเพชรดำ , ขิงทราย (มหาสารคาม) , ว่านตกตะลึง , ว่านพญานกยูง , ว่านกั้นบัง ,ว่านกำบัง , ว่านกำบังภัย , กะแอน . ระแอน (ภาคเหนือ)

ชื่อวิทยาศาสตร์ Kaempferia parviflora Wallich. ex Baker

ชื่อวงศ์Zingiberaceae

ถิ่นกำเนิดกระชายดำ

มีถิ่นกำเนิดในเอเซียอาคเนย์ พบได้หนาแน่นในแถบมาเลเซีย เกะสุมาตรา เกาะบอร์เนียว อินโดจีน และในประเทศไทย และก็มีเขตการกระจายจำพวกทั่วไปในทวีปเอเชียเขตร้อน ในประเทศจีนตอนใต้ ประเทศอินเดีย และพม่า สำหรับประเทศไทยนั้นมีการปลูกกระชายดำมากในจังหวัดเลย ตาก จังหวัดกาญจนบุรี รวมทั้งจังหวัดอื่นๆทางภาคเหนือ

ลักษณะทั่วไปของกระชายดำ

กระชายดำจัดเป็นไม้ล้มลุกแก่หลายปีมีเหง้าอยู่โต้ดิน โดยในแต่ละส่วนมีเนื้อหาดังต่อไปนี้

• เหง้ากระชายดำ นั้นมีลักษณะเป็นทรงกลม เป็นปุ่มป่นเรียงต่อกัน แล้วก็มักมีขนาดเท่าๆกัน มีหลายเหง้าและก็อวบน้ำ ผิวเหง้ามีสีน้ำตาลอ่อนถึงสีน้ำตาบเข้ม และอาจเจอรอยที่ผิวเหง้าเป็นบริเวณที่จะงอกของต้นใหม่ ส่วนเนื้อข้างในชองเหง้ามีสีม่วงอ่อน สีม่วงเข้ม ไปจนถึงม่วงดำ เหง้ามีกลิ่นหอมส่วนตัว รวมทั้งมีรสชาติขมน้อย โดยกระชายดำที่ดีนั้นควรจะมีสีม่วงเข้มถึงสีดำ
• ใบกระชายดำ มีใบเป็นใบลำพัง ลักษณะเป็นรูปรีหรือรูปไข่ มีความกว้างโดยประมาณ 5 – 10 ซม. แล้วก็ยาวราวๆ 10 – 15 ซม. ปลายใบแหลม ขอบของใบหยักตามเส้นใบ ผิว ในเป็นร่องคลื่นตลอดใบตามแนวของเส้นใบ ใบมีสีเขียวสด ส่วนโคนก้านใบมีลักษณะเป็นกาบหุ้มห่อลำต้นไว้ ขอบก้านใบมีสีแดงตลอดความยาวของก้าน ส่วนกลางก้านเป็นร่องลึก
• ดอกกระชายดำ ดอกออกเป็นช่อแทรกขึ้นมาจากโคนกาบใบ ก้านช่อดอกมีความยาวประมาณ 5 – 6 เซนติเมตร กลีบดอกไม้ที่ส่วนโคนเชื่อมเป็นหลอด ยาวประมาณ 3 - 3.2 เซนติเมตร ที่ปลายแยกเป็นแฉก เกสรตัวผู้เป็นหมัน มีสีขาว ลักษณะเป็นรูปขอบขนาด มีความกว้างประมาณ 3 มม. แล้วก็ยาวราวๆ 10 -13 มม. ส่วนกลีบปลายมีสีม่วง

