BlogGang.com : : sirivinit : ลิลิตพระลอ .. ลิลิตโศกนาฏกรรมความรัก

ลิลิตพระลอ .. ลิลิตโศกนาฏกรรมความรัก

ลิลิตพระลอ เป็นลิลิตโศกนาฏกรรมความรัก ที่แต่งขึ้นอย่างประณีตงดงาม มีความไพเราะของถ้อยคำ และเต็มไปด้วยสุนทรียศาสตร์ พรรณนาเรื่องด้วยอารมณ์ที่หลากหลาย

ใช้กวีโวหารอย่างยอดเยี่ยม ในการบรรยายเนื้อเรื่อง ที่มีฉากอย่างมากมาย หลากหลายอารมณ์ โดยมีแก่นเรื่องแบบรักโศก หรือโศกนาฏกรรม และแฝงแง่คิดถึงสัจธรรมของชีวิต

ลิลิตพระลอนี้เคยถูกวิจารณ์อย่างเผ็ดร้อน จากนักวรรณคดีบางกลุ่ม เนื่องจากเชื่อว่าเป็นวรรณกรรมที่มอมเมาทางโลกีย์

ลิลิตพระลอที่ได้รับยกย่องจากวรรณคดีสโมสร เมื่อ พ.ศ. 2459 ให้เป็นยอดแห่งลิลิต

ผู้แต่งและปีที่แต่ง

ทั้งเรื่องผู้แต่งและปีที่แต่ง ไม่ปรากฏหลักการหรือข้อความระบุที่ชัดเจน แต่อาจอาศัยเนื้อเรื่อง ที่ระบุถึงสงครามระหว่างไทยและเชียงใหม่มาเป็นจุดอ้างอิง

ซึ่งเดิมนั้นเชื่อว่าน่าจะแต่งขึ้นในสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช (พ.ศ. 2199-2231) แต่ไม่ปรากฏหลักฐานชัดเจน และเป็นที่ถกเถียงกันมาจวบจนปัจจุบัน

นักจารณ์วรรณคดีส่วนใหญ่ลงความเห็นว่า ลิลิตพระลอแต่งขึ้นในสมัยอยุธยาแน่ แต่ยังมีบางท่านเสนอเวลาที่ใหม่กว่านั้น ว่าน่าจะแต่งขึ้นในสมัยต้นกรุงรัตนโกสินทร์ แต่ยังมีผู้คล้อยตามไม่มากนัก

นักวรรณคดีมักจะยกโคลงท้ายบท มาเป็นหลักฐานพิจารณาสมัยที่แต่ง ดังนี้

659.จบเสร็จมหาราชเจ้า ......นิพนธ์
ยอยศพระลอคน .................หนึ่งแท้
พี่เลี้ยงอาจเอาตน ...............ตายก่อน พระนา
ในโลกนี้สุดแล้ ...................เลิศล้ำคุงสวรรค์ฯ

660.จบเสร็จเยาวราชเจ้า ......บรรจง
กลอนกล่าวพระลอยง ...........ยิ่งผู้
ใครฟังย่อมใหลหลง .............ฤๅอิ่ม ฟังนา
ดิเรกแรกรักชู้ ......................เหิ่มแท้รักจริงฯ

จากโคลงข้างบน มีผู้เสนอว่า "มหาราช" คือกษัตริย์ เป็นผู้แต่ง และ "เยาวราช" เป็นผู้เขียน (บันทึก) และสันนิษฐานว่า ผู้แต่งน่าจะเป็น สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2 และผู้เขียน คือ สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 4 และคาดว่าน่าจะแต่งเมื่อ พ.ศ. 2034-2072

อย่างไรก็ตาม นักวรรณคดีบางท่าน เสนอว่า น่าจะอยู่ในสมัยพระชัยราชาธิราช (พ.ศ. 2077-2089) เนื่องจากเป็นสมัยที่มีสงครามระหว่างไทยกับเชียงใหม่ และเป็นสมัยแรกที่มีการใช้ปืน (ปืนไฟ) ในการรบ

