อุบลราชธานี - เที่ยวอิสานใต้ตามใจฉันที่ เมืองดอกบัว
เส้นทางอิสานใต้
จากโคราชมุ่งตะวันออกถึงบุรีรัมย์
จากบุรีรัมย์มุ่งตะวันออกถึงตัวจังหวัดสุรินทร์
จากตัวจังหวัดสุรินทร์มุ่งตะวันออกถึงปราสาทศีขรภูมิ
จากศีขรภูมิมุ่งตะวันออกถึงปราสาทสระกำแพงใหญ่
จากปราสาทสระกำแพงใหญ่มุ่งตะวันออกถึงอุบลราชธานี บ่ายสี่โมงครึ่ง แวะสถานที่แรก
* วัดสุปัฏนารามวรวิหาร *
พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 เมื่อครั้งทรงผนวชเป็นพระภิกษุ
ได้มีพระราชดำริที่จะฟื้นฟูการสั่งสอนพระพุทธศาสนา และการประพฤติปฏิบัติของพระสงฆ์ให้ถูกต้องตามพระธรรมวินัย
จึงทรงตั้งนิกายธรรมยุต ... ผู้ประกอบด้วยธรรม ... ขึ้นมา
เมื่อครั้งที่ทรงประทับที่วัดสมอราย หรือวัดราชาธิวาส
มีพระจากอุบลชื่อ พนฺธุโล (ดี)ได้เข้าไปศึกษาพระธรรมและบวชใหม่ในธรรมยุตนิกาย
และได้นำหลาน ท่านเทวธมฺมี (ม้าว) ไปบวชในธรรมยุตนิกายด้วย
พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 ทรงมีพระประสงค์จะวางรากฐานของธรรมยุตินิกายที่เมืองอุบล
จึงมีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้ พระพรหมวรราชสุริยวงศ์ (กุทอง) เจ้าเมืองอุบลฯ คนที่ 3
สร้างวัดในนิกายธรรมยุต ที่ริมน้ำมูลซึ่งเป็นที่เงียบสงัด เหมาะที่จะบำเพ็ญศาสนกิจสะดวกในการออกบิณฑบาต ขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2396
อาราธนาท่านพันธุโล (ดี) และท่านเทวธัมมี (ม้าว) ไปอยู่
ทรงพระราชทานทรัพย์ส่วนพระองค์ 10 ชั่ง ( 800 ) บาท
ทรงตั้งนิตยภัตแก่เจ้าอาวาส เดือนละ 8 บาท
ทรงจัดให้มีเลกวัด ( คนทำงานประจำวัด 60 คน)
พระราชทานนามว่า วัดสุปัตน์ แปลว่าอาศรมของพระฤาษีชื่อดี
ภายหลังพระราชทานเปลี่ยนเป็นชื่อ วัดสุปัฏน์ แปลว่าท่าน้ำดี
เมื่อสิ้นท่านพนฺธุโล มีท่านเทวธมฺมี (ม้าว) ดูแลวัดสืบต่อมา
พระมหาเถระสายธรรมยุตที่ท่านพนฺธุโล (ดี) ส่งไปศึกษาเล่าเรียนที่กรุงเทพ
และกลับมาสร้างความเจริญให้พระศาสนา นิกายธรรมยุต ที่มีชื่อเสียงมาก ได้แก่
- อาชญาท่านก่ำ คุณสมฺปนฺโน
- ท่านเจ้าคุณพระอุบาลีคุณูปมาจารย์ (จันทร์ สิริจนฺโท)
- พระอริยกวี (อ่อน ธมฺมรกฺขิโต)
- ท่านอาจารย์สีทา ชยเสโน
- พระศาสนดิลก (เสน ชิตเสโน)
- ท่านเจ้าคุณสมเด็จพระมหาวีรวงศ์ (อ้วน ติสฺโส) >> พิพิธภัณฑ์สมเด็จพระมหาวีรวงศ์ โคราช
ท่านเทวธมฺมี (ม้าว)
