ศิลปวัฒนธรรม กันยายน  ๒๕๕๕

เมื่อวันที่ ๒๗ มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๗๕ ได้มีการประกาศใช้ “พระราชบัญญัติรัฐธรรมนูญการปกครองแผ่นดินสยามชั่วคราว พุทธศักราช ๒๔๗๕” และในการประชุมวันต่อมา คณะผู้เปลี่ยนแปลงการปกครองประกาศยืนยันหลัก ๖ ประการ ที่แถลงไว้แล้วเมื่อ ๒๔ มิถุนายน คือ เอกราช ความปลอดภัย บำรุงเศรษฐกิจ ความเสมอภาค เสรีภาพ และการศึกษา

อุดมการณ์ ๖ ข้อนี้ เด็กนักเรียนสมัยข้าพเจ้าต้องจำให้ได้ แต่ถึงอย่างไรก็ต้องจำได้อยู่เอง เพราะเป็นข้อความที่คนธรรมดาพูดกันหนาหูมาก เพื่อนนักเรียนคนหนึ่งของข้าพเจ้าถามเพื่อนที่หยิบยางลบของเขาไปใช้ว่า 

“คุณมีสิทธิ์อะไรที่มาหยิบยางลบของผมไปใช้” เพื่อนของเขาจะตอบว่ากระไรจำไม่ได้ เพราะหลังจากนั้นชีวิตข้าพเจ้าเหมือนเรือเล็ก ซึ่งตัวข้าพเจ้าอันอ่อนด้อยอยู่ด้วยกำลังกายและสติปัญญาเป็นผู้พายข้ามแม่น้ำกว้างตามลำพัง อนึ่ง เสรีภาพและความเสมอภาคก็เป็นเรื่องที่พูดถึงกันมาก ก่อนเกิดสงครามโลกครั้งที่ ๒

มีข่าวว่านักเรียนมัธยมแห่งหนึ่งในจังหวัดพระนคร จับครูของเขาโยนออกทางหน้าต่าง เป็นเรื่องเอะอะกันมากพอๆ กับเรื่องปลาฉลามกินนายแฉล้มใต้บังกะโลที่ศรีราชา นายแฉล้มเป็นนักมวย ได้ชกต่อยกับปลาฉลามอย่างทรหด เรื่องจบอย่างไรก็จำไม่ได้ แต่เพื่อนรุ่นเดียวกันกับข้าพเจ้าที่มีชีวิตอยู่และยังพูดได้ ก็จำได้ เคยนำมาคุยกันเพื่อฟื้นความหลัง

คณะราษฎรตั้งกรรมการร่างรัฐธรรมนูญ ๗ ท่าน อีก ๓ เดือนต่อมา ได้ตั้งเพิ่มอีก ๒ ท่าน ไม่มี นายพันตรี หลวงพิบูลสงคราม มีการแต่งตั้งผู้แทนราษฎร (ชั่วคราว) ๗๐ ท่าน เพราะประเทศสยามขณะนั้นมี ๗๐ จังหวัด

มีรัฐธรรมนูญฉบับชั่วคราวและมีผู้แทนฯ แล้ว ตั้งผู้ทำการแผ่นดินสำรับหนึ่ง ความตั้งใจคือให้ทำงานแทนเสนาบดีที่ถูกล้มเลิกไป แต่ถ้าเรียกท่านผู้เช่นนี้ว่า “เสนาบดี” จะเท่ากับไม่ได้มีการเปลี่ยนแปลงอะไรเสียเลย จึงเรียกเสียใหม่ให้เหมาะว่า “กรรมการราษฎร” ภายหลังเปลี่ยนเป็น “รัฐมนตรี”

ครั้นสิ้นเดือนมิถุนายน ๒๔๗๕ มหาอำมาตย์โท พระยามโนปกรณ์นิติธาดา ประธานคณะกรรมการราษฎร ได้นำผู้เปลี่ยนแปลงการปกครองชั้นหัวหน้าบางท่าน พร้อมดอกไม้ธูปเทียนเข้าเฝ้าฯ พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๗ ขอพระราชทานอภัยโทษ ผู้ใหญ่คุยกันว่า เจ้าคุณพหลฯ ให้มีการขอพระราชทาน อภัยฯ

ก็ด้วยแถลงการณ์ที่แจกแก่คนทั่วไปในวันที่ ๒๔ มิถุนายน ๒๔๗๕ รุนแรงมาก ที่เหตุการณ์ในวันเปลี่ยนแปลงการปกครองไม่รุนแรงถึง “เลือดนองท้องช้าง” เพราะทหารไม่เห็นด้วยและประสงค์ให้ไทยมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุขต่อไป

