ไปญี่ปุ่นคราวนี้ได้ของแถมมาคือตอนแวะโอซาก้าไปกินทงคัทสึที่ซินไซบาชิ
อิ่มแล้วแวะไปเจอร้านหนังสือมือสอง ได้หนังสือมา 5 เล่ม หนึ่งใน 5 คือ
หนังสือรวมภาพของจิตรกรเอกสมัยเมจิท่านหนึ่ง จึงขอเอามาเล่าสู่เพื่อนๆครับ
จิตรกรรมญี่ปุ่นยุคนี้ส่งอิทธิพลต่อจิตรกรรมจีนที่เรียกว่า "สกุลหลิ่งหนาน"

ฮิชิดะ ชุนโซ
(菱田 春草)

คศ.1874-1911

เป็นนามปากกาของ ฮิชิดะ มิโยจิ จิตรกรเอกสมัยเมจิ

เป็นศิษย์ของ โอคะขุระ เทนชิน (岡倉 天心) รุ่นราวเดียวกับ
โยโคะยามะ ไทคาน (横山 大観) และ ชิโมมุระ คานซาน (下村 観山)

เขามีชื่อเสียงโด่งดังมากในการวาดภาพแมว

ชุนโซเกิดที่ไอดะในแคว้นนางะโน พออายุ 14 ปี ได้ย้ายไปเรียนที่โตเกียว
ร่ำเรียนวิชาที่สำนักคาโน โดยมีอาจารย์คือยุขิ มาซาขิ (คศ.1834-1904)

ในปีถัดมาได้มีการเริ่มก่อตั้ง "คณะวิจิตรศิลปและการดนตรี (東京美術学校)"
ในมหาวิทยาลัยโตเกียว

ชุนโซเป็นจูเนียร์สต๊าฟ โดยมีผู้ร่วมงานคือไทคาน และคานซาน

อาจารย์ของเขาคือ ฮะชิโมโตะ งาโฮ (橋本 雅邦)

ศิษย์ทั้ง3 มีอาจารย์ที่ส่งอิทธิพลมากคือ โอคะขุระ เทนชิน (岡倉 天心)
และอาจารย์ชาวอเมริกัน เออร์เนสต์ ฟีโนลโลซ่า (Ernest Fenollosa)

อายุ 16 ปี มาเรียนที่โตเกียว

หลังจากสำเร็จการศึกษาได้รับการแต่งตั้งให้ดูแลสำนักพิพิธภัณฑ์ของจักรพรรดิ
ซึ่งต่อมาได้พัฒนามาเป็น "พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติโตเกียว (東京国立博物館)"

เขาได้คัดลอกภาพพระพุทธรูปจากวัดสำคัญๆในเมืองเกียวโต นารา
และรับเป็นอาจารย์ในคณะวิจิตรศิลปฯ

คศ.1898 ร่วมกับ โอคะขุระ ในการก่อตั้ง "สถาบันวิจิตรศิลปแห่งญี่ปุ่น (日本美術院)"

คศ.1903-1905 เขาเดินทางไปต่างประเทศ เช่น อินเดีย อเมริกา และยุโรป

เมื่อกลับมาญี่ปุ่นเขาได้แสดงนิทรรศการระดับชาติหลายๆครั้ง

ชินโซ นั่งแถวหน้า(ขวาสุด) อายุ 31 ปี กลับจากต่างประเทศ

ชุนโซได้พัฒนาการวาดรูปแบบใหม่เรียกกันว่า "โมโร-ไท moro-tai" (vague style)

ใช้วิธีเกลี่ยไล่เฉดสีทดแทนการใช้เส้นที่นิยมมาตั้งแต่ดั้งเดิมแบบจีน
วิธีนี้ได้รับความนิยมจนกลายเป็นลักษณะเฉพาะของจิตรกรรมญี่ปุ่น

แนวการวาดแบบนี้เหมาะในการวาดภาพยามเช้าที่มีหมอกมัว หรือยามเย็นสลัวโพล้ิเพล้

ชินโซ(ที่2 จากหน้า) อายุ 33 ปี ที่สถาบันวิจัยศิลปกรรมแห่งญี่ปุ่น

ในปีท้ายๆของชีวิต เขาป่วยเป็นโรคไต

ความเกรงว่าจะตาบอด ทำให้เขาตะลุยวาดรูปจำนวนมาก โดยเฉพาะเมื่ออาการโรคทุเลา

ชุนโซอายุ 35 ปี กับภรรยาและลูกชายทั้ง 3

คศ.1910 ผลงานชื่อ "โอชิบะ (落葉 แปลว่า ใบไม้ร่วง)" ได้รับรางวัลชนะเลิศ
ในการประกวดศิลปกรรมแห่งชาติ ครั้งที่ 3
งานชิ้นนี้ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นสมบัติล้ำค่าของชาติ
และเก็บรักษาไว้ที่ เอเซบุงโคมิวเซียม (永青文庫)

เช่นเดียวกับภาพแมวดำ ที่วาดในปี คศ.1910 ก็เป็นสมบัติล้ำค่าของชาติเช่นกัน

คศ.1911 ชุนโซก็ได้จากโลกนี้ไป ด้วยวัยอันแสนสั้นแค่ 37 ปี
เขาจบชีวิตไปในยามที่กำลังไฟแรง . . . โอ ช่างน่าเสียดายเหลือเกิน
ผลงานที่ทรงคุณค่ามากมายของเขากระจายไปทั่วญี่ปุ่นและต่างประเทศ

..........................................................




