Bloggang.com : CanisMajor

ครั้งแรกที่ผมเห็น Ring Nebula ผ่านกล้องดูดาวนี่ตื่นเต้นมาก เพราะมันดูแปลกประหลาดที่เห็นวงแหวนกลมๆเหมือนโดนัทอยู่บนฟ้า และไม่เคยคิดมาก่อนว่ามันรูปร่างมันจะเป็นแหวนชัดเจนขนาดนี้

ใครที่มีกล้องดูดาวอยู่แล้วและยังไม่เคยดูก็อย่าพลาดช่วงเดือนมืดคราวหน้านะครับ

Ring Nebula หรือ Messier 57 หรือ NGC6720 เป็น Planetary Nebula (เนบูลาดาวเคราะห์)อยู่ในกลุ่มดาว Lyra ดาวน์โหลดแผนที่[ที่นี่]

NGC4755 หรือ Jewel Box เป็นกระจุกดาวเปิดที่มีดาวสว่างเด่นดวงหนึ่ง (Kappa Crux )อยู่ท่ามกลางดาวอื่นในกระจุกด้วย ทำให้มันดูน่าสนใจมากกว่ากระจุกดาวอื่นๆ กระจุกดาวนี้อยู่ในกลุ่มดาวกางเขนใต้หรือ Crux หาเจอง่ายเนื่องมาจากอยู่ใกล้กับดาวที่เป็นแขนของกางเขนใต้ทางซ้ายมือ (ชื่อว่า Mimosa หรือ ฺBeta Crux) แต่ว่ามันค่อนข้างอยู่ต่ำประมาณ20องศาจากขอบฟ้า ทำให้ผมต้องมองผ่านช่องว่างระหว่างบ้านสองหลัง ที่อยู่ตรงข้ามมันก็เลยมีเวลาจำกัดมากที่จะวาดรูป

Jewel Boxหากดูด้วยตาเปล่าก็จะเห็นแต่ดาว Kappa Crux เมื่อใช้กล้องสองตาส่องดูก็จะเห็นเป็นฝ้าๆรอบๆดาวแล้วครับ ผมใช้กล้อง4นิ้วที่38Xก็เห็นดาวในกระจุกประมาณ6-10ดวงได้ง่ายๆ เมื่อมองแบบเหลือบก็เห็นเพิ่มขึ้นอีกมากในบริเวณที่ผมวาดไว้เป็นฝ้าๆเฉพาะบริเวณนั้นน่าจะไม่ต่ำกว่า20ดวง และเนื่องจากต้องมองผ่านช่องว่างแคบๆผมเลยSketchเฉพาะบริเวณกระจุกดาว ส่วนดาวอื่นๆในที่เห็นจากเลนส์ตาก็ต้องละเลยไปบ้างจำนวนหนึ่ง

Omega Centuari กระจุกดาวยักษ์ใหญ่ในกลุ่มดาว Centuarus สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่าในคืนฟ้าใสๆจากชานเมืองกรุงเทพ จากภาพเสก็ตผมใช้ Eyepeice 17mm (38X) ก็เห็นเป็นฝ้ามีศูนย์กลางที่สว่างชัดเจนไม่กลมซะทีเดียว จะโย้ไปทางทิศตะวันออกเล็กน้อย ขนาดใหญ่ประมาณสัก 20' เห็นจะได้ (ดวงจันทร์ประมาณ 30') เรียกว่าเมื่อดูด้วยกล้องดูดาวขนาดก็เกือบเท่าดวงจันทร์แล้ว หากถ่ายรูปคงใหญ่กว่าดวงจันทร์เยอะเนอะ

ผมเริ่มเห็นดาวในกระจุกเป็นเม็ดเมื่อเพิ่มกำลังขยายโดยใช้ Barlow2x (เท่ากับประมาณ 75x) เมื่อมองแบบเหลือบ และเห็นเม็ดดาวได้ง่ายขึ้นและมากขึ้นอีกเมื่อเปลี่ยนเป็นEyepeice 5mm(128X) แต่ภาพก็มืดลงไปอีกทำให้ดูยากขึ้น ก็เลยคิดว่าวาดรูปที่ 38x สบายตาที่สุด