การขยายพันธุ์กระชายดำ

แพร่พันธุ์โดยการใช้หัวหรือแยกหน่อ ปลูกได้ตลอดปี แต่ว่าฤดูที่เหมาะสมอยู่ในระหว่างมีนาคม – พ.ค. การเตรียมหัวกระชายดำสำหรับปลูก หัวกระชายดำหัวหนึ่งจะมีหลายแง่ง ให้บิ (หัก) ออกมาเป็นแง่งๆถ้าแง่งเล็กก็ 2 – 3 แง่ง ถ้าหากแง่งใหญ่บริบูรณ์ก็แค่แง่งเดียวก็พอเพียง เนื่องจากว่าเมื่อกระชายดำโตขึ้น กระชายดำก็จะแตกหน่อ แล้วก็กำเนิดหัวกระชายดำหัวใหม่ขึ้นมาแทน รวมทั้งจะขยายหัวและก็หน่อออกไปเรื่อยๆจะมากมายหรือน้อยขึ้นอยู่กับการดูแลและรักษา ท่อนหัวหรือแง่งที่ใช้ปลูกในช่วงแรกที่เหี่ยวเฉาแล้วก็แห้งไปสุดท้าย ก่อนนำไปปลูก ควรทารอยแผลของแง่งกระชายดำที่ถูกหักมาด้วยปูนกินหมาก หรือจะจุ่มน้ำยากันเชื้อราก็ได้ แล้วผึ่งในที่ร่มจนหมดหรือแห้ง แล้วจึงนำไปปลูก การปลูกกระชายดำก็ราวกับการปลูกกระชายธรรมดาโดยปกติ สามารถปลุกได้ดีในดินซึ่งร่วนซุย การระบายน้ำดี แต่ระวังไม่ให้อุทกภัยขัง ด้วยเหตุว่าจะก่อให้หัวหรือเหง้าบูดเน่าได้ง่ายส่วนในดินเหนียว แล้วก็ดินแดงไม่ค่อยจะสมควรนัก โดยธรรมชาติและกระชายดำขอบขึ้นตามร่มไม้ในป่าดิบ และก็ป่าเบญจพรรณทั่วๆไป แม้กระนั้นในก็สามารถปลูกได้

องค์ประกอบทางเคมีของกระชายดำ

ข้อมูลทางวิทยาศาสตร์พบว่า ในเหง้ากระชายดำมีน้ำมันหอมระเหยแต่ว่าพบในปริมาณน้อย (ราวร้อยละ 1 – 3) น้ำมันหอมระเหยของกระชายดำมีสารเคมีหลายแบบ ได้แก่ 1.8-cineol,camphor, d-borneol และ methyl cinnamate น้ำมันหอมระเหยที่พบส่วนน้อย ดังเช่นว่า d-pinene, zingiberene , zingiberone, curcumin แล้วก็ zedoarin นอกเหนือจากนั้น ยังพบสารอื่น ดังเช่นว่า กลุ่มไดไฮโดรซาลโคน pincocembrin แล้วก็กล่มุซาลโคน (อาทิเช่น 2 , 4 , 6-trihydroxy chalcone รวมทั้ง cardamonin)(ณาตยา ธนะศรีวัฒนา, สุนิดา ณ ตะกั่วทุ่ง, ธนนันต์ ฐานะจาโร,2540)

สูตรโครงสร้างทางเคมีสารกรุ๊ป chalconeที่มา Rein (2005)

สูตรส่วนประกอบทางเคมีสารกรุ๊ป Anthocyanin

ที่มา Castaneda-Ovando et al. (2009)

สรรพคุณกระชายดำ

ใช้บำรุงกำลัง แก้เมื่อยเนื้อเมื่อยตัวแล้วก็อาการเหนื่อยล้า รวมทั้งเพิ่มสมรรถภาพทางเพศขับลม เป็นยาอายุวัฒนะ แก้จุกเสียด แก้ปวดท้อง หรือตำกับเหล้าขาวคั้นน้ำดื่ม แก้โรคมดลูกพิการ มดลูกหย่อน ใช้กวาดคอเด็ก แก้โรคตานซางในเด็ก หรือต้มดื่มแก้โรคตา ช่วยบำรุงฮอร์โมนเพศชาย แก้กามตายด้าน ด้วยการใช้เหง้ากระชายดำสดเอามาดองกับเหล้าขาวและก็น้ำผึ้งแท้ (ในอัตราส่วน 1 กก. : เหล้าขาว 3 ขวด : น้ำผึ้ง 1 ขวด) ดองทิ้งเอาไว้ราวๆ 9 – 15 วัน แล้วนำมาใช้ดื่มวันละ 1 – 2 เป๊ก (กระชายดำมิได้เป็นยาปลุกอารมณ์ทางเพศ แต่ว่าระยะเวลาการแข็งตัวที่นานขึ้น รวมทั้งสำหรับผู้ที่ไม่ได้มีปัญหาดังกล่าวข้างต้นก็สามารถกินเพื่อช่วยเพิ่มความแข็งแรกขึ้นได้)ถ้าหากคุณผู้หญิงทานแล้วจะช่วยสำหรับปรับสมดุลของฮอร์โมนทางเพศ ช่วยกระตุ้นระบบประสาท ทำให้ร่างกายคล่องแคล่ว ช่วยสำหรับเพื่อการนอนหลับ แก้อาการนอนไม่ค่อยหลับในค่ำคืน ช่วยให้นอนหลับดีขึ้น

