ตานก๋วยสลาก ..สลากภัตรไทยวนสระบุรี จิตรกรรมฝาผนังวัดสมุหประดิษฐารามที่เขียนในราวปี พ.ศ.2443 เป็นบันทึกที่บอกเล่าเรื่องราวของชาวไทยยวน จ.สระบุรีได้อย่างดี ภาพเล่าเรื่องผ้าซิ่นลายขวางลวดลายเฉพาะตัวของเผ่าพันธ์คนยวน หรือ คนโยน,โยนก ที่ถูกกวาดต้อนลงมาจากเชียงแสน นอกจากเครื่องแต่งกายความเป็นอยู่ประเพณีดั้งเดิมที่คล้ายคลึงกันพบได้ในหัวเมืองล้านนา ได้แก่ ตานเข้าสลาก(ทาน-ข้าว-สลาก)หรือในล้านนาเรียกว่าตานก๋วยสลาก(ทาน-กระบุง-สลาก) ประเพณีจิบอกไฟ (จุดบ้องไฟ) คนยวนสระบุรีมีประเพณีกินข้าวสลาก (กิ๋นเข้าสลาก) ที่ชมรมไทยวน จ.สระบุรี โดย อ.ทรง ชัย วรรณกุล ประธานชมรมและสมาชิกรวบรวมและฟื้นฟูไว้และทำเป็นครั้งคราว เช่นในปี 2555 ได้มีการจัดงานประเพณีกิ๋นข้าวสลาก หรือ สลากภัตร ที่วัดพระยาทด เริ่มต้นด้วยภาพจิตรกรรมที่วัดสมุหประดิษฐาราม ซึ่งเขียนขึ้นในราว พ.ศ.2443 รัชสมัยพระปิยะมหาราชเจ้า รัชกาลที่ 5 จากในภาพ ภายในกระบุงมีแตงโม กล้วย ฟักทอง 24 มิถุนายน 2564 ผู้เขียนได้ไปร่วมพิธีพระราชทานเพลิงศพ กำนันสมจิตต์ ยะกุล ปราชญ์และผู้นำชุมชนไทยยวนบ้านต้นตาล อ.เสาไห้ จ.สระบุรี ในงานได้พบกับ อ.ดำรงค์ เขียวสมอ อดีตผู้อำนวยการโรงเรียนวัดหนองสุทธะ ต.ห้วยป่าหวาย อ.พระพุทธบาท จ.สระบุรี เลขาฯ ชมรมไทยยวนจังหวัดสระบุรี และได้สอบถามเรื่องประเพณี "กินข้าวสลาก" ของชาวไทยยวนจังหวัดสระบุรีในอดีต อาจารย์ดำรงค์ได้เล่าว่า "ผมนึกออกได้ลางๆ เมื่อสักหกสิบปีก่อนชุมชนไทยยวนสระบุรีเคยจัดกันมา แต่ก็เป็นเพียงลาง ๆ ไม่ชัดเจนนัก" "แต่มูลเหตุที่เลิกประเพณีนี้ เป็นเพราะนักเลงแต่ละบ้านมีการตีกัน(ทะเลาะ) ตีกันไม่บาดเจ็บอะไรมากมายหัวร้างข้างแตกกัน ตีฝากกันไป เป็นอันรู้กันว่ามาดักเจอกันงานกินข้าวสลาก" "แก่นแท้ประเพณีนี้ดีงาม การร่วมมือร่วมใจสามัคคีกัน หายอดฝีมือมาจัดทำต้นสลาก เสียสละข้าวของเงินทองมาร่วมทำบุญ" และยังได้พูดคุยสัพเพเหระ ทั้งเรื่อง "ปั๊บสา" หรือ "คำภีัร์ใบลาน" ในชุมชนไทยยวนสระบุรี โดยเฉพาะที่มีในวัดต้นตาล ที่ อ.พิเนตร น้อยพุทธา - ปราชญ์ไทยยวนผู้ล่วงลับได้มาดำเนินการจัดเก็บไว้ให้ รวมทั้ง "คำภีร์ใบลาน" ในวัดต่าง ๆ ในเขต อ.เสาไห้ อ.พระพุทธบาท และ อ.เฉลิมพระเกียรติ จ.สระบุรี รวมทั้งตุ๊เจ้า(พระคุณเจ้า)ที่ร่วมเป็นเครือข่ายวัฒนธรรมมาตั้งแต่เริ่มการสืบค้นรากเหง้าตัวตนคนไทยยวนสระบุรี ผู้เขียนก็ได้แต่นึกหาทาง ทำยังไงหนอจะสืบฮีตไว้ให้ลูกหลาน ภาพขบวนแห่ประเพณีกินข้าวสลากชาวยวน จ.สระบุรี ปี พ.ศ.2555 อ.ทรงชัย วรรณกุล ประธานชมรมไทยยวน จ.สระบุรี (เสียชีวิต) ขบวนแห่และก๋วยรูปลักษณ์ปี พ.