บางครั้งโลกแห่งความจริงไม่สวยงาม...เฉกเช่นความฝัน แต่รู้สึกและจับต้องได้
Group Blog
 
 
ธันวาคม 2553
 1234
567891011
12131415161718
19202122232425
262728293031 
 
18 ธันวาคม 2553
 
All Blogs
 
ธรรมชาติและวัฒนธรรม(21)...งามวิจิตรอดีตล้านนาที่ "พิพิธภัณฑ์อูบคำ"









ปัญจรูป สัตว์ในเทพนิยาย

บ้านเลขที่ 81/1 ถนนหน้าค่าย ตำบลรอบเวียง อ.เมือง จ.เชียงราย ตั้งอยู่ติดกับตลาดสดเด่นห้า ไม่ใช่บ้านพักธรรมดาทั่วไป แต่ที่นี่มีสถานะเป็นมากกว่านั้น เพราะเป็นที่ตั้งของ"พิพิธภัณฑ์อูบคำ" พิพิธภัณฑ์เอกชนที่เจ้าของมีใจรักในการเก็บรวมรวบข้าวของเครื่องใช้สิ่งต่างๆของอาณาจักรล้านนาที่เคยรุ่งเรืองมิให้พลัดหายไปจากแผ่นดินล้านนา

ช่วงสงกรานต์ที่ผ่านมา "ผู้จัดการท่องเที่ยว"หนีร้อนไปพึ่งเย็นที่จังหวัดเชียงราย เล่นน้ำจนชุ่มกายเย็นใจ ที่บริเวณริม"แม่น้ำกก" สายน้ำสำคัญแห่งหนึ่งของคนเชียงรายแล้ว ก็ได้มีโอกาสแวะมาที่ "พิพิธภัณฑ์อูบคำ" อันเกิดขึ้นจากความมุมานะของ อาจารย์จุลศักดิ์ สุริยะไชย




บัลลังก์ไตเหนืออันวิจิตรอ่อนช้อยเหลืองอร่ามงดงาม

อาจารย์จุลศักดิ์ได้เล่าเรื่องราวจุดเริ่มต้นของพิพิธภัณฑ์แห่งนี้ให้ฟังว่า ตนได้พบเห็นชาวต่างชาติเข้ามาที่อำเภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย และชาวต่างชาติเหล่านี้ ได้มาเสาะแสวงหาและกว้านซื้อของเก่า อาทิ ผ้าเก่า เครื่องเขิน ไปเป็นจำนวนมาก จึงได้คิดขึ้นมาว่า ถ้าไม่มีใครเก็บสะสมของพวกนี้ไว้ คงจะต้องตกไปเป็นสมบัติของชาวต่างชาติจนหมดสิ้น และอีกไม่นานสมบัติเหล่านี้คงจะหมดไปจากประเทศไทย ลูกหลานไทยอาจจะต้องไปศึกษาประวัติศาสตร์ของตนเองที่ชาติอื่น

เมื่อคิดได้ดังนั้น อาจารย์จึงได้เริ่มสะสมข้าวของเครื่องใช้ของชาวล้านนา ทุ่มเทเวลา แรงกายและแรงใจรวมถึงทุนทรัพย์ส่วนตัว เสาะแสวงหาข้าวของเครื่องใช้ไม้สอยของบรรดาเจ้าฟ้า เจ้านาง อาทิ ทั้งเครื่องใช้ราชสำนักคุ้มเจ้าแพร่ คุ้มเจ้าเชียงใหม่ ผ้าโบราณอายุกว่า 120 ปี เครื่องเขิน เครื่องเงิน ของใช้ประเภทต่างๆที่มีในราชสำนักล้านนา



