Bloggang.com : Vancin - เชื้อราที่ก่อโรคในพืช

เชื้อราที่ก่อโรคในพืช

เชื้อรา

ลักษณะร่วมสำคัญของสิ่งมีชีวิตในอาณาจักฟังไจ

อาจมีเซลล์เดียว เช่น ยีสต์ แต่ส่วนใหญ่เป็นพวกหลายเซลล์
พวกหลายเซลล์ ประกอบด้วยกลุ่มเซลล์ที่มีลักษณะเส้นใย เส้นใยแต่ละเส้นเรียกว่า ไฮฟา(Hypha) ไฮพามักรวมกันเป็น กระจุกเรียกว่า ไมซีเลียม(mycelium) ไฮฟามีไรซอยด์ ช่วยยึดเห็ดราให้ติดแน่นกับที่ และบางส่วนของไฮฟาทำหน้า ที่สร้างสปอร์
โครงสร้างของเซลล์เป็นเซลล์แบบยูคาริโอต มีผนังเซลล์คล้ายพืช (มีองค์ประกอบเป็นเซลลูโลสและไคทิน) แต่ไม่มีคลอโรฟิลล์ ดังนั้นสร้างอาหารเองไม่ได้ ดำรงชีวิตแบบปรสิตหรือแบบภาวะ มีการย่อยสลาย หรือบางชนิดอยู่ร่วมกับสาหร่ายที่ต้องพึ่พา(ไลเคน)
ส่วนใหญ่สืบพันธุ์โดยการสร้างสปอร์ สปอร์มีทั้งที่เกิดจากการ สืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศและแบบอาศัยเพศ นอกจากนี้ยังมีการ สืบพันธุ์แบบอื่น ๆ เช่น รา ขนมปัง สืบพันธุ์แบบอาศัยเพศโดยวิธี คอนจูเกชัน ยีสต์สืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศโดยวิธีการแตกหน่อ

การจัดจำพวกฟังไจ

โดยทั่วไปใช้การสร้างสปอร์ที่เกิดจากการสืบพันธุ์แบบอาศัยเพศเป็นเกณฑ์ แบ่งออกเป็น 4 ดิวิชัน ได้แก่

ดิวิชันไซโกไมโคตา (Zygomycota) สร้างไซโกสปอร์(zygospores) ได้แก่ Rhizopus nigricans เป็นราดำที่ขึ้นบนขนมปัง (Black bread mold)ผลไม้ และอาหารเน่าเสีย ส่วนใหญ่เป็นราที่อาศัยบนบก ตัวอย่างของโรค ได้แก่ โรคส่าขนุนเน่า จากเชื้อ Rhizopus sp. โรคดอกเน่าของแตงชนิดต่าง ๆ จากเชื้อ Choanephora cucurbitarum
ดิวิชันแอสโคไมโคตา (Ascomycota) สร้างแอสโคสปอร์(ascospores) ราในดิวิชันนี้มีจำนวนชนิดมากที่สุด ตัวอย่างคือ saccharomyces cerevisiae หรือ ยีสต์หมักเบียร์(Brewer's yeast) ราสีแดง(Monascus sp.) ที่ใช้ผลิตข้าวแดงและเต้าหู้ยี้ ราน้ำค้าง และมีบางชนิดสร้างดอกเห็ดซึ่งใช้เป็นอาหารได้ ตัวอย่างของโรคที่พบในไทย ได้แก่ โรคเถาแตกยางไหล (gummy stem blight) ในแตงที่เกิดจากเชื้อ Didymella bryoninae
ดิวิชันเบสิดิโอไมโคตา(Basidiomycota) สร้างเบสิดิโอสปอร์(basidiospores) ได้แก่ เห็นที่กินเป็นอาหารได้และมีความสำคัญ ทางเศรษฐกิจ ตัวอย่าง เห็ดฟาง (volvariclla volvacea) เห็ดหอม (Lentinula edodes) เห็ดหูหนู เห็ดนางรม เห็ดเป๋าฮื้อ เห็ดแชมปิญอง เห็ดกระดุม ก็มีหลายชนิดที่จัดเป็นศัตรูพืชที่ร้ายแรง ตัวอย่างเช่น เชื้อที่ทำให้เกิดโรคราสนิม (rust) , โรคราเขม่าดำ (smut), โรคราเม็ดผักกาด (sclerotium stem rot) , โรคกาบใบแห้งของข้าว (Rhizoctonia sheath blight) เป็นต้น การวินิจฉัยสาเหตุของโรคที่เกิดจากเชื้อใน class นี้นอกจากจะตรวจดูจากลักษณะของสปอร์ หรือ resting stracture เช่น เม็ด sclerotium ซึ่งมีลักษณะเป็นก้อนกลมคล้ายเมล็ดผักกาดแล้ว ยังอาจพิจารณาดูจากลักษณะของเส้นใยที่มักมี clamp connection เชื่อมระหว่างเซลล์ที่อยู่ติดกัน
ดิวิชันดิวเทอโรไมโคตา(Deuteromycota) หรือเรียกอีกอย่างว่า Fungi imperfecti สร้างสปอร์ไม่ทราบว่าชนิดใดเนื่องจากนิวเคลียสของสปอร์หลอมรวมกัน (พบว่าส่วนใหญ่ดูเหมือนเป็นพวกแอสโคสปอร์) เรียกอีกชื่อหนึ่งว่า fungi imperfecti หมายถึง กลุ่มของราหลายชนิดที่ไม่พบว่ามีการสืบพันธุ์แบบอาศัยเพศ ได้แก่ ราที่นำมาผลิตเพนิซิลลิน(Penicilium sp.) ราที่ใช้ผลิตกรดซิตริก (Aspergilus niger) รวมทั้งราที่ใช้ผลิตเนยแข็ง ราที่ทำให้เกิดโรคกลากเกลื้อน เท้าเปื่อย สำหรับพืชเป็นสาเหตุโรครากและโคนเน่า, โรคใบไหม้, ใบจุดของพืชหลายชนิด

โรคใบไหม้