Bloggang.com : Magnificum - เอื้องสาย (Section Dendrobium)

เอื้องสาย (Section Dendrobium)

กล้วยไม้สกุลหวาย (Dendrobium) จัดเป็นกล้วยไม้สกุลใหญ่ มีจำนวนชนิดไม่ต่ำกว่า 1,000 ชนิด โดยยังแบ่งแยกย่อยลงไปเป็นกลุ่มต่างๆ ได้อีกหลายสิบกลุ่ม

กลุ่มที่สำคัญกลุ่มหนึ่งซึ่งพบในเมืองไทยของเราด้วยนั้นเป็นกลุ่มที่เรานิยมเรียกรวมๆ ว่าเอื้องสาย เนื่องจากมีลำต้นเป็นสายยาวห้อยลง แต่หลายชนิดก็มีลำต้นตั้งขึ้น บางชนิดออกดอกจากข้อตลอดความยาวของลำต้น ช่อละ 2-4 ดอกโดยประมาณ(ราว 2 ใน 3 ของความยาวลำในสภาพธรรมชาติ) แต่บางชนิดออกดอกจากเฉพาะข้อบนๆ ตรงปลายลำ ซึ่งพวกนี้มักมีจำนวนดอกในช่อมากกว่าพวกแรก (ราว 6-12 ดอก แต่บางชนิดก็แค่ 2-3 ดอก) บางชนิดออกดอกจากลำที่อายุหนึ่งปี บางชนิดออกดอกจากลำที่อายุ 2 ปี หลายชนิดลำที่ออกดอกไปแล้วจะไม่ออกดอกซ้ำอีกในปีถัดไป แต่บางชนิดสามารถออกดอกซ้ำในปีถัดไปได้จนกว่าตาดอกจะหมด

หวายในกลุ่มเอื้องสายนี้จัดอยู่ใน Section Dendrobium มีไม่ต่ำกว่า 40 ชนิด แหล่งกระจายพันธุ์สำคัญอยู่ในแผ่นดินใหญ่ของเอเชีย ตั้งแต่อินเดีย พม่า ไทย ลาว เวียดนาม และจีนตอนใต้ ปัจจุบันหลายชนิดมีการเปลี่ยนชื่อใหม่ (กลับไปใช้ชื่อเดิมที่ถูกต้อง ซึ่งอาจไม่คุ้นหู)

ลองมาดูกันนะครับ ว่าหวายในกลุ่มเอื้องสายมีอะไรบ้าง แต่ดูเล่นๆ กันก็พอ ยังไม่มีข้อมูลอ้างอิงใดๆ รับรองความถูกต้องว่าหวายใน Section Dendrobium ประกอบด้วยชนิดใดกันแน่บ้าง

อ้างอิง

World Checklist of Monocotyledons, Royal Botanic Gardens Kew

Flora of China vol.25 Orchidaceae (Draft)

Tentative list of species belonging to Section Dendrobium

Dendrobium albosanguineum Lindl. & Paxton, Paxton's Fl. Gard. 2: 93 (1851). ผาเวียง

Dendrobium alboviride Hayata, Icon. Pl. Formosan. 9: 108 (1920).

Dendrobium amoenum Wall. ex Lindl., Gen. Sp. Orchid. Pl.: 78 (1830).

Dendrobium anosmum Lindl., Edwards's Bot. Reg. 31(Misc.): 32 (1845). สายหลวง

Dendrobium aphrodite Rchb.f., Bot. Zeitung (Berlin) 20: 246 (1862).

Dendrobium aphyllum (Roxb.) C.E.C.Fisch. in J.S.Gamble, Fl. Madras: 1416 (1928). สายล่องแล่ง, สายไหม

Dendrobium aqueum Lindl., Edwards's Bot. Reg. 29(Misc.): 5 (1843).

Dendrobium atavus J.J.Sm., Orch. Java: 353 (1905).

Dendrobium bensoniae Rchb.f., Bot. Zeitung (Berlin) 25: 230 (1867).

Dendrobium binoculare Rchb.f., Gard. Chron. 1869: 785 (1869).

Dendrobium braianense Gagnep., Bull. Mus. Natl. Hist. Nat., II, 10: 436 (1938). คำป๊อกลาว

Dendrobium brymerianum Rchb.f., Gard. Chron., n.s., 4: 323 (1875). คำฝอยปาย

Dendrobium candidum Wall. ex Lindl., Edwards's Bot. Reg. 24(Misc.): 36 (1838).

Dendrobium capillipes Rchb.f., Gard. Chron. 1867: 997 (1867). คำป๊อก

Dendrobium caryicola Guillaumin, Bull. Mus. Natl. Hist. Nat., II, 25: 331 (1953).

Dendrobium catenatum Lindl., Gen. Sp. Orchid. Pl.: 84 (1830).