M104 หาตำแหน่งไม่ยาก แต่จางมากเป็นการท้าทายความสามารถในการดูของจางๆของคุณ การ Hop นั้นก่อนอื่นมองหาดาวที่ชื่อ Algorab กลุ่มดาว Corvus จากนั้นให้มองหาดาวอีกดวงชื่อ Porrima ในกลุ่มดาว Virgo วาง Finder บนเส้นที่ลากจาก Algorab ไปหา Prorima เป็นระยะทาง1/3 แล้วให้มองหาดาวสามดวงที่เรียงกันเป็นเส้นตรงใน Eyepiece (ดูจากภาพเสก็ต)ซึ่งไอ้เจ้าดาวสามดวงนี้เป็นเหมือนลูกศรที่ชี้ไปที่ Sombrero พอดิบพอดี

Sombrero จากที่บ้านผม(แถบบางพลี)จางมากมองตรงๆไม่เห็นเลย มองแบบเหลือบก็เห็นบ้างจางๆ คล้ายขีดบางๆที่ป่องออกตรงกลาง เอียงทำมุมเล็กน้อยกับแนว Patturn ของดาวบริเวณนั้น ด้านทิศตะวันตกหรือด้านล่างของภาพเห็นได้ชัดเจนว่าเรียบกว่าด้านบนซึ่งป่องออกตรงกลาง สำหรับอีกฝั่งหนึ่งของ Dark lane ไม่ต้องเอ่ยถึงเลยไม่น่าจะเป็นไปได้ภายใต้ท้องฟ้าชานเมืองกับกล้อง4นิ้ว ผมสังเกตุว่าบ้างครั้งผมเห็น Core ของมันเหมือนเป็นจุดคล้ายดาวบางครั้งก็ไม่เห็น ตอนแรกนึกว่าตาฝาดไปเอง แต่ลองตรวจสอบดูกับภาพถ่ายก็แน่ใจว่าเป็น Core ของ กาแล็กซี่ M104 "Sombrero"

หมายเหตุ M104 ในภาพสว่างกว่าที่เห็นจริง

ตอนหน้าฝนนี่ไม่ใช้ว่าดูดาวไม่ได้นะครับ ช่วงเดือนกรกฏาคมที่ผ่านมามีอยู่คืนหนึ่งที่อยู่ดีฟ้าก็เปิดใสแจ๋ว เห็นแมงป่องกำลังตะแคงข้างก็เลยออกแรงยกกล้องดูดาวมาดู M4 เล่นๆทั้งที่เคยดูมาหลายครั้ง โดยปกติเมื่อเราดูกระจุกดาวทรงกลมด้วยกล้องขนาดเล็กๆนี่พอหาเจอผมมักจะดูผ่านๆไม่ได้สังเกตุอะไรมากมาย แต่คราวนี้จะวาดรูปก็เลยต้องอยู่กับมันนานหน่อย ทีนี้พอสังเกตุรูปทรงของมันนานๆเข้า ผมก็เริ่มเห็นโครงสร้างของกระจุกดาวทรงกลมเป็นครั้งแรก ทำให้รู้สึกดูวัตถุชนิดนี้ด้วยความสนุกมากขึ้น

วันที่ตั้งกล้องฟ้าดีพอควรเลยทำให้ผมสามารถแยกดาวในกระจุกได้ตั้งแต่38Xโดยวิธีมองแบบเหลือบ เมื่อเพิ่มBarrow2X ก็แยกได้ง่ายขึ้นแต่ก็ทำให้ภาพมืดลงไป ดูยากขึ้นมากเพราะแถวๆบ้านไม่มืดสนิททำให้ตาปรับได้ไม่เต็มที่ ผมก็เลยวาดรูปที่38X เพราะมันสว่างดี

M4 นี่เมื่อดูแวบแรกก็ดูไม่มีอะไรเป็นพิเศษ แต่เมื่อดูไปสักพัก แบบละเอียดๆจะเห็นได้ชัดว่าโครงสร้างมันดูเหมือนเป็นสร้อยดาวเรียงตัวตามทิศเหนือ-ใต้และดูเหมือนว่าทางทิศตะวันออกของสร้อยจะมืดลงไปทำให้ดูเป็นแถบมืดตลอดแนว ในส่วนของสร้อยนั้นบางครั้งผมเห็นเป็นเหมือนหัวลูกศรโดยที่ปลายแหลมชี้ไปทางทิศใต้ครับ ตอนนี้ไม่แปลกใจเลยที่มันมีชื่อเรียกว่า Cat's Eye