เชิญเพื่อนๆชมบรรดาแมวๆขนนุ่มๆของชุนโซได้แล้วขอรับ

รูปคน ฮิชิดะ ชุนโซ ก็วาดไว้พอสมควร
นุ่มนวลอ่อนหวานคงเส้นคงวาครับ
วันนี้เอามาให้ชมเป็นแซมเปิ้ลสักหน่อยนึง

ยังมีรูปทิวทัศน์สวยๆของชุนโซอีกมาก
คิดว่าจะทำต่อให้ชมอีกสักบล๊อกหนึ่งนะขอรับ

ฉากบังลมเป็นวัสดุอย่างหนึ่งที่นิยมใช้เป็นที่วาดภาพประดับแบบญี่ปุ่น

.....................................................................

การวาดภาพของญี่ปุ่นในสไตล์นี้จะมีความนุ่มนวลอ่อนหวานเป็นอย่างยิ่ง
บางครั้งองค์ประกอบของภาพไม่ซับซ้อนหรือมีเรื่องราวมากมาย
นี่ตรงกับบุคลิกของคนญี่ปุ่นเป็นอย่างยิ่ง

ที่จริงแล้วในทางจีนเองก็ได้มีการวาดแบบนี้มานานแล้ว เรียกว่าวาดแบบ "ไม่มีกระดูก" นั่นเอง
แต่รสนิยมทางจีน...ยังให้ความสำคัญกับ "เส้น" จึงพัฒนาสไตล์นี้ไม่ไปไกลเท่าญี่ปุ่น
และสุดท้าย...ก็กลับไปเอาแบบของญี่ปุ่นมาพัฒนาเป็นสำนักหลิ่งหนานในปลายราชวงศ์ชิงถึง
ตอนต้นสมัยสาธารณรัฐ

การส่งถ่ายทางวัฒนธรรมไปๆมาๆนับเป็นเรื่องปกติ
เมื่อมีการติดต่อสันถวะกันระหว่างชาติ การแลกเปลี่ยนความรู้และวัฒนธรรมเกิดตลอดเวลา
สมัยราชวงศ์ชิงก็มีพระนิกายเยซูอิตนำการวาดภาพแบบตะวันตกมาจีน
ดังได้เคยกล่าวไว้ในบล๊อกที่ว่าด้วย กิวเซปเป้ คาสติกลิโอเน่ และ เรื่องม้าๆ






ภาพพิมพ์ไม้ของญี่ปุ่น (ยูคิโยเอะ) ได้ส่งอิทธิพลไปถึงจิตรกรสำนักอิมเพรสชันนิสต์ในยุโรป
ฟาน ก๊อก จะวาดรูปที่มีภาพพิมพ์ไม้ของญี่ปุ่นปรากฏอยู่หลายรูป ( 2 รูปข้างบน)




อย่างไรก็ดี...การรับอารยธรรมข้ามชาติ หากเป็นศิลปะแล้วก็จะไม่ส่งผลกระทบมากมายเท่าไหร่
แต่การรับเอาระบอบการปกครองมาใช้...ในบางประเทศ...ประชาธิปไตย ที่ว่าแสนจะวิเศษ
ทำไมหนอเมื่อมาถึงเมืองไทยในแหลมทองจึงลุ่มๆดอนๆนัก
แปรสภาพกลายเป็น " ป ร ะ ช า ธิ ป ไ ต ย แ บ บ ไ ท ย ๆ " หรือแบบพวกมากลากไป

โ ก ง ไ ด้ - โ ก ง ไ ป
ซื้ อ เ สี ย ง ไ ด้ - ซื้ อ เ สี ย ง ไ ป
รู้ จั ก แ ต่ สิ ท ธิ (บ้าง) - แ ต่ ไ ม่ (ค่อย) ท ำ ห น้ า ที่

แล้วยังงี้ประเทศเราจะไปถึงไหนกันได้ละเนี่ย

เฮ้อออออ...ว่าถึงศิลปะอยู่ดีๆ ไหงกลายเป็นบ้องกัญชาไปด้ายยยย



.........................................



ฟังเพลงญี่ปุ่นกันดีกว่า สัก 2 เพลง ครับผม