ชื่อหนังสือ : ฝรั่งศักดินา
ผู้แต่ง : ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช
สำนักพิมพ์ : นานมีบุ๊คส์
จำนวน - หน้า ราคา 148 บาท

กระซิบก่อนอ่าน

   ความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์อันเป็นความสัมพันธ์ระหว่างข้ากับเจ้า บ่าวกับนายนั้น เกิดขึ้นด้วยความสมัครใจของคนที่เกี่ยวข้องทั้งสองฝ่าย โดยมีความคุ้มครองป้องกันซึ่งกันและกันเป็นมูลเหตุ ผู้น้อยหรือผู้ไม่มีอำนาจก็ประสงค์จะเข้าฝากตัวกับผู้ใหญ่ที่มีอำนาจ เพื่ออาศัยอำนาจของผู้ใหญ่นั้นคุ้มครองตน ส่วนผู้ใหญ่ที่มีอำนาจนั้นก็ย่อมประสงค์ผู้น้อยไว้เป็นบริวาร เพื่ออาศัยกำลังผู้น้อยในการรักษาไว้ซึ่งอำนาจและความเป็นใหญ๋ของตน ความสัมพันธ์นั้นจึงเกิดจากความประสงค์ต้องกัน

   ' ฝรั่งศักดินา ' เป็นหนังสือแนวประวัติศาสตร์ว่าด้วยเรื่องระบบฟิวดัลลิสม์ หรือเรียกแบบไทย ๆ ว่า ระบบศักดินา ซึ่งหลายคนต้องเคยได้ยินผ่านหู ได้อ่านผ่านตากันมาบ้างแล้ว แต่ครั้นให้ลงลึกถึงรายละเอียดอาจจะคิดว่า โอย ! ปวดเศียรเวียนเกล้าสิ้นดี ซึ่งก็จริงค่ะ แต่... ความรู้สึกดังกล่าวจะหายไปถ้าได้หยิบฝรั่งศักดินาของ ' ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช ' หรือ ' อาจารย์หม่อม ' ขึ้นมาอ่าน

   ด้วยฝีมือการประพันธ์ชั้นครูย่อมเป็นเครื่องประกันคุณภาพได้เป็นอย่างดี เรื่องยาก ๆ ที่ซับซ้อนและสับสนถูกนำมาอธิบายให้เข้าใจง่าย ๆ ได้สาระ และอรรถรสในการอ่าน แพรวพราวด้วยลูกล่อลูกชน สอดแทรกมุกตลกน่ารัก ๆ ทำให้อ่านแล้วไม่เครียดเลยจนนิดเดียว

   ว่าแล้วก็ต้องมีการยกถ้อยคำประกอบการบรรยาย ดังนี้ค่ะ

   ' ...หากเมืองไทยเราใช้ตราอาร์มกันมากเท่าของฝรั่ง ตราที่มีเส้นทแยงมุมซ้ายแสดงว่าสืบตระกูลมาจากลูกเมีน้อยนั้น เห็นจะเต็มเมือง ผมผู้เขียนเรื่องนี้เองถ้าจะพูดตามกฎเกณฑ์ของศาสตร์นี้แล้ว ก็มีสิทธิ์ที่จะใช้ตราอาร์มเป็นรูปโล่ ซีกข้างขวาเป็นตราอาร์มของแผ่นดิน และซีกซ้ายเป็นตราจันทรมณฑลของสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิชัยญาติ ใหญ่บรมเลยทีเดียว ชั่วแต่ว่าต้องใส้นทแยงมุมซ้ายลงไว้ทั้งสองตรา เพราะมองย้อย ๆ ขึ้นไปก็ไม่เจอะเมียหลวงทั้งสองทาง... '

   อีกประโยคที่หวานเย็นชอบเห็นจะหนี่ไม่พ้นเรื่องตรานี่ล่ะค่ะ

   ' ...เรื่องตราของผู้ที่ได้ไปแล้วนี้ สมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัติวงศ์ได้เคยทรงทำรูปเมฆใส่ไว้ใต้ตราเพื่อแสดงให้เห็นว่าเจ้าของตราขึ้นสวรรค์ไปแล้ว แต่วิธีนี้จะให้แก่ผู้ตายได้สักกี่คน อย่างผมเอง ถ้ามีตราแล้วตายลงก็เห็นจะต้องเอากระทะทองแดงมาใส่ไว้ใต้ตรา จะใกล้ความจริงมากกว่า... '

   อ่านไปก็เผลอยิ้มไป ทั้ง ๆ ที่อ่านหนังสือแนวประวัติศาสตร์แท้ ๆ เชียว เป็นอะไรที่สุขใจที่ได้อ่าน หยิบมาอ่านกี่ครั้งก็ชอบ

   ที่สำคัญ... สำหรับใครที่สนใจไปศึกษาต่อด้านรัฐศาสตร์หรือนิติศาตร์ ณ ประเทศอังกฤษหรือสหรัฐอเมริกา หวานเย็นขอแนะนำให้หาหนังสือเล่มนี้มาอ่านแต่เนิ่น ๆ นะคะ เพราะได้ข่าวแว่ว ๆ ว่าเรื่องของฟิวดัลลิสม์นี่ถือเป็นหนึ่งในวิชาที่นักศึกษาทั้งสองคณะนี้ต้องเรียนลึกในรายละเอียดอย่างแน่นอน เพียงแต่ว่าเมื่อถึงเวลานั้นตำราที่อยู่ในมือจะเปลี่ยนเป็นภาคภาษาอังกฤษเท่านั้นเองค่ะ