รานจีตา บอกว่างานล่ามทหารเป็นงานที่บอกใครไม่ได้เพราะต้องเซ็นสัญญาว่าจะรักษาความลับตามพระราชบัญญัติความลับของทางราชการ (Official Secrets Act)  รานจีตาทำงานล่ามในประเทศอังกฤษเป็นส่วนใหญ่ และก็เป็นงานที่เกี่ยวข้องกับสารวัตรทหารหรือเจ้าหน้าที่สืบสวนพิเศษกับศาลทหาร แต่ก็มีถูกเรียกตัวให้ไปช่วยงานในต่างประเทศบ้าง

รานจีตา บอกว่า ศาลทหารดำเนินการพิจารณาคดีในแบบเดียวกับการพิจารณาคดีของศาลปกครองแต่คณะลูกขุนประกอบด้วยนายทหารระดับสูง ซึ่งถูกเรียกว่าสมาชิกคณะกรรมการ แทนที่จะเรียกว่าลูกขุน มี ‘นายทหารผู้ให้ความช่วยเหลือ” (Assisting Officer) หนึ่งคนแก่จำเลย ซึ่งมาจากหน่วยเดียวกับจำเลย  เมื่อมีงานล่ามในศาลทหาร รานจีตาจะได้รับแจ้งล่วงหน้าเป็นเวลา 3-4 สัปดาห์ การไต่สวนอาจดำเนินเป็นภาษาอังกฤษแม้ว่าจะไม่ใช่ภาษาที่หนึ่งหรือภาษาแม่ของจำเลย  จำเลยส่วนมากเข้าใจขั้นตอนการพิจารณาคดี รานจีตาจึงล่ามเฉพาะตอนที่ได้รับสัญญาณให้แปลจากจำเลย หรือตอนที่มีคำศัพท์เฉพาะที่ต้องแปล คนที่เป็นล่ามมานานจะรู้ว่าจำเลยเข้าใจหรือต้องการให้แปลไหม 

18 ปีที่ผ่านมา รานจีตา มักจะทำล่ามเป็นเวลา 5-6 ชั่วโมงในศาลทหาร  ใช้เทคนิคการทำล่ามแบบกระซิบ คดีที่ใหญ่ที่สุดนั้นมีจำเลยที่พูดภาษาเนปาล 7 คนและใช้ล่าม 3 คน

ค่ายทหารเกือบทุกแห่ง ทั้งในอังกฤษและในต่างประเทศ มีสถานีสารวัตรทหาร และตามปกติแล้วยังมีแผนกสืบสวนพิเศษ (SIB) อยู่ภายในประเทศด้วย สำหรับการไต่สวนของสารวัตรทหารนั้น ล่ามจะไม่ได้รับแจ้งล่วงหน้า เกิดเหตุเมื่อไหร่ ก็เรียกล่ามทันที ถ้าถูกเรียกตัวทำล่ามในการไต่สวนในต่างประเทศ ก็จัดกระเป๋าและเดินทางในคืนนั้นเลย กรณีที่พยานหรือจำเลยไม่ได้อยู่ในประเทศ อาจมีการใช้การล่ามแปลทางไกลผ่านโทรศัพท์แบบเข้ารหัส (secure lines) 

กระทรวงกลาโหมจะไม่เปิดเผยข้อมูลใดๆ เกี่ยวกับการไต่สวนล่วงหน้า ล่ามจะรู้ก็ตอนเมื่อไปถึงปลายทางแล้ว ดังนั้นล่ามจะไม่สามารถเตรียมตัวได้ ล่ามต้องนำพจนานุกรม ปทานุกรม และอภิธานศัพท์ทุกเล่มติดตัวไปด้วย 

ส่วนเรื่องที่พัก รานจีตาบอกว่าจะได้พักในโรงแรมซึ่งตั้งอยู่นอกค่ายทหาร บ่อยครั้งที่ไม่มีสัญญาณเชื่อมต่อวายฟาย  ถ้าถูกขอให้ทำงานเอกสาร ล่ามจะถูกพาไปยังสำนักงานในค่ายทหารเพื่อตรวจเอกสารในรายละเอียด หรือไม่ก็แปลอย่างเต็มรูปแบบ

สำหรับปฏิบัติการในต่างประเทศ ถ้าอาจมีอันตรายเกิดขึ้นจากการทำงานนี้ ล่ามจะได้รับการสรุปให้ฟังอย่างครบถ้วนก่อนเดินทางเพื่อให้ตัดสินใจว่าจะไปหรือไม่ เห็นอย่างนี้แล้วแต่งานล่ามทหารกลับมีน้อยและค่าตอบแทนก็ไม่ได้สูง  รานจีตาทำเพราะมันท้าทายความสามารถทางสติปัญญา 

**************

ปรับปรุงเนื้อหาเมื่อวันที่ 05 มิถุนายน 2563