สองสัปดาห์ก่อนได้มีโอกาสออกไปถ่ายภาพกับทีมช่างภาพของ Nation กับงาน Nation Bike 2015 ที่จังหวัดร้อยเอ็ด เลยเอาประสบการณ์เรื่องการถ่ายภาพมาเล่าให้ฟังกัน

บินจากดอนเมืองแต่เช้าตรู่ ถึงร้อยเอ็ดมีรถตู้มารอรับ

มุ่งสู่อำเภอสวรรณภูมิ เพื่อสำรวจเส้นทางการปั่นจักรยาน ระหว่างทางเจอชาวนาลงแขกกันอยู่ (ต้องให้เครดิตปร้าเอที่เป็นคนเห็นก่อน ^^) ชาวคณะไม่รอช้ารีบลงไปถ่ายกันอย่างเมามัน น้องคนหนึ่งในทีมเร็วมาก รีบถอดรองเท้า เดินย่ำนาลงไปเลย ย่ำเป็นด้วยโดยไม่ทำให้นาเค้าเสียหาย มืออาชีพมาก ผมเองใจไม่กล้าพอเพราะเด็กๆ เคยเหยียบโดนเบ็ดเข้า เข็ดสิครับ ^^

สิ่งแรกที่พวกเราทำคือพูดคุยกับเค้าเสียก่อน ขออนุญาต สร้างความคุ้นเคยกับเค้า แล้วนายแบบ นางแบบของเราจะไม่เกร็ง ดูเป็นธรรมชาติ ถ่ายรูปง่ายขึ้นเยอะ

Canon 5D MarkIII / 70-200 mm f2.8 / WB : Auto / Mode : AV 2.8 / iso : 100 / Photoshop CC

ภาพนี้ถ่ายมากว่าสิบรูป ไม่รู้ว่าจังหวะไหนจะดีที่สุด ถ่ายตั้งแต่ทั้งหกคนนี้ดำนาอยู่ บางคนเงยหน้า เงยหน้าคนเดียว เงยหน้าหลายคน ลุกขึ้นยืน ฯลฯ แต่แล้วก็เลือกรูปนี้มาเพราะคิดว่าน่าจะลงตัวสุด

ผมไม่แอ๊ปว่าตั้งใจรอ รอจังหวะนี้ นี่แหล่ะที่คิดไว้ ช๊อตนี้เท่านั้น เพราะจริงๆ แล้วการถ่ายแบบนี้ (สถานการณ์จริง) มันกะเกณฑ์อะไรไม่ได้ ได้แต่คาดเดา คาดว่า น่าจะ เท่านั้นเอง

“หลังสู้ฟ้า หน้าสู้ดิน” ความจริงของชาวนาไทย ปัจจุบันหนุ่มสาวที่จะมาทำนานั้นหายากเต็มทีแล้ว เพราะแนวคิดที่ว่า การเข้าเมือง การเป็นลูกจ้างโรงงานนั้นดูจะทำให้คุณภาพชีวิตของพวกเขานั้นดีกว่า สุขสบายกว่า ดีกว่าที่จะต้องทำงานหลังขดหลังแข็ง ตากแดดตัวดำยันแก่เฒ่า

Canon 5D MarkIII / 16-35 mm f2.8 / WB : Auto / Mode : AV 2.8 / iso : 100 / Photoshop CC

ภาพนี้ปร้าเอถ่าย (ผบ.ผมเอง) การถ่ายไปคุยไปทำให้ตัวแบบนั้นดูเป็นธรรมชาติขึ้น ไม่เกร็ง ไม่ต้องกังวลทั้งเขาและเรา และที่สำคัญ หากเป็นไปได้ อย่าไปกำกับเขา ปล่อยเขาตามธรรมชาติดีกว่า แล้วเราค่อยหาจังหว่ะถ่ายเอา แบบนี้มีคุณค่าดีครับ ถึงแม้อารมณ์ของภาพที่ได้นั้นอาจจะไม่ถึงที่สุดก็ตาม

“กระดูสันหลังของชาติ” คำๆ นี้หากเรายังไม่ลืมกัน ทุกวันนี้เราให้ความสำคัญกับวัตถุนิยมมากขึ้นเทคโนโลยีล้ำหน้ามากขึ้น ความเป็น วิถีชาวนาแบบดั้งเดิม ก็ลดน้อยลงไปตามความก้าวหน้าของเทคโนโลยี

Canon 5D MarkIII / 70-200 mm f2.8 / WB : Auto / Mode : AV 2.8 / iso : 100 / Photoshop CC

Auto focus แบบ AF ทำให้เราไม่ต้องคอยย้ายเคลื่อนจุดโฟกัส ให้กล้องมันโฟกัสเอาเอง แค่กดเบาๆ ก่อนหนึ่งที แล้วกดถ่าย ภาพนี้กว่าจะได้กดไปกว่าสิบรูป เนื่องจากต้องเอากล้องวางเรี่ยโคลน (ทิ่มลงโคลนก็มี Y_Y) ไม่ได้เอาตาเล็ง กดถ่ายครั้งแรกแล้วเอามาดูเห็นแต่ฟ้า ครั้งที่สองเริ่มเห็นหัวคน กดไปจนกว่าจะได้ จริงๆ แล้วภาพนี้เอียงมาก เพียงแต่ใช้ Photoshop มา Crop และแก้เอียงเอาทีหลัง

