BlogGang.com : : sirivinit : เสน่ห์วรรณคดี "สามก๊ก" บนวิถีแห่งชัยชนะ-อำนาจ

เสน่ห์วรรณคดี "สามก๊ก" บนวิถีแห่งชัยชนะ-อำนาจ

ศิวพร อ่องศรี

"เดิมแผ่นดินเมืองจีนทั้งปวงนั้น เป็นสุขมาช้านานแล้วก็เป็นศึก ครั้นศึกสงบแล้วก็เป็นสุข..."

นี่คือประโยคแรกของวรรณคดีจีนที่ทรงอิทธิพลยิ่งต่อสังคมไทย นี่คือฉากเริ่มต้นแห่งสงครามยืดเยื้อเพื่อความยิ่งใหญ่ นี่คือบทเรียนที่ไม่เคยล้าสมัย แม้ในโลกปัจจุบัน...ไม่ว่าคุณจะอ่านมากี่ครั้ง

สโมสรศิลปวัฒนธรรมเสวนา จัดเสวนาเรื่อง "สามก๊ก วรรณคดีบนวิถีแห่งชัยชนะและอำนาจ" นำเสวนาโดย ก่อศักดิ์ ไชยรัศมีศักดิ์ ประธานกรรมการบริหาร บริษัท ซีพี ออลล์ จำกัด (มหาชน) ผศ.ถาวร สิกขโกศล นักเขียนและนักวิชาการอิสระ

และผู้ดำเนินรายการโดย รศ.ดร.กนกพร นุ่มทอง รองคณบดีคณะมนุษย ศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

ก่อศักดิ์กล่าวว่า เวลาอ่าน สามก๊กจะชอบวิเคราะห์เชิงเศรษฐศาสตร์-รัฐศาสตร์ว่าแต่ละก๊กรุ่งเพราะอะไร ร่วงเพราะอะไร ช่วงที่ทำงานอยู่ที่ฮ่องกง 5 ปี ได้มีโอกาสซื้อหนังสือวิเคราะห์ที่เขียนโดย นักวิชาการฮ่องกงและไต้หวัน มองว่าเสน่ห์ของนิยายเรื่องนี้คือมีปรัชญาขงจื้อที่แทรกอยู่

คนมักคุยกันว่ามีความกตัญญูไหม พี่น้องรักกันไหม เพื่อนมีสัจจะหรือเปล่า ทำไมเล่าปี่ จึงมีแต่คนชื่นชม นั่นเพราะเขาลำบากตั้งแต่อายุ 20 ต้นๆ ไต่เต้ากระทั่งได้เป็นกษัตริย์ ในวัย 60 ได้ครอบครองพื้นที่ 1 ใน 3 ของแผ่นดินจีน

เขาแก้แค้นแทนกวนอูที่ถูก ซุนกวนจับฆ่า เล่าปี่เตรียมทัพ 2 ปีเต็ม บางคนสมน้ำหน้าเล่าปี่ที่รบแพ้ แต่ถ้าเราเข้าใจหลักขงจื้อจะเห็นว่าสะท้อนความมีสัจจะของเล่าปี่ที่แก้แค้นแทนเพื่อน

"เสน่ห์ของสามก๊กนั้น จะมีเรื่องทั้งความกตัญญูและการมีสัจจะต่อกัน และเมื่ออ่านสามก๊กแล้วควรจะมองถึงคุณความดีของเล่าปี่ หนังสือสามก๊กนั้นบอกให้คนมีคุณธรรม คนไทยมักชอบมองว่าอ่านสามก๊ก 3 จบคบไม่ได้นั้นไม่ถูกต้อง

