นิพพาน นิพพาน ความจริงสูงสุด นิพพานเป็นความจริงสูงสุดและเป็นความดีสูงสุด เป็นสภาวะที่สมบูรณ์ เป็นสุขนิรันคร์ นิพพานเป็นภาษาบาลี ภาษาสันสกฤตว่า นิรวาน แปลว่าความดับตัณหา หรือความดับกิเลสและดับทุกข์ นิพพานเป็นความดับเหตุที่ทำให้เกิดทุกข์ และนิพพานเป็นชื่อหนึ่งของนิโรธ ดังนั้นนิพพานกับนิโรธจึงเป็นสิ่งเดียวกัน จัดว่าเป็นความจริงสูงสุด เป็นสภาวะท่ี่สมบูรณ์ เป็นความดีขั้นสูงสุด เป็นสภาวะที่เที่ยงแท้ และนับว่าเป็นสุขนิรันดร์ ลักษณะสำคัญของนิพพาน ๑. ธรรมชาติที่ไม่มีจุติ หมายถึงไม่มีการเกิด ไม่มีการตาย เพราะการตายจะมีได้ก็ต่อเมื่อมีการเกิด นิพพานทำลายตัวตัณหาซึ่งเป็นตัวทำให้เกิดภพต่างๆอย่างหมดสิ้น คือเมื่อมนุษย์เกิดมาก็ต้องมีรูปร่าง มีความรู้สึกสุขทุกข์ มีความจำ มีการคิดปรุงแต่งให้เกิดอารมณ์ (สังขาร) และมีจิต (วิญญาณ) แต่ถ้าเกิดเป็นอรูปพรหม ก็มีเพียง ๔ ขันธ์ ขาดรูปขันธ์ เป็นต้น ดังนั้นการไม่เกิดจึงเท่ากับหารไม่มีขันธ์ ๒. พ้นจากขันธ์ ๕ หมายถึงเมื่อไม่มีการเกิดขันธ์ ๕ ก็ไม่ปรากฏ เพราะการเกิดคือการปรากฏของขันธ์ ๕ ๓. ไม่ถูกปรุงแต่งด้วยปัจจัยอะไร หมายถึง ธรรมดาสิ่งทั้งหลายล้วนเกิดเพราะมีปัจจัยปรุงแต่ง คำว่าปรุงแต่งในประเด็นนี้ คือ สิ่งทั้งหลายมารวมตัวกันเป็นกอง เป็นหมู่ เช่น บ้าน เกิดขึ้นเพราะการรวมตัวกันของวัตถุต่างๆ มีทั้งไม้ ปูน เหล็ก กระเบื้อง มนุษย์ก็เกิดจากการรวมตัวของธาตุ ๔ ดิน น้ำ ลม ไฟ ดังนั้นมนุษย์เกิดมาก็ต้องรวมกันของธาตุ ๔ ซึ่งเรียกว่าถูกปรุงแต่ง เมื่อนิพพานไม่มีการเกิดจึงเท่ากับไม่มีการปรุงแต่ง นิพพานจึงได้ชื่อว่า อสังขต แปลว่า ธรรมที่ไม่ถูกปรุงแต่งด้วยปัจจัยต่างๆ นิพพานจำแนกได้ ๓ อย่าง คือ ๑. นิพพาน ๑ โดยสภาวะลักษณะ ๒ นิพพาน ๒ โดยการกล่าวถึงเหตุ ๓. นิพพาน ๓ โดยการเข้าถึง ผู้เข้าถึงนิพพาน คือ อริยบุคคล ประกอบด้วย ๑ พระโสดาบัน ละสังโยชน์ ๓ คือ ๑.๑ ความเป็นตัวตน ๑.๒ ความลังเลสงสัย ๑.๓ ความความยึดมั่นในศีลพรต ๒. พระสกทาคามี ละสังโยช์เช่นนพระโสดาบัน แต่เพิ่ม ราคะ โทษะ โมหะ ๓. พระอนาคามี ละสังโยช์เช่นพระโสดาบันและพระสกทาคามี และเพิ่มการละ ๓.๑ ความติดใจในกามคุณ ๓.๒ ความหงุดหงิด ความกระทบกระทั่งทางใจ ๔. พระอรหันต์ ละสังโยชน์ได้หมดทุกข้อ นิพพานตามความหมายของท่านพุทธทาส นิพพานก็คือสภาวะนิโรธ ที่แปลว่าการดับทุกข์ คือสภาวะที่ไม่คับแค้น ไม่ข้องใจหรือสภาพที่ไม่เร่าร้อน เผาลน กระวนกระวาย อันล้วนเนื่องมาจากไฟของ โลภะ โทษะ โมหะ หรือถ้าพิจาณาในแนวทางปฏิจจสมึปบาท ก็คือ ไม่เร่าร้อนเผาลนด้วยไฟของกิเลส (อาสวกิเลส) ตัณหา อุปาทาน