แมงดา ...เจ้าข้าเอ๊ย

อ้าว ก็แมงดาจริงๆน่ะสิเจ้าคะ แหม คิดว่ารำเพยจะเขียนเรื่องอะไรกันเหรอ ฮี่ๆๆ ไม่ได้เขียนเรื่องแมงดาที่มันมีสองขาเดินได้หรอกน่า พวกแมงดาอยู่บนบกน่ะ ไม่รู้จะเอามาเขียนทำไมกัน ก็รู้ๆกันอยู่ว่าวันๆไม่ค่อยทำอะไรเกาะผู้หญิงกินร่ำไปไงคะ

วุ้ย เข้าเรื่องก่อนนะ

พอดีเมื่อคืนอ่านข่าวย้อนหลังเรื่องอาหารการกินทั้งหลาย ก็เปิดไปเรื่อยๆถึงหมวดน้ำพริก ดันเหลือบไปเห็นน้ำพริกแมงดา แล้วก็เจอคำว่าแมงดามีพิษ ก็เลยเอ๊ะ ชักสนใจ เพราะจำได้ว่าตอนเด็กๆเคยอ่าน กาพย์พระไชยสุริยา (แต่งโดยสุนทรภู่ในสมัยรัชกาลที่ 1 เป็นกาพย์ที่สอนเรื่องมาตราตัวสะกด) ในกาพย์มีการเอ่ยถึง "เหรา" ในส่วนที่เป็น กาพย์ฉบัง 16 ไว้ดังนี้

ปลากะโห้โลมาราหู เหราปลาทู มีอยู่ในน้ำคล่ำไป

หน้าตาของแมงดาที่กินได้

ตอนเด็กๆรำเพยเคยชอบกินไข่แมงดายำ หรือไม่ก็แกงคั่วไข่แมงดา แต่ว่าระยะหลังๆนี่ไม่ได้กินเลย ไม่ได้กินมาสิบกว่าปีแล้วมัง เพราะว่ามันไม่มีขายที่เมืองที่อยู่ แล้วรำเพยก็เลิกกินไข่เต่า ไข่แมงดา ไข่มดแล้วหละ คือไข่อะไรก็ตามที่ไม่ใช่ไข่เป็ด ไข่ไก่ และไข่นกกระทาก็ไม่กินละ ถือว่าเป็นของที่ไม่ควรกินเพราะว่ามันไม่ได้เกิดมาเป็นอาหารของเรา

เอ้า นอกเรื่องไปอีกแล้ว เอาข่าวเรื่องเหรามาเตือนกันค่ะ

นายแพทย์ไพจิตร์ วราชิต อธิบดีกรมวิยาศาสตร์การแพทย์ กล่าวว่าในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา (พ.ศ.2537-2547) พบผู้ได้รับพิษจากการรับประทานไข่แมงดาทะเลทั้งสิ้น 125 ราย เป็นหญิง 26 ราย ชาย 99 ราย เสียชีวิต 3 ราย เป็นอัมพาต 1 ราย ซึ่งเป็นสถิติที่สูงสุดในโลก โดยในช่วงเดือนธันวาคมถึงเดือนมีนาคม มีกจะมีข่าวพบผู้ได้รับพิษและเสียชีวิตจากการบริโถคแมงดาทะเลบ่อยครั้ง

แมงดาทะเล (Horse-shoe crab)

แมงดาทะเลเป็นสัตว์ทะเลโบราณที่ยังคงเหลืออยู่ในโลกปัจจุบันเพียง 4 ชนิด ที่พบในทะเลไทยมีอยู่ 2 ชนิด คือแมงดาจานหรือแมงดาหางเหลี่ยม (Tachypleus gigas) และ แมงดาถ้วยหรือแมงดาหางกลม (Carcinoscorpius rotundicauda) ทั้งสองชนิดมีความเป็นอยู่ในสภาพแวดล้อมต่างกัน แมงดาจานอาศัยอยู่ตามพื้นทะเล วางไข่ตามริมชายฝั่งที่เป็นดินทราย ส่วนแมงดาถ้วยอาสัยอยู่ตามพื้นทะเลที่เป็นดินโคลนและตามลำคลองในป่าชายเลน