เสลี่ยงของเจ้านาง


อาจารย์ใช้เวลาสะสมอยู่นานจนกระทั่งเมื่อ 20 ปีที่ผ่านมา จึงก่อเกิดเป็นพิพิธภัณฑ์อูบคำ ขึ้น คำว่า"อูบคำ" อูบ เป็นภาษาไทยใหญ่ คือ ภาชนะทรงสูงทำจากไม้ไผ่เส้นเล็กๆ นำมาสานแล้ววาดหรือประดับลายด้วยเส้นลวด ลงรักปิดทอง เพื่อใช้บรรจุเครื่องบริโภคของพระมหากษัตริย์ พระภิกษุสงฆ์มาแต่โบราณ เช่น ข้าว หมากพลู บุหรี่ ฯลฯ หรือใส่อาหารถวายแด่พระพุทธ ถ้าเป็นสามัญชนจะใช้ขันโตกเท่านั้น ไม่มีสิทธิ์ใช้อูบโดยเด็ดขาด

ส่วนคำว่า คำ ในภาษาเหนือแปลว่าทอง อาจารย์จุลศักดิ์ เล่าถึงเหตุผลในการเลือกตั้งชื่อพิพิธภัณฑ์ว่า "อูบคำ" เป็นชื่อที่มาจากอูบทองคำที่อาจารย์ ได้รับเป็นมรดกตกทอดจากบิดา ซึ่งสืบเชื้อสายจากพระยาสุลวฤาชัย (หนานทิพย์ช้าง) เจ้านครลำปาง

เมื่อรู้จักความเป็นมาของพิพิธภัณฑ์อูบคำแล้ว ก็เตรียมตัวท่องอดีตอันวิจิตรของล้านนากันได้ ภายในพิพิธภัณฑ์อูบคำ มีพื้นที่ประมาณ 1 ไร่ เมื่อเข้ามาภายในจะพบกลุ่มอาคารก่อสร้างด้วยไม้ หลากรูปแบบสถาปัตยกรรม

เริ่มจาก "คุ้มเจ้าฟ้า" ที่มีรูปทรงเป็นอาคารสถาปัตยกรรมไทยยวนประยุกต์ ภายในจัดแสดงโบราณวัตถุสำคัญ คือ บัลลังก์เจ้าฟ้าเชียงตุง พร้อมเครื่องสูง เป็นพระราชบัลลังก์ของกษัตริย์ไตเหนือ อายุกว่า 200 ปี ด้านหน้าเป็นที่ประทับนั่ง ด้านหลังคือบัลลังก์ทองคำ ทำจากไม้สักลงรักปิดทอง แกะสลักลวดลายศิลปะของไทยเหนือ สมบูรณ์ อ่อนช้อย งดงาม ยิ่งใหญ่ ตั้งอยู่อย่างโดดเด่น



กลุ่มพระบูชาศิลปะเชียงแสน


ถัดมาจะเป็น "คุ้มอูบคำ" เป็นสถานที่แสดงเครื่องประดับตกแต่งของเจ้านาง เจ้าหญิง และเจ้าฟ้าของล้านนา มีทั้งเครื่องใช่ในชีวิตประจำวันอย่าง "ซ้า" หรือกระเช้าของเจ้านาง เสลี่ยงไม้พาหนะของเจ้านายในล้านนา ต่างหู กำไล แก้วแหวนเงินทองของล้านนาโบราณ อย่างเช่น เงินขาคีบ เงินที่สามารถหักเป็นปล้อง ๆ ได้ ชุดเชี่ยนหมากของแต่ละราชสำนักเข็มขัดเงิน เข็มขัดนาก มงกุฎดอกไม้ไหวของเจ้านางแคว้นต่างๆในล้านนา ก็สามารถหาดูได้จากคุ้มนี้

นอกจากนี้ที่คุ้มนี้ยังเป็นที่ประดิษฐานของพระพุทธรูปสมัยเชียงแสน อาทิ พระสิงห์ 1 อัญมณีที่หาดูได้ยาก พระธาตุจำลองบรรจุพระสารีริกธาตุฉลุลายทำจากเงิน บาตรน้ำมนต์ดุนลายด้วยมือ ชมสมุดข่อย บันทึกวรรณคดีเกี่ยวกับพระพุทธศาสนา อักษรล้านนาโบราณ เขียนด้วยงาช้างบดผสมครั่ง ยางรัก จึงสามารถเก็บไว้นาน



