|
ปีกธรรมพระอริยเจ้า...
หลวงพ่อธี วิจิตฺตธมฺโม เขียน พระมหายาจินต์ ธมฺมธโร ป.ธ.๙,สส.ม. แปล
จันทรวารสิริสวัสดิ์-โสมนัสปรีดิ์เขษม ที่ ๑๒ ตุลาคม ๒๕๕๒ ค่ะ
๖. สมาธิสัมโพชฌังคะ ซึ่งมาจากคำว่า
สมาธิ - ความตั้งมั่น สัมโพชฌังคะ - การบรรลุมรรคผล อังคะ - เตรื่องมือ
หมายถึง สมาธิ อันเป็นเครื่องมือแห่งการบรรลุมรรคผล
คำว่า "สมาธิ" มี ๒ ประเภท คือ โลกิยสมาธิและโลกุตรสมาธิ โลกิยสมาธินี้ มี ๓ ระดับ คือ บริกรรมสมาธิ อุคคหสมาธิ และอัปปนาสมาธิ เป็นสมาธิที่อาฬารดาบสและอุทกดาบสเคยประพฤติมาก่อน ซึ่งเป็นการฝึกจิตให้จดจ่ออยู่ในอารมณ์เดียวจนจิตตั้งมั่น เกิดเป็นฌานขึ้นมา
โลกิยะสมาธินี้ เป็นสมาธิที่เปลี่ยนแปลงได้ ไม่มั่นคง และไม่ทำให้พ้นจากวัฏสงสาร ส่วนสมาธิในโพชฌงค์เป็นสมาธิที่ประกอบร่วมกับสัมมาสังกัปปะ เรียกว่า เป็นสมาธิของอาจาระมรรคอริยะ (ผู้เตรียมจะเป็นพระอริยเจ้า) เป็นจอมพลแห่งสมาธิทั้งหลาย
ดังพุทธพจน์ที่ว่า "ยัมพุทธเสฏโฐ ปริวัณณยี สุจิง" ซึ่งหมายถึงสมาธิที่ประกอบร่วมกับอนาคามิผล อรหัตมรรค และอรหัตผล และเป็นสิ่งที่น่าสรรเสริญยิ่ง
๗. อุเปกขาสัมโพชฌังคะ มาจากคำว่า
อุเปกขา - วางเฉย สัมโพชฌะ - การบรรลุมรรคผล อังคะ - เครื่องมือ
เมื่อรวมกันจึงหมายถึง ความวางเฉยเป็นเครื่องมือแห่งการบรรลุมรรคผล
อุเบกขาอันเป็นเครื่องมือของพระอริยเจ้านี้มี ๓ ประเภท
๑. อุเบกขาทุกขเวทนา ความวางเฉยในความทุกข์ ๒. อุเบกขาสุขเวทนา ความวางเฉยในความสุข ๓. อุเบกขาเวทนา ความวางเฉยในอารมณ์ไม่สุขไม่ทุกข์
คำว่า "ทุกข์" นี้ เป็นโทสเจตสิก เรียกว่า "ใจโทสะ" อัตตาเป็นเหตุแห่งโทสะ โทสะเป็นเหตุแห่งทุกข์ หากว่าทุกข์หรือทุกขเวทนาเกิดขึ้นมาเวลาใด จงพิจารณาว่าเป็นอนัตตา วางเหตุเสียในทันที ณ เวลานั้น
คำว่า "สุข" นี้เป็นโสมนัสที่ประกอบด้วยโลภะ สุขนี้มีโลภะเป็นเหตุ เมื่อสุขหรือสุขเวทนาเกิดขึ้นมาเวลาใด จงพิจารณาว่าเป็นอนัตตา วางเหตุเสียในทันที ณ เวลานั้น
คำว่า "อุเบกขา" หมายถึงอารมณ์ความรู้สึกที่เป็นสุขก็มิใช่ เป็นทุกข์ก็มิใช่ หรือเรียกว่าอารมณ์เฉย หากว่าอุเบกขาเวทนานี้เกิดขึ้นมา ณ เวลาใด จงพิจารณาว่าเป็นอนัตตา วางเหตุเสียในทันที ในเวลานั้น
