เพลง ลาแล้วเชียงขวาง

ลาแล้ว ลาแล้วเชียงขวาง
ขอลาทุกอย่างอย่างไม่ตั้งใจ
ลาแล้วลาดิน ลากลิ่นหญ้าใบ
ลาด้วยหัวใจลาไปไม่พบพาน

ต้องทิ้ง ลูกน้อยเวทนา
ลูกร้องไห้จ้าลูกจ๋าน่าสงสาร
พ่อต้องทิ้งเจ้า พวกเขารุกราญ
ต้องทิ้งถิ่นฐานทิ้งทั้งน้ำตา

* เป็นเพราะพวกฮ่อ ญวน แกว
มันฆ่าลูกแล้ว ไร้ซึ่งเสียงส่งมา
หัวอกพ่อนี้ช่างแสนทรมา
โอ้ว่าลูกจ้าไว้ชาติหน้าพบกัน*

ลาแล้ว แม่ไก่ไข่กิน
ลาแล้วลาดินถิ่นเกิดมา
ลาความคอกเก่า เหล้าไหสุรา
ไปตายดาบหน้ากลับมาใหม่เอย

21 ตุลาคม 2548

ที่มาของเพลง แต่งขณะเดินทางไปสู่เมืองเชียงขวางแล้วท่านประธานชมรมไทยพวน อ.เสริมศักดิ์ คำแย้ม ท่านเล่าว่า คุณทวดเล่าให้ฟังว่าพ่อของทวดเป็นทหารพวนที่ถูกพวกจีนฮ่อ รุกราญแล้วหอบลูกจูงหลานหนีสงคราม ก่อนออกจากหมู่บ้าน ก็ลาคอกควาย ลากเล้าไก่ ลาแผ่นดิน แม้แต่ไหเล้าสุราก็ไปรำ่ำลาอย่างอาลัยอาวรณ์ ในขณที่หนีสงครามต้องอุ้มลูก ไม่ว่าจะหนีไปทางไหน ข้าศึกก็ตามทันตลอด เพราะได้ยินเสียงร้องไห้ของลูกๆ จึงต้องตัดสิ้นใจ ทิ้งลูกน้อยไว้ทางหนึ่งแล้วพ่อก็วิ่งหนีไปอีกทางหนึ่ง ถึงได้รอด ข้ามฟากมาอยู่เมืองไทย..ฟังมาถึงตอนนี้ทุกคนในรถน้ำตาคลอเป้าเลย ลุสาวเฮาตอนนั้นอายุ 9 ขวบ ไห้ออกมาแล้วถามเฮาว่า แม่เอ็ดพิเลอเพิ่นถึงต้องทิ้งลุนำ
เฮาเบาะว่า ถ้าบ่ทิ้งลุไว้อีกทางก็จิตายทั้งหมด คงบ่เหลือรอดชีวิต มาเอาะลุเอาะหลานเป็นหมุ่เฮาไทยพวน ที่ได้พากันมาเยี่ยมยาม ไทยพวนที่เชียงขวางนี้เด้อ..........เล่าสู่กันฟังเด้อพี่น้องเด้อ

โพธิ์น้อยคืนลาว

โอ้เชียงขวางนามนี้ คือฐานถิ่น
เป็นแผนดินที่ข้าน้อยคอยเฝ้าหา
ได้หวลคืนสู่แผ่นดินถิิ่นมารดา
วิญญาญาณข้าแสนสุขหมดทุกข์ใจ

ข้าขอฝากโพธิ์น้อยต้นน้อยนี้
จากถิ่นที่เคยเกิดมาแสนไกล
มาขึ้นอยู่คู่ฟ้าป่าเมืองไทย
แต่หัวใจเฝ้าชิดสนิท..ลาว

คอยนานแล้วคอยจนชั่วชีวิต
ตั้งดวงจิตดวงใจใฝ่เฝ้าหา
มาบัดนี้ต้นโพธิ์น้อยคล้อยคืนมา
เพื่อพึ่งพาโพธิสมภารลาว

หมู่บ้านพวนของเฮาเฝ้าคิดถึง
ได้มาถึงของฝังรากฝากดินเจ้า
ต่อแต่นี้ที่โพธิ์น้อยคล้อยคืนลาว
ด้วยได้สาวผู้น้อยคอยนำพา

ขอให้เจ้าสาวผู้นี้มีความสุข
ไม่มีทุกข์ร้อนใดในทั่วล้า
ได้หวลคืนสู่เมืองไทยวิลัยฟ้า
ด้วยแรงกล้าอธิฐานสาบานตน