หุ่นจำลองเครื่องแต่งกายแบบล้านนาโบราณ


แม้แต่"ตะเกียบ"ที่ทำจากกระดูกข้อแขนลิงที่นี่เขาก็เก็บสะสมไว้ในดู พูดถึงความสำคัญของตะเกียบที่ทำมาจากกระดูกข้อแขนของลิงฟังแล้วก็อดทึ่งในภูมิปัญญาของชาวล้านนาไม่ได้ กระดูกข้อแขนลิงนี้ ส่วนล่างสุดพันด้วยลวดเงินบริสุทธิ์เพื่อใช้พิสูจน์ยาพิษในอาหาร โดยการจุ่มลวดเงินลงไป หากลวดเปลี่ยนเป็นสีดำถือว่าอาหารนั้นมียาพิษ เหตุที่นำกระดูกข้อแขนลิงมาทำเพราะลิงมีสัญชาติญาณว่าจะไม่แตะต้องอาหารหรือผลไม้ที่มีพิษโดยเด็ดขาด

"ผู้จัดการท่องเที่ยว"เดินชมอย่างเพลิดเพลิน ด้วยข้าวของที่มีภายในพิพิธภัณฑ์ช่างละลานตายิ่งนัก เผยให้เห็นว่าแต่เดิมอาณาจักรล้านนาก็รุ่มรวยมิแพ้ใคร แม้กระแสความผันแปรแห่งกาลเวลา จะทำให้สิ่งเหล่านี้กลายเป็นเพียงอดีตไปแล้วก็ตาม

มีสิ่งหนึ่งที่เห็นภายในพิพิธภัณฑ์อูบคำ แล้วเกิดรู้สึกชื่นชอบเป็นการส่วนตัว คือ "ปัญจรูปโบราณ" ใครที่เคยนั่งเครื่องบินของสายการบินเมียนมาร์ แอร์เวย์ คงจะเคยเห็นตัวปัญจรูป สัตว์สัญลักษณ์ประจำชาติพม่าที่สายการบินนี้เขาใช้เป็นโลโก้อยู่มาบ้าง



เครื่องประดับของชาวไตลื้อ


ปัญจรูป เป็นสัตว์ในเทพนิยายปรัมปราที่แสนจะพิสดาร เพราะตัวของมันประกอบไปด้วยลักษณะสำคัญของสัตว์ 5 ชนิด หัวเป็นสิงห์ งวงและงาเป็นช้าง หางและลำตัวเป็นปลา ขาและเขาเป็นกวาง และปีกเป็นพญาหงส์ ถือเป็นสัตว์ในตำนานของโลกทั้ง 3 เมื่อมีงานมงคล ชาวล้านนาจะเอาฆ้องมาแขวนใต้ปัญจรูป แล้วตีฆ้องเพื่อให้เสียงดังไปถึงปัญจรูป ด้วยความเชื่อที่ว่าปัญจรูปจะอวยพรให้งานสำเร็จลุล่วง

จากคุ้มอูบคำมาที่อีกหนึ่งหมู่เรือนไม้ "คุ้มบัวเลื่อน" อาคารไม้แบบเรือนพื้นถิ่นไทยใหญ่ ชื่อของคุ้มนี้มาจากชื่อของมารดาอาจารย์จุลศักดิ์เอง อาคารหลังนี้ใช้เป็นส่วนจัดแสดงผ้า และเครื่องแต่งกายของล้านนา และกลุ่มชนในภาคเหนือ เจ้านางและชาวเขาเผ่าต่างๆ