อนึ่ง คำว่า "อุเบกขา" ความวางเฉย หรือความว่างนี้ มีหลายประเภท กล่าวคือ
๑. การที่สังขารคือการปรุงแต่ง "อนิจจัง" คือการเกิดดับ "ทุกขัง" คือความแปรปรวนเป็นทุกข์ เข้าถึงจุดเงียบเฉย ว่าง สงบเย็นอยู่ และปัญญาก็รู้ถึงสภาวะอนัตตาที่เป็นปรมัตถ์อยู่อย่างนี้ เรียกว่า "สังขารเปกขาญาณ" เป็นอุเบกขาของรองพระอริยเจ้า คือผู้กำลังเจริญวิปัสสนาภาวนาอยู่
๒. อุเบกขาของพระอริยเจ้าผู้กำลังเจริญมรรคขั้นสูงต่อไป
๓. อุเบกขาของพระอริยเจ้าผู้เสวยผล คือผู้เข้าผลสมาบัติอยู่ อุเบกขาชนิดนี้เรียกว่า "ผลสมาบัติ" และมีลักษณะ ๔ ประการ
...๓.๑ มีอยู่ (มีสภาวะปรมัตถ์อยู่) ...๓.๒ รู้อยู่ (รู้สภาวะปรมัตถ์อยู่) ...๓.๓ เห็นอยู่ (เห็นสภาวะปรมัตถ์อยู่) ...๓.๔ เงียบสงบอยู่ (รูป จิต และเจตสิก เป็นอสังขตะ คือไม่ปรุงแต่ง ไม่เกิดการเปลี่ยนแปลงใดๆ เงียบเฉยอยู่)
อุเบกขาที่มีลักษณะ ๔ ประการดังกล่าวนี้ เป็นการเสวยผล หรือการเข้าผลสมาบัติของพระอริยเจ้าประเภทปกติสามัญ คำว่า "ผลสมาบัติ" ประกอบด้วย ศัพท์ ๓ คำ ได้แก่
ผล - ใจผลทั้ง ๔ ประการ สมะ - สงบเย็น อาปัตติ - บรรลุถึง
เมื่อรวมกันจึงได้ความว่า "เข้าถึงใจผลทั้ง ๔ ที่สงบเย็นอยู่"
ส่วนผลสมาบัติประเภทพิเศษเรียกว่า "นิโรธสมาบัติ" ซึ่งมีลักษณะ ๕ ประการ ดังนี้
๑. ดับลมหายใจ ๒. ดับวิญญาณ ๓. ดับเจตสิกและสัมผัสต่างๆ ๔. ดับจิตสังขาร การนึกคิดปรุงแต่ง ๕. ดับทุกขเวทนา สุขเวทนา และอุเบกขาเวทนา
เพราะฉะนั้น "นิโรธสมาบัติ" นี้ หมายถึงการที่ขันธ์ ๕ คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ทั้งหมดเงียบสงบเย็นอยู่ ผู้สามารถเข้านิโรธสมาบัติได้นั้น มีพระอัครสาวกและพระมหาสาวกบางองค์เท่านั้น การเข้านิโรธสมาบัติแต่ละครั้ง สามารถเข้าได้นานที่สุดไม่เกิน ๗ วัน
กราบนมัสการมาด้วยความเคารพ
จันทรวารสิริสวัสดิ์-โสมนัสสวัสดิ์ปรีดิ์ที่มาอ่านอุดมมงคลนี้ค่ะ
Create Date : 12 ตุลาคม 2552 |
Last Update : 12 ตุลาคม 2552 0:01:19 น. |
|
0 comments
|
Counter : 676 Pageviews. |
|
|
|
|
|
|
/
2558
2556
2555
น้ำใจจากคุณ krittut 2554
2553
สิริสวัสดิ์วรวาร
เปรมปรีดิ์มานรื่นรมณีย์นะคะ
ยินดีต้อนรับ
สู่บล็อกของคนใฝ่รู้ สำหรับผู้ใส่ใจใฝ่รู้ค่ะ
เชิญอ่านตามสบายนะคะ
