BlogGang.com : : sirivinit : เร่ว - หมากเน็ง - มะหมากอี พันธุ์ดีเดียวกันค่ะ

เร่ว - หมากเน็ง - มะหมากอี พันธุ์ดีเดียวกันค่ะ

เร่ว

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Amomum villosum Lour. var. xanthioides (Aall.ex Baker) T.L. Wu&S.chen
วงศ์ : Zingiberaceae
ชื่อสามัญ : Bastard cardamom, Tavoy cardamom
ชื่ออื่น : มะหมากอี, มะอี้, หมากอี้ (เชียงใหม่) หมากเน็ง (ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ)

ลักษณะ : เป็นพืชล้มลุกที่มีลำต้นหรือเง่าอยู่ใต้ดิน การแตกกอเว้นระยะห่างแต่ละต้นประมาณ 25-40 เซนติเมตร พบมีหลายชนิด

แบ่งเป็น 2 กลุ่ม คือ

กลุ่มที่แทงช่อดอกจากเหง้าใต้ดิน ได้แก่ เร่วธรรมดาหรือเร่วกระวาน ใช้ผลเป็นเครื่องเทศ เร่วหอม ใช้รากปรุงอาหาร เร่วกระวานใหญ่ ผลใหญ่กว่าเร่วธรรมดา

กลุ่มที่ออกจากปลายยอดได้แก่ เร่วลูกแดงหรือเร่วใหญ่ เร่วป่าใช้ผลเป็นผักจิ้มและเร่วขนใช้รากปรุงยา ในที่นี้จะกล่าวถึงเร่วธรรมดา หรือเร่วกระวานและเร่วหอม

ลำต้น เร่วทั้งสองชนิดลำต้นสูง 2-4 เมตร

เร่วธรรมดา ลำต้นเรียบลื่น สีเขียวเข้ม โคนต้นสีขาว เหง้าใต้ดินสีขาวนวล ไม่มีกลิ่นหอม

เร่วหอม ลำต้นสาก สีเขียวอมแดง โคนต้นสีแดงเรื่อ เหง้าใต้ดินสีอมชมพู มีกลิ่นหอม

ใบ ออกแบบสลับ ใบหนา ขอบใบเรียบ สีเขียวเข้มขนาดใบกว้าง 3-5 เซนติเมตร ยาว 30-40 เซนติเมตร

ดอก แทงช่อดอกจากเหง้าใต้ดิน ก้านช่อดอกยาว 4-6 เซนติเมตร ดอกสีแดง ขนาด 2.5-4 เซนติเมตร

ผล เป็นช่อเปลือกผลมีขนคล้ายผลเงาะขนาด 1.5-2 เซนติเมตร ภายในมีเมล็ดสีน้ำตาลเข้มเรียงตัวอัดกันแน่นอยู่เป็ฯจำนวนมาก

การขยายพันธุ์ : โดยการเพาะเมล็ดและแยกหน่อ
นิเวศวิทยาและการแพร่กระจาย : พบตามพื้นล่างของป่าดงดิบบนพื้นราบ และตามป่าเขา ชอบที่ร่มรำไร ดินระบายน้ำดี

ประโยชน์ : เร่วธรรมดา ใช้ผลเป็นเครื่องเทศ ที่รู้จักกันในนาม Bastard cardamom ในทางยาใช้ปรุงยาขับลม แก้ท้องอืดเฟ้อ จุกเสียด

เร่วหอม ใช้ ราก ซึ่งมีกลิ่นหอมเป็นเครื่องเทศ ปรุงน้ำก๋วยเตี๋ยวเนื้อเลียง แกงป่า ผัดเผ็ด และน้ำต้มเนื้อ

ข้อมูลเร่ว: จากหนังสือทรัพยากรพันธุ์พืชเพื่อการอนุรักษ์ ของสถาบันเทคโนโลยีราชมงคล กระทรวงศึกษาธิการ

ขอขอบคุณ

หนังสือสวนสมุนไพรสิรีรุกขชาติ
คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล

สิริสวัสดิ์ภุมวาร สิริมานรมณีย์นะคะ

Create Date : 17 พฤษภาคม 2554

Last Update : 17 พฤษภาคม 2554 10:35:53 น.

0 comments

Counter : 2605 Pageviews.