“การลงแขก” เป็นวิถีที่เราไม่ค่อยจะเห็นในปัจจุบัน ยิ่งมีเครื่องจักรกลมาช่วย รถไถ รถดำ รถเกี่ยว รถนวดข้าว มีหมดแล้ว ความสำคัญของแรงงานก็น้อยลง ความสัมพันธ์ของผู้คนก็น้อยลงตาม

Canon 5D MarkIII / 70-200 mm f2.8 / WB : Auto / Mode : AV 2.8 / iso : 100 / Photoshop CC

ภาพนี้กดไปหลายใบเช่นเคยครับ เพราะไม่รู้ว่าจังหวะไหนดีที่สุด ดังนั้นถ่ายมามาก ก็มีภาพให้เลือกมากเช่นกันครับ

ในยุคของการแข่งขันยิ่งบีบให้วิถีชีวิตชาวนาเปลี่ยนไป จะมัวมาช่วยกันลงแขกนั้นคงจะไม่ทันกินในยุคปัจจุบัน สู้จ้างรถไถ รถหว่าน รถนวด น่าจะเร็วกว่า คุ้มกว่า

Canon 5D MarkIII / 70-200 mm f2.8 / WB : Auto / Mode : AV 2.8 / iso : 100 / Photoshop CC

ภาพนี้ถ่ายมาเกือบๆ ยี่สิบใบมั้ง ^^

หยาดเหงื่อ แรงกายที่ถดถอยไปในแต่ละวัน ใยจะสู้เครื่องจักรรุ่นใหม่ๆ ได้ เสียก็ซ่อม ตกรุ่นก็ซื้อใหม่ ล้าสมัยก็อัพเกรด

Canon 5D MarkIII / 70-200 mm f2.8 / WB : Auto / Mode : AV 2.8 / iso : 100 / Photoshop CC

เห็นเค้าขุดดินอยู่ปร้าเอไม่รอช้ารีบเข้าปะทะตัวแบบ แต่ครั้นจะชวนลุงแกคุยก็ไม่ดี เดี่ยวแกรำคาญเอาจอบฟาดเอา เลยต้องถ่ายๆๆ อย่างเดียว เอาเป็นว่าอย่าไปแกะกะเขาแล้วกัน

กองทัพเดินด้วยท้อง โบราณว่าอย่างนั้น แต่หากกองทัพท้องเดิน ละก็ผมว่าแย่กว่านะ ^^

Canon 5D MarkIII / 16-35 mm f2.8 / WB : Auto / Mode : AV 2.8 / iso : 100 / Photoshop CC

ให้ภาพเล่าเรื่องเอาครับ ^^

Canon 5D MarkIII / 16-35 mm f2.8 / WB : Auto / Mode : AV 2.8 / iso : 100 / Canon Speedlite 600EX-RT/ Photoshop CC

ขออนุญาตคุญยายเบาๆ ว่าขอถ่ายรูปหน่อยนะครับ -^-

อนาคตของชาติ เป็นคุณจะเลือกใช้ชีวิตแบบไหนกัน เป็นชาวนา หรือหาชีวิตใหม่ในวิถีชีวิตแบบคนเมืองดี

Canon 5D MarkIII / 16-35 mm f2.8 / WB : Auto / Mode : AV 2.8 / iso : 100 / Photoshop CC

ภาพนี้ก็เช่นกัน เพียงบอกน้องเค้าว่า รูปหล่อขอถ่ายรูปหน่อยฮับ (มุขโบราณแต่ได้ผล)

ข้าวราคาดี ค่าแรงราคาดี ฝันของชาวนา แต่กลไกการตลาดนั้นไม่เคยเอื้อให้ชาวนา และผู้ใช้แรงงานได้ลืมตาอ้าปากสักเท่าไหร่ เพราะทันทีที่ค่าแรงแพง ผลผลิตราคาดี เมื่อนั้นข้าวของจะแพงขึ้นเป็นเงาตามตัวด้วยเหตุผลที่ว่า ต้นทุนสูงขึ้น ซึ่งเท่ากับว่า ชาวนาและผู้ใช้แรงงานนั้นยังคงจนอยู่เหมือนเดิม

Canon 5D MarkIII / 70-200 mm f2.8 / WB : Auto / Mode : AV 2.8 / iso : 100 / Photoshop CC

ภาพสุดท้ายทิ้งท้ายไว้ให้คิด ถึงอนาคตชาวนาไทย วิถีแบบดั้งเดิมคงต้องจางหายไปทีละน้อยๆ อนาคตคงเหลือแต่ความทรงจำ วันที่เครื่องจักรกลเข้ามาแทนที่ เราเองคงต้องยอมรับมัน เหมือนเช่นโทรเลข จดหมาย เพจเจอร์ และสิ่งใกล้ตัวอีกหลายๆ อย่างที่ต้องล้มหายตายจากกันไปตามกาลเวลา เราเองก็เช่นกันครับ ^^

โปรดติดตามตอนต่อไป

つづく