วัดโคกหลวง

ตำนานเก่าแก่ที่พวกผู้ใหญ่เล่าให้ฟัง ทำให้เด็กๆอย่างเราติดใจใคร่รู้ ดูเหมือนจะเป็นเรื่องเล่าถึงวัดร้างแห่งหนึ่ง คงไม่พ้นเรื่องผีสางนางไม้ ในความรู้สึกของเด็กๆ คำว่าวัดร้างยิ่งทำให้รู้สึกถึงความลึกลับ ชวนให้ติดตาม อยากไปผจญภัย รบเร้าผู้ใหญ่แต่ไม่เคยได้ไป เมื่อวันเวลาผ่านไปชื่อวัดร้างแห่งนั้น ชักจะเลือนๆไปจากความทรงจำ

กาลเวลาหมุนเวียนเปลี่ยนไปหลายปี ผมได้ยินชื่อวัดร้างแห่งนั้นอีกครั้ง แต่ไม่ได้ร้างอย่างสมัยก่อน ในชื่อ "วัดโคกหลวง" ที่จริงชื่อวัดก็มีมาแต่เก่าก่อนเคียงคู่กับท้องถิ่นนี้มาสองร้อยกว่าปีแล้ว นับเป็นวัดเก่าแก่ ความเป็นมาไม่ชัดเจนนัก มีพระภิกษุจำพรรษาบ้าง ไม่มีบ้าง ในช่วงที่เป็นวัดร้างพระพุทธรูปต่างๆถูกเคลื่อนย้ายไปในวัดอื่นๆ มีการขุดเจาะหาของเก่ากันอยู่ทั่วไป



แม้ว่าวัดนี้ดูจะมีชีวิตขึ้นมาอีกครั้ง แต่สิ่งสำคัญต่างๆได้ปรับปรุงใหม่ รื้อหลังคาเก่า มุงหลังคาใหม่ตามรสนิยมของผู้ที่เข้าไปจัดการ ของเก่าถูกทดแทนด้วยของใหม่ตามความรู้สึกที่เห็นดีเห็นงามของคนสมัยนี้ ความขลังความเก่าที่อยู่ในใจของผมคงไม่มีโอกาสได้เห็น ถึงกระนั้นก็ตาม การคืนชีวิตให้วัดแห่งนี้ อย่างน้อยก็ทำให้หัวขโมยนักขุดเจาะลามือไป



อุโบสถเก่าแบบสมัยอยุธยา กว้าง ๙ เมตร ยาว ๒๐ เมตร สันนิษฐานว่าสร้างในสมัยอยุธยา มีลักษณะเป็น “โบสถ์มหาอุด” มีประตูเข้าโบสถ์ด้านหน้าด้านเดียว ไม่มีหน้าต่าง มีแต่ช่องลมเป็นหน้าต่าง ผนังก่ออิฐถือปูน อิฐ ขนาด ๑๕ x ๓๐ เซนติเมตร ฉาบด้วยปูนตำหมัก มีเสาเป็นเสาไม้เจริญสุข หลังคาเครื่องบนเป็นไม้สัก ผนังโบสถ์มีการฉาบทับกันหลายครั้ง ปัจจุบันบูรณะไปแล้ว ๘๐ เปอร์เซ็นต์



กำแพงแก้วเก่า รอบอุโบสถ ก่ออิฐถือปูน อิฐขนาด ๑๕ x ๓๐ เซ็นติเมตร ฉาบด้วยปูนตำหมักขนาดกำแพงกว้าง ๒๒.๕๐ เมตร ยาว ๔๔ เมตร หนา ๖๕ เซ็นติเมตร สภาพสมบูรณ์ราว ๗๕% ปัจจุบันยังไม่ได้บูรณะ



ระฆังเก่า มีตัวอักษรข้างระฆังเขียนไว้ว่า “ระคังลูกนี้เจาคูนวัดช้างพลับ ซ้างไวยลงรับพระ ……แล้วแตณวัน ๖ - ๙ ค่ำ ปีชวดโทกา……จุลกัศกราช ๑๒๐๒ ธเจาคูนพระปะลัดสีนเปนนา…..ลือพระภิขุตือๆเปนอะวะสารซือใหสร…..แดพระโพธิยาณในอนาคต” เมื่อจุลกัศกราช ๑๒๐๒ เทียบเป็นพุทธศักราชคือ พ.ศ.๒๓๘๓