เพราะคนมักจะมองแต่เปลือกว่าอ่านสามก๊กเพื่อมีเล่ห์เหลี่ยม การอ่านสามก๊กที่แท้จริงนั้นจะเน้นเรื่องคุณธรรมและความดี ซึ่งเล่าปี่นั้นเป็นตัวแทนภาพของกษัตริย์ที่มีคุณธรรม การอ่านสามก๊ก 3 จบคบไม่ได้นั้น เพราะคนอ่านอ่านไม่ทะลุ สามก๊กอ่านแล้วจะเน้นเรื่องคุณธรรม" ก่อศักดิ์กล่าว

ก่อศักดิ์บอกด้วยว่า ต้องเตือนไว้ก่อนว่ามีหนังสือแนวบริหารจากสามก๊ก แต่คนแต่งเริ่มต้นคือคนญี่ปุ่นซึ่งเรียนภาษาจีนฮั่นแต่ไม่แตกฉาน ไม่อย่างนั้นสงครามโลกครั้งที่ 2 ผลคงไม่ออกมาแบบนี้

ญี่ปุ่นไม่รู้ว่าเรื่องสามก๊กเป็น เรื่องจริง 7 ส่วน เท็จ 3 ส่วน ซึ่งจะเอาเรื่องเท็จมาทำเป็นมุขบริหารนั้นไม่ได้ ผิดแน่นอน

เมื่อไต้หวันอ่านแล้วก็เอามาทำหนังสือ จึงไม่สนับสนุนให้อ่านหนังสือแนวบริหารเอามุขสามก๊กมาเปรียบเทียบกับการทำงาน อ่านเอาสนุกสนานก็พอ อย่าไปจริงจังมากนัก เพราะมาจากญี่ปุ่น

"ผมเข้ามาทำงานที่ซีพีออลล์ตั้งแต่มีเซเว่น-อีเลฟเว่น 27 สาขา กระทั่งปัจจุบันผมมีทีมงานที่ทำงานด้วยกัน แน่นอนว่าต้องมีคนเถียง คนขัดใจ มีความคิดเห็นที่ขัดแย้งกันบ้าง

แต่ก็ไม่เคยฆ่าลูกน้อง เราแก่มาด้วยกัน ไม่เคยทำร้ายใคร ดังเช่นเล่าปี่ไม่ฆ่าลูกน้องเพื่อนพ้อง" ก่อศักดิ์กล่าว

ด้าน ผศ.ถาวรกล่าวว่า นิยายเรื่อง สามก๊กฉบับภาษาจีนมีที่สำคัญ 3 ฉบับ คือ

1.ฉบับประวัติศาสตร์ มีจุดเด่นคือ ผู้เขียนเกิดทันเหตุการณ์ แต่เป็นการเขียนจากเอกสารและข้อมูลที่รับรู้ ไม่ได้มองภาพกว้าง

2.ฉบับนิทาน เกิดจากคนจีนมักนำเรื่องจากสามก๊กมาเล่าเป็นนิทานสั้นๆ ซึ่งแต่ละคนจะเล่าตามสคริปต์ (ตัวบท) จึงมีการรวบรวมเป็นฉบับเดียวกันซึ่งจุดเด่นคือความสนุก

3.ฉบับนิยาย ถือเป็นนิยายเรื่องยาวเรื่องแรกของจีนมีทั้งหมด 240 ตอน มีการคัดลอกหลายครั้งจนเกิดเป็นหลายเวอร์ชั่น กระทั่งมีคนรวบรวมเป็น 120 บท จากนั้นช่วงราชวงศ์ฉินมีการชำระอีกครั้ง มี 120 บทบวกกับบทวิจารณ์อีก 1 บท ซึ่งเป็นฉบับที่แพร่หลายในปัจจุบัน

ประวัติศาสตร์สามก๊กมีข้อเด่นที่คนเขียนเกิดทันเหตุการณ์ ซึ่งคนไทยในแง่ของประวัติศาสตร์เรื่องสามก๊กนั้นมีคุณค่ามาก ในสมัยราชวงศ์ชิงมีคนวิจัย นำเอาประวัติศาสตร์และนิยายนำมาเปรียบเทียบกัน