เป็นพระอาจารย์สายธรรมยุตองค์แรกของหลวงปู่ใหญ่เสาร์ กนฺตสีโล >> อาจารย์ของหลวงปู่มั่น
วัดตั้งอยู่ที่ถนนวัดสุปัฏน์ อ. เมือง จ.อุบลราชธานี ริมฝั่งซ้ายของแม่น้ำมูล
พระอุโบสถ
สร้างขึ้นด้วยพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์ ของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (ร.4)
เสาไม้แก่นก่ออิฐโอกเสา พื้นถมดินปูด้วยกระเบื้องดินเผา
หลังคา ลดเป็น 2 ชั้น มุงด้วยกระเบื้องไม้ มีช่อฟ้าใบระกาประดับกระจก หน้าบันด้านตะวันออกสลักลายเครือ ตะวันตกสลักลายดอกไม้
ต่อมาพระอุโบสถหลังนี้ก็ได้ผุพังลง
เจ้าอาวาสรูปที่ 7 สมเด็จพระมหาวีรวงศ์ (ติสฺโส อ้วน) พร้อมด้วย พระมหาเถระ ข้าราชการ คหบดี
เห็นควรรื้อถอนพระอุโบสถหลังเก่าออก ปลูกสร้างใหม่ทดแทน ให้มั่นคงถาวร และกว้างขางพอสำหรับทำพิธีถือน้ำพระพิพัฒน์สัตยาประจำปี
ผู้อำนวยการสร้าง โดย สมเด็จพระมหาวีรวงศ์ (ติสฺโส อ้วน)
สถาปนิกผู้ออกแบบ คือหลวงสถิตย์นิมานกาล (ชวน สุปิยพันธ์) ช่างหลวง
โดยเริ่มเตรียมวัสดุก่อสร้างตั้งแต่ปี พ.ศ.2460 สร้างเสร็จในปี พ.ศ.2479
การก่อสร้างอิฐโบกปูน ได้จ้างช่างจีนและช่างญวน มาทำเป็นตัวอย่าง พอสามารถทำเองได้ ก็เลิกจ้างช่างชาวต่างชาติ
หลังคาทรงจั่วชั้นเดียวมีพาไล ... เพิงที่ยื่นออกจากตัวเรือน ... 2 ข้าง คลุมชาลา
หน้าจั่วเรียบเต็มเสมอเสาด้านหน้า ... อิทธิพลจีนสมัยรัชกาลที่ 3 แต่ยังคงมีช่อฟ้า ใบระกา หางหงส์
เสาทำเป็นสี่เหลี่ยมไม่มีหัวเสา หน้าบันประดับลายปูนปั้น
ตัวอาคารมีระเบียง และเสานางจรัลหรือเสานางเรียง เสาที่ปักรายเป็นแถว เพื่อแสดงเขตแนว
ระหว่างเสาก่ออิฐเป็นรูปโค้งเรือนแก้ว แบบโกธิคของฝรั่งเศส
ตัวอาคารไม่ทำหน้าต่าง แต่ทำเป็นประตูแทน โดยรอบทางด้านหน้าและด้านข้าง
ตอนที่ไปอากาศเย็นและลมแรงมาก สังเกตธงเหลืองทางขวาของภาพ
ต้องระวังอย่าจอดรถใกล้กับรถคนอื่นเพราะลมจะพัดประตูเปิดเร็วและแรงจนคว้าไม่ทัน
สิงห์เฝ้าบันไดแบบญวน
เป็นที่ประดิษฐานของพระสัพพัญญูเจ้า ซึ่งเป็นพระประธาน ในพระอุโบสถ
จากวิหารก็เดินเหลียวซ้ายแลขวามองหาหอศิลป์
อยากเห็นทับหลังเก่าแก่ที่สุดในประเทศไทย ... กลัวปิดเพราะเย็นมากแล้ว
หอศิลป์อยู่ด้านข้างของพระอุโบสถ
ประคิษฐาน
พระพุทธรูปไม้แกะสลัก ศิลปะทวารวดี
... ในห้องมืด และไม่ใช้แฟลทจึงต้องแต่งภาพตามมีตามเกิด ...