อันยังเกิดอุปาทานขันธ์ ๕ในชรา อันล้วนเป็นขันธ์ที่ล้วนประกอบ คือ ร่วมด้วยอุปาทาน อันเป็นอุปาทานทุกข์หรืความทุกข์ที่เร่าร้อนเผาลนอย่างแท้จริง และสามารถดับความเร่าร้อนเหล่านั้นได้ด้วยธรมของพระองค์ท่านจริงๆนิพพานตามความหมยของท่านพุทธทาสภิกขุ ในหัวข้อเรื่องหลักธรรมสำคัญในพุทธศาสนา หน้า ๑๘๔ ท่านให้ความหมายที่กระจ่างชัดดังนี้ นิพพาน หมายถึงเย็น หรือ ดับลง เย็นเหมือนไฟที่เย็นลง หรือของร้อนๆอะไรก็ตามเย็นลง นั่นแหละคืออาการนิพพาน...เพราะฉนั้นคำว่านิพพานเป็นภาษาชาวบ้านแท้ๆ มันหมายถึงของที่ร้อนให้เย็นลงเท่านั้น แต่เราจะหมายความเพียงเท่านั้นไม่ได้ นั่นมันเป็นเรื่องของวัคถุ ส่วนิพพานในเรื่องของธรรมะศาสนาหมายถึงเย็นลงแห่งไฟกิเลส คือ ราคะ โทสะ โมหะ จนเย็นสนิท จึงจะเรียกว่า นิพพาน ดังนั้นก่อนอื่นจึงควรเข้าใจพระนิพพายอย่างถูกต้องดีงามเสียก่อนว่าเป็นสภาวะที่ดับกิเลสสหรือกองทุกข์ หรือกล่าวเน้นลงไปได้เลยว่าสภาวะที่ปราศจากอุปาทานทุกข์ อันเกิดขึ้นเนื่องแต่อาสวกิเลส ตัณหา อุปาทาน นั่นเอง เมื่อดับกิเลสจึงเป็นเหตุปัจจัยให้เกิดความสุข สงบ สงัด อันบริสุทธิ์ยิ่ง ส่วนผลอื่นๆเป็นเพัยงผลข้างเคียงอันอาพึงบังเกิดขึ้นเท่านั้นเอง "พระนิพพาน" เป็นอสังขตธรรม หรือสภาวธรรม จึงไม่เป็นอนิจจตาและไม่เป็นทุกขตา แต่เป็นอนัตตา และมีคำกล่าวไว้อย่างชัดเจนได้ยินเสมอว่า "นิพพานเป็นอนัตตา" นิพพานธาตุ หมายถึงภาวะแห่งนิพพาน หริอนิพพานธาตุ ๒ ๑. สอุปาทิเสสนิพพาน นิพพานที่ยังมีอุปาทิเหลือ จึงมีความหมายว่าดับกิเลสมีเบญจขันธ์เหลือ คือนิพพาของพระอรหันต์ผู้ยังมีชีวิตอยู่ ดับกิเลสได้คือ โลภะ โทษะ โมหะ ๒. อนุปาทิเสสนิพพาน นิพพานที่ไม่มีอุปาทิเหลือ สิ้นทั้งกิเลสและสิ้นทั้งชีวิต เป็นนิพพานในแง่ที่เป็นภาวะดับภพ มีนิพพานอีกอย่างหนึ่ง เรียกว่านิพพานเแพาะกรณี คือ ตทังคนิพพาน นิพพานด้วยองค์ธรรมจำเพาะ เช่น มองเห็ขันธ์ ๕ โดยไตรลักษณ์ แล้วหายทุกข์ร้อน ใจสงบ ใจสบาย มีความสุขเป็นคราวๆนั้น เรียกว่า นิพพานเฉพาะกรณี หยุดการเวียนว่ายในวัฏสงสาร หมดสิ้นทุกข์การทุกข์ใจ นิพพานเป็นโลกุตรอยู่เหนือสมมุติ อยู่เหนือกระแสโลกไม่อาจพรรณาได้ แต่ก็เป็นสภาวะที่มีอยู่ไม่ได่สูญสิ้น สรุปเรื่องนิพพาน นิพพานเป็นจุดหมายสูงสุดในพุทธศาสนา เมื่อใครเข้าถึงแล้วไม่ต้องเกิด แก่ เจ็บ ตาย หยุดการเวียนว่ายในวัฏสงสาร ไม่มีทุกข์กายทุกข์ใจอีกต่อไป นิพพานเป็นโลกุตรอยู่เหนือสมมติ อยู่เหนือกระแสโลกไม่อาจบรรยายได้ แต่ก็เป็นสภาวะที่มีอยู่ไม่ได้สูญสิ้น พบกันคราวหน้า อนุโมทนาสาธุ
โดย: shadee829 วันที่: 28 มีนาคม 2555 เวลา:9:27:06 น.
