ข้าภเจ้า นายปันบุญเรือง เปนผู้เรียบเรียง

ปริวรรตโดย สลุงเงิน

๑๔๑     ส่วนโพธิสัตว์ ไพเร็วซะไซ้ ฟั่งเดี่ยวหว้ายสาคอร

ซ้ำมีพ่อค้า สอดล่าเดินจอร ลงตามสาฅอรแม่น้ำท่องเต้า

มีนายร้อยหลวง พ่อค้าแก่เถ้า บ่มีเมียแพงลูกรัก

๑๔๒ มีแต่เข้าของเงินธองมากนัก นับบ่ได้หลายพัน

มีทังรสคู้ น้ำมันจวนจัน แก้วแหวนธองฅำเกี้ยวแขนท่อต้าง

มันเอาไพขาย อยาดอยายหลายบ้าน ขายชอมทางเทศท้อง

๑๔๓ ผ้าม่วงผ้าไหมแพรด้ายถาดช้อน ทังโถโตกถ้วยออมโอ

สัพพะของค้า มีมากอะโข นายร้อยใหญ่โทขายของบ่หน้อย

มีลูกน้องหลาย อยาดอยายเปนถ้อย ขี่สะเพาลอยแม่น้ำ

๑๔๔ ท่องค้าเทียวขายเรือฟ้ายถ่อค้ำ มาเถิงที่หั้นหิวแรง

พากันยั้งภัก ต้มเข้าหุงแกง ที่สายาแพงแม่ยั้งอยู่ถ้า

นางเกสินี แม่หมองหม่นหน้า อยู่ฝ่ายคงคาเทศท้อง

๑๔๕ ส่วนนายสะเพา ค็พาลูกน้อง แกงอ่อมต้มกินงาย

คันกินอิ่มแล้ว จัดของออกขาย ส่วนเถ้าปู่นายค็เดินสอดเสี้ยว

ตามริมตูบปาง หนทางแว่เกี้ยว เทียวไพมาเซาะไซ้

๑๔๖ ค็หันนางงามนั่งพื้นเค้าไม้ หมองนั่งไห้ฅนเดียว

ส่วนเถ้านายร้อย ผ่อดูแลเหลียว คันหันคู่เฅียวนางมีอยู่ใกล้

เถ้าแก่แลหา ไพมาใจ้ ๆ หันสีนงไวยน้องเชื้อ

๑๔๗ หน้าปุนดีแพงใฅ่แอมซ้อนเนื้อ กับนางหน่อเหน้านารี

งามแท้ ๆ เพศเพียงภอยสี คันหน้าบุญมีหล้างได้ร่วมใกล้

กับยอดนางยิง อันหมองนั่งไห้ อยู่ในไพรป่าไม้

๑๔๘ ฤๅเทวดา รักสาเค้าไม้ ฤๅครุฑนาคใต้นาคา

ฤๅเทพพไธ้ ตาวติงสา ปรากฏเกิดมาหื้อราได้ใกล้

ฤๅมนุสสา นางยิงลุ่มใต้ หลงดงไพรเทศท้อง

๑๔๙ ฤๅว่าวงสา เซาะหาพี่น้อง มาเกิด็อยู่ถ้าเราคา

ว่านางผู้นี้ มางามชอบตา ปุนเวทนานางยิงหน่อเหน้า

คันซัดตาหัน ติดผันใฅ่เฝ้า กับยอดยิงเลาน้องไธ้

๑๕๐ ปู่เถ้าใฅ่แฝงแม่ส้อยดอกไม้ ฟั่งเข้าอยู่ใกล้เร็วไว

เถ้าปู่ค็คึด ระนึกในใจ คันได้นางไพเฝือแฝงร่วมข้าง

สัพพะของสัง ค็มูนมั่งกว้าง ไหลหลั่งมาเทิกเท้า

๑๕๑ คันได้นางไพ จักได้เปนเค้า แฝงใฝ่เฝ้าเงินธอง

จักเอาไพไว้ เฝ้ากาดขายของ ในสะเพาทองหลังหลวงใหย่กว้าง

สัพพะการสัง บ่หื้อได้ส้าง การงานใดคู่เชื้อ

๑๕๒ จักได้เทียมแยงเพาแพงซ้อนเนื้อ เปนเมียมิ่งแก้วสายา

ปู่เถ้านายร้อย มีฅวามตัณหา มากำแขนรานาศน้องไว้หมั้น

แก้วเกสินี แม่ฟองน้ำดั้น มีน้ำตาพังถั่งย้อย

