พาเที่ยววัดในเมืองพิษณุโลกกัน   ตามตำนาน การสร้างพระพุทธชินราช พระมหาธรรมราชาที่ 1 (พญาลิไท) รัชกาลที่ 5 แห่งราชวงศ์ ได้โปรดให้สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ.1900 พระพุทธรูป ที่สร้างขึ้นในคราวเดียวกันนั้น มี 3 องค์ คือ 1. พระพุทธชินราช 2. พระพุทธชินสีห์ 3. พระศรีศาสดา พระพุทธชินราชเป็นพระพุทธรูป ปางมารวิชัย ที่มีลักษณะงดงาม ที่สุดในโลก มีขนาดหน้าตักกว้าง ห้าศอก 1 คืบ ห้านิ้ว (2.875 เมตร) สูงเจ็ดศอก (3.5 เมตร) หล่อด้วยทองสัมฤทธิ์ขัดเงาเกลี้ยง สมเด็จพระเอกาทศรถได้ทรงปิดทองเป็นครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. 2146 และเมื่อ 2478 ได้มีการลงรักปิดทองเต็มองค์อีกครั้งหนึ่ง และเป็นการถาวรอยู่จนทุกวันนี้ พระพุทธชินราชประดิษฐานอยู่ ณ พระวิหารทางทิศตะวันตกของวัดพระศรีรัตนมหาธาตุ วรมหาวิหาร องค์พระนั่งขัดสมาธิอยู่บนฐานชุกชีบัวคว่ำบัวหงายพระพักตร์หันไปทางทิศตะวันตก (ด้านริมแม่น้ำน่าน) มีซุ้มเรือนแก้วและสลักด้วยไม้สักลงรักปิดทอง ประดับเนี้องพระปฤษฎางค์ ปราณีตอ่อนช้อยงดงามช่วยเน้นให้พระวรกายของพระพุทธชินราชงามเด่น ชัดเจนยิ่งขึ้น พระพุทธชินราชเป็นพระพุทธรูปศิลปสุโขทัย พุทธลักษณะของพระพุทธชินราชนั้นสวยงามมาก เส้นรอบนอกพระวรกายอ่อนช้อย พระขนงโก่ง พระเกตุมาลาเป็นเปลวเพลิง พระหัตถ์มีปลายนิ้วทั้งสี่เสมอกัน ซึ่งเป็นลักษณะพิเศษเรียกว่า ทีฒงฺคุลี ฝ่าพระบาท แบนราบ ค่อนข้างแคบ เมื่อเทียบกับยุคสุโขทัย ส้นพระบาทยาว มีรูปอาฬวกยักษ์และรูปท้าวเวสสุวัณ หล่อด้วยทองสัมฤทธิ์เฝ้าอยู่ ที่พระเพลาเบื้องขวาและซ้ายขององค์ตามลำดับ       พระศรี ศาสดา หน้าตักกว้าง สี่ศอกคืบหกนิ้ว ณ วิหารด้านทิศใต้ พระพุทธชินสีห์ และพระศรีศาสดา ที่ประดิษฐานในวัดพระศรีรัตนมหาธาตุปัจจุบันนี้ เป็นพระพุทธรูปปั้นก่ออิฐถือปูน ซึ่งพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้โปรดให้สร้างขึ้นใหม่แทน พระพุทธชินสีห์ และพระ ศรีศาสดาองค์เดิม และอัญเชิญองค์เดิมไปประดิษฐาน ณ วัดบวรนิเวศวิหาร  บริเวณหลังวิหารพระพุทธชินราช มีพระอัฏฐารส ซึ่งเป็นพระพุทธรูปยืนปางห้ามญาติสูง 18 ศอก สร้างในสมัยเดียวกับพระพุทธชินราช ราว พ.ศ. 1800 เดิมประดิษฐานอยู่ในวิหารใหญ่แต่วิหารได้พังไปจนหมด เหลือเพียงเสาที่ก่อด้วยศิลาแลงขนาดใหญ่ 3-4 ต้น เรียกว่า เนินวิหารเก้าห้อง ด้านหลังพระอัฏฐารส เป็นพระปรางค์ประธาน สร้างแบบสมัยอยุธยาตอนต้น ฐานย่อเหลี่ยมไม้ยี่สิบ สันนิษฐานว่าเดิมเป็นเจดีย์ทรงพุ่มข้าวบิณฑ์ (ดอกบัวตูม) ซึ่งถือว่าเป็นสถาปัตยกรรมแบบสุโขทัยแท้ ต่อมาถูกแปลงให้เป็นพระปรางค์ในสมัยอยุธยา  ในการหล่อพระพุทธรูป เมื่อหล่อเสร็จ แล้วยังมีทองเหลืออยู่ จึงเอามารวมกันหล่อเป็นพระพุทธรูป นั่งขัดสมาธิปางมารวิชัย หน้าตักกว้าง หนึ่งศอกเศษ เรียกพระนามว่า พระเหลือกับพระสาวกเป็นพระยืนอีก 2 องค์และอิษฐที่ก่อเตาหลอมทองและสุ่มหุ่น ในการหล่อพระได้เอามารวมกันก่อเป็นชุกชี สูงสามศอก ตรงตำแหน่งที่หล่อพระพุทธชินราชและปลูกต้นมหาโพธิ์บนชุกชี 3 ต้น แสดงว่าเป็นมหาโพธิ์สถานของพระพุทธชินราช พระพุทธชินศรี และพระศรีศาสดา ทั้งสามองค์จึงเรียกว่า "โพธิ์สามเส้าสืบมา" พร้อมกัน นั้นได้สร้างวิหารน้อยขึ้นระหว่างต้นโพธิ์หลักหนึ่ง และได้อัญเชิญพระเหลือพร้อมพระสาวกเข้าประดิษฐาน ณ ในวิหารนั้น วิหารน้อย หลังนี้นิยมเรียกกันต่อมาว่า " วิหารพระเหลือ" หรือ "วิหารหลวงพ่อเหลือ" ตั้งอยู่ด้านหน้าพระวิหารพระพุทธชินราชเยื้องไปทางใต้เล็กน้อย ว่ากันว่าไปกราบไหว้ขอพรเพื่อให้เหลือกินเหลือใช้  เดี๋ยวนี้มีรูปสลักเจ้าแม่กวนอิมจากหยกขาวด้วย ใครที่ยังไม่เคยมานมัสการก็เชิญได้ครับ  สมเด็จพระมหาธรรมราชาลิไท เจ้าเมืองสองแควได้โปรดเกล้าฯ ให้ย้ายเมืองสองแควมาตั้งอยู่ ณ ที่ปัจจุบัน เมื่อประมาณปี พ.ศ. 1900 และยังเรียกว่าเมืองสองแควเรื่อยมา ต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็นพิษณุโลกในสมัยกรุงศรีอยุธยา รัชกาลของสมเด็จพระบรมไตรโลกนารถ เมื่อครั้งที่เสด็จมาประทับเมืองสองแควตั้งแต่ พ.ศ. 2006 จนสิ้นรัชกาลในปี พ.ศ. 2031  วันที่ไปไหว้พระนี้ ทางวัดจัดให้มีการสรงน้ำพระกันแล้ว บรรยากาศก็คลายร้อนไปได้บ้าง  แล้วยังมีการให้บูชาพระผงหลวงพ่อพระพุทธชินราชโดยไม่คิดเงินด้วย ประมาณว่ารุ่นนี้ได้ให้บูชาจนได้ปัจจัยมาเป็นที่พอเพียงแล้ว ส่วนที่ยังคงเหลือจึงนำมาแจกให้บูชาฟรีครับ  ที่ได้รับมามี 2 แบบครับ สังเกตุดูนะครับ มีสัญลักษณ์สี่เหลี่ยมเปียกปูนที่ฐานด้วยครับ ของแท้ครับ  จากนั้นก็ข้ามมาที่วัดนางพญา พระพิมพ์นางพญาที่นี่ชื่อเสียงโด่งดังมาก ติดหนึ่งในเบญจภาคีด้วย  พระประทานชื่อสมเด็จนางพญาเรือนแก้ว ลักษณะคล้าย ๆ กับหลวงพ่อพระพุทธชินราช  มาต่อกันที่วัดอรัญญิก เป็นวัดที่สร้างในสมัยสุโขทัย สำหรับสงฆ์ฝ่ายอรัญวาสี วัดนี้มีคูน้ำล้อมรอบ ตามคติสมัยสุโขทัย ถมเป็นเนินสำหรับวิหาร ด้านหลังวิหารมีเจดีย์ใหญ่ทรงลังกาเป็นเจดีย์ประธาน และมีเจดีย์บริวารสี่องค์ แต่ปัจจุบันผุพังไปมาก  จากภาพจะเห็นเจดีย์บริวารอยู่แต่พังจะเหลือแต่ฐานรากแล้ว ส่วนเจดีย์ประธานทรงระฆัง และมีช้างล้อมที่ฐาน ประมาณ 60 เชือก อาจสร้างขึ้นสมัยพระยาลิไท ราว พ.