BlogGang.com : : sirivinit : จาร

จาร

จาร เป็นการเขียนด้วยเหล็กแหลมบนใบลาน เป็นต้น เป็นคำมาจากภาษาเขมร

ใบลานที่ใช้จารในท้องตลาด มีอยู่ห้าชนิดเรียกกันว่า หมาย มีห้าหมายเพื่อสะดวกในการกำหนดราคา และการใช้ถ้าจารหนังสือที่เป็นตำรา เช่น มูลกัจจายนะ ใช้ห้าหมาย เพราะเป็นขนาดใหญ่กว้าง

เรียกกันเป็นพิเศษว่า ลานมูล ใช้จารตัวใหญ่เพียงสามบรรทัดคือ บน กลางและล่าง ในระหว่างบรรทัดมีจารตัวเกษียนคือตัวอักษรเล็ก ๆ แทรกลงอีก

ถ้าจะใช้จารหนังสือบาลีอื่น ๆ เช่น พระไตรปิฎก ใช้สีหมายขนาดใหญ่ จำนวนที่ซื้อขายปรกติไม่นับจำนวนใบ เขามีประมาณไว้เรียกว่า กับ มีจำนวนประมาณ ๕๐๐ - ๘๐๐ ใบ

จะคัดลานออกเป็นชนิดคือ เป็นหมายให้มีขนาดกว้างยาวเท่า ๆ กัน กว้างประมาณ ๕๕ ซม. ยาวประมาณ ๕๐ ซม. เมื่อเลือกได้ขนาด และจำนวนพอแล้ว จะมีแผ่นไม้หนาประมาณ ๒.๕ ซม. กว้างยาวเท่าขนาดของลานจริง

เจาะรูสองรู กะส่วนเท่า ๆ กันเป็นสามส่วนของใบลาน ใช้ลวดร้อยแล้วเอาไม้ประกับใส่ทับอีกด้านหนึ่ง เรียกว่า กับหนึ่ง

ที่เรียกว่า ผูกนั้น กำหนดโดยนับใบลานได้ ๒๔ ลาน เฉพาะที่มีตัวหนังสือใบปกต่างหากเรียกว่าผูกหนึ่ง มีสองอังกา อังกาหนึ่งมี ๑๒ ลาน

คำว่าอังกา เป็นคำบาลีแปลว่าหน้า แต่ใบลานที่จารเป็นหนังสือแล้ว แม้มีสองหน้าก็รวมเรียกว่าอังกาเดียว

ขอขอบคุณ สารานุกรมสำหรับเยาวชน เล่มที่ ๙

สิริสวัสดิ์จันทรวาร สิริมานรมณีย์นะคะ

Create Date : 25 มีนาคม 2554

Last Update : 14 เมษายน 2554 13:52:50 น.

0 comments

Counter : 756 Pageviews.