Dendrobium chlorostylum Gagnep., Bull. Mus. Natl. Hist. Nat., II, 21: 739 (1950).

Dendrobium chrysanthum Wall. ex Lindl., Edwards's Bot. Reg. 15: t. 1299 (1830). สายมรกต

Dendrobium chryseum Rolfe, Gard. Chron., III, 3: 233 (1888). แววคำ, จำปาพม่า

Dendrobium chrysocrepis C.S.P.Parish & Rchb.f. ex Hook.f., Bot. Mag. 98: t. 6007 (1872). หวายแบนแม่ฮ่องสอน

Dendrobium crepidatum Lindl. & Paxton, Paxton's Fl. Gard. 1: 63 (1850). สายน้ำเขียว

Dendrobium crystallinum Rchb.f., Gard. Chron. 1868: 572 (1868). สายสามสี, นางฟ่อน

Dendrobium devonianum Paxton, Paxton's Mag. Bot. 7: 169 (1840). สายลวด, สายม่านพระอินทร์

Dendrobium dickasonii L.O.Williams, Bot. Mus. Leafl. 8: 107 (1940). ครั่งแสดใหญ่

Dendrobium dixanthum Rchb.f., Gard. Chron. 1865: 674 (1865). คำปอน

Dendrobium falconeri Hook., Bot. Mag. 82: t. 4944 (1856). สายวิสูตร

Dendrobium fimbriatum Hook., Exot. Fl. 1: t. 71 (1823). แววมยุรา

Dendrobium findlayanum C.S.P.Parish & Rchb.f., Trans. Linn. Soc. London 30: 149 (1874). พวงหยก

Dendrobium flexicaule Z.H.Tsi, S.C.Sun & L.G.Xu, Bull. Bot. Res., Harbin 6: 113 (1986).

Dendrobium friedricksianum Rchb.f., Gard. Chron. 1887(2): 648 (1887). เหลืองจันทบูรณ์

Dendrobium gibsonii Paxton, Paxton's Mag. Bot. 5: 169 (1838).

Dendrobium gratiosissimum Rchb.f., Bot. Zeitung (Berlin) 23: 99 (1865). เอื้องเมี่ยง, กิ่งดำ

Dendrobium hancockii Rolfe, J. Linn. Soc., Bot. 36: 11 (1903).

Dendrobium harveyanum Rchb.f., Gard. Chron. 1883(1): 624 (1883). คำฝอยอินเดีย

Dendrobium henryi Schltr., Repert. Spec. Nov. Regni Veg. 17: 67 (1921). สายสุริยัน

Dendrobium heterocarpum Wall. ex Lindl., Gen. Sp. Orchid. Pl.: 78 (1830). สีตาล

Dendrobium histrionicum (Rchb.f.) Schltr., Orchideen: 260 (1914).

Dendrobium hookerianum Lindl., J. Proc. Linn. Soc., Bot. 3: 8 (1859).

Dendrobium huoshanense Z.Z.Tang & S.J.Cheng, Bull. Bot. Res., Harbin 4: 142 (1984).

Dendrobium lamyaiae Seidenf., Nordic J. Bot. 16: 139 (1996). ครั่งแสดน้อย, ลำใย

Dendrobium linawianum Rchb.f. in W.G.Walpers, Ann. Bot. Syst. 6: 284 (1861). พวงหยกจีน

Dendrobium lituiflorum Lindl., Gard. Chron. 1856: 372 (1856). สายม่วง, สายน้ำครั่งยาว

Dendrobium loddigesii Rolfe, Gard. Chron. 1887(2): 155 (1887).

Dendrobium lohohense Tang & F.T.Wang, Acta Phytotax. Sin. 1: 82 (1951).

Dendrobium maccarthiae Thwaites, Bot. Mag. 81: t. 4886 (1855).

Dendrobium menglaensis X.H.Jin & H.Li, Ann. Bot. Fenn. 43: 296 (2006).

Dendrobium moniliforme (L.) Sw., Nova Acta Regiae Soc. Sci. Upsal. 6: 85 (1799).

Dendrobium moschatum (Buch.-Ham.) Sw., Neues J. Bot. 1: 94 (1805). เอื้องจำปา

Dendrobium nobile Lindl., Gen. Sp. Orchid. Pl.: 79 (1830). เก๊ากิ่ว, โนบิเล่

Dendrobium nutans Lindl., Gen. Sp. Orchid. Pl.: 90 (1830).

Dendrobium ochreatum Lindl., Edwards's Bot. Reg. 21: t. 1756 (1835). คำผักปราบ

Dendrobium okinawense Hatus. & Ida, J. Geobot. 18: 77 (1970).