ภาษาสำนวนในลิลิตพระลอ อ่านเข้าใจได้ง่ายกว่าวรรณกรรมเรื่องอื่นๆ ในสมัยอยุธยา แต่ก็ยังมีศัพท์ยาก และศัพท์โบราณอยู่บ้าง ด้วยเหตุนี้จึงเป็นเหตุให้นักวิจารณ์บางท่านเสนอว่า ลิลิตพระลอแต่งในสมัยรัตนโกสินทร์

คำประพันธ์

คำประพันธ์ในเรื่องลิลิตพระลอ เป็นลิลิตสุภาพ ประกอบด้วย ร่ายสุภาพ, ร่ายสอดสร้อย, โคลงสองสุภาพ, โคลงสามสุภาพ และ โคลงสี่สุภาพ สลับกันตามจังหวะ ลีลา และเนื้อหาของเรื่อง

เนื้อหา

ลิลิตพระลอเป็นเรื่องรักโศก บรรยายถึงความรักระหว่างพระเอก คือ พระ
ลอ และนางเอกสองคน คือ พระเพื่อน และพระแพง นอกจากนี้ยังกล่าวถึงความรักของหญิงชายอีกสองคู่ คือ นางรื่น นางโรย และนายแก้ว นายขวัญ พี่เลี้ยงของพระเพื่อนพระแพง และพระลอ ตามลำดับ

ผู้แต่งได้ผูกเรื่องไว้อย่างน่าติดตาม โดยมีบทพรรณนาที่งดงาม มีความหลากหลาย โดยตลอด แม้จะนับเป็นนิยายเรื่องยาว (ความยาวถึง 660 บท) แต่ก็ไม่ทำให้ผู้อ่านรู้สึกเบื่อ

บทร้อยกรองบางตอนจากลิลิตพระลอ

30.เสียงลือเสียงเล่าอ้าง ...........อันใด พี่เอย
เสียงย่อมยอยศใคร .................ทั่วหล้า
สองเขือพี่หลับใหล ..................ลืมตื่น ฤๅพี่
สองพี่คิดเองอ้า ......................อย่าได้ถามเผือฯ
.................. ..................

215.ใดใดในโลกล้วน ..............อนิจจัง
คงแต่บาปบุญยัง .....................เที่ยงแท้
คือเงาติดตัวตรัง .....................ตรึงแน่น อยู่นา
ตามแต่บุญบาปแล้ ..................ก่อเกื้อรักษาฯ
.................. ..................
261.ลางลิงลิงลอดไม้ ..............ลางลิง
แลลูกลิงลงชิง ........................ลูกไม้
ลิงลมไล่ลมติง .......................ลิงโลด หนีนา
แลลูกลิงลางไหล้ ....................ลอดเลี้ยวลางลิง ฯ
.................. ..................
290.ร้อยชู้ฤๅเท่าเนื้อ ...............เมียตน
เมียแล่พันฤๅดล ......................แม่ได้
ทรงครรภ์คลอดเปนคน .............ฤๅง่าย เลยนา
เลี้ยงยากนักท้าวไท้ ..................ธิราชผู้มีคุณ ฯ
.................. ..................
625.เสียงไห้ทุกราษฎร์ไห้ ..........ทุกเรือน
อกแผ่นดินดูเหมือน ..................จักขว้ำ
บเห็นตะวันเดือน ......................ดาวมืด มัวนา
แลแห่งใดเห็นน้ำ ......................ย่อมน้ำตาคน ฯ
.................. ..................

ขอบคุณ วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

สิริสวัสดิ์วุธวารค่ะ

Create Date : 25 มกราคม 2555

Last Update : 25 มกราคม 2555 21:14:47 น.

0 comments

Counter : 5160 Pageviews.