ขอให้เจ้าสาวผู้น้อยคอยจำไว้
บอกลูกไทยของเจ้าเผ่าพ้องพงศ์
จงเล่าสู่ลูกหลานสานเจตจำนงค์
ไทยพวนคงสืบเอาไว้เชื้อไข...ลาว

*ที่มาแห่งบทกลอน ผู้เขียนมักจะมีสังหรณ์ว่ามีดวงจิตแห่งวิญาณบรรพบุรุษอยากจะกลับสู่ดินแดนเชียงขวาง แรงขึ้นเรื่อยๆ จนได้เวลาที่สมควรจึงได้เดินทางสู่เชียงขวาง ได้นำด้นโพธิ์ต้นเล็กๆประมาณ ครึ่งศอก ไปปลูกไว้ สาเหตุที่เป็นต้นโพธิ์เพราะว่าในหมู่บ้านผู้เขียนมีต้นโพธิ์ต้นหนึ่ง เรียกว่า โพธิ์น้อย มีศาลเจ้าชื่อศาลคุณพ่อโพธิ์น้อย แต่ศาลท่านถูกย้าย ถึงสองครั้ง สองครา ผู้เขียนเองสัมผัสได้ว่าท่านอยากกลับบ้านเกิด จึงได้หาต้นโพธิ์ต้นเล็กๆที่ขึ้นอยู่ในวัด เปรียบเสมือนว่าเป็นตัวแทนแห่งวิญาณท่าน

ส่วนกลอนนั้นแต่งตอนประมาณเวลา 05.30น ของวันที่ 21 ตุลาคม2548 ก่อนข้ามสะพานมิตรภาพไทยลาว ณ.โรงแรมไอยรา จ.หนองคาย

ถ้าคนเข้าใจประวัติศาสตร์ที่มาที่ไป จะไม่มีความเเตกแยกเลย มีแต่ความเป็นพี่เป็นน้องกันเท่านั้น คนส่วนใหญ่ศึกษาเพียงประวัติศาสตร์ตื้น ๆ เท่านั้น พี่น้องเอ๋ย

ขอโทษน่ะครับจากที่อ่านมาตั้งแต่เนื้อหาข้างบน ผมขอแย้งคำว่าไทย หน่อยน่ะครับ คือจริงๆต้องเรียกว่าไทพวนหรือออกเสียงอีกแบบว่าไตพวนก็ได้ ไทกับไทยความหมายคนละอย่างกันน่ะครับ ไทหรือไต เป้นตัวบ่งบอกที่บรรพบุรุษไม่ว่าชาวไทหรือไต เผ่าไหนเวลาเจอะเจอกันเราจะถามว่าเป้นคนไทหรือไตจากที่ไหน ไท(ไต)บ่งบอกถึงคนกลุ่มคนชนชาติไท(ไต) ตัวอย่าง ไทใหญ่ ไทลื้อ ไทล้านนา ไทดำ(ลาวโซ่ง,ไทยทรงดำ) ไทลาว ไทพวน ไทเชียงตุง ไทสิบสองปันนา รวมๆแล้วคือชนชาติไท(ไต)แต่คนละเผ่าเท่านั้นเอง ส่วนไทย ตัวเนี่ย พึ่งมาเปลี่ยนสมัย จอมพล ป พิบูรณ์สงครามแทน ชื่อ ประเทศสยาม และอีกอย่างชนเผ่าสาขาเผ่าไต,ไท ต่างๆยินดีที่จะเรียกตัวเองว่าไท,ไต มากกว่าจะบอกว่าไทยคำที่มี ตัว ย. ยักษ์ต่อท้ายและอีกอย่างลองไปดูเผ่าไต,ไทอื่นๆก้เขียนไม่มีตัว ย.ยักษ์ต่อท้าย ถึงบัณฑิตราชถาน จะบอกความหมายว่า ไทย คือผู้เป้นอิสระก็ตาม เสียดายที่เราไม่มีผู้ที่มีความสามารถรวบรวมอาณาจักรของชนเผ่าไท,ไต ได้เหมือนประเทศจีนเราจึงถูกแบ่งแยกไปตามผู้นำที่แตกหน่อ ไปสร้างอาณาจักรต่างๆแล้วมาสู้รบแบ่งแยก เหยียดเชื้อชาติกันเอง เช่นสมัยร.5ยังเรียกคนที่มาจากทางเหนือ เป้น ลาวทั้งหมด ไม่ว่าจะเป้น ลาว-เชียงใหม่, ลาว- น่านเป็นต้น

