ชามะขามป้อมทำได้เองจากลูกสดๆ
วิธีทำ
1. มะขามป้อมเลือกลูกที่ไม่เสีย หากมีจุดดำฝานทิ้ง ล้างน้ำให้สะอาด
2. ฝานหั่นชิ้นบางๆให้เท่ากัน
3. คั่วให้สุกในกระทะไฟอ่อนๆ หรืออบให้สุก
4. นำมะขามป้อมที่สุกด้วยความร้อน ใส่ภาชนะเช่นถาดหรือกระด้งถี่ๆ
เกลี่ยให้กระจายแล้วนำไปตากแดดให้แห้ง กรอบ
5. เมื่อแห้งดีแล้วนำใส่ขวดหรือกล่อง
6. ชงชาได้เช่นเดียวกับชาอื่นๆหรือจะต้มแล้วเพิ่มความหวานได้ตามชอบ
มะขามป้อมมีสรรพคุณดังนี้
มะขามป้อม กันโตด(เขมร) กำทวด (ราชบุรี) มั่งลู่ สันยาส่า (กะเหรี่ยงแม่ฮ่องสอน )
ใบ รสฝาดขม ต้มอาบลดไข้
ดอก รสหอมเย็น เข้ายาเย็น ระบายท้อง
ลูกอ่อน รสเปรี้ยวหวานฝาดขม บำรุงเนื้อหนังให้บริบูรณ์ กัดเสมหะในลำคอ
ทำให้เสียงเพราะ แก้มังสังให้บริบูรณ์ แก้พรรดึก แก้พยาธิ
ลูกแก่ รสเปรี้ยวหวานขมเผ็ด แก้ไข้เจือลม แก้ไอ แก้เสมหะ ทำให้ชุ่มคอ ลดไข้ ขับปัสสาวะ ระบายท้อง บำรุงหัวใจ ฟอกโลหิต แก้ลม แก้ลักปิดลักเปิด มีวิตามินซีมากกว่าน้ำส้ม คั้นในปริมาณเท่ากันถึง 20 เท่า
เนื้อลูกแห้ง รสเปรี้ยวฝาดขม เป็นยาฝาดสมาน แก้ริดสีดวงทวาร แก้บิด ท้องเสีย ใช้ควบกับธาตุเหล็ก แก้โรคดีซ่าน และช่วยย่อยอาหาร หมักได้แอลกอฮอล์รับประทานแก้อาหารไม่ย่อย แก้ไอ
ยางจากผล รสเปรี้ยวฝาดขม หยอดแก้ตาอักเสบ รับประทานช่วยย่อยอาหาร ขับปัสสาวะ
เปลือกต้น รสฝาดขม สมานแผล
ราก รสฝาดเมาเบื่อสุขุม(ฝาดขม) ต้มแก้ไอ แก้พิษไข้ ฟอกโลหิต ทำให้เส้นยืด แก้มะเร็งกรามช้าง เป็นยาเย็น ฟอกโลหิต ทำให้อาเจียน กลั่นได้สารมีคุณสมบัติฝาดสมานดีกว่าสีเสียด
(ขอบคุณ สรรพคุณส่วนต่างๆของมะขามป้อม จากหนังสือเภสัชกรรมไทย ฯโดย วุฒิ วุฒิธรรมเวช)
ชาที่เราทำได้เองนี้เมื่อนำมาชงจะหอมกลิ่นมะขามป้อมและมีรสเปรี้ยวเล็กน้อย
ด้วยความปรารถนาดี กานดา แสนมณี
วันพุธที่ ๒๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ ๒๕๕๗