๑๕๓ เท่าคึดใจหาผัวแพงฅิ่นฅ้อย กับสองอ่อนหน้อยราชา

เอามือเบื้องซ้าย แม่ฟายน้ำตา มือขวานางนาปู่เถ้ากำได้

ทื้นลากนาง เร่งเร็วใจ้ ๆ ไพแผวสะเพาเทศท้อง

๑๕๔ ค็เอานางงามแม่แก้วคิ้วค้อม เข้าสู่ห้องในฅัง

กางผ้าแวดล้อม บ่หื้อใผหัน หื้ออยู่ในฅังเหนือหมอนอาสน์ใต้

เถ้าปู่รักสา ชุวันใจ้ ๆ ยังจีบัวใบเพื่อนน้ำ

๑๕๕ ใผไหนฅนใด บ่หื้อล่วงล้ำ มาอยู่ใกล้นางงาม

บ่หื้อลูกน้อง ฅนใดจาถาม บ่หื้อนางงามได้เทียวท่องเต้า

นายร้อยสะเพา ค็ฅุ้มกันเฝ้า กับตัวยิงเลาน้องรัก

๑๕๖ เท่าอยู่ดอมดายบ่ได้เฟื้อฟัก กับนางหน่อเหน้ากัญญา

คันเถ้านายร้อย ปู่เข้าไพหา จักแสบกายาตัณหาค็เสี้ยง

ลวดบ่ได้เถิง แม่เลาแก้มเกลี้ยง เพราะเตชะบุญนางยิ่งนัก

๑๕๗ ............... .................. บังเกิด็เกิ้งกายา

ร้อนเเหมือนไฟลุก วาบไหม้อัตตา ปู่เถ้าพาลาลวดบ่ได้ใกล้

เท่ามีหัวใจ แพงพันใจ้ ๆ ลวดรักยิงดายเป่าเนื้อ

๑๕๘ นางเกสินี แม่ได้รั้งเรื้อ อยู่กับปู่เถ้าสะเพา

แสนโสกทุกข์ นั่งไห้หมองเหงา มีใจมัวเมาหาผัวคู่ข้าง

ได้มาทวยกัน จากเมืองจากบ้าน กับสองนงคราญลูกน้อย

๑๕๙ เท่าคึดใจเถิง ทุกวันฅ้อยๆ บ่ลืมรักเจ้าสักองค์

นางแก้วนาศน้อง แม่ตีอกตน ร่ำเรรนสยบท่าวไห้

ว่าโอยทุกขัง แม่บ่ได้ใกล้ สองนงไวยลูกเชื้อ

๑๖๐ ผัวรักเมียเหิยบ่ได้ร่วมเนื้อ แฝงใฝ่เอื้อแพงพัน

ตัวข้าน้องนี้ ได้พรากเสียกัน ปู่เถ้าเอาอยันหนีไกลท่องเต้า

น้องบ่ใฅ่แฝง นายร้อยปู่เถ้า มาชักลากเอาแม่นี้

๑๖๑ ข้าบ่ได้จา ฟู่อู้กล่าวชี้ เปนคำฟู่อู้จาซง

ตัวข้าแม่นี้ ใจบ่ประสงค์ บ่เข้าในวงกับฅนปู่เถ้า

แม่ค็หวังหัน สองราลูกเต้า กับจอมองค์เลาพี่ไธ้

๑๖๒ แม่ได้ทวยตามหนีเข้าป่าไม้ ค็หวังร่วมใกล้ผัวยิง

มาเสี้ยงที่ทุกข์ มโนอสิง ได้พรากคู่พิงกับเจ้าลูกหล้า

ตั้งแต่นี้เหิย แม่บ่หันหน้า เพราะกัมม์เวรทันตอบท้า

๑๖๓ ค่อยอยู่เทิอะเนิอผัวแก้วก่ำพร้า กับสองลูกหล้าราชา

ค่อยอยู่ป่าไม้ เทิอะเจ้าสองขา ตัวข้านี้นาได้พลัดพรากเจ้า

ปู่นายสะเพา ชักเอาแม่เจ้า หนีไพไวรีบร้อน

๑๖๔ ส่วนนายสะเพา ค็พาลูกน้อง ออกจากหั้นไพไว

ค็เอานาศน้อง แม่แก้วสีใส หนีไพไวตามน้ำแม่กว้าง

บทนี้ยาว ขอเซาเปนถ้าน จักต่อท้ายต่อบทลูนก่อนแล๚