ศ.2555 ขบวนประกอบด้วยตุง(ธง) ตัวก๋วยใส่เครื่องไทยทานมีเสาสูงติดธงประดับด้วยริบบิ้นสีิวิบวับสวยงามตามแบบสมัยใหม่ ช่างฟ้อนกลุ่มผู้นำชุมชนสตรีบ้านต้นตาล เจ้าของพื้นที่ตลาดต้าน้ำต้นตาล ในก๋วยหรือกระบุงใส่ข้าวสารอาหารแห้งและผลไม้ ละอ่อนหน้อยเชื้อสายโยนกรุ่นที่ 6 จากบ้านป่าคา อ.เสาไห้ จ.สระบุรี กลุ่มผู้นำชุมชน ยวน,โยน เป็นคำเรียกตนเองของชาวโยนกนาคนครเชียงแสนในสมัยอดีต ปัจจุบันพบในชุมชนเชื้อสายคนเหนือที่ตั้งถิ่นฐานอยู่นอกพื้นที่อาณาจักรล้านนา โดยเฉพาะกลุ่มยวนเชียงแสน - หรือชาวโยนกนาคนครเชียงแสน หลังเมืองเชียงแสนถูกเผาทำลายชาวเมืองถูกกวาดต้อนลงมาตั้งถิ่นฐานในภาคกลาง น่าน หลวงพระบาง ในปี พ.ศ.2347 ข้อมูลจากวิกิพีเดีย สลากภัต (บาลี: สลากภตฺต) เป็นศัพท์ในพระวินัยปิฎก เป็นชื่อเรียกวิธีถวายทานแก่พระสงฆ์วิธีหนึ่ง โดยการจับสลากเพื่อแจกภัตตาหารหรือปัจจัยวัตถุที่ได้รับจากผู้ศรัทธาถวาย เพื่ออนุเคราะห์แก่ผู้ศรัทธาที่มีปัจจัยวัตถุจำกัดและไม่สามารถถวายแก่พระสงฆ์ทั้งหมดได้ โดยสลากภัตนับเนื่องในสังฆทานที่มีอานิสงส์มาก เพราะถือว่าแม้จะตั้งสลากถวายกับพระภิกษุรูปใดรูปหนึ่งที่จับสลากได้ ย่อมเท่ากับถวายกับพระสงฆ์ทั้งหมด เพราะสลากที่จับนั้นพระสงฆ์ทุกรูปในอารามนั้นมีสิทธิ์ได้ นอกจากนั้นสลากภัตยังเป็นหลักการในพระวินัยที่พระพุทธเจ้าทรงวางไว้เพื่อสร้างจิตสำนึกความเท่าเทียมกันและสร้างความเป็นอันหนึ่งเดียวกันแก่คณะสงฆ์ ในประเทศไทย มีประเพณีสลากภัต ภาคเหนือเรียกว่า ประเพณีทานก๋วยสลาก ตามวัดต่าง ๆ โดยจัดในช่วงเดือน 6 จนถึงเดือน 8 ซึ่งเป็นช่วงผลไม้อุดมสมบูรณ์[3] โดยมีการรวมตัวของคณะศรัทธาทั้งหมู่บ้านนำผลไม้และสำรับคาวหวานไปตั้งเป็นสลากถวายพระภิกษุที่นิมนต์มาจากวัดต่าง ๆ เป็นประเพณีใหญ่สำหรับหมู่บ้านและวัดนั้น ๆ โดยในแต่ละภูมิภาคมีรายละเอียดการจัดประเพณีแตกต่างกันไป #กินเข้าสลาก #ตานสลาก #ตานก๋วยสลาก #ตานเข้าสลาก #ไทยวนเสาไห้ #สลากภัตร #ไทยวนสระบุรี
แวะมาเยี่ยมและส่งกำลังใจครับ
โดย: **mp5** วันที่: 17 พฤษภาคม 2564 เวลา:14:23:04 น.
**mp5** แค่แวะมาชมก็นิยมในใจ
Tuk-tuk@korat ยังพูดกันอยู่ประมาณ 60% ค่ะ แต่เป็นภาษาเก่าที่ยังไม่มีอิทธิพลของราชสำนักสยาม จะไม่มีคำลงท้าย เจ้า ค่ะ โดย: ป้าทุยบ้านทุ่ง IP: 49.48.224.91 วันที่: 17 พฤษภาคม 2564 เวลา:14:40:50 น.
เคยทราบมาเหมือนกันว่า ที่สระบุรีแถว อ.เสาไห้ พูดกำเมือง(ภาษา
ภาคเหนือ) และมีประเพณีภาคเหนืออยู่ด้วย น่าชื่นชมครับที่รักษาขนบธรรมเนียมประเพณีงดงามไว้ โดย: ไวน์กับสายน้ำ วันที่: 17 พฤษภาคม 2564 เวลา:15:34:53 น.
ไม่เคยทราบมาก่อนว่าสระบุรีมีประเพณีแต่งไทยเดิมด้วยสวยงามๆมากๆครับ
โดย: สมาชิกหมายเลข 4149951 วันที่: 24 พฤษภาคม 2564 เวลา:0:14:19 น.
|
บทความทั้งหมด
|