เรื่อง: ศพบอก Beyond the Body Farm

เขียนโดย: Dr. Bill Bass and Jon Jefferson

สำนักพิมพ์: CORE FUNCTION

เรื่องนี้หมกไว้สองปีเพิ่งได้ฤกษ์หยิบมาอ่าน แต่นับว่าใช้เวลาอ่านนานเหมือนกันค่ะ สองสามวันหยิบขึ้นมาอ่านสักบทหนึ่ง ไม่ใช่ว่าน่ากลัวอะไรหรอก พอดีเอาไว้อ่านสลับกับอีกเล่มหนึ่งซึ่งใช้หัวในการคิดตามเยอะอยู่ เล่มนี้เลยใช้คั่นรายการ

อ่านหนังสือนิติวิทยาศาสตร์มาก็ไม่น้อย แต่ส่วนมากคนเขียนจะเป็นแพทย์เสียมากกว่า แต่สำหรับเล่มนี้ คนเขียนเป็นนักนิติมานุษยวิทยา หากพูดถึงมานุษยวิทยา อาจจะมีหลายแง่มุมทั้งในเชิงวัฒนธรรม หรือในเชิงรูปธรรมอย่างรูปร่างหน้าตาวิวัฒนาการของมนุษย์ ทีนี้คนเขียนอยู่ในจำพวกหลัง เขาค่อนข้างถนัดในการจำแนกกระดูกและโครงสร้างของมนุษย์เพื่อระบุเผ่าพันธุ์ อายุของเจ้าของกระดูกนั้นๆ

นับว่าเล่มนี้ค่อนข้างสนุกในฐานะ Pop Science นะคะ เพราะเขาไม่ได้แค่พูดถึงสิ่งที่เจอในเชิงวิชาการอย่างเดียว แต่พูดถึงประสบการณ์ รวมทั้งข้อมูลพื้นฐานที่คนอ่านสมควรรู้เพื่อความเข้าใจเพิ่มขึ้นของสิ่งที่เขากำลังเล่า มีตั้งแต่เล่าถึงการเดินทาง ภูมิประเทศ ประวัติสถานที่ ค่านิยมในยุคนั้นๆ ชีวประวัติโดยย่อ ฯลฯ นับว่าเป็นนักเล่าเรื่องที่ดีเลยค่ะ

คนเขียนอายุมากแล้วล่ะ ณ ตอนที่เขียนหนังสือเล่มนี้ เข้าใจว่าเขาคงเกษียณแล้ว ประสบการณ์การทำงานเริ่มตั้งแต่ตอนที่เทคโนโลยีช่วยเหลือในเรื่องนิติวิทยาศาสตร์ค่อนข้างน้อยจนกระทั่งมีเครื่องมือช่วยเหลือที่ดีขึ้น ตอนแรกๆ ดูเหมือนเขาจะเป็นนักมานุษยวิทยาที่มีประสบการณ์การขุดศพและพิสูจน์บุคคล

โจทย์น่าสนใจที่แกได้เจอ (ตอนหนุ่มๆ) คือ มีศพอยู่ 3 ศพในสุสาน ซึ่งคนหนึ่งคือคนถือ Golden Bowl ซึ่งเป็นของล้ำค่า อีกสองคนวิ่งตามหลัง เห็นได้ชัดว่าทั้งสามคนพยายามหนีจากผนังด้านบนตกใส่ และนั่นก็เป็นสาเหตุการตายเสียด้วย แต่สิ่งที่อยากรู้คือ คนพวกนี้เป็นใครกันแน่ เป็นคนเฝ้าและคุ้มครองชามใบนี้ทั้งหมด? เป็นโจรแล้วอีกสองคนเป็นยามวิ่งไหล่ตาม? เป็นยามที่ปกป้องชามแล้วโจรสองคนไล่ตาม?

วิธีการสืบหาก็น่าสนใจดีค่ะ มันดูมานุษยวิทยามาก คือ ดูเปรียบเทียบโครงสร้างกระดูก รูปร่างต่างๆ ว่าดูแล้วน่าจะเป็นทหารหรือเปล่า อะไรเทือกๆ นั้น คำตอบยังคงคลุมเครือเพราะไม่อาจหาอะไรพิสูจน์ได้ชัด แต่นับว่าเป็นการสืบหาเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์ที่น่าสนใจดี

ต่อมาก็เริ่มเข้าสู่งานในเชิงนิติวิทยาศาสตร์มากขึ้นในการพบกระดูกที่ถูกฝังแบบไม่รู้ว่าเจ้าของศพเป็นใคร ต้องตรวจดูลักษณะเด่นของกะโหลกศีรษะว่าเป็นชายหรือหญิง เป็นพวกคอเคซอยด์ มองโกลอยด์ หรือนิกรอยด์ รวมทั้งวิวัฒนาการเชิงนิติวิทยาศาสตร์ในการหาความสัมพันธ์ความกว้างของกระดูกทำให้พอคำนวณความสูงของเจ้าของกระดูกเหล่านี้ รวมทั้งเกี่ยวข้องกับพวกนิติทันตกรรม หรือพวกนิติกีฏวิทยา (เขาใช้คำนี้หรือเปล่าเนี่ย คือ คนที่ศึกษาเรื่องหนอนและแมลงตอมศพเพื่อคำนวณหาเวลาการตายของศพ)

แต่ละเรื่องค่อนข้างคิดมาอย่างดีในการแสดงให้เห็นถึงวิวัฒนาการทางศาสตร์ของนิติมานุษยวิทยา เทคโนโลยีต่างๆ  รวมถึงแชร์ความเห็นในสิ่งที่เขาพบเปรียบเทียบกับพวกซีรีส์ DSI ทั้งหลาย ซึ่งกระบวนการทำงานที่แท้จริง มันใช้เวลานานกว่านั้นมาก ยุ่งยากกว่านั้นมาก มันเป็นทั้งมุมมองที่ดีในการให้ความรู้ประชาชน แต่ในทางกลับกันมันก็สร้างมายาภาพบางอย่างที่เพี้ยนไปจากความเป็นจริง มันเลยกลายเป็นภาระของเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องด้วยเช่นกัน เช่น กว่าจะได้ผลตรวจ DNA ในทีวีหายใจเฮือกเดียวก็ได้มาแล้ว แต่ในความเป็นจริง กว่าจะได้มาก็เป็นเดือนต่อเคส เป็นต้น

แนะนำค่ะ อ่านสนุกดี เหมือนอ่านหนังสือสืบสวนที่ไม่ต้องข้องเกี่ยวกับความดราม่าทางอารมณ์สักเท่าไร เผื่อใครอยากลองเปลี่ยนบรรยากาศบ้างค่ะ :)