หวัดดีค่ะน้องแอ๊ว
หายไปนานจนคิดว่าจะลืมบล็อกซะแล้ว ช่วงน้ำมาที่บ้านเป็นไงบ้าง บ้านพี่เรียบร้อยสบายคุณน้ำท่านค่ะ ตอนนี้พี่ยังไม่ได้เข้าบ้านเลย สงสัยจะยังร่อนเร่พเนจรเป็นเจ้าไม่มีศาลไปอีกนาน 555 โดย: ร่มไม้เย็น วันที่: 28 มีนาคม 2555 เวลา:19:58:50 น.
อ่านแล้วก็สุขใจครับ
ตอนนี้ก่อนนอนทุกวัน ผมจะอ่านพระไตรปิฎกฉบับที่ทำให้ง่ายแล้ว เรียบเรียงโดยวศิน อินทสระ แต่ก็ยังยากสำหรับผมอยู่ดีครับ คุณครูแอ๊วสบายดีนะครับ โดย: Insignia_Museum วันที่: 28 มีนาคม 2555 เวลา:22:41:29 น.
ขอบคุณครูแอ๊วที่แวะไปเยี่ยมกันนะคะ ดีใจที่กลับมาเล่นบล็อกได้แล้ว
ขออำภัย กว่าจะแวะมาเยี่ยมได้ก็หลายวัน งานยุ่งได้ใจเลยค่ะ ตกกลางคืนคอยมีเวลาบ้าง เลยแวะมาหาได้ ครูแอ๊วสบายดีนะคะ เมื่อวานอัพบล็อกใหม่แต่ลืมเปลี่ยนหน้าหลักใหม่ เมื่อเย็นถึงนึกได้ วันนี้เลยมาชวนไปถวายพระพรสมเด็จพระเพทฯ ด้วยกัน ถ้าว่างก็แวะไปนะคะ โดย: haiku วันที่: 3 เมษายน 2555 เวลา:23:12:04 น.
สงกรานต์นี้ขอให้ครูแอ๊วและครอบครัวมีความสุขมาก ๆ เย็นกายเย็นใจไปตลอดปี สุขสันต์วันปีใหม่ไทยค่า
โดย: haiku วันที่: 13 เมษายน 2555 เวลา:11:48:36 น.
แวะมาส่งความคิดถึงค่า ครูแอ๊วหายไปเลย หวังว่าคงจะสบายดีนะคะ รักษาสุขภาพด้วยค่า
โดย: haiku วันที่: 1 กรกฎาคม 2555 เวลา:21:49:50 น.
ทักทายค่ะน้องครู
ซำบายดีบ่ ไม่ได้อัพเลยเนาะเพราะไม่ว่างหรือเพราะอะไรเอ่ย พี่ก็เรื่อยๆค่ะ อยู่ดี มีสุขประสา สว. เรื่องอ่านหนังสือตอนนี้เห็นทีจะต้องงด ทั้งในส่วนของการเดินทาง และหน้าที่ดูแลแม่ที่รัดตัวขึ้นค่ะ บล็อกก็เข้าน้อยลงเหมือนกัน ปัญหาใหญ่อยู่ที่เวลาค่ะ รักษาสุขภาพนะคะ โดย: ร่มไม้เย็น วันที่: 2 กรกฎาคม 2555 เวลา:22:45:09 น.
รักษาสุขภาพด้วยนะค่ะ..เป็นห่วงค่ะ.. อ้อมแอ้มมีของรางวัลมามอบให้อีกแล้วค่ะ ของขวัญในเดือนวันแม่นะค่ะ กติกามีอยู่ว่า..หารูปถ่ายคู่กับคุณแม่ และคิดว่า มันสวยที่สุดเเล้ว.. เขียนอะไรมาก็ได้เกี่ยวกับความรักที่มีต่อท่าน หรือจะเป็นรูปถ่ายกับคุณลูก ก็ไม่ผิดกติกาใดใดนะค่ะ เลือกมาเพียงท่านละ 1 รูปนะค่ะ อ้อมแอ้มจะพิจารณาอีกที.. หมดเขตวันที่ 25 สิงหาคมนี้นะค่ะ โดย: คนผ่านทางมาเจอ วันที่: 5 สิงหาคม 2555 เวลา:21:03:42 น.
แวะมาสวัสดีครับ หลังจากไม่ได้เข้ามาเว็บนี้ซะนาน
โดย: MARKiiZ วันที่: 18 พฤศจิกายน 2555 เวลา:15:09:27 น.
