สธ.เตือนหน้าฝนระวัง! “ด้วงก้นกระดก” ชี้พิษอันตรายสัมผัสโดนถึงขั้น ผิวอักเสบเฉียบพลัน แผลพุพองรุนแรง แพ้รุนแรงอาจถึงขั้นจับไข้ ปวดกล้ามเนื้อ เข้าตาอาจบอด ปีนี้พบผู้ป่วยแล้ว 26 ราย ส่วนด้วงน้ำมัน รับประทานแค่ 3 ตัวพิษร้ายแรงถึงกับเสียชีวิตได้ นพ.สุรวิทย์ คนสมบูรณ์ รมช.สาธารณสุข กล่าวว่า จากกรณีรายการโทรทัศน์ช่องหนึ่งมีการพูดคุยกับผู้ที่เคยสัมผัสกับพิษร้ายของแมลงชนิดหนึ่ง ที่มีขนาดเล็ก แต่มีพิษมหาศาล เพียงแค่สัมผัสถูกพิษที่ออกจากร่างกายของแมลงชนิดนี้ก็ทำให้เกิดแผลพุพองขนาดใหญ่ได้นั้น จากการตรวจสอบของกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์พบว่าแมลงชนิดนี้มีชื่อทางการว่าด้วงก้นกระดก หรือ แมลงก้นกระดก หรือแมลงเฟรชชี่ พบมากในช่วงเปิดเทอมที่เริ่มเข้าสู่ฤดูฝนซึ่งแมลงต้องการความชื้นเพื่อการขยายพันธุ์ จึงขอเตือนประชาชนระวังอันตรายจากแมลงมีพิษดังกล่าว ลักษณะทางกายภาพของแมลงชนิดนี้คือ เป็นแมลงปีกแข็งขนาดเล็ก มีความยาวเพียง4-7 มิลลิเมตร มีลักษณะจำเพาะคือปีกคู่แรกแข็งและสั้นมีสีมันวาว ปีกคู่สองมีขนาดใหญ่แต่จะมองไม่เห็นเด่นชัด ลำตัวเล็กเรียว ส่วนท้องยาวโผล่ออกมานอกปีกสังเกตเห็นได้ง่ายโดยจะชอบงอส่วนท้องขึ้นๆลงๆเมื่อเกาะอยู่กับที่ มีลักษณะสีสันต่างกัน ชนิดที่พบบ่อยในประเทศไทยนั้น ส่วนท้องมีสีส้ม ชาวบ้านชอบเรียกแมลงชนิดนี้ว่าด้วงปีกสั้น ด้วงก้นกระดก หรือ ด้วงก้นงอนตามลักษณะของท้องที่งอขึ้นๆลงๆ แมลงชนิดนี้มีสารพิษชื่อสารเพเดอริน (Paederin) เมื่อถูกผิวหนังจะทำให้เป็นผื่นคันหรือแผลพุพอง ผิวหนังไหม้แดง ปวดแสบปวดร้อน มีไข้ และถ้าถูกพิษบริเวณดวงตาอาจทำให้ตาบอดได้ โดยปกติแล้วเป็นแมลงที่มีประโยชน์ในฐานะตัวห้ำที่คอยกินแมลงตัวเล็กๆจึงพบมากในพื้นที่การเกษตร นอกจากนี้ยังสามารถพบได้ในแถบชานเมือง มีแหล่งเพาะพันธุ์อยู่ตามบริเวณพื้นดินชื้น เช่นตามกองมูลสัตว์ พื้นดิน ในกองไม้ แต่จะชอบบินเข้ามาเล่นแสงไฟในบ้านเรือนอาจก่อให้เกิดอันตรายต่อประชาชนที่เผลอไปสัมผัสได้ รมช.สาธารณสุข กล่าวต่อว่า ส่วนด้วงน้ำมัน เป็นแมลงปีกแข็งเช่นเดียวกับด้วงก้นกระดกแต่มีขนาดใหญ่กว่าลำตัวยาว3-3.5 เซนติเมตร ปีกคู่หน้ามีแถบสีเหลืองสลับดำอย่างละ 3 แถบ ชาวบ้านเรียกว่า ด้วงไฟถั่วหรือด้วงไฟเดือนห้า อันตรายของด้วงน้ำมันมักเกิดจากมีผู้เข้าใจผิดคิดว่าเป็นพวกแมลงกินได้จึงนำไปรับประทานอาจทำให้เสียชีวิตได้ถ้ารับประทานมากกว่า 3 ตัวขึ้นไป ผู้ป่วยที่บริโภคด้วงน้ำมันเข้าไปจะมีอาการคออักเสบ กลืนอาหารลำบาก ปวดท้อง คลื่นไส้ อุจจาระร่วง