พระพุทธรูปไม้แกะสลัก ศิลปะเขมรในประเทศไทย
หลวงพ่อศิลานาคปรก
และที่น่าสนใจแผ่นไม้แกะสลักรูป
น่าจะเป็นรูปกษัตริย์นั่งอยู่บนแท่น มีตนถือพัดนั่งอยู่ข้าง ๆ
พระวิษณุนอนอยู่บน มกร ฝันถึงการการสร้างโลก
มีพระพรหมผุดออกมาจากสะดิอ เพื่อสร้างโลกตามที่พระวิษณุฝัน
มกรคือ ช้าง มีหางเป็นปลา ว่ายน้ำ กินกล้วยเป็นอาหาร มีงวง มีงาที่พ้ฒนาเป็นเขี้ยว
เป็นสัญญลักษณ์ของ น้ำ ความอุดม การกำเนิดของจักรวาล การให้เพราะจะคายอะไร ๆ ออกมา
ก็ยังไม่เห็นทับหลังที่ตามหา
จนกระทั้งเห็นประตูบานนี้ ประตูทางเข้าพิพิธภัณฑ์
จากที่ได้อ่านและฟังอาจารย์สอนเรื่องประวัติศาสตร์ศิลปะเขมร
เราสรุปเองจากการมโนภาพ ซึ่งไม่อาจนำไปใช้อ้างอิงทางวิชาการใดใด ได้ว่า
พราหมณ์จากอินเดียชื่อโกณฑัญญะ เดินทางมายังดินแดนสามเหลี่ยมปากแม่น้ำโขงกับพวกพ่อค้า
ได้รบชนะชนเผ่าพื้นเมืองและได้แต่งงานกับลูกสาวหัวหน้าเผ่า
ตั้งอาณาจักรฟูนัน และเป็นกษัตริย์ปกครองครอง ... ราชวงศ์โกณฑัญญะ (เรียกใหม่ว่า จันทรวงศ์)
ราชธานีชื่อ วยธปุระ หมายถึง นครแห่งนายพราน
ยังไม่ทราบว่าเมืองวยธปุระอยู่ที่ไหนแน่
แต่ได้พบ ปฎิมากรรมเทวรูปสมัยฟูนัน ที่เขาพนมดา ใกล้เมืองออกแก้ว หรืออังกอร์บอเรล
ซึ่งเป็นเมืองท่าที่สำคัญของอาณาจักรฟูนัน
ต่อมาพุทธศตวรรษที่ 11 มีพราหมณ์กัมพูสวยัมภูว หนีการจลาจลมาจากอินเดีย
ได้แต่งงานกับนางฟ้าที่พระศิวะประทานมาให้ ชื่อ นางเมรา ... ราชวงศ์กัมโพช (เรียกใหม่ว่า สุริยะวงศ์) ... ได้ครองฟูนันต่อมา
ฝ่ายเจ้าชายเชื้อสายราชวงศ์โกณฑัญญะ สององค์มีศักดิ์เป็นพี่น้องกัน คือ เจ้าชายภวรมัน และเจ้าชายจิตรเสน
ได้ร่วมกันรบชัยชนะเหนืออาณาจักรฟูนัน
และให้อาณาจักรฟูนันปกครองตนเองต่อไปเพราะมีเชื้อสายทางพระราชชนนี
เจ้าชายภววรมันได้แต่งงานกับเจ้าหญิงลักษมี ราชวงศ์กำโพช
ทรงสถาปนาอาณาจักรเจนละขึ้นมา
ราชธานีอยู่ที่เมืองสตรึงเตร็ง ... ตามร่องรอยของสถาปัตย์กรรมปราสาท ...