เท่าที่มีรายงานในประเทศไทย เฉพาะแมงดาหางกลมเท่านั้นที่อาจเป็นพิษ และมักเรียกชื่อแมงดาที่เป็นพิษว่าแมงดาไฟ หรือ เหรา จนบางครั้งทำให้เข้าใจสับสนว่า เหรา เป็นแมงดาชนิดที่สาม จากคำบอกเล่ามักอธิบายถึงลักษณะของเหราว่าตามลำตัวมีขนยาวที่นักอนุกรมวิธานได้ศึกษาแน่ชัดแล้วว่า แมงดาไฟ หรือ เหรา ก็คือแมงดาหางกลมบางตัวนั่นเอง การเป็นพิษนั้นจะเกิดเฉพาะช่วงเดือนกุมภาพันธ์ - กันยายน เหตุที่แมงดาถ้วยมีพิษเป็นบางช่วงนี้ สันนิษฐานว่าเวลาดังกล่าวอาจมีการเจริญแพร่พันธุ์อย่างรวดเร็วของแพลงก์ตอนบางชนิด เช่น ไดโนแฟลกเจลเลต ที่สร้างสารพิษ แล้วแพลงค์ตอนชนิดดังกล่าวถูกกินโดยหอยหรือหนอนซึ่งเป็นสัตว์หน้าดิน เมื่อพิษเข้ามาสะสมในหอยหรือหนอนแล้วถูกกินโดยแมงดาทะเล พิษจึงมาสะสมอยู่ในเนื้อและไข่ของแมงดาถ้วย เมื่อคนบริโภคแมงดาถ้วยตัวที่มีสารพิษสะสมอยู่ จึงทำให้เกิดอาการพิษได้ แม้ว่าจะได้ปรุงไข่หรือเนื้อที่บริโภคให้สุดแล้วก็ตาม


หน้าตาของเหรา จะเห็นว่าสีเข้มแดง ด้านใต้ก็มีขนๆด้วย

อาการ อาการของคนที่บริโภคแมงดาถ้วยที่มีสารพิษเข้าไป จะทำให้เกิดอาการมึนงง ปวดศีรษะ คลื่นไส้ อาเจียน หัวใจเต้นเร็ว ปากชาพูดไม่ได้ แขนขาอ่อนเปลี้ย กล้ามเนื้อไม่ทำงาน หมดความรู้สึกและอาจเสียชีวิตได้ ขึ้นอยู่กับปริมาณที่บริโภคเข้าไปมากหรือน้อย

การรักษา เมื่อพบผู้ที่บริโภคแมงดาทะเลแล้วเกิดเป็นพิษ ให้ทำการล้างท้อง ทำให้อาเจียน และรีบนำส่งโรงพยาบาลโดยเร็วที่สุด

ที่มา
//www.sakura.cc.tsukuba.ac.jp/~elrouj/museum/data-introduction/data-intro-contents/kabutogani/4kabutoganis.html
//www.marinebiodiversity.com/dataweb/sea_anim.htm
//www.state.nj.us/drbc/crab/closelook.htm
//www.thaihealth.or.th/content.php?SystemModuleKey=MainContent&id=1794
//www.dnr.state.sc.us/marine/mrri/horseshoe/intro.htm
//webdb.dmsc.moph.go.th/ifc_toxic/a_tx_1_001c.asp?info_id=83

Create Date : 17 มิถุนายน 2548 Last Update : 17 มิถุนายน 2548 14:50:02 น. Counter : 6753 Pageviews.		15 comments
Share Tweet

	สวัสดีปีใหม่ ๒๕๖๗ มาช้ายังดีกว่าไม่มา (2 ม.ค. 2567 07:30:30 น.)		สวัสดีปีใหม่ ๒๕๖๗ มาช้ายังดีกว่าไม่มา (2 ม.ค. 2567 07:30:30 น.)
	The Last Thing on My Mind - Tom Paxton ... ความหมาย tuk-tuk@korat (1 ม.ค. 2567 14:50:49 น.)		ทนายอ้วนจัดดอกไม้ - จัดดอกไม้ง่ายๆ – แจกันสวัสดีปีใหม่ 2567 - กุหลาบพวงสีชมพู - ขาว ทนายอ้วน (2 ม.ค. 2567 15:16:32 น.)