ของสำคัญที่ถูกเคลื่อนย้ายไป ในช่วงที่เป็นวัดร้างราว ๕๐-๖๐ ปี ได้แก่

- รอยพระพุทธบาทเนื้อสำริด กว้าง ๘๐ เซนติเมตร ยาว ๑๖๐ เซนติเมตร ปัจจุบันอยู่วัดสีดาราม

- พระประธานในโบสถ์เนื้อทรายแดง หน้าตักประมาณ ๖๐ นิ้ว อัญเชิญไปอยู่ในโบสถ์วัดอมรญาติสมาคม เมื่อประมาณ พ.ศ.๒๕๐๔

- พระบูชาเก่าๆหลายองค์ อัญเชิญไปไว้ตามวัดต่างๆ



ประวัติวัดโคกหลวง (อ้างอิงจากหนังสือที่ระลึกวัดหลักหกฯ พ.ศ. ๒๕๓๖)

วัดโคกหลวง เป็นวัดร้างในเขตตำบลแพงพวย อ.ดำเนินสะดวก จ. ราชบุรี สันนิษฐานว่ามีอายุไม่ต่ำกว่า ๒๕๐ ปี อุโบสถหลังเก่ายังอยู่ ได้รับการบูรณะ มุงหลังคาใหม่ แต่เดิมมีบริเวณวัดกว้างขวาง ถือเป็นวัดใหญ่ที่มีความสำคัญของชุมชนในที่ราบลุ่มและมีต้นแพงพวยขึ้นอยู่ทั่วไป

วัดโคกหลวงเป็นวัดแห่งแรกในดำเนินฯ สร้างบนโคกที่เป็นเนินสูง มองเห็นได้แต่ไกล อุโบสถก่ออิฐถือปูนหลังใหญ่มาก น่าจะเจริญอย่างที่สุดใน พ.ศ. ๒๔๕๖ แล้วทรุดโทรมมาโดยลำดับ

พ.ศ. ๒๔๘๔ วัดนี้ทรุดโทรมมาก มีพระภิกษุจำพรรษาไม่กี่รูป ลดจำนวนลงเรื่อยๆ จนไม่มีพระอยูเลย กลายเป็นวัดร้างไปในที่สุด เจ้าคณะอำเภอดำเนินสะดวกในสมัยนั้น ได้โอนวัดโคกหลวง (ร้าง) ให้มาอยู่ในการปกครองของเจ้าอาวาสวัดสีดาราม ซึ่งห่างออกไป ๒ ก.ม.

ในปี พ.ศ. ๒๕๒๗ โบสถ์ชำรุดทรุดโทรมมาก หลังคามุงกระเบื้องในส่วนตอนหน้าของโบสถ์ มีกระเบื้องหลุดลงมาจนมองเห็นดวงดาว ถ้าฝนตก จะกำบังฝนที่สาดลงมาได้เพียงครึ่งเดียว เครื่องบนเป็นไม้สักล้วนๆ มีพระภิกษุอยู่ ๓ รูป สามเณร ๒ รูป ในระยะนั้นมีพระภิกษุหมุนเวียนเข้ามาจำพรรษา ออกพรรษาแล้วมีพระบ้าง ไม่มีบ้าง

หน้าโบสถ์มีศาลาเล็กๆ คล้ายวิหาร ๑ หลัง ก่ออิฐถือปูน ขนาดอาคารกว้าง ๔ เมตร ยาว ๘ เมตร มีประตูทางเข้าออก ๓ ประตู คือ ด้านหน้า ๑ ด้านข้างขวา ๑ ด้านข้างซ้าย ๑ ผนังวิหารด้านในมีภาพจิตรกรรมฝาผนังทั้งสี่ด้าน อายุนับร้อยปี เดิมเป็นที่ประดิษฐานของรอยพระพุทธบาทสำริด