อาเจียนเป็นเลือด ความดันโลหิตลดลง ปัสสาวะเป็นเลือด สลบ และเสียชีวิตจากภาวะหายใจล้มเหลว ด้วงน้ำมันถ้าถูกรบกวนหรือถูกต้องตัวจะขับของเหลวสีเหลืองอ่อนที่มีสารพิษแคนทาริดิน (cantharidin) ออกจากข้อต่อของส่วนขา ถ้าพิษถูกผิวหนังจะเป็นตุ่มพุพองอักเสบ โดยสารแคนทาริดินนี้จะไม่ถูกทำลายโดยความร้อนจากการหุงต้มหรือเผาไฟ แม้ผู้รับประทานจะนำด้วงน้ำมันไปผ่านความร้อนก็ยังได้รับอันตรายจากแมลงชนิดนี้ มารู้จักแมลงด้วงก้นกระดก อาการ และการรักษากัน   1. ผื่นอักเสบจากด้วงก้นกระดกพบบ่อยในฤดูฝน เพราะพบด้วงชนิดนี้มากกว่าฤดูอื่นๆ  2 ด้วงชนิดนี้เวลาเกาะอยู่เฉยๆจะกระดกก้นขึ้นจึงได้ชื่อว่าด้วงก้นกระดก ขนาดตัวโดเต็มที่ไม่เกิน 1X10 มม. 3. ตัวด้วงก้นกระดกมีสารพิษในท้อง ปกติแมลงชนิดนี้จะไม่กัดต่อยและไม่ปล่อยสารพิษออกมาเอง 4. สารพิษในตัวด้วงก้นกระดกจะทำอันตรายต่อผิวก็ต่อเมื่อแมลงถูกตบหรือบี้แล้วสารพิษในตัวแตกมาสัมผัสกับผิว 5. แมลงชนิดนี้มักชอบบินเล่นไฟขณะที่เราเปิดไฟเมื่อเราปิดไฟเข้านอนแมลงจะบินลงมาไต่ตามตัวทำให้เรารู้สึกว่ามีตัวอะไรมาไต่ขณะปิดไฟนอน 6. โดยสัญชาตญาณเมื่อมีตัวอะไรมาไต่ที่ผิวเรามักจะเอามือปัดออกจึงทำให้ท้องของตัวด้วงแตกและสารพิษมาสัมผัสผิวของเรา 7. ประวัติของผื่นจากด้วงก้นกระดก คนไข้ส่วนใหญ่มักให้ประวัติว่าก่อนเข้านอนไม่เห็นมีอะไรพอตื่นนอนมาเพิ่งเริ่มเห็นผื่นแสบแดง 8. ลักษณะผื่นจะเป็นทางยาวบวมแดงลากไปตามแนวมือปัด เพราะเมื่อมือตบหรือปัดแมลงแล้วมักลากสารพิษเป็นแนวยาว ผื่นมีอาการแสบคัน 9. บนผื่นแดงอาจมีตุ่มหนองขนาดเล็กๆเรียงเป็นแนวยาว ผิวเหนือรอยแดงอาจเป็นรอยไหม้สีน้ำตาล ตุ่มหนองหรือรอยไหม้เป็นบริเวณที่สัมผัสสารพิษเยอะสุด 10. ผื่นที่บริเวณข้อพับมักเป็นรอยที่สมมาตรกันเพราะสารพิษจากข้างหนึ่งไปสัมผัสผิวอีกข้าง 11. จำนวนผื่นอาจมีหลายตำแหน่งถ้ามีแมลงหลายตัว ผื่นบริเวณผิวอ่อนๆเช่นใบหน้ามักมีอาการบวมแดงรุนแรงมากกว่าที่อื่น 12. ผิวบริเวณฝ่ามือหนากว่าผิวบริเวณอื่น สังเกตว่ามือปัดตบแมลงสัมผัสสารพิษเต็มๆแต่มักไม่มีผื่น 13.ผื่นจะบวมแดงมากในวันที่2-3หลังถูกแมลง มักมีอาการแสบและคันมาก 14. วิธีปฐมพยาบาลเบื้องต้นหากรู้ตัวว่าสัมผัสกับสารพิษจากแมลง คือล้างน้ำฟอกสบู่ที่ผิวเพื่อล้างสารพิษออกให้มากที่สุด 15. ผื่นมักมีอาการอักเสบบวมมากควรพบหมอ ถ้าไม่รักษาผื่นจะบวมแสบคันมากการเกาอาจทำให้ติดเชื้อแบดทีเรียซ้ำเติมได้ 16.