Dendrobium parishii Rchb.f., Bot. Zeitung (Berlin) 21: 236 (1863). สายน้ำครั่ง

Dendrobium pendulum Roxb., Fl. Ind. ed. 1832, 3: 484 (1832). ไม้เท้าฤาษี, หวายปม

Dendrobium pedilochilum Schltr., Orchis 9:14 (1915)

Dendrobium perulatum Gagnep., Bull. Mus. Natl. Hist. Nat., II, 22: 396 (1950).

Dendrobium polyanthum Wall. ex Lindl., Gen. Sp. Orchid. Pl.: 81 (1830). สายน้ำผึ้ง

Dendrobium X primulardii Horridge, Gard. Chron., III, 67: 308 (1920).

Dendrobium pulchellum Roxb. ex Lindl., Gen. Sp. Orchid. Pl.: 82 (1830). ช้างน้าว

Dendrobium regium Prain, J. Asiat. Soc. Bengal, Pt. 2, Nat. Hist. 71: 80 (1902).

Dendrobium scoriarum W.W.Sm., Notes Roy. Bot. Gard. Edinburgh 13: 201 (1921).

Dendrobium senile C.S.P.Parish & Rchb.f., Gard. Chron. 1865: 434 (1865). มือชะนี

Dendrobium signatum Rchb.f., Gard. Chron. 1884(1): 306 (1884). คำกิ่ว

Dendrobium tortile Lindl., Gard. Chron. 1847: 797 (1847). เก๊ากิ่วแม่สะเรียง, ตอติเลย์

Dendrobium transparens Wall. ex Lindl., Gen. Sp. Orchid. Pl.: 79 (1830).

Dendrobium trantuanii Perner & X.N.Dang, Orchidee (Hamburg) 54: 220 (2003). หวายแบนเวียดนาม

Dendrobium unicum Seidenf., Bot. Tidsskr. 65: 332 (1970). ครั่งแสด

Dendrobium vesiculosum M.A.Clem. & D.L.Jones, Lasianthera 1: 9 (1996).

Dendrobium vietnamense Aver., J. Orchideenfr. 12: 355 (2005).

Dendrobium wardianum R.Warner, Select Orchid. Pl.: t. 19 (1863). มณีไตรรงค์

Dendrobium wilsonii Rolfe, Gard. Chron., III, 39: 185 (1906).

Dendrobium yunnanense Finet, Bull. Soc. Bot. France 44: 419 (1897).

Dendrobium zonatum Rolfe, J. Linn. Soc., Bot. 36: 13 (1903).

------------------------------------------------------------------------------------

ส่วน 5 ชนิดนี้ไม่รู้ว่าจะจัดอยู่ใน Section Dendrobium หรือไม่

Dendrobium chittimae Seidenf., Contr. Orchid Fl. Thailand 13: 29 (1997). จิตติมา

Dendrobium ciliatilabellum Seidenf., Opera Bot. 83: 161 (1985).

Dendrobium lasioglossum Rchb.f., Gard. Chron. 1868: 682 (1868).

Dendrobium luteolum Bateman ex Rchb.f., Gard. Chron. 1864: 269 (1864).

Dendrobium ruckeri Lindl., Edwards's Bot. Reg. 29(Misc.): 25 (1843).

------------------------------------------------------------------------------------

Illustrations of species currently considered to be synonymous names

1) Dendrobium chryseum Rolfe

1.1 Dendrobium aurantiacum Rchb.f.

Illustration from A century of Indian Orchids selected from drawings in the herbarium of the botanic garden Calcutta, Annals of the Royal Botanic Garden Calcutta, Vol.5, 1895, p.13 - 14, t.21 (Editor: Sir Joseph Dalton Hooker)

1.2 Dendrobium clavatum Lindl.

Illustration from The Orchids of the Sikkim-Himalaya, Annales of the Royal Botanic Garden Calcutta, Vol.8, 1898, part 2, t.60 (Editor: George King & Robert Pantling)

1.3 Dendrobium clavatum Lindl.

Illustration from Curtis's Botanical Magazine, Vol.CXIV, 1888, Tab.6993 (Editor: Sir Joseph Dalton Hooker)

-----------------------------------------------------------------------------------

Create Date : 19 มีนาคม 2551
Last Update : 27 มีนาคม 2551 2:02:03 น.
Counter : 2759 Pageviews.

3 comments

	แผ่นยิปซั่ม งานคุณภาพ ได้มาตรฐาน ราคาไม่แพง สมาชิกหมายเลข 7660567 (13 เม.ย. 2567 01:54:15 น.)		ของไม่ตรงปก ผักไม่ตรงซอง? สวยสุดซอย (3 เม.ย. 2567 12:54:31 น.)
	ประโยชน์ของขอบคันหิน ไอเดียการตกแต่งสวน สมาชิกหมายเลข 7464993 (30 มี.ค. 2567 10:47:35 น.)		เอื้องตีนนก สมาชิกหมายเลข 4313444 (27 มี.ค. 2567 12:00:01 น.)