ความตาย ฝากคำถามไร้คำตอบมากมายให้ผู้อยู่เบื้องหลัง หากการจากไปนั้นเป็นไปด้วยธรรมชาติแห่งวิถี คำถามเหล่านั้นคงหาคำตอบได้ไม่ยาก หรือหากเป็นการจากไปด้วยอุบัติเหตุ คำถามเหล่านั้นก็คงจะมีคำตอบแท้จริงเพียงหนึ่งเดียวรออยู่ แต่ความตายโดยการทำอัตวินิบาตกรรม เหตุผลแห่งการกระทำนั้นคงจะกลายเป็นความพร่ามัว มีเพียงผู้ตัดสินใจกระทำเท่านั้นที่จะสามารถอธิบายเหตุแห่งนั้นได้ แต่ก็คงสายเกินกว่าจะมีใครรับฟังถ้อยสุดท้ายจากผู้วายชนม์

ประโยคเปิดจาก หิ่งห้อยในสวน ของคุณนิวัต พุทธประสาท บันทึกของเด็กหนุ่มวัย 23 ปี ผู้ซึ่งตัดสินใจฆ่าตัวตาย กำหนดวันเวลาสถานที่ไว้เรียบร้อย เหลือเพียงวิธีที่เขาจะใช้ปลิดชีพตน บันทึกของเขาเริ่มขึ้นในวันที่ 25 มีนาคม บอกกล่าวเหตุแห่งการตัดสินใจ และเริ่มบอกเล่าเรื่องราวแต่หนหลัง อดีตอันเจ็บปวด วันวานที่เปี่ยมสุข ความสะเทีอนใจในวัยเด็ก ความเชื่อในการปฏิวัติสังคมแบบเก่า บทเพลงที่เคยชื่นชม ศิลปินที่เคยติดตาม มิตรภาพจากเพื่อนสนิท และความรักที่เกิดจากความบังเอิญแต่จากไปด้วยความตั้งใจ เรื่องเหล่านี้คลี่เผยแสดงตัวอย่างช้า ๆ หากทว่าทรงพลังทุกครั้งที่แสดงตัว

 

หลังจากรู้ว่าบันทึกนี้เป็นบันทึกของผู้ตัดสินใจฆ่าตัวตาย ผมคิดเพียงเรื่องราวในบันทึกคงจะบอกเล่าความน้อยเหนือต่ำใจในชีวิต รำพึงรำพันถึงความอยุติธรรมที่ตนได้รับ หรือแม้แต่ผิดหวังในความรัก แต่เปล่าเลย จริงอยู่บันทึกนี้บอกเล่าถึงเรื่องราวก่อนตาย หากแต่เป็นเรื่องเล่าขนาดย่อของชีวิตเขา ปราศจากการเรียกร้องความเห็นใจ แม้กระทั่งทดท้อในชีวิต ความตายของเขาไม่ได้เกิดจากความทุกข์แต่เป็นความปราถนา และเขาก็ไม่ได้เรียกร้องให้ใครต้องมาทำตาม ในทางตรงกันข้าม กลับบอกเล่าให้คนเป็นอย่างผม ได้เข้าใจมุมมองชีวิตในอีกมุม แม้จะเป็นมุมจากเด็กหนุ่มผู้ผ่านชีวิตมาเพียง 23 ปี แต่ก็เป็นมุมมองที่ผมไม่เคยเลือกที่จะมองมาก่อน คำว่าเข้าใจโลก น่าจะใช้ได้กับบันทึกนี้

หลังจากบันทึกหน้าสุดท้ายถูกเขียนขึ้นในวินาทีท้ายสุดของชีวิต ราวกับผมร่วมเป็นสักขีการทำอัตวินิบาตกรรมของเขาซ้ำอีกครั้ง เฝ้ามองเขาจากไปอย่างทรมานแต่เป็นสุข ผมปราศจากความเห็นใจ ซึ่งผมคิดว่าเขาก็คงไม่ต้องการเช่นกัน ผมไม่ได้ยกย่องความกล้าหาญในการปลิดชีพของเขา แต่ก็มิอาจดูหมิ่นการจากไปอย่างเข้าใจชีวิตของเขาดุจเดียวกัน ผมเฝ้ามองจนลมหายใจรวยรินสุดท้ายของเขา กลายเป็นอากาศโลมเลียผิวกายในที่สุด ผมอธิษฐานในใจขอให้วิญญาณของเขาไปสู่ฝูงหิ่งห้อยในสวน คอยเปล่งแสงให้ผู้คนในคืนอันหม่นมัวของชีวิต เป็นแสงเตือนอันริบหรี่แห่งความเจ็บปวดและเป็นทุกข์ของการมีชีวิตอยู่ของมนุษย์