ซึ่งเป็นที่บรรจบกันของแม่น้ำโขงและแม่น้ำเซกอง
ซึ่ได้พบศิลปะที่เรียกว่าถาลาบริวัต ตามชื่อสถานที่ค้นพบ
คือเมืองธาราบริวัตร จังหวัดสตึงเตรง ประเทศกัมพูชา
ซึ่งหน้าบันแบบถาลาบริวัตินี้ ยังพบได้ในลาว
และนี่คือหน้าบันที่มาตามหา หน้าบัน ศิลปะแบบถาลาบริวัต ในไทย พบที่วัดสระแก้ว อ.พิบูลมังสาหาร อุบลราชธานี
สาระสำคัญของหน้าบันแบบถาลาบริวัตินี้คือ
ด้านข้างของภาพมี มกรที่มีคนขี่
มกรคายสายรุ้งมาบรรจบกันตรงกลาง ซึ่งเป็นภาพประธาน สิงห์นั่ง(เหมือนตามประตูวัดล้านนา) ในรูปไข่
ใต้สายรุ้งมีเฟื่อง(โค้งๆ) และอุบะ ด้านบนมีใบไม้
มกร คือช้างที่มีหางเป็นปลา มีงวง มีงาซึ่งพัฒนาไปเป็นเขี้ยว ว่ายน้ำได้ กินกล้วยเป็นอาหาร
เป็นสัญญลักษณ์ของ น้ำ ความอุดมสมบูรณ์ การกำเนิดจักรวาล และการให้เพราะจะคายสิ่งต่าง ๆ ออกมาเสมอ
สายรุ้ง เปรียบเหมือนสะพานเชื่อมมนุษย์และสวรรค์ หรือคือตัวนาค
ประธานคือรูปสิงห์ เป็นตัวแทนของแสงสว่าง นอกจากสิงห์แล้ว ที่อื่นยังมี ครุฑ พระสุริยะ หรือเกียรติมุขที่ถือเป็นตัวแทนของแสงสว่าง
ดังนั้นวงโด้งอาจหมายถึงการขึ้นและตกของอาทิตย์ ซึ่งสูงสุดคือภาพประธาน = แสงสว่าง
สิ้นสุดรัชสมัยของพระเจ้าภววรมันที่ 1
เจ้าชายจิตรเสนจึงได้ครองราชย์ต่อทรงพระนามว่า พระเจ้าศรีมเหนทรวรมัน
ได้ขยายดินแดนขึ้นไปหลายเมืองในแผ่นดินอิสาน และในลาว
ทรงประกาศการครองราชย์ในจารึกที่มีข้อความแบบเดียวกันเรียกว่าจารึกจิตรเสน
เป็นจารึกอักษรปัลลวะ พบในหลายแ่ห่งในภาคอีสานของประเทศไทยและในลาว ที่เมืองที่พระองค์ได้ชัยชนะ
มีรูปอักษรเหมือนกัน ข้อความเหมือนกัน
ต่างกันเพียงข้อความที่กล่าวถึงสิ่งสร้างขึ้นเพื่อเคารพบูชาเท่านั้น
เช่น
จารึกวัดศรีเมืองแอม อ.เขาสวนกวาง จังหวัดขอนแก่น (สร้างพระศิวลึงค์)
จารึกปากน้ำมูล 1 ฝั่งซ้ายปากน้ำมูล อ.โขงเจียม จังหวัดอุบลราชธานี (สร้างพระศิวลึงค์)
จารึกปากน้ำมูล 2 ฝั่งขวาปากน้ำมูล อ.โขงเจียม จังหวัดอุบลราชธานี (สร้างพระศิวลึงค์)
จารึกปากโดมน้อย ริมฝั่งแม่น้ำมูล ปากลำโดมน้อย อช.แก่งตะนะ อ.สิรินธร จังหวัดอุบลราชธานี (สร้างพระศิวลึงค์)
จารึกวัดสุปัฏนาราม
พบที่ถ้ำพระ หรือ ถ้ำภูหมาไน แก่งตะนะ อำเภอสิรินธร จังหวัดอุบลราชธานี
ข้อความในจารึกกล่าวถึง
พระเจ้าจิตรเสน ผู้เป็นพระโอรสของพระเจ้าศรีวีรวรมัน เป็นพระราชนัดดาของพระเจ้าศรีสารวเคามะ แม้โดยศักดิ์จะเป็นพระอนุชา แต่ก็เป็นพระเชษฐาของพระเจ้าศรีภววรมัน ผู็มีพระนามปรากฏในด้านคุณธรรมแต่ทรงพระเยาว์ ได้รับพระนามอันเกิดจากการอภิเษกว่า พระเจ้าศรีมเหนทรวรมัน ราว พ.ศ. 1150-1159 หลังจากชนะกัมพูประเทศ ได้สร้างพระศิวลึงค์อันเป็นเสมือนหนี่งเครื่องหมายแห่งชัยชนะของพระองค์ไว้บนภูเขานี้ฯ
เมื่อแรกที่อยากมาวัดนี้ก็เพราะอยากเห็นทับหลังที่เก่าแก่ที่สุดในประเทศไทย
แต่ได้มารู้จักกับวัดธรรมยุตนิการแห่งแรกที่วางรากฐานในแผ่นดินอิสาน
ได้รู้จักเจ้าชายจิตรเสนแบบจริงจังจากจารึกถ้ำหมาใน
และยังชมวัตถุโบราณที่น่าศึกษาอีกหลายชิ้น
หลังจากหยุดตรงนี้เพื่อหาเรื่องราวมาเล่าหลายวัน
ไปหาซื้อของฝากกันต่อได้แล้ว
* หมูยออุบล แม่ฮายกับตอนหนึ่ง *
ชอบทั้งสองเจ้า ซื้อทั้งสองเจ้า ต่างกันที่ความเหนียวนุ่ม และพริกไทย
* ผ่านไปวัดมหาวนาราม *
วัดเก่าแก่คู่บ้านคู่เมืองของจังหวัดอุบลราชธานี แต่ปิดซ่อม
* ผ่านไปวัดแจ้งเพื่อชมพระอุโบสถ *
สร้างเสร็จในราว พ.ศ. 2455
ได้รับการยกย่องว่ามีรูปทรงที่สวยงาม และมีงานจำหลักไม้ที่เป็นศิลปะท้องถิ่น
บันไดจระเข้