สวัสดีครับคุณนิรันดร์ สมัยนี้คนที่ศึกษาประวัติศาสตร์จริง ๆ จัง ๆ มีไม่มากเท่าไหร่หรอกครับ ยิ่งคนที่ศึกษาและเข้าถึงข้อมูลข้อเท็จจริงยิ่งหายากยิ่ง ผมเองก็เป็นคนรุ่นหลังแล้วที่เพิ่งจะเริ่มศึกษาหาความรู้ แต่ข้อมูลเกี่ยวกับชนชาติพวน หาได้ยากมากๆ ที่มีอยู่ก็ต้องนำมาปะติดปะต่อกันไป ผิดบ้างถูกบ้าง ก็หวังเพียงได้นำข้อมูลมานำเสนอบ้าง เพื่อให้ผู้ทื่รู้ข้อมูลจริง ๆ เข้ามาช่วยแก้ไขเพิ่มเติมให้บ้างนะครับ
คุณ CZ1973 ยินดีรับฟังข้อแนะนำทั้งหมดครับ คำว่า "ไท" กับคำว่า "ไทย" สมัยนี้เขียนปนกันไปหมดแล้วละครับ ยิ่งคนรุ่นหลัง ๆ มีเพียงไม่กี่คนหรอกครับที่จะรู้ความหมาย และที่มาที่ไปของคำทั้งสองคำนี้จริง ๆ ขอบคุณมาก ๆ ครับที่เข้ามาแนะนำ

เมื่อวันเสาร์ที่ 17 กรกฏาคม 2553 ได้มีโอกาสเข้าไปที่ชมรมไทยพวน ที่วัดอัมรินทร์ ฯ และได้มีโอกาสพูดคุยกับ ท่านประธานชมรมไทยพวน(พลตรีธนภัทร ศรีกุลชัยภัทร) ก็ได้เรียนถามท่านว่าจริง ๆ แล้วคำว่า ไทยพวน ควรใช้ "ไทพวน" หรือ"ไทยพวน" ท่านก็ได้ชวยอธิบายมาว่า
คนไทยพวนที่อาศัยอยู่ในประเทศไทยนี้ จะใช้คำว่า "ไทยพวน" เพราะหมายถึง คนพวนที่อาศัยอยู่ในประเทศไทยและมีสัญชาติเป็นชาวไทย ท่านได้บอกว่าได้พูดคุยกับท่านเอกราชฑูต ของประเทศลาว เกี่ยวกับคำนี้เหมือนกัน เนื่องจากมีหลาย ๆ คนเรียกคนพวนว่า "ลาวพวน" ท่านได้บอกว่าทางประเทศลาวเอง ได้เรียกคนพวนที่อาศัยอยู่ในประเทศลาวว่า "ลาวพวน" และเรียกคนพวนที่อาศัยอยู่ในประเทศไทยว่า "ไทยพวน" ดังนี้น ผมขออนุญาตให้คำว่า "ไทยพวน" สำหรับการเรียกชาวไทยพวนกันของเรานะครับ
ผิดถูกอย่างไร ผมก็ขอรับไว้พิจารณา และขอให้ผู้ที่มีความรู้เกี่ยวกับประวัติศาสตร์จริง ช่วยชี้แนะด้วยนะครับ

ผมก็เป็นลูกหลานคนไทพวนที่รักและอยากจะร่วมอนุรักษ์สิ่งดีงามที่บรรพบุรุษของเราได้ทิ้งไว้ให้ ผมคิดว่าไม่ว่าคำว่าไทหรือไทย ใครจะใช้หรือเรียกอย่างไรมันคงไม่สำคัญเท่าจิตใจของเราที่สำนึกในความเป็นพวนหรอกครับ ไม่ว่าใครจะเรียกคนพวนว่า ไท ไทย หรือลาว แต่ในจิตสำนึกของเราเขาก้อไม่ได้มาด่าว่าเรา ผมไม่เคยโกรธเลย ผมกลับมองว่าคนที่ปากเรียกตัวเองว่าไทพวน แต่แท้จริงแล้วเขารักความเป็นคนพวนมากขนาดไหน เอาเวลาที่จะทะเลาะหรือขัดแย้งกัน มาฮ่วมกันอนุฮักสิ่งดีงามที่บรรพบุรุษของเฮาได้สร้างเอาไว้เห้อลูกหลานเฮาได้ฮู้และฮักและภูมิเจอที่ได้เกิดมาในนามคนไทพวน ผมอายุ 30 แล้วครับ และผมก้อยังจะศึกษาข้อมูลที่ยังไม่รู้ต่อไปเพื่อไทพวนรุ่นหลังๆครับ