ศ. 1904  โบสถ์ใหม่กำลังสร้างครับ คงได้มีการปิดทองลูกนิมิตเร็ว ๆ นี้แล้วครับ เพราะใกล้เสร็จแล้ว ใหญ่โตสมกับเป็นวัดพัฒนาตัวอย่าง  ที่เห็นนี่ไม่ใช่เอาขยะมาทิ้ง แต่เขามาปล่อยปลาที่คูน้ำในวัด  ออกจากวัดอรัญญิก ก็แวะมาที่วัดเจดีย์ยอดทอง ปัจจุบันเหลือเพียงเจดีย์ทรงดอกบัวตูม ซึ่งเป็นศิลปะสมัยสุโขทัยเพียงองค์เดียวของจังหวัดที่สมบูรณ์ มีฐานกว้างประมาณ 9 เมตร สูง 20 เมตร  ทองที่ยอดเจดีย์ก็คงมีใครมาเอาไปแล้ว ที่เหลือยังคงมองเห็นเป็นรูปร่างได้บ้าง  เดินดูรอบ ๆ ด้านนี้ยังเห็นชัดเจนกว่า น่าจะเป็นพระพุทธรูปปางประทานพร เนื่องจากพระหัถต์ข้างซ้ายหันฝ่าพระหัถต์ออกมา  จากนั้นมาต่อที่วัดราชบูรณะน่าจะเป็นวัดที่พระมหากษัตริย์ทรงสร้าง เชื่อว่าเป็นสมัยสมเด็จพระบรมไตรโลกนารถ เนื่องจากทรงประทับอยู่ที่เมืองพิษณุโลกถึง 25 ปี และทรงมีบทบาททางบำรุงพระศาสนาที่พิษณุโลกมากที่สุด ตัวพระอุโบสถมีลักษณะพิเศษคือ เศียรนาคที่ชายคาเป็นนาค 3 เศียร มีลักษณะอ่อนช้อยงดงาม  เอาชื่อผู้ใจบุญมาประกาศให้ร่วมโมทนากันหน่อย  หอไตรด้านหน้า จั่วเป็นลายครุฑยุดนาค 2 ตัว  อีกด้านเป็นลายกนก สวยดีครับ  ทางเข้าวิหารหลวง มุมนี้สวยงามมาก เห็นเจดีย์เด่นอยู่ด้านหลัง ส่วนตุ๊กตาจีนไม่แน่ใจกว่ามีมานานหรือยัง  ภายในวิหารประดิษฐานหลวงพ่อทองคำ ซึ่งมีอายุกว่า 700 ปี  ภายในวิหารมีภาพวาดพุทธประวัติ ช่วงที่พระพุทธเจ้าจะตรัสรู้ แล้วพญามารยกทัพมาขวาง พระแม่ธรณีเลยบีบมวยผมให้น้ำท่วมกองทัพพญามาร  เสียดายที่หลาย ๆ ส่วนหลุดลอกออกไปแล้ว  ออกจากวิหารหลวงก็เข้ามาวิหารอีกหลัง ในนี้มีตู้พระคัมภีร์อยู่ดูเก่าแก่มาก  ภาพจิตกรรมในวิหารนี้เป็นเรื่องรามเกียรติ์  บางช่วงบางตอนมีตัวอักษรด้วย ไม่ได้เขียนแบบเรา ๆ ในปัจจุบัน แต่ก็พออ่านออก  ใต้รูปรามเกียรติ์เป็นรูปวาด ดูแล้วจับเนื้อหาไม่ได้ อาจเป็นการวาดเพื่อให้เต็มพื้นที่ก็ได้  เจอกระจกบานใหญ่ในวิหารด้วย เลยขอถ่ายรูปตัวเองผ่านกระจกเสียเลย นึกถึงเรื่องทวิภพ เพราะกระจกบานใหญ่มาก  ออกมานอกวิหาร ก็พบมณฑปที่กำลังสร้างอยู่ เพื่อใช้ประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุ  ดูเวลาก็ปาไปเกือบ 12.00น.แล้ว นัดเพื่อนทานข้าวไว้ ใช้พลังงานไปเยอะ ไปหาสเต๊กกินดีกว่า เจ้านี้เพิ่งเปิดใหม่แถวสุรสีห์ ราคาไม่แพงเป็นห้องแอร์  เพื่อนเกือบอารมย์เสียเพราะผมเลยเวลาไปหน่อย แต่พอรู้ว่าไปไหนมาก็ไม่ได้ว่าอะไร  คราวหน้าใครมีโอกาสมาไหว้พระที่พิษณุโลก คงได้รับบุญร่วมกับความเป็นมาเล็ก ๆ น้อย ๆ นะครับ โมทนาบุญด้วยครับ
ทริปนี้คงสนุกน่าดูนะครับ ได้เที่ยวตั้งหลายวัด ขอแนะนำอีกวัดนึงครับ คือ วัดวิหารทอง อยู่ตรงข้ามวัดใหญ่ครับ
โดย: ต้น (บังเอิญมีหัวใจ
 ) วันที่: 16 ธันวาคม 2551 เวลา:11:10:29 น.ไม่ได้เรื่อง
โดย: Pae IP: 110.164.229.37 วันที่: 19 พฤษภาคม 2553 เวลา:20:42:04 น.
|
|||||||||||||||||||||
 |
|
ผู้ติดตามบล็อก : 1 คน [