ด้านขาวมือของโบสถ์มีศาลาคล้ายศาลาการเปรียญ ๑ หลัง มีมีต้นลั่นทมขนาดใหญ่มากเกือบ ๑๐ ต้น บริเวณวัดกว้างมาก รกไปด้วยหญ้า ตอนนนั้น (๒๕๒๗)ในพระอุโบสถไม่มีพระพุทธรูปอยู่เลย คงมีพระปูนเล็กๆสำหรับแก้บนวางเรียงอยู่ ๓ - ๔ องค์

เมื่อวันที่ ๓๐ ก.ย. ๓๕ กรมศิลปากร ได้เข้ามาสำรวจและลงความเห็นว่ารูปแบบศิลปสถาปัตยกรรมของวัดโคกหลวง อยู่ในสมัยอยุธยาตอนปลาย ปัจจุบันถือเป็นโบราณสถานที่อยู่ในความดูแลของกรมศิลปกร



ในปีเดียวกันนั้น (๒๕๓๐) ผู้มีศรัทธารายหนึ่งได้สร้างพระปางไสยาสน์แทนที่พระประธานในอุโบสถ (ที่ถูกย้ายไปวัดอมรญาติสมาคม) เข้าใจว่าพระปางไสยาสน์นี้ต่อมาได้ถูกย้ายออกจากพระอุโบสถ เมื่อมีพระประธานองค์ใหม่แล้ว

พ.ศ. ๒๕๓๓ วัดโคกหลวงได้พัฒนาให้กลับมีชีวิตอีกครั้งโดยพระสงฆ์และได้รับการสนับสนุนจากฆราวาสจำนวนมาก

พ.ศ. ๒๕๔๖ มีมติจากมหาเถระสมาคมยกวัดโคกหลวง (ร้าง) ขึ้นเป็นวัดมีพระภิกษุอยู่จำพรรษา ที่ดินของวัดมีจำนวน ๑๘ ไร่ ๑ งาน ๓๙ ตารางวา ตามคำขอของจังหวัดราชบุรี

ปัจจุบันวัดโคกหลวงยังคงทิ้งร่อยรอยของวัดใหญ่ในอดีตที่เคยรุ่งเรืองในอาณาบริเวณวัดนับร้อยไร่ เป็นศูนย์รวมของชาวพุทธตั้งแต่ปลายสมัยอยุธยา ก่อนที่จะมีการสร้างวัดใหม่ๆตามมาในที่ห่างออกไปไม่เกิน ๒ - ๔ กิโลเมตร ไม่ทราบเหตุผลว่าทำไมวัดนี้จึงลดความสำคัญลงไปจนกลายเป็นวัดร้าง ถึงแม้จะไม่มีเรื่องราวความเป็นมาให้คนรุ่นหลังได้รำลึกถึง แต่สถานที่นี้ได้ให้ข้อคิดเตือนใจว่า สรรพสิ่งล้วนเกิดขึ้น ตั้งอยู่ และดับไป ตามธรรมดาของโลก

ภาพประกอบจาก //khokluang.homepage.in.th/index.html

Create Date : 01 กุมภาพันธ์ 2555 Last Update : 1 กุมภาพันธ์ 2555 5:45:49 น. Counter : 7321 Pageviews.		25 comments
Share Tweet

	»FFF#94« "กินเพลินเกินห้ามใจ" ผัดหมี่เส้นจันท์ nonnoiGiwGiw (16 เม.ย. 2567 15:00:28 น.)		คุณปู่ผู้อยู่นิ่งไม่เป็น สวยสุดซอย (11 เม.ย. 2567 15:42:02 น.)
	ถนนสายนี้มีตะพาบ ประจำหลักกิโลเมตรที่ 349 : วันใดที่เธอรู้สึกเหมือนไม่มีใคร โปรดมองมาทางนี้ ฯ The Kop Civil (10 เม.ย. 2567 16:44:58 น.)		พระราชวังบ้านปืน ดาวริมทะเล (9 เม.ย. 2567 14:46:08 น.)