เห็นนำกับ คุณหลานไทยพวนเด้อ "สำนึกฮักในความเป็นพวน"แต่ก่อนเฮาเองก็งงว่า เอ่แท้ๆแล้วพวนเฮานี้ไทยพวน หรือลาวพวนกันแน่ คนไทยจิเอิ่นหมู่เฮาว่าลาวพวน พอเฮาได้เฮียนฮู้ที่มาที่ไป เฮาก็ปฐิเสิฐบ่ได้ว่าเฮามีเชื้อสาวลาว เพราะว่าดินแดนบรรพบุรุษพวนของเฮา อาศัยอยู่ที่เชียงขวาง ตอนเหนือของลาว (เฮาไปมาสองเทื้อแล้ว) ตอนนี้มันบ่สำคัญว่าเผอจะเิ่อิ่นว่า ไทย หนือลาว แค่เฮาสำนึกฮู้ว่าบรรพบุรุษเฮาเป็นคนพวน เฮาบ่ลืมฮากเง้า ของบรรพบุรุษซ่อยกันอนุลักษณ์สืบทอดเฮื่องฮาวความเป็นมาเฮ้อลุหลานได้ฮับฮู้ และภาคภูมิเจอ โดยเฉพาะภาษาพวน เพราะว่าอัตลักษณ์ที่บ่งเบาะชาติพัธ์นของพวนเฮาที่ชัดเจนที่สุด คือ ภาษา พวนนี้แหละ เวลาเจอคนพวนนำกัน ได้ปะได้เว้า ภาษาพวนม้วนชื้นหลายๆ

เมื่อก่อนตอนเด็ก ๆ ผมทะเลาะและชกต่อยกับเพื่อนหลายคน ที่มาล้อผมว่า "อ้ายลาว" รู้สึกอายมากเวลาไปใหนในเมือง หรือไปกับเพื่อน ๆ แล้วถูกล้อ ขนาดไปตลาดกับพ่อกับแม่ยังไม่อยากพูดภาษาพวนเลย...
แต่เดี๋ยวนี้ กลับรู้สึกภาคภูมิใจในเชื้อสายคนพวนเราครับ อย่างที่คุณหลานคนพวนบอกนั่นแหละครับ ไม่ว่าจะถูกเรียกว่าอย่า่งไร สำคัญที่ใจเราครับ
บรรพบุรุษคนพวนเราที่อพยพเข้ามาอาศัยในประเทศไทย มีลูกมีหลานมีเหลนที่เกิดในประเทศไทยตั้งมากมาย อาศัยอยู่ในประเทศไทยมาตั้งไม่รู้กี่รุ่นต่อกี่รุ่นแล้ว ได้พยายามถ่ายทอดขนบธรรมเนียมวัฒนธรรมประเพณีของคนพวนเราต่อ ๆ กันมารุ่นแล้วรุ่นเล่า ผมเองในฐานะที่เป็นคนพวนคนหนึ่ง ก็จะพยายามอนุรักษ์รักษาขนบธรรมเนียมประเพณีวัฒนธรรมของคนพวนเราเท่าที่จะสามารถทำได้ครับ และจะพยายามสอนลูก สอนหลานให้พูดภาษาพวน เรียนรู้ขนบธรรมเนียม ประเพณีของคนพวนเรา ให้เผ่าพันธุ์คนพวนเรายังดำรงอยู่ได้ต่อๆไป

เคยได้อ่านหนังสือม่วนชื่นเมืองลาวของสมเด็จพระเทพ ท่านทรงนิพนธ์ไว้ครั้งเสด็จเชียงขวาง เมืองพวนเดิม ตอนหนึ่งว่า

ถึงเมืองโพสวัน ฝนตกมาก ที่นี้มีการเลี้ยงสัตว์ และมี"ชาวพวน" อาศัยอยู่มาก พวกพวนนี้ คนลาวจะเรียกว่า "ไทยพวน"สว่นคนไทยจะเรียกพวกพวนว่า "ลาวพวน"
จะสังเกตุได้ว่า คนที่อพยมข้ามฝากแม่น้ำโขงมาอาศัยอยู่ฝั่งไทย คยไทยจะเรียกลาวหมด เช่นพวกไทยดำ ก็เรียกเขาว่าลาวโซ่ง ลาวจากเวียงจันทร์ก็เรียกลาวเวียง เป็นต้น

