‘ต้อหิน’ ภัยเงียบที่อาจเกิดขึ้นได้โดยไม่รู้ตัว 

ต้อหินไม่ใช่โรคที่รักษาไม่ได้ เพียงแค่รู้วิธีดูแลสุขภาพตาอย่างถูกต้อง ช่วยป้องกันและชะลอการเสื่อมของสายตาจากโรคต้อหิน ทำให้ทั้งสายตากับคุณภาพชีวิตดีตามไปด้วย

ดวงตาเป็นอวัยวะที่ใช้ในการรับภาพ ช่วยให้สิ่งมีชีวิตได้สัมผัสกับความสวยงามและสิ่งต่าง ๆ รอบตัว มีสายตาดีจึงเป็นสิ่งที่ส่งผลโดยตรงต่อการใช้ชีวิต แต่รู้หรือไม่ว่าโรคเกี่ยวกับดวงตามีด้วยกันหลายชนิด กำลังคุกคามสายตาของเรา โดยหนึ่งในนั้นคือ ต้อหิน โรคที่มักถูกเข้าใจผิดว่าเป็นโรคร้ายแรงและน่ากลัว

บทความนี้ได้รวบรวมข้อมูลสำคัญเกี่ยวกับจะมาต้อหิน ได้แก่ โรคต้อหินคืออะไร ต้อหิน อาการเป็นอย่างไร โรคต้อหินมีกี่ประเภท รวมถึงแนวทางป้องกันต้อหิน ข้อมูลเหล่านี้จะช่วยให้ผู้อ่านเข้าใจเกี่ยวกับโรคต้อหินมากยิ่งขึ้น เพื่อให้ดูแลดวงตาได้อย่างถูกต้อง

โรคต้อหิน (Glaucoma) คืออะไร

กลูโคมา (Glaucoma) หรือ ต้อหิน คือโรคตาชนิดหนึ่ง ต้อหิน เกิดจาก ความดันลูกตาสูงขึ้น ทำให้เส้นประสาทตาถูกทำลาย ส่งผลให้การมองเห็นเลือนรางหรืออาจทำให้ตาบอดได้ หากไม่ได้การรักษาที่ถูกต้องอย่างทันท่วงที โรคต้อหินจึงเป็นหนึ่งในสาเหตุสำคัญของการตาบอดของคนทั่วโลก สิ่งที่น่ากลัวคือ ในระยะเริ่มต้นมักไม่มีอาการ ทำให้หลายคนไม่รู้ตัวว่าป่วย จนกระทั่งต้อหินรุนแรงและรักษายากขึ้น

ลักษณะอาการของโรคต้อหิน

ต้อหิน รักษาหายไหม ถือเป็นคำถามที่ทุกคนสงสัย ซึ่งคำตอบคือสามารถรักษาต้อหิน หายขาดได้ ถ้าได้รับการรักษาตั้งแต่ระยะเริ่มต้น แต่ปัญหาอยู่ที่อาการของต้อหินในระยะเริ่มต้นมักไม่ชัดเจน หรือไม่มีอาการเลย ทำให้หลายคนไม่รู้ตัวว่าป่วย เมื่อมีอาการแสดงออกมาแล้ว วิธีรักษาจะทำได้ยากยิ่งขึ้น โดยอาการที่พบบ่อย ได้แก่

• มองเห็นเป็นวงแหวนรอบแสง: อาการนี้เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของเลนส์ตา ซึ่งเป็นผลมาจากความดันลูกตาสูงขึ้น
• มองเห็นเป็นจุดพร่ามหรือมืด: โดยเฉพาะบริเวณขอบลานสายตา
• ปวดตา: อาการนี้อาจเกิดขึ้นได้ในบางครั้ง โดยเฉพาะเมื่อความดันลูกตาสูงขึ้นอย่างรวดเร็ว
• เห็นภาพซ้อน: อาการนี้มักเกิดขึ้นเมื่อโรคมีความรุนแรงมากขึ้น
• คันตา: อาจมีอาการคันตา หรือรู้สึกเหมือนมีอะไรอยู่ในตา