หน้าบัน คชสีห์หันเช้าหาช้างเอราวัณ เหนือช้างเอราวัณมีภาพประธานในกรอบวงกลม
ภาพค่อนข้างมืดเพราะใกล้ค่ำ ... อยากชมรายละเอียดคงต้องไปเองนะคะ
ฝังอยู่ในดิน ตรงกลางหลังโบสถ์
ที่อุบลรถติดมากจริง ๆ กว่าจะถึงวัดหนองบัวก็ประมาณนี้
ต้นไม่โย้เย้เพราะลมแรง ... อิสานถ้าหนาวจะทรมานมากเพราะลมแรงด้วย
ไปร้านที่อยากมา ก.แก้วลาบเป็ด
เมื่อก่อนต้องเข้าซอยไปนิดนึง ถนนมืดสนิท
น้องที่ร้านเล่าว่า เดี๋ยวนี้ถนนสี่เลนตัดผ่านจึงอยู่ข้างถนนที่สว่างแล้ว ... ถนนแจ้งสนิท
ลมหนาวพัดเอาลูกค้ากลับบ้านหมด ไม่ออกมาทานข้าวนอกบ้าน มีเพียงเราโต๊ะเดียว
ลาบเป็ด 60 ตับหวาน 60 เนื้อทุบ 60 และต้มยำปลาคัง 120 บาท
ลาบเป็ด มีเครื่องเคียงคือหมี่กรอบ กระเทียมดองพริกทอด ... เขาลืมใบมะกรูดทอดอ่ะ กับ ต้มยำปลาอร่อย ๆ
พักที่ประสงค์สุขเพลส หลังปั๊มบางจาก
ราคา 490 บาท พร้อม ข้าวต้มหมู ขนมปังปิ้ง กาแฟ ตอนเช้า
แค่นอนหลับแล้วเดินทางต่อแต่เช้า ... พอใจค่ะ
Create Date : 07 กุมภาพันธ์ 2561 |
Last Update : 7 มีนาคม 2565 15:54:50 น. |
|
59 comments
|
Counter : 1903 Pageviews. |
|
|
|
|
ผู้โหวตบล็อกนี้... |
คุณOldbuff 1222, คุณพันคม, คุณซองขาวเบอร์ 9, คุณmcayenne94, คุณวลีลักษณา, คุณTui Laksi, คุณสายหมอกและก้อนเมฆ, คุณบาบิบูเบะ...แปลงกายเป็นบูริน, คุณhaiku, คุณSai Eeuu, คุณเริงฤดีนะ, คุณKavanich96, คุณmambymam, คุณกะว่าก๋า, คุณภาวิดา คนบ้านป่า, คุณทนายอ้วน, คุณ**mp5**, คุณอาคุงกล่อง, คุณกิ่งฟ้า, คุณThe Kop Civil, คุณตะลีกีปัส, คุณสาวไกด์ใจซื่อ, คุณLikLi Sympathy, คุณยังไงก็ได้ว่ามาเลย, คุณInsignia_Museum, คุณkae+aoe, คุณอาจารย์สุวิมล, คุณเนินน้ำ, คุณRinsa Yoyolive, คุณmoresaw, คุณฟ้าใสวันใหม่, คุณสองแผ่นดิน, คุณที่เห็นและเป็นมา, คุณSweet_pills, คุณnewyorknurse, คุณไวน์กับสายน้ำ |
โดย: ควายเฒ่า วันที่: 7 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:16:11:11 น. |
|
|
|
โดย: mambymam วันที่: 7 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:19:00:09 น. |
|
|
|
โดย: วลีลักษณา วันที่: 7 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:19:40:46 น. |
|
|
|
โดย: Tui Laksi วันที่: 7 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:20:34:35 น. |
|
|
|
โดย: Sai Eeuu วันที่: 7 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:22:52:56 น. |
|
|
|
โดย: Sai Eeuu วันที่: 7 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:22:57:24 น. |
|
|
|
โดย: กะว่าก๋า วันที่: 7 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:23:02:01 น. |
|
|
|
โดย: เริงฤดีนะ วันที่: 7 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:23:30:43 น. |
|
|
|
โดย: อุ้มสี วันที่: 7 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:23:36:39 น. |
|
|
|
โดย: Kavanich96 วันที่: 8 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:2:13:25 น. |
|
|
|
โดย: วลีลักษณา วันที่: 8 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:6:08:19 น. |
|
|
|
โดย: mambymam วันที่: 8 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:7:12:34 น. |
|
|
|
โดย: กะว่าก๋า วันที่: 8 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:7:34:30 น. |
|
|
|
โดย: ภาวิดา (คนบ้านป่า ) วันที่: 8 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:8:01:51 น. |