มีดีๆให้คุณได้ทราบหลากหลายค่ะ
๑ - ๑/๑ ฉันรักในหลวง
๒.๓.๑๐.๑๕.๓๐.๒๔.๕๙.๖๓.๙๐.ธรรมะ
๔ - ๔/๑ รวมพลคนดัง
๕. ศาสนาพุทธสุดประเสริฐ
๖. ความรู้ทั่วไปในศาสนาพุทธ
๗. ๑๖. ประวัติศาสตร์
๘ - ๙/๑ ไม้ดอก ไม้ใบ
๑๑ - ๑๑/๑ เกม
๑๒.๓๗.๔๐-๔๓.๕๓.๗๕.๘๖.ศิลปะเทศ
๑๔ - ๑๔/๑. ๒๐๘. ข่าวคนดังเทศ
๑๘. ๑๙. ๒๒. ราชวงศ์ไทย
๒๐.๑๑๖-๑๑๖/๒ ๑๙๐-๑๙๐/๘ ละคร ทีวี
๒๑. ๓๑. ๒๐๘. ราชวงศ์เทศ
๒๔. นักเขียนไทย
๒๔/๑. กลอนชั้นบรมครู
๒๙/๑-๒๙/๔โปสการ์ดจากเพื่อนบล็อก
๓๓. สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช
๓๙.๑๘๑-๑๘๑/๗ สุธาโภชน์รสเลิศล้ำ
๔๑.๔๒.๕๐.๕๘.๖๐.๖๑.๘๖.มหาวิหาร
๕๗. ปราสาท พระราชวัง คฤหาสน์เทศ
๖๒. วัด
๖๕ - ๖๕/๑ การ์ตูน
๖๕/๒. นิทานเซน
๖๗. ความตายมาพรากให้จากไป
๖๙ - ๖๙/๒ สารพัดสัตว์
๗๔. สุนัข
๗๖. อุทยานสวรรค์
๗๗. ซูเปอร์แมน - แบทแมน
๗๘ - ๘๓. แสตมป์สะสม
๘๕-๘๕/๑ หนังสือสะสม
๘๗ - ๘๗/๒ ๒๑๕ ข่าวกีฬา
๘๙. ๘๙/๑ จีนแผ่นดินใหญ่
๙๐/๑ .ทิเบต
๙๑. จันทร์สูริย์ดารา
๙๒. สมเด็จพระปิยมหาราชเจ้า
๙๓ - ๙๓/๒ ภาพยนตร์
๙๔ - ๙๔/๓ ยานยนต์
๙๕ - ๙๕/๑ ดูดวง
๙๖ - ๙๖/๑ . ๒๑๑ วิทยาศาสตร์
๙๗ - ๙๗/๑.๒๐๙ แวดวงวรรณกรรม
๙๘. ภาพพุทธประวัติ
๙๙. ๑๒๗ - ๑๒๗/๑ ดนตรี
๑๐๑. ป้าย R สะสม
๑๐๒. บัตรภาพตราไปรฯสะสม
๑๐๓. DIY
๑๐๗/๑ เล่าเรื่องเมืองญี่ปุ่น
๑๐๘ - ๑๐๘/๑ หนังสือ
๑๑๓ - ๑๑๓/๑ บ้านสวย
๑๑๕. พระเครื่อง
๑๒๐. พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
๑๒๓. เจ้าฟ้าเพชรรัตน์ฯ
๑๒๕. เหรียญที่ระลึก
๑๒๕/๑ เหรียญสะสมต่างประเทศ
๑๒๕/๒ เหรียญที่ระลึกจังหวัด
๑๒๕/๓ ธนบัตรที่ระลึก
๑๒๕/๔ บัตรโทรศัพท์
๑๒๕/๕ กล่องไม้ขีด และอื่นๆ
๑๓๑.เรื่องสั้นชั้นครู"เจียวต้าย"
๑๖๔.บล็อกพิเศษ วันเดียวอั๊พ 100
เอนทรี่ ให้คุณป้า"ร่มไม้เย็น"ชม
๑๙๐/๓ เรื่องย่อละคร
๑๙๓. คดีเขาพระวิหาร
๒๑๒. ศิลปะ
๒๑๗. วิถีแห่งอำนาจ บูเช็กเทียน
๒๑๗/๑.วิถีแห่งอำนาจ เจงกิสข่าน
๒๑๗/๒.วิถีแห่งอำนาจ จูหยวนจาง
๒๑๗/๓.วิถีแห่งอำนาจ ซูสีไทเฮา
๒๑๗/๔.วิถีแห่งอำนาจ หงซิ่วฉวน
๒๑๗/๕.วิถีแห่งอำนาจ แฮรี่ พอตเตอร์
ข่าวทั่วไปล่าสุด บล็อกล่างสุดค่ะ
เปิดบล็อก 1 มกราคม 2552
08.27 - 250811
207 flags collected 300316
|
|
|
|
|
|
|
|