มีผู้ถามว่าในวันที่ทหารโคราชปฏิวัติซ้อน นำโดยพระองค์เจ้าบวรเดช ยาตราทัพลงมายึดดอนเมืองไว้ ขณะนั้น นายนาวาตรี พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอาทิตย์ทิพอาภา ประทับอยู่ที่จังหวัดนครปฐม แต่ฝ่ายรัฐบาลก็มิได้กล่าวว่าพระองค์ท่านเข้ากับฝ่ายปฏิวัติฯ

และต่อมายังแต่งตั้งให้ทรงเป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ เขาว่าการที่ผู้ก่อการฯ ไม่ยุ่งกับพระองค์เจ้าอาทิตย์ฯ เพราะผู้ก่อการฯ มีนายทหารเรือหลายคน พวกเขาต้องเป็นศิษย์เสด็จในกรมหลวงชุมพรฯ ไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง ปรากฏว่าพระองค์ทรงสงบสุขกว่าเจ้านายชั้นสูงหลายองค์

คืนวันที่ ๒๕ มกราคม ๒๔๘๕ เครื่องบินทิ้งระเบิดของข้าศึกถูกปืนสู้อากาศยานทหารเรือ (ส.อ.) ยิงขณะบินไปตั้งลำที่วงเวียนใหญ่เพื่อกลับสนามบินที่มะระแหม่ง ไปตกสวนบางสะแก รุ่งเช้าวันอาทิตย์ พ่อบอกข้าพเจ้าให้ดูพระองค์เจ้าอาทิตย์ฯ ซึ่งเสด็จผ่านหน้าบ้านเรา

และทรงพระดำเนินระยะทางเป็นกิโลเมตรจนถึงสวน คุณครูบุญรอด อติกนิษฐ กองตรวจโรงเรียนราษฎร์ กระทรวงธรรมการ ที่เกลื่อนไปด้วยลูกระเบิดที่ยังไม่ระเบิด ทั้งบนร่องสวนและจมน้ำอยู่ในท้องร่อง นายสิบพลตำรวจบางยี่เรือถูกสารวัตร (ร.ต.อ. ทองเก็บ) สั่งให้ลงไปย่ำโคลนในท้องร่องหาลูกระเบิดที่ยังไม่ระเบิด เมื่อทหารมารับหน้าที่ก็ใช้เหล็กแหลมแทงลงไป

หลังจากเปลี่ยนแปลงการปกครองจนสงครามโลกครั้งที่ ๒ สงบแล้ว ผู้ก่อการฯ ชั้นหัวหน้าอายุสูงขึ้น บางท่านใช้ชีวิตอย่างสงบโดยไม่เกี่ยวข้องกับการเมือง พำนักอยู่ในวังปารุสกวันตลอดชีพ ไม่มีผู้ใดถูกฆ่าหรือจำคุก นอกจาก ฯพณฯ จอมพล ป. พิบูลสงคราม แต่ก็เป็นคดีอาชญากรสงคราม

ซึ่งมิใช่เรื่องการเมืองภายในประเทศ เป็นเรื่องของโลก ซึ่งในที่สุดท่านก็ชนะคดีได้เป็นอิสรภาพ เมื่อศาลฎีกาพิพากษาว่า พ.ร.บ.อาชญากรสงครามเป็นโมฆะขัดรัฐธรรมนูญ จากนั้นไม่ถึงปีก็เกิดรัฐประหารเมื่อ ๘ พฤศจิกายน ๒๔๙๐ และอีก ๖ เดือน ท่านก็กลับเข้าสู่ตำแหน่งนายกรัฐมนตรีถึง ๑๖ กันยายน ๒๕๐๐ ท่านผู้เดียวครองตำแหน่งผู้นำฝ่ายราชการบริหารนานกว่าใครๆ

วิถีชีวิตของ ฯพณฯ จอมพล ป. หักเหเข้าสู่การเมืองอย่างรุนแรง คือรับหน้าที่ปราบการปฏิวัติซ้อนเมื่อ พ.ศ. ๒๔๗๖ ซึ่งพระองค์เจ้าบวรเดชทรงเป็นหัวหน้าพร้อมนายทหารเสือบางท่าน เมื่อฝ่ายปฏิวัติพ่ายแพ้ ท่านก็เป็นวีรชนของรัฐบาลและคณะราษฎร

