ความจำแบ่งเป็นกี่ประเภท? ถ้าเกิดแบ่งตามความสั้นยาวในการรักษาความจำนั้นๆ จะแบ่งเป็น 2 ชนิดครับ 1. short term memory หรือ working memory เปรียบเสมือน RAM ครับ สามารถรับข้อมูลได้น้อยเพราะมีขีดจำกัด อย่างเช่นเอาง่ายๆนะครับ เวลาเราขอเบอร์เพื่อนจากเพื่อน แล้วไม่มีปากกาจด เราก็ท่องๆไว้ในใจเก้าหลัก เสร็จปุ๊บเราโทรออก ผ่านไปห้านาทีเราก็จำไม่ได้แล้วใช่มั้ยครับถ้าเราไม่ใส่ใจมัน นี่คือ short term ครับ 2. long term memory เมื่อมีสิ่งต่างๆกระตุ้นเซลล์สมอง มันจะเปลี่ยนข้อมูล short term เหล่านั้นให้กลายเป็นความจำระยะยาว โดยการสร้างวิถีประสาทใหม่ สร้างโปรตีนชนิดใหม่ๆ เก็บความจำได้อย่างไม่จำกัดเลยครับ เปรียบเสมือน hard disk นั่นเอง มีงานวิจัยออกมาว่า ถ้าเกิดอยากจำเนื้อหาสอบให้เป็น long term เนี่ย ต้องอ่านหนังสือซ้ำไปซ้ำมา 17 รอบนะครับ ...ผมคนนึงอะไม่เอาหรอกนะ
ฮิปโปแคมปัส แปลจากภาษากรีก (หรือละติน?) ได้ว่าม้าน้ำครับ รูปร่างของฮิปโปแคมปัสเหมือนม้าน้ำนอนแอ้งแม้งอยู่ในสมองส่วนที่ว่าครับ หน้าทีสำคัญที่สุดของฮิปโปแคมปัสคือ 'เปลี่ยน explicit memory จาก short term ให้เป็น long term ครับ' เมื่อผนวกจากข้อมูลด้านบนเลยพูดง่ายๆได้ว่าหน้าที่ของฮิปโปแคมปัสคือ เปลี่ยนประสบการณ์ ความรู้ต่างๆ เก็บไว้ในสมองให้เห็นความทรงจำในระยะยาวครับ เลยเป็นเหตุผลที่ว่า ทำไมคุณ H.M. หรือบลูเบอร์รี่มัวร์ หรือปลาดอรี่สีฟ้า ไม่สามารถสร้างความทรงจำใหม่ๆขึ้นมาได้เลย จมอยู่กับอดีตอยู่เสมอๆ
มีบางรายงานบอกเอาไว้ว่า การเปลี่ยน short term เป็น long term ของฮิปโปแคมปัสนั้น สามารถกระตุ้นได้ด้วยดนตรีครับ เลยไม่แปลกใจเลยว่ามีโบรชัวร์กวดวิชาภาษาอังกฤษชื่อดัง(มาก)แห่งนึง ที่สอนให้จำคำศัพท์เป็นเพลง แล้วมีคำว่าฮิปโปแคมบัสอยู่ในโบรชัวร์ด้วยนะครับ ผมรู้จักคำนี้จากโรงเรียนกวดวิชาภาษาอังกฤษนั้นนี่แหละ แหะๆ
เกิดอะไรขึ้นกับคุณ H.M.? เอาล่ะเราลองมาดูอาการของคุณ H.M. อย่างละเอียดกันอีกครั้งนะครับ แน่นอนว่าเขาสูญเสียการสร้างความทรงจำใหม่ๆให้เป็น long term เขามักจะอ่านนิตยสารเล่มเดิมๆซ้ำไปซ้ำมาเหมือนว่าไม่เคยได้อ่านมาก่อน หรือทุกครั้งที่นักวิทยาศาสตร์หน้าเดิมๆเดินเข้ามาหาเค้าเพื่อทำนู่นทำนี่ เค้าก็จะให้ความร่วมมืออย่างดีพร้อมบอกว่าเพิ่งเคยพบเจอคุณเป็นคนแรก ! ถึงแม้ว่านักวิทยาศาสตร์บางคนที่เจอบ่อยๆหลายๆสิบปีติดกัน เค้าก็พอจะจำได้เลือนราง โดยโยงเข้ากับเหตุการณ์ก่อนหน้าการผ่าตัด คือบอกว่านักวิทยาศาสตร์คนนั้นเป็นเพื่อนสมัย high school ของเขาครับ ^^"
สำหรับความรู้หรือ knowledge เขาก็จดจำไม่ได้เช่นกัน ตลอดชีวิตของเขานั้นโลกรอบตัว เหตุการณ์สำคัญต่างๆถูกสต๊อปไว้ก่อนเมื่อเขาผ่าตัดเท่านั้น ถ้าเกิดลองไปถามคุณ H.M. เมื่อปีที่แล้ว ว่าปธน.อเมริกาขณะนี้คือใคร คำตอบน่าจะยังเป็น Franklin D. Roosevelt อยู่เลยครับ
สมองของคุณ H.M. ส่วนที่ถูกตัดไปนะครับ
ส่วนความจำเก่าๆของเขา ยังจำได้เหมือนคนปกติเลยครับ เกิดที่ไหน บ้านคุณแม่เดินทางไปยังไง อะไรต่อมิอะไร หรือความจำแบบ short term ก็ยังดีอยู่ครับ สามารถจำสิ่งต่างๆไว้ในหัวได้ประมาณ 20 วิ... 20 วิเท่านั้นครับ - - เร็วจนไม่รู้จะจำไปทำไม เพราะความจำเก่าๆและความจำแบบ short term ไม่ใช่หน้าที่ของฮิปโปแคมปัสไงครับ
ความนึกคิดอื่นๆก็เป็นปกติดีครับ IQ 118 การเข้าสังคม ความสามารถทางภาษา ปกติดีทุกอย่างครับ
คุณหมอประจำตัวเขา Dr.Chokin เขียนไว้ในหนังสือเกี่ยวกับคุณ H.M. เรื่อง "a lifetime without memory" กล่าวว่า He was like a family member, Youd think it would be impossible to have a relationship with someone who didnt recognize you, but I did. ท้ายที่สุดแล้วสมองของคุณ H.M. หลังเสียชีวิตได้ถูกเก็บไว้และศึกษา เช่นเดียวกับสมองของนักวิทยาศาสตร์ท่านอื่นๆเช่นไอน์สไตน์
แปลและเรียบเรียงจาก //www.neurosciencenews.com/hm-dies-amnesia.htm //neurophilosophy.wordpress.com/2007/05/25/remembering-henry-m/ อนันต์ ศรีเกียรติขจร, ศักนัน พงศ์พันธุ์ผู้ภักดี : neuroscience for medical students
ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
ผู้ติดตามบล็อก : 240 คน [
