"พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์"พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์ ทรงเป็น พระเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ ๖ แห่ง "ราชวงศ์ทิพย์จักราธิวงศ์ (เจ้าเจ็ดตน)" ด้วยพระนิสัยที่เด็ดขาดเป็นที่เคารพยำเกรงในหมู่ข้าราชบริพารและพสกนิกร
เมื่อทรงพิจารณาตัดสินว่าคดีความใดแล้ว หากทรงเอ่ยว่า "อ้าว" เมื่อใด หมายถึงการต้องโทษตัดศีรษะประหารชีวิต จนประชาชนทั่วไปต่างถวายพระสมัญญาว่า "เจ้าชีวิตอ้าว"
พระราชประวัติ
พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์ หรือ พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์ ดำรงนพีสีนคร สุนทรทศลักษณะเกษตร วรฤทธิ์เดชมหาโยนางคราชวงศาธิบดี พระเจ้านครเชียงใหม่ ทรงราชสมภพเมื่อจุลศักราช - ปี- จัตวาศก (พ.ศ.-)
ทรงเป็นราชโอรสใน พระเจ้าบรมราชาธิบดีกาวิละ พระเจ้านครเชียงใหม่ องค์ที่ ๑ กับ แม่เจ้าโนจามหาเทวี และทรงเป็นราชนัดดา (หลานปู่) ใน เจ้าฟ้าหลวงชายแก้ว เจ้าผู้ครองนครลำปาง กับ แม่เจ้าจันทามหาเทวี
พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์ ทรงมีราชเชษฐา ราชอนุชา และราชขนิษฐา รวม ๕ พระองค์ มีพระนามตามลำดับ ดังนี้
เจ้าราชบุตร น้อยสุริยฆาต, เจ้าราชบุตรนครเชียงใหม่ - พระไปยกา (เจ้าตาทวด) ใน "เจ้าหญิงทิพวัน กฤดากร" และ "เจ้าหญิงศรีนวล กฤดากร" ชายา ใน "พลเอก พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบวรเดช"
พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์, พระเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ ๖
เจ้าหนานมหาวงศ์ - พระอัยกา (เจ้าปู่) ใน เจ้าจอมมารดาเจ้าทิพเกษร ณ เชียงใหม่ และ พระไปยกา (เจ้าตาทวด) ใน พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดิลกนพรัฐ กรมหมื่นสรรควิสัยนรบดี ใน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
เจ้าหญิงคำใส
เจ้าหนานไชยเสนา
พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์ เสด็จขึ้นครองนครเชียงใหม่ ใน พ.ศ. ๒๓๙๙ จนกระทั่งถึงแก่พิราลัยใน พ.ศ. ๒๔๑๓ รวมระยะเวลาที่ทรงครองนคร ๑๖ ปี สิริพระชนมายุได้ - ชันษา
ราชโอรส ราชธิดา
พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์ ทรงมีราชธิดา รวม ๒ พระองค์ อยู่ในราชตระกูล ณ เชียงใหม่ มีพระนามตามลำดับ ดังนี้
ใน แม่เจ้าอุษามหาเทวี (มีราชธิดา ๒)
แม่เจ้าทิพไกรสรมหาเทวี - พระมหาเทวีใน พระเจ้าอินทวิชยานนท์, พระเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ ๗ และทรงเป็น พระราชชนนีใน พระราชชายา เจ้าดารารัศมี ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
เจ้าหญิงอุบลวรรณา ณ เชียงใหม่ - พระอัยยิกา (เจ้าย่า) ใน เจ้าหญิงศิริมา ณ เชียงใหม่ พระชายาใน พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดิลกนพรัฐ กรมหมื่นสรรควิสัยนรบดี
ขอขอบคุณ วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
สิริสวัสดิ์ศุกรวาร ปรีดิ์มานกมลโชติค่ะ