วันหนึ่งมีการแข่งขันฟุตบอลที่สนามกีฬาท้องสนามหลวง พ.อ. หลวงพิบูลสงคราม รัฐมนตรีกระทรวงกลาโหมถูกนายพุ่มหรือเพิ่มบุกยิงถึงตัว ขณะจะขึ้นรถยนต์กลับบาดเจ็บสาหัส หลังจากนั้นยังถูกคนในบ้านชื่อนายลีไล่ยิง มีนักโทษการเมืองถูกประหารชีวิต ๑๘ คน ราษฎรเริ่มกลัวรัฐบาล และระวังคำพูดที่จะเป็น “โอษฐภัย”

เมื่อ นายพันเอก หลวงพิบูลสงคราม เป็นนายกรัฐมนตรี ชาวบ้านเริ่มปลดรูปเจ้าพระยายมราช เจ้าพระยาสุรศักดิ์ และเจ้านายบางพระองค์ เว้นพระบรมฉายาลักษณ์พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว พระมหาธีรราชเจ้า รัชกาลที่ ๖ ซึ่งทรงฉายคู่กับฉากเรือ “สยามรัฐนาวา” อันสง่างาม

เพลงปลุกใจเริ่มดังจากวิทยุกระจายเสียง และแผ่นเสียงโหมโรงจากโรงภาพยนตร์ พักเดียวก็ร้องกันได้ทั่วไป เช่น เพลงสวนครัว ดังนี้

“พวกเรามาทำสวนครัว...ทุกครอบครัวพร้อมทั่วกัน...หมั่นปลูกหมั่นทำทุกวัน...ผลได้นั้นนับค่าล้ำ...เป็นทรัพย์มีในดิน...ดุจสินนั้นมีในน้ำ...เร่งจดจำช่วยทำสวนครัวเถิดเรา”

“ถ้าใครมีไว้ให้พร้อม...จะออมสินทรัพย์ไม่เบา...ที่ดินของเราไม่เสียเปล่าไร้ค่าไป”

“เพิ่มกำลังให้เข้มแข็ง...ออกแรงบริหารไว้...เพิ่มอาหารให้...สดใสสุขสมบูรณ์ยิ่ง”

ถ้าใครทำได้มากมาย...อาจขายเป็นทรัพย์ทุกสิ่ง...ปลูกจริงเพาะจริงไม่ทิ้งให้ทรัพย์ไหลรั่ว”

“ได้นามว่าช่วยชาติตน...ผลิตผลเตรียมอย่ากลัว...เมื่อทำสวนครัวช่วยตัวให้พ้นภัยจริง”

 แล้วมีเพลง “กสิกรไทย” จำไม่ได้ว่าเป็นเพลงก่อนหรือหลังสงคราม เมื่อนึกถึงภาพยนตร์ไทยเรื่อง “บ้านไร่นาเรา” และเคยกราบเรียนถามความรู้จากท่านอาจารย์ขุนวิจิตรมาตรา (สง่า กาญจนาคพันธ์) ก็ไม่ได้เรียนถามถึงเรื่องนี้ แต่ชาวนาในเรื่องบ้านไร่นาเรา สวมหมวก สวมท็อปบู๊ตทำนา

เรื่องที่ข้าพเจ้ากราบเรียนถามท่าน คือ เสียง “กระดึง” ที่คอโคนั้นดังอย่างไร คือดัง “กร้องกริ๋ง” หรือ “กล้องกลึ๊ง” เพราะคล้องกับคำว่า “กระดึง” ท่านตอบว่า “กล้องกลึ้ง” และได้เขียนลงในบทความเรื่องใดเรื่องหนึ่งของท่านด้วย

อนึ่ง เมื่อกองทัพเรือได้สั่งต่อเรือรบหลวงชนิดเรือตอร์ปิโดใหญ่จากประเทศอิตาลี ทหารไปรับเรือที่นั้นมีการถ่ายหนังสนุกๆ ชื่อ “แก่นกลาสี” มีเพลงปลุกใจด้วย นี่เป็นต้นแบบของหนังละครปลุกใจหรือไม่

ขอบคุณ มติชนออนไลน์

สิริสวัสดิ์วุธวารค่ะ

Create Date : 19 กันยายน 2555
Last Update : 19 กันยายน 2555 12:44:40 น.		0 comments
Counter : 3500 Pageviews.
Share Tweet