กระดูกพรุน (โปร่งบาง) คือ อะไร
กราฟ__ แนวตั้ง แสดงมวลกระดูกในรูปแคลเซียม (น้ำหนัก - กรัม) แนวนอน แสดงอายุ (ปี)
มวลกระดูกอยู่ในขาขึ้นตั้งแต่แรกเกิด, สูงสุดที่ 30 ปี จากนั้นจะเข้าสู่ขาลง, ผู้หญิงลงเร็วหลัง 50 ปี, ผู้ชายลงช้ากว่า . ภาพ__ หลังโกง + ความสูงลดลง เกิดจากการยุบตัว ของกระดูกสันหลัง อาหารที่มีแคลเซียมสูง คือ นม ไอศกรีมแบบแพง (ทำจากนม, แบบถูกส่วนใหญ่ไม่ใช่นม), ผักใบเขียว, ปลา โดยเฉพาะ ที่กินได้ทั้งตัว (รวมกระดูก) เช่น ปลากระป๋อง ฯลฯ, เนยแข็ง . ภาพ__ กระดูกส่วนที่แข็ง = คล้ายฟองน้ำ หรือ ตะแกรงแข็ง (1) ส่วนที่ไม่แข็ง = ไขกระดูก ไขมัน เส้นเลือด . กระดูกที่เสียโปรตีน + แร่ธาตุ = ส่วนแข็ง หรือ ตะแกรง บางลง (2) ถ้ากระดูกพรุน หรือ มีแรงกระแทกมากพอ เช่น หกล้ม ฯลฯ, ข้อสะโพก หรือ กระดูกต้นขาท่อนบน จะหักได้
มูลนิธิโรคกระดูกพรุนฯ ทำหนังสือ คู่มือการป้องกันโรคกระดูกพรุนสำหรับประชาชน, ผู้เขียน ขอนำมาเล่าสู่กันฟังครับ ขออนุญาตใช้คำย่อ
. (1). ขาขึ้น (มกด. = มวลกระดูก) คนเราสะสม มกด.ได้ จนถึง 20-30 ปี มกด. สร้างในช่วงวัยรุ่น จนหนุ่มสาว = 80% ของทั้งหมด . ผู้ชาย สะสม มกด. ได้มากกว่า ผู้หญิง = 10-15% ถ้าสะสม มกด. เพิ่ม 10% จะทำให้ "กระดูกแก่ (พรุน)" ช้าลงไป 13 ปี ทำให้กระดูก อ่อนเยาว์กว่าวัยได้ = 13 ปี . (2). ขาลง (มกด. = มวลกระดูก) หลังอายุ 20-30 ปี, มกด. จะเข้าสู่ขาลง = 0.3-0.5% ต่อปี 5-8 ปีแรกหลังหมดประจำเดือน, ฮอร์โมนเพศหญิงจะลดลงมาก . มกด. ลดลง = 3-5% ต่อปี หลังจากนั้นลดลง = 1-2% ต่อปี ทำให้ ผู้หญิงเสี่ยง กระดูกพรุน มากกว่าผู้ชาย . (3). หกล้ม มีผล หกล้ม เป็นสาเหตุข้อสะโพกหัก = 90% คนที่มีข้อสะโพกหัก เป็นโรคกระดูกพรุน = 54% . 66% ไม่เป็น การฝึกทรงตัว ป้องกันกระดูกหักได้มาก เช่น ฝึกไทชิ-ชี่กง เต้นรำ มวยจีน ออกกำลัง กล้ามเนื้อต้นขา ช่วยป้องกันหกล้ม เช่น
. (4). กระดูกหัก ตาย-พิการได้ 95% ของข้อสะโพกหัก รักษาด้วยการผ่าตัด สถิติไทย, โอกาสตายใน 1 ปี = 17-18% . ถ้าไม่ตายใน 1 ปี พบว่า
ภาพ__ มวลกระดูกสะสมได้ดีที่สุด ก่อน 30 ปี, หลังจากนั้นจะ เข้าสู่ขาลง ผู้ชาย = สีส้มแดง (แสด), ผู้หญิง = สีเขียว . (5). ค่ารักษา (กดห. = กระดูกหัก) สถิติปี 2544, ต้นทุนค่ารักษา = 116,459 บาท/คน/ปี คนไทยมีผลผลิต = 78,074 บาท/คน/ปี . = รายได้ 1.49 ปี ค่ารักษาพยาบาล เพิ่มขึ้นเร็วกว่ารายได้คนไทย "ทุกปี" เพียงท่านไม่ "กดห." ก็ช่วยชาติ ได้มากแล้ว . (6). ปัจจัยเสี่ยงที่แก้ไขไม่ได้ ได้แก่ เพศ อายุ กรรมพันธุ์ เชื้อชาติ และยา (บางชนิด) . ความเสี่ยง ไม่เท่ากัน (> = เครื่องหมาย "มากกว่า")
ยา เช่น สเตอรอยด์ใน ยาสมุนไพร ยากดภูมิต้านทาน เพิ่มเสี่ยง . ผู้หญิง 50-80 ปี ขึ้นไป
. ผู้ชาย อายุยืน 60-80 ปี ขึ้นไป
.
