วันก่อนได้อ่านเกี่ยวกับทฤษฎี "พหุปัญญา" (Theory of multiple intelligences) โดยนักจิตวิทยาท่านหนึ่งของมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด
แต่ไหนแต่ไร ความฉลาดมักถูกชี้วัดด้วยผลการเรียน หรือการทดสอบไอคิว ซึ่งส่วนใหญ่จะเน้นความสามารถด้านภาษา และตัวเลข ซึ่งเครื่องชี้วัดนี้เองที่ทำให้เด็กบางคนถูกตัดสินว่าฉลาดน้อย ทั้งที่พวกเขายังมีความสามารถด้านอื่น ๆ อีกมากมาย
แล้ววันหนึ่ง ก็มีคนกลุ่มหนี่งออกมาแย้งว่า คนที่คิดเลขไม่เก่ง หรือเด็กที่มีผลการเรียนไม่ดี ไม่ได้แปลว่าพวกเขาไม่ฉลาด และไอคิวก็ไม่ใช่เครื่องมีที่ดีที่สุดในการวัดระดับสติปัญญาด้วย
ลองมาดูว่าความฉลาดที่นักจิตวิทยาท่านนี้ได้นำเสนอไว้มีอะไรบ้าง
สิ่งเหล่านั้นก็คือความสามารถ และการแสดงออกทางพฤติกรรมที่เราคุ้นเคยกันดีอยู่แล้ว โดยเน้นความฉลาดที่โดดเด่นไว้ 8 ด้านด้วยกัน
1.
ความฉลาดด้านภาษา เด็ก ๆ จะชอบใช้ภาษา ทั้งอ่าน เขียน และพูด ชอบภาษาต่างประเทศ และเขียนเชิงสร้างสรรค์
2.
ความฉลาดด้านดนตรี เด็ก ๆ จะชื่นชอบเสียงเพลง จัวหวะ ท่วงทำนอง และแยกแยะเสียงเครื่องดนตรีได้
3.
ความฉลาดด้านตรรกะ และคณิตศาสตร์ เด็ก ๆ จะเข้าใจเรื่องตัวเลข และคิดหาคำตอบในเรื่องต่าง ๆ ได้ดี
4.
ความฉลาดด้านมิติสัมพันธ์ เด็ก ๆ จะสังเกตสิ่งรอบตัว และเชื่อมโยงสิ่งที่เห็นกับจินตนาการได้
5.
ความฉลาดด้านร่างการ และการเคลื่อนไหว เด็ก ๆ จะเคลื่อนไหวร่างการได้อย่างคล่องแล่ว เรียนรู้ทักษะใหม่ ๆ ได้รวดเร็ว อย่างเช่น นักกีฬา นักเต้นรำ นักแสดง และผู้ที่ชื่นชอบงานหัตถกรรม และงานปั้น
6.
ความฉลาดด้านมนุษยสัมพันธ์ เด็ก ๆ จะชอบพบปะผู้คน ทำกิจกรรมร่วมกับผู้อื่น และมีเพื่อนเยอะ
7.
ความฉลาดด้านการเข้าใจตนเอง เด็ก ๆ จะเข้าใจความรู้สึกตนเอง รู้เท่าทันอารมณ์ ความคิด รู้ว่าตนเองต้องปรับปรุงอะไร ชอบวางแผนอนาคต และชอบทบทวนอดีตที่ผ่านมา
8.
ความฉลาดด้านธรรมชาติ เด็ก ๆ จะชอบวิเคราะห์ จำแนกแยกแยะสิ่งต่าง ๆ เช่น ต้นไม้ สัตว์ ชอบท่องเที่ยว ทำสวน เลี้ยงสัตว์ ทำอาหาร
เด็ก ๆ สามารถฉลาดครบทั้ง 8 ด้านได้ โดยใช้ความฉลาดด้านที่เขามีอยู่มาพัฒนาด้านที่อ่อนด้อยกว่า ซึ่งทังหมดทั้งปวงแล้ว คุณพ่อ คุณแม่นั่นล่ะที่เป็นผู้สนับสนุน และให้กำลังใจลูก เพื่อที่ลูกจะมีความสามารถครบทั้ง 8 ด้านหรือมากกว่านั้น
แต่สิ่งหนึ่งที่ต้องไม่ลืมก็คือ พ่อ และแม่ ต้องเป็นแบบอย่างที่ดีให้กับลูกด้วย หรืออีกนัยหนึ่งก็คือ ลูกคือกระจกเงาของพ่อแม่
ปล. ถ้ามี "มุมวิชาการ" ขึ้นมาเมื่อไหร่ ก็เป็นอันว่ารู้กันว่า "หมดมุข" แล้วคร้าบบบ...