ปีใหม่ไทยนี้ขอให้โชคดี มีความสุขมาก ๆ เย็นกายเย็นใจไปทั้งปี สุขสันต์วันสงกรานต์ค่ะ โดย: haiku วันที่: 14 เมษายน 2556 เวลา:19:40:32 น.
สวัสดีค่ะคุณครูแอ๊ว
สบายดีหรือเปล่าคะ ห่างหายจากบล๊อกไปนานเนื่องด้วยการงานและเรื่องสุขภาพที่ไม่ค่อยดีค่ะ ถึงจะห่างหายไปแต่ยังคงระลึกถึงคุณครูแอ๊วเสมอค่ะ โดย: กิ่งลีลาวดี วันที่: 23 เมษายน 2556 เวลา:21:10:33 น.
ขอให้ครูแอ๊วและครอบครัวมีความสุขมาก ๆ สุขภาพแข็งแรง คิดอะไรก็ให้ได้อย่างที่หวังไว้และโชคดีตลอดทั้งปี สุขสันต์วันคริสต์มาสและปีใหม่ค่ะ โดย: haiku วันที่: 25 ธันวาคม 2556 เวลา:23:38:18 น.
ทักทายค่ะน้องครู
ทิ้งบล็อกไปนานนนนนนนนนนนนนนนนนนนนนนนนนนมากกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก จนนึกว่าลืมทางเข้าบล็อกเสียแล้วสิ ขอบคุณที่แวะไปเยี่ยมพี่ พี่ก็ยังเรื่อยๆค่ะ เดี๋ยวนี้ไม่ได้ไปอ่านหนังสืออัดเสียงแล้วค่ะ ตอนนี้ต้องดูแลแม่ค่ะ อยู่กันเพียงสองคน แม่ 95 แล้ว พี่ทิ้งไปไหนไม่ได้เลย ขนาดออกไปซื้ออาหารยังต้องรีบแทบตาย สุขภาพของน้องครูตอนนี้เป็นอย่างไรบ้างคะ ชีวิตต้องสู้ จะแพ้หรือชนะก็ต้องสู้กันไป ถ้าดูตามเหตุการณ์ น้องครูทิ้งบล็อกไปนานแต่ยังจำทางเข้าบล็อกได้ แบบนี้พี่ว่าน้องครูต้องชนะแน่ๆ เวลาผ่านไป สังขารก็ร่วงโรยไปตามวันเวลา ปลายทางจะอยู่ที่ไหนเราไม่อาจรู้ได้ แต่ตราบที่ยังมีลมหายใจ ก็พยายามคิดแต่เรื่องที่ทำให้สบายใจเอาไว้ เนาะ พี่ไม่แน่ใจนะว่าน้องครูจะได้เข้ามาอ่านคอมเมนท์นี้หรือไม่ ถ้าได้เข้ามาอ่าน โปรดรับรู้ว่า พี่ยังคิดถึงและเป็นกำลังใจให้น้องเสมอค่ะ โดย: ร่มไม้เย็น วันที่: 24 กันยายน 2557 เวลา:15:48:43 น.
ในเฟสก็ใช้...ร่มไม้เย็น เหมือนกัน แต่พี่เข้าเฟสน้อยมากเพราะไม่มีเวลาค่ะ
ตอนนี้แม่เป็นคนไข้ติดเตียง ทุกอย่างอยู่บนเตียงหมดค่ะ เป็นมาตั้งแต่ปลายกรกฎาคมแล้ว พี่ต้องหาคนมาช่วยพอได้อาศัยแรงเวลาขยับตัว แถมตอนนี้แม่สลับเวลาสิคะ กลางคืนตาใส กลางวันหลับใหล คนดูแลจะแย่ก็ตอนนี้แหละค่ะ แต่ไงไงก็ต้องสู้ค่ะ พอไม่อยู่เหลือแม่คนเดียว ก็ต้องสู้กันจนถึงที่สุดค่ะ โดย: ร่มไม้เย็น วันที่: 24 กันยายน 2557 เวลา:19:30:12 น.
ขอบคุณครูแอ๋วมากนะคะที่แวะไปเยี่ยมกัน ครูแอ๋วหายเงียบไปเลย สบายดีนะคะ ไว้อัพบล็อกใหม่เมื่อไหร่ อย่าลืมแวะไปเคาะบอกด้วยค่า ^_^
โดย: haiku วันที่: 24 กันยายน 2557 เวลา:23:06:01 น.
ขอบคุณครับที่แวะมทักทายกัน ไม่ค่อยได้คุยกันเหมือนสมัยก่อน ที่คอมเมนต์กันยาวๆด้วยใจจริงๆ
คุณครูแอ๊วสบายดีนะครับ โดย: Insignia_Museum วันที่: 25 กันยายน 2557 เวลา:20:10:38 น.
|
บทความทั้งหมด |