ภาพ__ ส่วนแข็ง หรือโครงในกระดูกจะบางลงตามอายุที่เพิ่มขึ้น จาก 1-2-3 เมื่อบางลง จะรับน้ำหนักได้น้อยลง ทำให้กระดูกสันหลังยุบตัวลง ตัวจะเตี้ยลง หลังจะโก่งขึ้น . (7). ปัจจัยที่แก้ไขได้ โอกาสกระดูกหักเพิ่ม ได้แก่
(ต่อ)...
. ดัชนีมวลกาย (BMI) = น้ำหนัก (กก.) หารด้วยส่วนสูง (เมตร) 2 ครั้ง ค่าปกติ คนเอเชีย = 18.5-22.9 . กินแบบ "ไม่พอดี" เพิ่มเสี่ยง... (ก). โปรตีน (เนื้อ ไก่ ไข่ นม ถั่ว งา ฯลฯ) มากเกิน
. (ข). เค็มเกิน > เสียแคลเซียมมากขึ้น (ค). กาเฟอีน ชา กาแฟ เครื่องดื่มชูกำลัง น้ำอัดลม > เสียแคลเซียมมากขึ้น . (8). ป้องกันหกล้ม
...
...
.
ภาพ__ กระดูกปกติ (1), กระดูกพรุน (2) . (9). กินแคลเซียมเท่าไรดี (มก. = มิลลิกรัม)
. ผู้ชายเกิน 60 ปี = 842 มก./วัน ปัดเป็น 800 เพื่อให้จำได้ง่าย . อาหารไทย มีแคลเซียม = 220-361 มก./วัน เฉลี่ย = 384 มก./วัน หรือประมาณ = 400 มก./วัน เพราะฉะนั้น, คนไทย = คุณ "ว่าที่กระดูกพรุน" . (10). อาหารแคลเซียมสูง
...
. เต้าหู้ มีแคลเซียม แปรตามความแข็ง ( '>' = มากกว่า)
. (11). ปัจจัยที่มีผลต่อการดูดซึม-สูญเสีย แคลเซียม (คซ. = แคลเซียม) กินตอนไหน
. ยาเม็ด คซ. แบ่งหลายมื้อๆ ละน้อยๆ เช่น 1/2 เม็ด 2 มื้อ ดูดซึมดีกว่า 1 เม็ด มื้อเดียว เพราะ กระเพาะอาหารหลั่งกรดมากที่สุด ช่วงหลังกินอาหารใหม่ๆ แคลเซียม ดูดซึมได้ดีในสภาวะที่ เป็นกรด . กาแฟ
มังสวิรัติ เจ
. กินเนื้อมาก หรือ ไขมันสัตว์มาก ลดการดูดซึม คซ. จากยาเม็ด กินเค็ม เสีย คซ. ทางปัสสาวะมากขึ้น ยาลดกรดที่มีแมกนีเซียม ลดการดูดซึม คซ. ยาบำรุงเลือดที่มีธาตุเหล็ก ลดการดูดซึม คซ. . วิตามิน D จากแสงแดดอ่อน หรือวิตามินรวม (400 หน่วย/วัน) เพิ่มการดูดซึม คซ. . (12). ฝึก ขยับก่อนลุก คนสูงอายุ เสี่ยงเวียนหัวเวลาลุก จาก นอนเป็นนั่ง-นั่งเป็นยืน ให้ฝึกกระดูกข้อเท้าขึ้นลง 5-10 ครั้ง ก่อนลุกทุกครั้ง . คนเรา มีอายุกระดูกต่างกัน = 13 ปีขึ้นไป ตั้งแต่อายุ 20-30 ปี การลงทุน ป้องกันกระดูกพรุน + กระดูกหัก = ช่วยชีวิตตัวท่าน + ช่วยชาติประหยัด ถึงตรงนี้... ขอให้ท่านผู้อ่านมีสุขภาพดีไปนานๆ ครับ . คลิกที่นี่ เพื่อ คำนวณดัชนีมวลกาย (body mass index - BMI) อัตโนมัติ จาก: คู่มือการป้องกันโรคกระดูกพรุน สำหรับประชาชน. มูลนิธิโรคกระดูกพรุนแห่งประเทศไทย. พิมพ์ครั้งที่ 1. Nextstep D-sign. 2554:6-67. |
บทความทั้งหมด
|