Abraham Lincoln

ประเทศ สหรัฐอเมริกาปกครอง โดยระบอบประชาธิปไตย รูปแบบประธานาธิบดี แบ่งแยกอำนาจ กล่าวคือ 

อำนาจ บริหาร ตุลาการ นิติบัญญัติ แยกขาดจากกันชัดเจน

ฝ่ายบริหารมีประธานาธิบดีเป็นหัวหน้าฝ่ายบริหาร มีรองประธานาธิบดี เป็นผู้ช่วย การปกครองรูปแบบนี้ไม่มีตำแหน่งนายกรัฐมนตรี และประธานาธิบดีไม่สามารถ ยุบสภาได้

และสภาหรือนิติบัญญัติก็ไม่สามารถก้าวก่ายฝ่ายบริหารได้เช่นกัน ยกเว้นกรณีที่ประธานาธิบดีกระทำความผิดชัดแจ้งขัดหลักศีลธรรม ฝ่ายนิติบัญญัติก็สามารถดำเนินการถอดถอนหรือ  ( Impeachment ) 

แต่ที่ผ่านมาก็ไม่เคยมีประธานาธิบดีคนใดถูกถอดถอนออกจากตำแหน่งโดยขบวนการนี้ กรณีล่าสุด เป็นกรณี ของ นาย บิล คลินตัน ที่มีเรื่องฉาวกับ เด็กฝึกงานในห้องรูปไข่ แต่นายคลินตัน ก็รอดมาได้

ประธานาธิบดีของอเมริกา สวมหมวก 2 ใบคือ

- เป็นประมุขแห่งรัฐ

- เป็นประมุขฝ่ายบริหาร

วาระในการดำรงตำแหน่ง

ประธานาธิบดีและรองฯ มีวาระคราวละ 4 ปี เป็นได้ 2 สมัย

สมาชิกสภาผู้แทน  (  The house ) มีวาระดำรงตำแหน่ง   2 ปี ที่นั่งในสภา คำนวณจากราษฎรในแต่ละรัฐ

 วุฒิสภา  ( The Senate ) มีวาระคราวละ  6 ปี มี 100 ที่นั่ง กำหนดให้มีรัฐละเท่าๆกันคือ รัฐละ 2 ที่นั่ง

การเลือกตั้งประธานาธิบดี

การเลือกตั้งประธานาธิบดีเป็นการเลือกตั้งโดยอ้อม กล่าวคือการเลือกตั้งประธานาธิบดีจะใช้ระบบลงคะแนนเป็น 2 ครั้งดังนี้

ครั้งที่ 1 .หรือขั้นตอนแรก ประชาชนจะลงคะแนนเลือก คณะผู้เลือกตั้ง (  Electoral College )

คณะผู้เลือกตั้งนี้ในแต่ละรัฐจะมีจำนวนไม่เท่ากัน

โดยจะใช้หลักเกณฑ์ ตัวเลขของสมาชิกสภาสูง บวกตัวเลขสมาชิกสภาล่างรวมกันของรัฐนั้นๆ

เช่น รัฐ A มี ส.ส. 5 คน นำไปบวกกับ ส.ว. อีก 2 คน ก็จะเป็น 7 คนเป็นต้น โดยประมาณ อยู่ที่ รัฐละ 3 - 7 คน ในรัฐใหญ่ที่มี คณะผู้เลือกตั้ง 7 คน ได้แก่ แคลิฟอร์เนีย นิวยอร์ค อิลลินอยส์  โอไฮโอ เท็กซัส มิชิแกน เพนซิลเวเนีย  เป็นต้น

ดังนั้นผู้สมัครประธานาธิบดีส่วนใหญ่จึงพุ่งเป้าไปที่รัฐใหญ่เป็นหลัก เพราะรัฐใหญ่ 7 รัฐนี้จะเป็นตัวชี้ขาดการเลือกตั้งประธานาธิบดีมาโดยตลอด

เมื่อได้คณะผู้เลือกตั้งเสร็จแล้ว ขั้นตอนต่อไปคณะผู้เลือกตั้งก็จะไป ทำการลงคะแนนเลือกประธานาธิบดีต่อไป  โดยทั่วไปเมื่อประชาชนเลือกคณะผู้เลือกตั้งเสร็จแล้ว ก็จะรู้ผลว่าใครจะได้เป็นประธานาธิบดีเป็นนัยอยู่แล้ว เพียงแต่รอให้ดำเนินการให้ครบขั้นตอนเท่านั้น

ในทางกฎหมายแล้วไม่มีข้อบังคับว่า คณะผู้เลือกตั้งจะต้องลงคะแนนเสียงตามที่ตกลงกันไว้เท่านั้น ในบางครั้งก็มีการวิ่งเต้นต่อรองเหมือนกัน

สรุปคือประธานาธิบดีของอเมริกา มาจากการเลือกตั้งโดยอ้อม

โดยเลือกผ่านทางผู้ลงสมัครเป็น คณะผู้เลือกตั้ง เช่น รัฐ บี มี 7 คน ผู้สมัครจะมีกลุ่มที่ประกาศตนชัดเจนว่าถ้าได้รับเลือก จะไปโหวตให็นาย A เป็นประธานาธิบดี อีกทีม ก็บอกจะสนับสนุน นาย ซี เป็นประธานาธิบดี ทีมที่สนับสนุนใครได้มากกว่าก็ ไปเลือกประธานาธิบดีตามที่ตกลงกับประชาชนไว้ หลักการก็มีเท่านี้ครับ

ส่วนอำนาจ ประธานาธิบดีจะได้เสนอในโอกาสต่อไป

กังวาล ทองเนตร รัฐศาสตร์การปกครองมหาวิทยาลัยรามคำแหง