กำไลของชาวไตยูนนาน


ในห้องแสดงเครื่องแต่งกายของชาวล้านนา จะได้พบกับ ผ้าซิ่นไหมคำ ที่ทอจากดิ้นทองคำของเจ้านางแต่ละแคว้น อย่าง ซิ่นลุนตยาอชิก จากราชสำนักพุกาม ผ้าตองชีปะโซ เครื่องนุ่มของกษัตริย์พุกามที่สะท้อนให้เห็นความสัมพันธ์ของล้านนากับอิทธิพลที่ได้รับจากอาณาจักรใกล้เคียง ชมลายผ้าโบราณต่างๆ เช่น ผ้าซิ่นลายก้านบัวสด ลายนกหงส์กินน้ำเต้า ลายผ้าจก ผ้าซิ่นของชาวไตพวนเป็นต้น

ที่แปลกตากว่าใครเพื่อนคงจะหนีไม่พ้นผ้าของชาวไทยลื้อ ที่เรียกว่า "ผ้าอ่อยน้อง"ที่มีต้นกำเนิดในช่วงสงคราม ว่ากันว่าชาวไทยลื้อเห็นเฮลิคอปเตอร์ของฝรั่งเศสบินผ่านหลังคาบ้าน ก็เลยนำมาประยุกต์ทักทอขึ้นเป็นลวดลายที่คล้ายคลึงกับเฮลิคอปเตอร์



หลากหลายความงามของศิลปะแบบไตเหนือ


และปิดท้ายด้วยการเดินชมที่ "เจดีย์สามยอด" ห้องแสดงงานศิลปโบราณและวัตถุมงคลมีค่ามากมายอันประเมินค่ามิได้ อาทิ พระพุทธรูปหยก พระเชียงแสนกรุต่างๆ พระรัตนชาติ และอื่นๆ อีกมากมาย นอกจากนี้ล่าสุดทางพิพิธภัณฑ์ได้ก่อสร้างห้องจัดแสดงเพิ่มขึ้นอีกหนึ่งแห่ง ที่มีลักษณะเป็นถ้ำเพื่อไว้เก็บพระพุทธรูปหายากต่างๆและไว้รองรับข้างของเครื่องใช้ที่จะตามมาในอนาคตอีกด้วย



ผ้าซิ่นไหมคำทอจากดิ้นทองคำของเจ้านางแคว้นต่างๆ


ไปจังหวัดเชียงรายลองแวะไปเรียนรู้รากเหง้าของอาณาจักรล้านนา ที่พิพิธภัณฑ์อูบคำดูแล้วจะรู้ว่าความรุ่งเรืองของอาณาจักรล้านนาโบราณส่วนหนึ่งมิได้สูญหายไปไหน หากแต่ถูกเก็บรวมรวบไว้ที่นี่ที่ "พิพิธภัณฑ์อูบคำ"

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

พิพิธภัณฑ์อูบคำ ตั้งอยู่ที่ บ้านเลขที่ 81/1 ถ.หน้าค่าย ต.รอบเวียง อ.เมือง จ.เชียงราย เปิดทุกวันตั้งแต่เวลา 08.00 - 17.00 น. ค่าเข้าชมคนไทย ผู้ใหญ่ 100 บาท เด็ก 50 บาท ชาวต่างชาติผู้ใหญ่ 200 บาท เด็ก 100 บาท โทร.0-5371-3349


เรื่องและภาพจาก ผู้จัดการออนไลน์
เสียงประกอบ //www.palungjit.com/




Create Date : 18 ธันวาคม 2553
Last Update : 31 ธันวาคม 2553 16:11:36 น. 0 comments
Counter : 2644 Pageviews.

ชื่อ :
Comment :
  *ใช้ code html ตกแต่งข้อความได้เฉพาะสมาชิก
 

atruthoflife10
Location :


[ดู Profile ทั้งหมด]

ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
Smember
ผู้ติดตามบล็อก : 8 คน [?]




กลับคืนสู่ธรรมชาติ ด้วยสุขภาพที่ดีกว่า

ไตรลักษณ์
เกิดขึ้น 26 พ.ย.2553

ดับไป....???

Friends' blogs
[Add atruthoflife10's blog to your web]
Links
 

 Pantip.com | PantipMarket.com | Pantown.com | © 2004 BlogGang.com allrights reserved.