นอกจากอาการต้อหินทั่วไปแล้ว ยังมีอาการต้อหิน เฉียบพลัน อันเกิดจากความดันลูกตาสูงขึ้นอย่างรวดเร็ว ทำให้เกิดอาการปวดตาอย่างรุนแรง ทั้งยังส่งผลให้การมองเห็นลดลงอย่างฉับพลัน ถ้าไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที อาจทำให้สูญเสียการมองเห็นได้ ซึ่งอาการของต้อหิน เฉียบพลันมีดังนี้

• ปวดตาอย่างรุนแรง: อาการปวดนี้มักจะเกิดขึ้นทันที รุนแรงมากจนทนไม่ไหว
• ตาแดง: เยื่อบุตาอักเสบ ทำให้ตาแดงก่ำ
• ตามัว: การมองเห็นลดลงอย่างรวดเร็ว อาจเห็นภาพเบลอ หรือมีจุดบอด
• เห็นรุ้งรอบแสง: เมื่อมองแสงไฟ จะเห็นเป็นวงแหวนสีรุ้งล้อมรอบ
• คลื่นไส้ อาเจียน: อาการปวดตารุนแรง อาจทำให้เกิดอาการคลื่นไส้ อาเจียนตามมา
• ปวดศีรษะ: จะปวดศีรษะรุนแรง โดยเฉพาะบริเวณขมับ

นอกจากอาการที่กล่าวมา อาจเกิดจากโรคตาอื่น ๆ ได้เช่นกัน ดังนั้นควรปรึกษาจักษุแพทย์ เพื่อรับการวินิจฉัยให้ถูกต้อง

โรคต้อหินมีกี่ประเภท

โรคต้อหินเป็นภาวะที่เกิดจากความดันลูกตาสูงขึ้น ทำให้ประสาทตาถูกทำลาย และส่งผลต่อการมองเห็นในที่สุด แม้ว่าทุกคนจะรู้จักต้อหินกันดี แต่หลายคนอาจยังไม่ทราบว่าโรคต้อหินนั้นมีความหลากหลายของประเภท ซึ่งแบ่งออกได้เป็น 3 กลุ่มใหญ่ ๆ ดังนี้

1. ต้อหินปฐมภูมิ (Primary Glaucoma)

ต้อหินปฐมภูมิ หมายถึงต้อหินเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ โดยไม่มีสาเหตุชัดเจน แบ่งออกได้เป็น 2 ประเภทหลัก คือ

• ต้อหินมุมเปิด (Primary Open-angle Glaucoma): เป็นชนิดพบได้บ่อย เกิดจากการที่ท่อระบายน้ำในลูกตาค่อย ๆ อุดตัน ทำให้ความดันภายในลูกตาค่อยๆ เพิ่มสูงขึ้นเรื่อยๆ โดยส่วนใหญ่จะไม่มีอาการในระยะเริ่มต้น ผู้ป่วยมักจะสังเกตเห็นปัญหาการมองเห็น เมื่อโรคดำเนินไปในระยะที่รุนแรงแล้ว
• ต้อหินมุมปิด (Primary Angle-closure Glaucoma): เกิดจากม่านตาปิดกั้นทางระบายน้ำในลูกตา ทำให้ความดันลูกตาสูงขึ้นอย่างรวดเร็ว อาการจะรุนแรงกว่าต้อหินมุมเปิด โดยผู้ป่วยอาจมีอาการปวดตา ตาแดง เห็นรัศมีรอบแสง และคลื่นไส้อาเจียน

2. ต้อหินทุติยภูมิ (Secondary Glaucoma) 

ต้อหินทุติยภูมิ หมายถึงต้อหินเกิดจากภาวะแทรกซ้อนของโรคอื่น ๆ เช่น โรคเบาหวาน โรคต้อกระจก การอักเสบในตา หรือจากการใช้ยาบางชนิด เป็นต้น ต้อหินชนิดนี้มักมีสาเหตุที่ชัดเจน และวิธีรักษาจะมุ่งเน้นไปที่รักษาโรคต้นเหตุควบคู่ไปด้วย

3. ต้อหินโดยกำเนิด (Congenital Glaucoma) 

ต้อหินโดยกำเนิด เป็นต้อหินเกิดขึ้นตั้งแต่แรกเกิด เกิดจากความผิดปกติของโครงสร้างลูกตา ทำให้ท่อระบายน้ำในลูกตาไม่สมบูรณ์ ส่งผลให้ความดันลูกตาสูงขึ้นตั้งแต่เด็ก อาการพบได้บ่อยคือ ตาโต ม่านตาขยาย และน้ำตาไหล

โรคต้อหินมีหลายประเภทแต่ละประเภทมีสาเหตุ อาการแตกต่างกัน การวินิจฉัยหรือรักษาต้อหินจึงต้องอาศัยความเชี่ยวชาญของจักษุแพทย์ เพื่อให้ได้ผลการรักษาดีที่สุด หากมีข้อสงสัยเกี่ยวกับโรคต้อหิน ควรปรึกษาจักษุแพทย์ เพื่อรับคำแนะนำที่ถูกต้อง

แนวทางการป้องกันไม่ให้เป็นต้อหิน

ต้อหินป้องกันได้ด้วยวิธีง่าย ๆ โดยการดูแลสุขภาพตาอย่างสม่ำเสมอ หรือตรวจสุขภาพตาเป็นประจำ จะช่วยให้พบโรคได้ตั้งแต่ระยะเริ่มต้น สามารถรักษาได้ทันท่วงที ลดความเสี่ยงสูญเสียการมองเห็นได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยมีแนวทางการป้องกันโรคต้อหินดังนี้

• ตรวจสุขภาพตาเป็นประจำ: ตรวจสุขภาพตาเป็นประจำทุกปี โดยเฉพาะกลุ่มมีอายุมากกว่า 40 ปี หรือผู้เป็นกลุ่มเสี่ยงเช่นโรคเบาหวาน หรือมีประวัติคนในครอบครัวเป็นต้อหิน 
• ควบคุมโรคประจำตัว: ผู้มีโรคประจำตัว เช่น ความดันโลหิตสูง ควรควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดหรือความดันโลหิตให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ
• เลิกสูบบุหรี่: การสูบบุหรี่เป็นปัจจัยเพิ่มความเสี่ยงเกิดโรคต้อหิน
• รับประทานอาหารมีประโยชน์: อาหารมีวิตามินเอ วิตามินซี รวมถึงแร่ธาตุต่าง ๆ เช่น เบต้าแคโรทีน ลูทีน และซีแซนทีน มีส่วนช่วยดูแลสุขภาพตา
• พักสายตาให้เพียงพอ: ใช้สายตากับหน้าจอคอมพิวเตอร์ หรือสมาร์ทโฟนเป็นเวลานาน ควรพักสายตาเป็นระยะ ๆ
• ใส่แว่นกันแดด: ใส่แว่นกันแดด ช่วยป้องกันแสงแดดที่เป็นอันตรายต่อดวงตา
• หลีกเลี่ยงขยี้ตาแรง ๆ: อาจทำให้เกิดรอยขีดข่วนที่กระจกตา มีโอกาสติดเชื้อได้
• ระวังการใช้ยาบางชนิด: ตัวอย่างเช่น สเตียรอยด์ อาจมีผลข้างเคียงต่อดวงตา ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ยา

ต้อหิน ภัยคุกคามที่หลาย ๆ คนไม่ควรมองข้าม

ต้อหินเป็นโรคอันตราย อาจทำให้สูญเสียการมองเห็นได้ หากไม่ได้รับการรักษาที่ถูกต้อง ทันท่วงที แต่ข่าวดีก็คือโรคต้อหินสามารถป้องกัน ทั้้งยังรักษาต้อหิน หายขาดได้อีกด้วย ถ้าตรวจพบในระยะเริ่มต้น ดังนั้นการตรวจสุขภาพตาเป็นประจำ จึงมีความสำคัญอย่างยิ่ง เพื่อให้สามารถดูแลสุขภาพดวงตาได้ดี ส่งผลให้คุณภาพชีวิตดีขึ้นไปด้วย