รูปแบบ , ขนาดวิธีการใช้

สำหรับวิธีการใช้กระชายดำเพื่อเป็นยาอายุวัฒนะ ใช้เป็นยาพาราท้อง แก้โรคบิด และลมป่วงทุกประเภท

• ถ้าเกิดเป็นเหง้าสด ให้ใช้ราวๆ 4 – 5 เอามาดองกับเหล้าขาว 1 ขวดก่อนเอามารับประทานเป็นมื้อเย็น ในจำนวน 30 cc. หรือ จะฝานเป็นแว่นบางๆแช่กับน้ำดื่ม หรือเอามาดองกับน้ำผึ้งในอัตราส่วน 1:1
• ถ้าหากเป็นเหง้าแห้งก็ให้ใช้ดองกับน้ำผึ้งในอัตราส่วน 1 ต่อ นาน 7 วัน แล้วนำมาใช้ดื่มก่อนนอน
• แม้เป็นแบบชงหรือแบบผง ให้ใช้ผงแห้ง 1 ซอง ชงกับน้ำร้านค้า 1 แก้ว (ขนาน 120 cc.) และแต่งรสด้วยน้ำผึ้งหรือน้ำตาลตามความต้องการ แล้วนำมาดื่ม

การเรียนทางเภสัชวิทยาของกระชายดำ

1. ฤทธิ์ต่อต้านอักเสบ สาร 5,7 – ได้การบูชายัญอกซีฟลาโม้น (5,7-DMF) ที่แยกได้จากเหง้ากระชายดำ มีฤทธิ์ต่อต้านการอักเสบเปรียบเทียบได้กับยามาตรฐานหลากหลายประเภทหมายถึงแอสไพริน , อินโดเมธาสิน , ไฮไดรคอร์ติโซน และก็เพรดนิโซโลน จากการศึกษาเล่าเรียนฤทธิ์ต้านอักเสบของสารนี้ ในสัตว์ทดสอบด้วยแนวทางต่างๆพบว่าสาร 5,7-DMF สามารถต้านทานการอักเสบแบบเฉียบพลันได้ดีกว่าแบบเรื้อรัง โดยแสดงฤทธิ์ยับยั้งการบวมของอุ้งเท้าหนูขาวจากสารค้างราจีนแนน แล้วก็เคโอลินได้ดีมากยิ่งกว่าฤทธิ์ยั้งการผลิต granuloma จากการฝังสำลีใต้ผิวหนัง นอกจากนี้ พบว่า สาร 5,7-DMF มีฤทธิ์ยับยั้งการเกิด exudation และก็การสร้างสาร prostaglandin อย่างเป็นจริงเป็นจัง เมื่อเรียนรู้ฤทธิ์ต้านการอักเสบในช่องปอดของหนูขาว (rat pleurisy) (สกุลความเจริญรุ่งเรือง ทัศนียกุล รวมทั้งอำไพ ปั้นทอง,2528)
2. ฤทธิ์ต้านทานเชื้อจุลินทรีย์ สาร 5,7,4'-trimethoxyflavone และ 5,7,3' ,4' –tetramethoxyflavone แสดงฤทธิ์ต่อต้านเชื้อ Plasmodium falciparum ที่เป็นต้นเหตุของโรคไข้มาลาเรีย ส่วนสาร 3,5,7,4'-tetramethoxyflavone และก็ 5,7,4'-trimethoxyflavone แสดงฤทธิ์ต่อต้านเชื้อ Candida albicans และแสดงฤทธิ์ต้านเชื้อ Mycobacterium อย่างอ่อน (Wattanapitayakui S, Nawinprasert A, Herunsalee A, et al,2003)
3. พิษต่อเซลล์มะเร็ง (cytotoxic activity) จากการทดสอบผลของฟลาโวนอยด์ 9 จำพวกของกระชายดำต่อเซลล์มะเร็ง ตัวอย่างเช่น KB , BC หรือ NCI-H187 ไม่พบว่ามีสารใดกระตุ้นให้เกิดพิษต่อเซลล์ของมะเร็งที่ทดสอบ (สกุลความเจริญรุ่งเรือง ทัศนียกุล และสุกใส ปั้นทองคำ,2528)
4. ฤทธิ์ขยายเส้นเลือดแดง มีรายงานการวิจัยว่า สารสกัดด้วยเอธานอลของกระชายดำมีฤทธิ์ขยายเส้นโลหิตแดงใหญ่ (aorta) ลดละการหดเกร็งของ ลำไส้เล็กส่วนปลาย (ileum) ของหนูขาว และยับยั้งการยึดกรุ๊ปของเกล็ดเลือดของคน.(Yenchai C, Prasaphen K, Doodee S, et al,2004)