แล้วพบว่า เรื่องสามก๊กฉบับที่แพร่หลายอยู่นั้นเป็นเรื่องจริง 7 ส่วน และเป็นเรื่องเท็จเรื่องแต่ง 3 ส่วน

"เหตุการณ์ที่ใครไปรบกับใครนั้นส่วนมากเป็นเรื่องจริง 7 ส่วน ขณะที่เรื่องเท็จเรื่องแต่ง 3 ส่วนนั้นเป็นบุคลิกและความสามารถของตัวละคร

แต่บุคลิกและความสามารถของตัวละครนั้นเป็นเลือดเนื้อและชีวิตของเรื่อง สามก๊ก ซึ่งตรงที่บิดเบือนไปนั้นทำให้นิยายนั้นอ่านสนุก เช่น ความจริงคือจิวยี่ไม่ใช่คนขี้อิจฉา ไม่ได้ถ่มน้ำลายขึ้นฟ้า แต่เป็นคนดีมาก" ผศ.ถาวรกล่าว

ผศ.ถาวรบอกอีกว่า สามก๊กหากจัดเป็นประเภทจะเป็นนิยายอิงประวัติศาสตร์ แต่หากจัดประเภทในแง่ของอารมณ์เป็นโศกนาฏกรรม เพราะฝ่ายตัวเอกของเรื่องคือขงเบ้งและเล่าปี่นั้นตาย คือ สามารถแต่งเรื่องบู๊ล้างผลาญให้เป็นเรื่องโศกนาฏกรรมได้

สามก๊กจึงโดดเด่นในเรื่อง คือ

1.บรรยายเรื่องรบได้ดีที่สุด

2.เป็นโศกนาฏกรรมที่ประทับใจ และ

3.สามก๊กในฉบับภาษาจีนนั้นจะใช้ภาษาคลาสสิคกึ่งภาษาพูด ซึ่งจะทำให้คนจีนทุกท้องถิ่นนั้นอ่านรู้เรื่อง ทำให้เป็นที่แพร่หลายมากกว่านิยายที่ใช้ภาษาอื่น เช่น ความฝันในหอแดง ไม่ได้ใช้ภาษาเขียนในการพิมพ์ ทำให้ยอดพิมพ์น้อยกว่า

ส่วนสามก๊กที่แปลและเรียบเรียงเป็นภาษาไทยมีอยู่ 3 สำนวน คือ

1.เจ้าพระยาพระคลัง (หน) ในสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช แปลมาก่อนปี พ.ศ.2348

2.วรรณไว พัธโนทัย และ

3.วิวัฒน์ ประชาเรืองวิทย์

"ผมขอให้สำนวนของเจ้าพระยาพระคลัง (หน) เป็นสำนวนที่ดีที่สุด เพราะสามารถถ่ายทอดความดีเด่นของภาษาจีนได้ คือใช้ภาษาที่เรียบง่ายกะทัดรัด นักปราชญ์อ่านแล้วชื่นชม ชาวบ้านอ่านแล้วสนุก

เพราะมีการใช้วรรณยุกต์คือไม้ตรีและไม้จัตวา ทำให้สามก๊กเป็นแบบอย่างให้นิยายจีนเรื่องอื่น และทำให้คนอ่านผันวรรณยุกต์เข้าใจ" ผศ.ถาวรกล่าว

ฟังเสวนาครั้งนี้แล้ว ใครที่ยังไม่เคยอ่านสามก๊กต้องไปหาอ่านกันได้แล้ว และจะรู้ว่าวรรณคดีบนวิถีแห่งชัยชนะและอำนาจ เล่มนี้มีเสน่ห์แค่ไหน

หน้า 21

ขอบคุณ ข่าวสดออนไลน์
คุณศิวพร อ่องศรี

จันทรวารสิริสวัสดิ์ค่ะ

Create Date : 15 กุมภาพันธ์ 2559

Last Update : 15 กุมภาพันธ์ 2559 15:08:06 น.

0 comments

Counter : 1505 Pageviews.