Star Delta หรือเขียนย่อเป็น Y∆ เป็นเทคนิคที่ใช้ในการสตาร์ทมอเตอร์ไฟฟ้าในแรงดันสูง เป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพสูง และใช้กันอย่างแพร่หลายในโรงงานและอุตสาหกรรมต่างๆ ทั่วโลก เพื่อให้มอเตอร์สามารถทำงานในสภาวะเริ่มต้นได้อย่างปลอดภัยและมีการใช้พลังงานที่มีประสิทธิภาพมากที่สุด ในบทความนี้เราจะพาคุณไปทำความรู้จักกับ Star Delta และประโยชน์ของการใช้ระบบ Star-Delta ในการควบคุมมอเตอร์ รวมถึงข้อดี และข้อเสียของการสตาร์ทมอเตอร์แบบ DOL และ Star-Delta ไปพร้อมกันเลยครับ

Star Delta คืออะไร

ระบบ Star Delta หรือระบบ Wye-Delta เป็นการเชื่อมต่อมอเตอร์ไฟฟ้าในสองโหมดการทำงานที่แตกต่างกัน โดยมี 3 สายไฟสำหรับแต่ละโหมด โหมดแรกคือโหมด Star (หรือ Wye) ซึ่งมีการเชื่อมต่อแบบ 3 สายที่ปลายสายต่างกันที่หนึ่งในมอเตอร์ โหมดสองคือโหมด Delta ซึ่งมีการเชื่อมต่อแบบสามสายที่ปลายสายต่างกันที่หนึ่งในมอเตอร์

วงจรไฟฟ้า Star Delta (Y∆) สำหรับสตาร์ทมอเตอร์

วงจรไฟฟ้า Star Delta (หรือ Y∆) เป็นวิธีการเชื่อมต่อ และควบคุมมอเตอร์ไฟฟ้าที่ใช้ในแรงดันสูง เพื่อให้มอเตอร์สามารถเริ่มต้นทำงานอย่างปลอดภัยและมีประสิทธิภาพในการทำงาน วงจรนี้มักถูกใช้ในระบบไฟฟ้าอุตสาหกรรมและโรงงานที่ต้องการมอเตอร์ขนาดใหญ่ที่มีการสตาร์ทบ่อยๆ อย่างไรก็ตาม วงจร Star Delta ยังสามารถใช้ในมอเตอร์ขนาดเล็กในบางกรณีด้วย

โหมดการทำงานของวงจร Star Delta

• โหมด Star (หรือ Y): ในโหมดนี้ มอเตอร์ถูกเชื่อมต่อในลักษณะ Star (หรือ Y) โดยมีสายสามสายที่ปลายสายต่างกันถูกเชื่อมต่อกับสายขา R, S, และ T ของระบบไฟฟ้า แต่ที่สำคัญคือมีสายสัญญาณ Neutral (N) ที่เชื่อมต่อกับจุดตรงกลางของ Star หรือ Y นี้

• โหมด Delta (∆): เมื่อมอเตอร์มีความเร็วที่เพียงพอและเสถียรในโหมด Star ระบบจะสลับไปยังโหมด Delta โดยการเปลี่ยนการเชื่อมต่อของสายไฟ ในโหมดนี้ สายสามสายที่ปลายสายต่างกันถูกเชื่อมต่อกันในลักษณะ Delta โดยไม่ใช้สายสัญญาณ Neutral

ส่วนประกอบของวงจร Star-Delta (Y∆)

วงจร Star-Delta (หรือ Y∆) ประกอบด้วยส่วนประกอบหลักต่อไปนี้:

• สายไฟ: สายไฟถูกนำมาใช้ในการเชื่อมต่อมอเตอร์ และส่งกระแสไฟฟ้าไปยังมอเตอร์ในโหมด Star และ Delta โดยมักประกอบด้วยสายสี่สายหรือสามสายขึ้นอยู่กับขนาด และการใช้งานของมอเตอร์

• ตัวรีเลย์ (Relays): ตัวรีเลย์ถูกใช้ในวงจร Star-Delta เพื่อควบคุมการสลับโหมดการทำงานของมอเตอร์ระหว่าง Star และ Delta ตัวรีเลย์สามารถเปิดหรือปิดการติดต่อไฟฟ้าของมอเตอร์ในโหมดที่เหมาะสม

• สวิตช์การควบคุม (Control Switches): สวิตช์การควบคุมใช้ในการเปลี่ยนโหมดการทำงานของมอเตอร์ระหว่าง Star และ Delta การสตาร์ทมอเตอร์จะใช้สวิตช์นี้เพื่อควบคุมการเริ่มต้นของมอเตอร์

• สายสัญญาณ (Control Wiring): สายสัญญาณถูกใช้ในการเชื่อมต่อระบบควบคุมที่จำเป็นในการสลับโหมดการทำงานของมอเตอร์ สายสัญญาณเป็นสายต่อที่ใช้สำหรับการสั่งงานและควบคุมการทำงานของวงจร

• ตัวควบคุม (Controller): ในบางกรณี วงจร Star-Delta อาจมีตัวควบคุมหรือระบบควบคุมอัตโนมัติที่ใช้ในการสตาร์ทและควบคุมมอเตอร์

ประโยชน์ของการใช้ระบบ Star-Delta ในการควบคุมมอเตอร์

การใช้ระบบ Star-Delta ในการควบคุมมอเตอร์ไฟฟ้ามีประโยชน์มากมายที่ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพและปลอดภัยในการทำงานของมอเตอร์ได้ดังนี้:

• ประหยัดพลังงาน: ระบบ Star-Delta ช่วยลดกระแสไฟฟ้าและแรงดันไฟฟ้าที่ใช้ในขณะที่มอเตอร์เริ่มต้นทำงาน โหมด Star ทำให้มีการใช้พลังงานน้อยกว่าการสตาร์ทโดยตรงแบบ Delta ซึ่งต้องใช้พลังงานมากขึ้นในขณะสตาร์ท นั่นหมายความว่าค่าไฟฟ้าที่เรียกใช้จะลดลงและช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายในการทำงานของมอเตอร์ในระยะยาว

• ความปลอดภัยสูง: การสตาร์ทมอเตอร์ในโหมด Star ช่วยลดการช๊อตไฟฟ้าที่อาจเกิดขึ้นในระบบไฟฟ้าแรงดันสูง นี้ช่วยลดความเสียหายในระบบ และเพิ่มความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักรและพนักงาน

• อายุการใช้งานยาวนาน: การสตาร์ทด้วยระบบ Star-Delta ช่วยลดการช๊อตที่เกิดขึ้นในการสตาร์ทมอเตอร์ ซึ่งอาจสร้างความเสียหายและความเสียหายในระบบไฟฟ้าได้ลดลง นี้อาจทำให้มอเตอร์มีอายุการใช้งานที่ยาวนานและลดความเสียหายในระบบ

• การปรับความเร็ว: ระบบ Star-Delta มีการปรับความเร็วของมอเตอร์ได้อย่างเรียบง่าย โดยการสลับจากโหมด Star ไปยังโหมด Delta เมื่อมอเตอร์ต้องการความเร็วสูงขึ้น นี้ช่วยให้มีความยืดหยุ่นในการปรับการทำงานของมอเตอร์ให้เหมาะสมกับความต้องการของระบบ

ข้อดี และข้อเสียของการสตาร์ทมอเตอร์แบบ DOL และ Star-Delta

การสตาร์ทมอเตอร์ (motor starting) เป็นขั้นตอนที่สำคัญในการเริ่มการทำงานของมอเตอร์ไฟฟ้า มีสองวิธีที่พบบ่อยในการสตาร์ทมอเตอร์คือ Direct-On-Line (DOL) และ Star-Delta (Y∆) โดยแต่ละวิธีจะมีข้อดีและข้อเสียที่ต่างกันดังนี้:

Direct-On-Line (DOL) 

ข้อดี:

• ง่ายและราคาถูก: DOL เป็นวิธีการสตาร์ทที่ง่าย และไม่ต้องใช้อุปกรณ์ควบคุมที่ซับซ้อน นี่ทำให้มีความราคาถูก และเหมาะสำหรับมอเตอร์ขนาดเล็กถึงกลาง

• เหมาะกับมอเตอร์ขั้นต่ำ: DOL เหมาะสำหรับการสตาร์ทมอเตอร์ขนาดเล็ก โดยไม่จำเป็นต้องมีระบบ Star-Delta หรืออุปกรณ์ควบคุมเพิ่มเติม

ข้อเสีย:

• กระแสและแรงบิดสูง: การสตาร์ท DOL อาจทำให้เกิดกระแสและแรงบิดช่วงสตาร์ทสูง ซึ่งอาจทำให้มีกระแสและแรงบิดในระบบไฟฟ้าแรงดันสูง

Star-Delta (Y∆) 

ข้อดี:

• ประหยัดพลังงาน: ระบบ Star-Delta ช่วยลดกระแสไฟฟ้าและแรงดันไฟฟ้าที่ใช้ในขณะที่มอเตอร์เริ่มต้นทำงาน ทำให้มีการใช้พลังงานน้อยกว่าการสตาร์ท DOL และช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายในการทำงานของมอเตอร์ในระยะยาว.

• ความปลอดภัยสูง: ช่วยลดการกระแสแรงบิดที่อาจเกิดขึ้นในระบบไฟฟ้าแรงดันสูง ช่วยลดความเสียหายในระบบและเพิ่มความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักรและพนักงาน.

• การปรับความเร็ว: ระบบ Star-Delta มีการปรับความเร็วของมอเตอร์ได้อย่างเรียบง่าย โดยการสลับจากโหมด Star ไปยังโหมด Delta เมื่อมอเตอร์ต้องการความเร็วสูงขึ้น.

ข้อเสีย:

• ต้องมีสายสัญญาณ: การสตาร์ทแบบ Star-Delta ต้องใช้สายสัญญาณในการควบคุม

หากพบปัญหา และมีข้อสงสัยด้านไฟฟ้าและพลังงาน ต้องปรึกษา ชไนเดอร์ อิเล็คทริค (Schneider Electric) ผู้นำด้านเทคโนโลยี ที่มีความเชี่ยวชาญในการบริหารจัดการพลังงาน และมีบทบาทสำคัญในการพัฒนา และใช้เทคโนโลยีที่เป็นมาตรฐานสูงในอุตสาหกรรมพลังงาน ทั้งในด้านการจัดการระบบไฟฟ้า การควบคุมเครื่องจักร และการทำงานอัตโนมัติ สามารถติดต่อสอบถาม และสั่งซื้อสินค้าได้ที่ www.se.com

ติดตามเรื่องราวดีๆ จาก ชไนเดอร์ อิเล็คทริค ได้ที่

เว็บไซต์: www.se.com

Facebook: Schneider Electric

Instagram: schneiderelectric_th

LinkedIn: Schneider Electric

Lazada: Schneider Electric

Shopee: Schneider Electric official

LINE Official: ชไนเดอร์ อิเล็คทริค