หมอมักรักษาด้วยครีมทาสตีรอยด์ และให้รับประทานยาแก้แพ้ 17. ผื่นอักเสบมักหายหลังทายาไม่เกิน1สัปดาห์ แต่บางรายที่ผิวอักเสบรุนแรงอาจทิ้งรอยคล้ำไว้ประมาณ1-2เดือน 18. ลักษณะผื่นจะเป็นทางยาวบวมแดงลากไปตามแนวมือปัดเพราะเมื่อมือตบหรือปัดแมลงแล้วมักลากสารพิษเป็นแนวยาว ผื่นมีอาการแสบคัน   ความรุนแรงของโรค ความรุนแรงของโรคมักมีจำกัด ส่วนมากแล้วมักจะอยู่แค่การเจ็บแสบร้อนผิวหนัง หากมีอาการไม่รุนแรงอาการดังกล่าวจะหายได้เองภายในเวลา 1-2 สัปดาห์  ยกเว้นก็แต่เข้าตา ถูกเป็นบริเวณกว้าง แพ้มาก หรือไปเกาจนติดเชื้อซ้ำซ้อนที่อาจจะเป็นปัญหาตามมาได้ การปฐมพยาบาลเบื้องต้น โดยล้างบริเวณผิวหนังที่สัมผัสแมลงชนิดนี้ด้วยน้ำสะอาดทันที ประคบด้วยน้ำเย็น และไม่ควรใช้มือเกาเพราะจะเกิดเป็นแผลบริเวณกว้างลุกลามต่อไปได้ หากเกิดอาการคันให้ใช้ยาทาจำพวกคาลาไมด์ (calamide) หรือรับประทานยาแก้แพ้ (antihistamine) หรือทาด้วย steroids หากเกิดแผลลุกลามอาจต้องรับประทานยาปฏิชีวนะเพื่อป้องกันการติดเชื้อ การรักษา ตอนโดนมักไม่ค่อยรู้ตัว ดังนั้นอาจจะไม่รู้ว่าเป็นอะไรกันแน่ ... ในระหว่างที่ไม่แน่ใจว่าเป็นอะไร ก็อาจจะใช้ยาแก้ปวด ประคบเย็น แล้วไปพบแพทย์ หรือถ้าเห็นชัดๆว่าไปบี้แมลงพวกนี้เข้า ก็ให้รีบไปล้างด้วยน้ำสบู่ โดยทั่วไปไม่ต้องใช้ยา อาจจะใช้ยาแก้แพ้แก้คัน หรือประคบเย็นก็ได้ ยาแก้อักเสบ(ปฏิชีวนะ) และครีมทาแก้แพ้ การป้องกัน เนื่องจากแมลงพวกนี้มีตัวเล็กยาวและลื่น จึงมักลอดช่องมุ้งลวดได้อย่างสะดวกดาย แถมยังมีนิสัยเสียชอบเข้าไปซุกในที่นอนด้วย การป้องกันจึงทำได้ค่อนข้างยาก ที่พอจะป้องกันได้ก็คือ - หากพบเห็นแมลงก้นกระดกให้หลีกเลี่ยง และไม่ควรให้ร่างกายไปสัมผัสแมลงชนิดนี้หรือขยี้ด้วยมืออย่างเด็ดขาด - ควรปิดหน้าต่างหรือติดมุ้งลวด เพื่อป้องกันมิให้แมลงบินเข้ามาภายในห้องพัก หากมุ้งลวดชำรุดหรือเสียหายให้ทำการซ่อมแซมทันที - หากพบว่ามีแมลงก้นกระดกเข้ามาสัมผัสบนผิวหนังให้พยายามเขี่ยออกอย่างนุ่มนวล และล้างบริเวณที่สัมผัสแมลงด้วยสบู่และน้ำสะอาด - หากพบแมลงบนที่นอนหรือตามผนังห้องควรใช้แปรงขนขนาดเล็กค่อย ๆ เขี่ยตัวแมลงลงบนแผ่นกระดาษและนำไปทิ้ง หรือใช้สารเคมีกำจัดแมลงประเภท Pyrethroids ฉีดทำลาย - หมั่นตรวจสอบบริเวณห้องพัก ห้องนอน ห้องนั่งเล่น และทำความสะอาดบริเวณโดยรอบอย่างสม่ำเสมอ หากสงสัยว่าจะมีแมลงชนิดดังกล่าวเข้ามาอาศัยอยู่ - การเอาสิ่งดึงดูดแมลงพวกนี้ออกไป เช่น ช่วงฤดูที่แมลงเยอะ ก็อย่าเปิดไฟนีออนแสงขาวฟ้าทิ้งไว้เพราะจะล่อแมลงพวกนี้(บางสายพันธุ์) ถ้ามีปัญหามาก ให้เปลี่ยนเป็นไฟหลอดไส้สีเหลืองแทน เกร็ดเล็กน้อยเกี่ยวกับแมลงก้นกระดก 1. การระบาดครั้งใหญ่ เกิดขึ้นที่โอกินาว่าเมื่อ1969 มีคนที่โดนแมลงตัวนี้แล้วเกิดอาการรุนแรง2000กว่าคน //www.ajtmh.org/cgi/content/abstract/18/1/147 2. อาการ"ตาอักเสบแบบไนรูบี" เป็นชื่อเล่นๆของโรคตาอักเสบที่เกิดจากแมลงเหล่านี้เข้าตา เพราะแมลงเหล่านี้ก็พบได้มากแถวแอฟริกา 3. อาการทางผิวหนังอาจคล้ายคลึงจากการโดนแมลงที่ชื่อว่าBlister Beetle 4. ด้วงตัวที่มีพิษคือตัวเมีย ส่วนด้วงตัวผู้จะได้พิษจากแม่เพียงเล็กน้อย หรืออาจจะได้ในกรณีไปกินซากตัวเมีย ดังนั้นก็ไม่น่าแปลกใจที่บางคนจะเข้าใจว่าแมลงตัวนี้ไม่มีพิษ (เพราะอาจจะเคยโดน แต่โดนตัวผู้) สำหรับคำแนะนำในการป้องกัน “ด้วงก้นกระดก” ก็คือ ไม่ควรจับด้วงมาเล่น หรือตบตีเมื่อด้วงบินมาเกาะตามตัว ก่อนนอนควรปัดที่นอน หมอน มุ้ง ผ้าห่ม ข้าวของเครื่องใช้ต่าง ๆ ก่อน เพื่อป้องกัน “ด้วงก้นกระดก” รวมทั้งในช่วงกลางคืนควรเปิดไฟเฉพาะเท่าที่จำเป็น เพราะ “ด้วงก้นกระดก” มักชอบออกมาเล่นแสงไฟ หากถูกพิษของ “ด้วงก้นกระดก” แล้ว ให้รีบล้างด้วยน้ำเปล่า ฟอกสบู่ หรือเช็ดด้วยแอมโมเนีย และไปพบแพทย์ เพื่อรับการรักษาอย่างถูกวิธี แมลงตด (Bombadier beetle) แมลงตดเป็นด้วงชนิดหนึ่ง มีสมาชิกอยู่ประมาณ 500ชนิด ชนิดที่พบเห็นได้บ่อยในประเทศไทย ได้แก่ ชนิด Pherosophus javanus และชนิด Pherosophus occipitalis ซึ่งมีชื่อเรียกแตกต่างกันตามภาคต่างๆ เช่น "แมลงตดหรือกะตด"ในภาคกลาง, "แต๊บ"ในภาคเหนือแถบจังหวัดเชียงใหม่ เชียงราย ลำปาง ลำพูน, ทางภาคตะวันออก เช่น แถบปราจีนบุรี เรียก"ปล่อยตด" ส่วนทางภาคใต้ในแถบจังหวัดสงขลา ตรัง พัทลุง สตูล และยะลา เรียก"ขี้ตด" รูปร่างลักษณะ แมลงตดมีหัวแคบ ความกว้างของหัวน้อยกว่าความกว้างของส่วนที่กว้างที่สุดของอกปล้องแรก ส่วนอกแคบกว่าส่วนท้อง ปีกคู่หน้าใหญ่คลุมท้องเกือบทั้งหมดหรือทั้งหมด ปลายปีกตัด ตัวผู้และตัวเมียมีอวัยวะที่ปล่อยแก๊สเป็นหมอกออกมาสำหรับป้องกันตัวซึ่งมีส่วนผสมของสารพิษพวก quinol ขณะปล่อยแก๊สจะมีเสียงดังคล้ายตด สารพิษที่ปล่อยออกมาจะมีผลยับยั้งไม่ให้ศัตรูเข้ามาทำอันตราย สารพิษที่แมลงตดปล่อยออกมามีกลิ่นเหม็นฉุน เมื่อถูกผิวหนังจะมีอาการแสบร้อนคล้ายถูกกรด หากโดนถูกจุดสำคัญ เช่น ตา อาจทำให้ตาบอดได้ การรักษา ล้างผิวหนังบริเวณที่ถูกพิษด้วยน้ำสะอาดมากๆ เพื่อลดปริมาณของสารพิษ   ขอให้เพื่อนๆมีสุขภาพแข็งแรงทุกคนนะคะ

ขอขอบคุณ

เพื่อนทุกท่านที่ให้กำลังใจ

กรอบภาพคุณ  Lozacat..... 

ข้อมูลจาก google ,เพลงจากyou tube

ภาพยายเก๋า(ชมพร),คุณญามี,คุณนุช oranuch_sri

ถ้าชอบ vote หมวดสุขภาพนะคะ