การเล่าเรียนทางพิษวิทยา

การเล่าเรียนพิษเรื้อรังระยะเวลา 6 เดือน ของผงกระชายดำในหนูขาว ในขนาด 20 , 200 , 1000 รวมทั้ง 2000 มก/กิโลกรัม/วัน เทียบกับกรุ๊ปควบคุมที่ได้รับน้ำ พบว่า หนูที่ได้รับกระชายดำทุกกลุ่มมีน้ำหนักตัวที่มากขึ้น อาการรวมทั้งสุขภาพไม่ต่างจากกลุ่มควบคุมหนูที่ได้รับกระชายดำขนาด 2000 มก/กิโลกรัม มีน้ำหนักสโมสรของตับสูงขึ้นยิ่งกว่ากลุ่มควบคุมอย่างเป็นจริงเป็นจัง บางทีอาจเนื่องจากมีน้ำหนักตัวที่ต่ำกว่ากลุ่มควบคุม แล้วก็มีเม็ดเลือดขาวอิโอสิฟิสที่ได้รับกระชายดำ 2000 มิลลิกรัม/กิโลกรัม หรูหราซีรั่มโซเดียมสูงขึ้นยิ่งกว่ากรุ๊ปควบคุมอย่างเป็นจริงเป็นจังแต่ยังอยู่ในตอนค่าธรรมดา ผลของการตรวจอวัยวะทางจุลพยาธิวิทยานั้นไม่เจอความเคลื่อนไหวที่ชี้ว่าเกิดความเป็นพิษของกระชายดำ (ทรงพล ชีวะพัฒน์, ณุฉัตรา จันทร์สุการซื้อขาย, ปราณี ชวลิตดำรง แล้วก็ภาควิชา.2547)

ข้อแนะนำ /{ข้อควรระวัง

• กระชายดำสามารถกินได้ทั้งหญิง รวมทั้งชายโดยไม่เกิดผลข้างๆใดๆก็ตามยิ่งสำหรับผู้สูงวัยก็พบว่านิยมใช้กันมานานมากแล้ว
• ผลข้างเคียงของกระชายดำ การรับประทานในขนาดสูง อาจส่งผลให้เกิดอาการใจสั่นได้
• ห้ามใช้กระชายดำในเด็ก และในผู้เจ็บป่วยที่เป็นโรคตับ
• การรับประทานเหง้ากระชายดำต่อเนื่องกันเป็นระยะเวลาที่นานๆ อาจทำให้เหงือกร่น
• แม้จะมีงานศึกษาเรียนรู้และค้นคว้าและทำการวิจัยในสัตว์ทดสอบที่ระบุว่ากระชายดำไม่พบว่ามีความเป็นพิษ แม้กระนั้นยังไม่มีรายงานการศึกษาทำการค้นคว้าและทำการวิจัยเพื่อประเมินประสิทธิผล ของการใช้กระชายดำในคนจำเป็นที่จะต้องกินในปริมาณที่พอเหมาะ เพื่อความปลอดภัย

Create Date : 23 สิงหาคม 2560
Last Update : 23 สิงหาคม 2560 22:00:22 น.		0 comments
Counter : 393 Pageviews.
Share Tweet