ในภาคกลางเข้าสิฮ้องว่า"ลาวพวน"ปัจจุบันเขียนเป็น"ไทยพวน" ( มี ย. ) แต่ในภาคอีสานและในสปป.ลาว สิฮ้องว่า"ไทพวน" ( บ่มี ย. ) จ้าาาาาาา ^^

ตะวานนี้มึ่งรายการโทรทัศน์ซ่องเก้าของแหม่มพาไปเถี่ยวบ้านหาดเสี้ยว สุโขทัย ป้าม้วนเล่าว่าไปเถี่ยวเชียงขวางเลยเปิดอินเตอร์เน็ตค้นเซาะหาคนพวนว่าที่มาอยู่ไทยจังหวัดเลอแด่ พอดีอ่านเว็บนี้เฮ้อเขียนข้อความดัยเลยเขียนมาเยี่ยมยามกันเผื่อว่าเผอ อยากติดต่อนำก่อเฮ้อไปมี่งทางเฟสบุคWanchai khemtitgohv

1.อยากดูลำพวน(หมอลำพวน) แบบเสียงชัดๆ แคนเบาๆ สั้นๆหรือยาวก็ได้ (ช่วยลงในยูทูบนะคะ)
2.อยากดูหรือฟังสำเนียงการพูดของคนพวนที่ต่างๆทั้งในประเทศไทยหรือลาวหรือเมืองเชียงขวาง ใครมีโอกาสไปเที่ยวอย่าลืมถ่ายวีดีโอสำเนียงการพูด แล้วช่วยเผยแพร่ในยูทูบ เพื่อคนรุ่นหลังจะได้รู้หรือศึกษาได้ง่ายขึ้น
3.กำลังศึกษาพจนานุกรมพวน ได้มาจากวัดอมรินทราราม อ่านแล้วดีมาก ไดู้้รู้คำศัพท์ของเก่า ได้ยินคนพวนรุ่นใหม่ๆพูดกันเป็นคำไทยกลางแต่สำเนียงพวนเท่านั้น มันบ่แม่นของแท้
4.คนเฒ่าคนแก่กลัวภาษาพวนจะหายไปกับกาลเวลาและความเจริญของบ้านเมือง แต่หนูคิดว่าถ้าเราพยายามสอดแทรกภาษาไปในโอกาสต่างๆบ้างน่าจะดีเช่นงานบวช งานแต่ง งานศพหรืออื่นๆตามสมควร ทำไมจะพูดไม่ได้ บ้านนี้บ้านพวน พูดภาษาพวนสลับไทยกลางบ้างจะเป็นไร ท่านพิธีกรต่างๆคิดเหมือนหนูไหม

ขออนุญาติแนะนำนะครับ
คำว่าไทยพวนอาจหมายเอาคนพวนที่อยู่ในประเทศไทยอย่างที่ท่านประธานชมรมฯบอกก็จริงอยู่แต่ส่วนตัวของกระผมเห็นว่าควรใ้คำว่า ไทพวน (ไม่มี ย)มากกว่าครับ เพราะคำว่า ไท(ไม่มี ย)หมายถึงคนที่มีอิสระไม่เป็นทาสใคร(โดยนัย)
อนึ่งผู้เฒ่าผู้แก่ไทพวนก็จะเรียกคนทั่วๆไปว่า ไท เฉยๆ
ไม่ว่าจะเป็นไทแท้หรือไทเชื้อสายใดๆ เช่น กล่าวถึงคนกรุงเทพฯก็จะว่า ไทยกรุงเทพ คนอีสานก็จะว่าไทภาคอีสานอย่างนี้เป็นต้นครับ
อันนี้ก็เป็นเพียงข้อคิดเห็นเท่านั้นนะครับท่านใดคิดเห็นประการใดหรือมีข้อแนะนำอันก่อประโยชน์ใดๆกระผมก็น้อมรับด้วยความเคารพยิ่งครับ
ขอบคุณที่เปิดโอกาสให้เสนอข้อเสนอแนะนะครับ
ขอบคุณครับ

เพลงเหล่านี้ เอาลง youtube ได้บอ พี่ อยากได้
โอย พูมเจอเร่งฯ ที่ได้เกีดเป็นไทพวน
แนวเลอก็เห้อรักเดอ ไทยพวน