การรับมรดกธรรม (ธรรมทายาท)

การรับมรดกธรรม (ธรรมทายาท)

พระผู้มีพระภาคเจ้าประทับ ณ วัดเชตวัน เมืองสาวัตถี ตรัสกับภิกษุทั้งหลายว่า “ภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงเป็นธรรมทายาท (รับมรดกธรรม) ของเราเถิด อย่าเป็นอามิสทายาท(รับมรดกอามิส) ของเราเลย เราปรารภถึงพวกเธอด้วยความเอ็นดูว่า ทำไฉนหนอพวกเธอจึงจะเป็นธรรมทายาทไม่เป็นอามิสทายาท ถ้าพวกเธอเป็นอามิสทายาทไซร้ ก็จะถูกวิญญูชน (ผู้ที่มีความรู้ดีและความประพฤตดี) ติเตียนได้ว่าดูเถิด ดูสาวกของพระสมณโคดมล้วนเป็นอามิสทายาทกันทั้งนั้น แต่ถ้าพวกเธอเป็นธรรมทายาทแล้วไซร้ ก็จะได้รับสรรเสริญจากวิญูชนว่า สาวกของพระสมณโคดมล้วนเป็นธรรมทายาท เพราะฉะนั้น ขอเธอทั้งหลายจงเป็นธรรมทายาทของเราเถิด อย่าเป็นอามิสทายาทเลย”

คำว่า รับมรดกธรรม หมายถึง ศึกษาและปฏิบัติตามธรรมที่พระผู้มีพระภาคทรงแสดงไว้ ดำเนินตามรอยพระบาทแห่งพระพุทธองค์ คำว่า รับมรดกอามิส หมายถึง คอยจ้องแต่จะรับปัจจัย 4 หรือปรนเปรอตนเองด้วยปัจจัย 4 อันเกิดขึ้นในพระพุทธศาสนา

พระพุทธองค์ตรัสกับภิกษุทั้งหลายต่อไปว่า สมมติว่าถ้าพระองค์เสวยเสร็จแล้วมีอาหารเหลืออยู่เล็กน้อย ในเวลานั้นภิกษุ 2 รูปกำลังหิวมา พระองค์ตรัสว่า มีอาหารเหลือจากที่พระองค์เสวยเล็กน้อย ใครจะฉันก็ได้ ถ้าไม่มีใครฉันก็จะทรงทิ้งเสีย ในภิกษุ 2 รูปนั้น รูปหนึ่งคิดว่า พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสสอนให้เป็นธรรมทายาทไม่ให้เป็นอามิสทายาท จึงไม่ฉัน ทนหิวเอา ส่าวนอีกรูปหนึ่งยอมฉันเพื่อบำบัดความหิว ในกรณีนี้ตรัสสรรเสริญภิกษุผู้ไม่ยอมฉัน ตรัสว่าเป็นไปเพื่อความขัดเกลา มักน้อย สันโดษ เลี้ยงง่าย มีความเพียร แล้วตรัสย้ำให้ภิกษุทั้งหลายเป็นธรรมทายาท ไม่เป็นอามิสทายาทตรัสแล้วเสด็จลุกจากอาสนะเข้าไปสู่ที่ประทับ (วิหาร)

เมื่อพระศาสดาเสด็จเข้าสู่ที่ประทับแล้ว พระสารีบุตรได้กล่าวกับภิกษุทั้งหลายว่า เมื่อพระศาสดาเสด็จอยู่อย่างสงบสงัด สาวกทั้งหลายไม่อยู่อย่างสงบสงัดตามเพราะเหตุไร และสาวกบางพวกอยู่อย่างสงบสงัดตามเพราะเหตุไร

ภิกษุทั้งหลายขอให้พระสารีบุตรอธิบายให้ฟัง พระสารีบุตรอธิบายว่า พวกที่ไม่อยู่อย่างสงบสงัดตามเพราะไม่ละสิ่งที่พระศาสดาตรัสสอนให้ละ เป็นผู้มักมาก ย่อหย่อน เป็นหัวหน้าในความท้อถอย (คือเริ่มท้อถอยก่อน) ทอดธุระในความสงบสงัด เมื่อเป็นเช่นนี้ ทั้งภิกษุที่เป็นเถระ (พระผู้ใหญ่) ทั้งที่เป็นมัชฌิมะ (ปูนกลาง) และนวกะ (ผู้บวชใหม่) ย่อมได้รับการติเตียนจากวิญญูชน 3 สถาน คือ 1 ไม่สงบสงัดตามพระศาสดา 2 ไม่ละสิ่งที่พระศาสดาสอนให้ละ 3 เป็นผู้มักมาก ย่อหย่อน เริ่มท้อถอยก่อน ทอดธุระในความสงัด

ถ้าสาวกสงบสงัดตามพระศาสดา ย่อมได้สรรเสริญ 3 สถานเหมือนกัน คือ 1 สงบสงัดตามพระศาสดา 2 ละสิ่งที่พระศาสดาตรัสสอนให้ละ 3 ไม่มักมาก ไม่ย่อหย่อน ไม่เริ่มท้อถอยก่อน ไม่ทอดธุระในความสงบสงัด

พระสารีบุตรกล่าวต่อไปว่า โลภะและโทสะเป็นสิ่งเลว แต่ข้อปฏบัติสายกลางเพื่อละโลภะโทสะนั้นมีอยู่ นั่นคืออริยมรรคมีองค์ 8 มีสัมมาทิฏฐิ เป็นต้น มีสัมมาสมาธิเป็นปริโยสาน (ที่สุด)

ความโลภ ความคิดประทุษร้าย ความโกรธ ความผูกโกรธ การลบหลู่คุณท่าน การตีเสมอท่าน ความริษยา ความตระหนี่ เจ้าเล่ห์ โอ้อวด หัวดื้อ แข่งดี ถือตัว ดูหมิ่นผู้อื่น มัวเมาและเลินเล่อ (ประมาท) ทั้งหมดนี้เป็นอุปกิเลส 16 อย่าง เป็นเครื่องเศร้าหมองแห่งจิต เป็นสิ่งเลว แต่ละได้ด้วยทางสายกลางคือ อริยมรรคมีองค์ 8 นี้แล ทำให้เกิดจักษุ (ตาภายใน) ทำให้เกิดญาณ (ความรู้ที่ถูกต้อง) ย่อมเป็นไปเพื่อความสงบ เพื่อความรู้ยิ่งและเพื่อนิพพาน

ภิกษุทั้งหลายชื่นชมยินดีต่อภาษิตของพระสารีบุตร

Create Date : 05 ตุลาคม 2553		1 comments
Last Update : 5 ตุลาคม 2553 15:04:29 น.
Counter : 404 Pageviews.
Share Tweet