|
|
|
โดย: ทนายอ้วน วันที่: 8 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:9:20:14 น. |
|
|
|
โดย: **mp5** วันที่: 8 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:9:51:28 น. |
|
|
|
โดย: อาคุงกล่อง วันที่: 8 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:10:08:16 น. |
|
|
|
โดย: กิ่งฟ้า วันที่: 8 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:10:22:08 น. |
|
|
|
โดย: ตะลีกีปัส วันที่: 8 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:15:43:08 น. |
|
|
|
โดย: ตะลีกีปัส วันที่: 8 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:15:43:35 น. |
|
|
|
โดย: mambymam วันที่: 8 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:18:46:32 น. |
|
|
|
โดย: กะว่าก๋า วันที่: 8 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:19:21:05 น. |
|
|
|
โดย: พายุสุริยะ วันที่: 8 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:19:58:45 น. |
|
|
|
โดย: Cherry iwa วันที่: 8 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:22:40:58 น. |
|
|
|
โดย: กะว่าก๋า วันที่: 9 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:7:03:18 น. |
|
|
|
โดย: ลุงแมว วันที่: 9 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:7:25:48 น. |
|
|
|
โดย: kae+aoe วันที่: 9 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:9:26:29 น. |
|
|
|
โดย: ตะลีกีปัส วันที่: 9 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:9:28:12 น. |
|
|
|
โดย: kae+aoe วันที่: 9 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:10:12:18 น. |
|
|
|
โดย: mambymam วันที่: 9 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:10:24:02 น. |
|
|
|
โดย: เนินน้ำ วันที่: 9 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:11:06:43 น. |
|
|
|
โดย: กะว่าก๋า วันที่: 9 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:11:15:19 น. |
|
|
|
โดย: moresaw วันที่: 9 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:12:10:24 น. |
|
|
|
โดย: ฟ้าใสวันใหม่ วันที่: 9 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:12:20:36 น. |
|
|
|
โดย: สองแผ่นดิน วันที่: 9 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:12:50:07 น. |
|
|
|
โดย: กิ่งฟ้า วันที่: 9 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:13:31:17 น. |
|
|
|
โดย: ก้อนเงิน วันที่: 9 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:14:43:53 น. |
|
|
|
โดย: ภาวิดา (คนบ้านป่า ) วันที่: 9 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:16:06:02 น. |
|
|
|
โดย: ภาวิดา (คนบ้านป่า ) วันที่: 9 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:16:07:58 น. |
|
|
|
โดย: Sweet_pills วันที่: 10 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:5:13:21 น. |
|
|
|
โดย: กะว่าก๋า วันที่: 10 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:6:56:50 น. |
|
|
|
โดย: kor_pink วันที่: 10 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:15:33:07 น. |
|
|
|
โดย: newyorknurse วันที่: 11 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:4:42:35 น. |
|
|
|
| |