เทคนิคการสร้างสวนเห็ดโคน การปลูกเห็ดโคนง่ายๆ 2 วิธี (เน้นกับต้นใผ่) ก่อนอื่นต้องบอกว่าผมไม่ได้เป็นคนคิดวิธีการ แต่นำมาแบ่งปันความรู้ครับ.... วิธีที่ 1 จาวปลวก (จาวปลวกหรือหัวปลวก จะเป็นรังปลวกที่นางพญาปลวกออกลูกอ่อนอาศัยอยู่) ส่วนวิธีเพาะก็ไม่ยากเพียงแค่เราขอแบ่งจาวปลวกมาเพียงเล็กน้อย (ประมาณหนึ่งกำมือ) แล้วนำไปผสมกับข้าวสุก 1 กิโลกรัม จากนั้นให้นำไปแช่ในถังพลาสติก เติมน้ำเปล่า 20 ลิตร ปิดฝาถังให้มิดชิดวางไว้ในที่ร่ม หมักทิ้งไว้ 7-10 วัน ซึ่งในถังหมักจะมีจุลินทรีย์โปรโตซัวชนิดหนึ่ง ซึ่งจะขยายตัวเป็นฝ้าสีขาวลอยเหนือผิวน้ำหมัก หลังจากหมักครบ 7 วันแล้วให้เรานำน้ำจุลินทรีย์จาวปลวกที่ว่านี้ ไปราดที่จอมปลวกข้างบ้าน คลุมด้วยเศษฟางข้าวหรือเศษใบไม้ เสร็จแล้วให้รดน้ำพอชื้น อีกประมาณ 10-15 วัน ก็จะมีเห็ดโคนโผล่ขึ้นมาให้เราได้รับประทานแน่นอนครับ
วิธีที่ 2 ก่อนอื่นให้เราเตรียมดินป่าหรือดินจอมปลวกตามบริเวณที่เห็ดเคยออกมากองไว้ในที่ร่ม (ข้างต้นไม้หรือข้างจอมปลวกที่พอหาได้) เกลี่ยให้กระจายเสมอกัน แล้วเตรียมวัสดุในการทำเชื้อเห็ดให้ครบ โดยเฉพาะภูไมท์หรือขี้เถ้าภูเขาไฟที่อยู่ในรูปของ ภูไมท์ซัลเฟต ซึ่งเป็นสินแร่ที่ถือว่าเป็นธาตุอาหารของเชื้อรา ที่จะทำให้เชื้อเห็ดเจริญเติบโตดี ส่วนปูนขาวก็จะเป็นส่วนผสมในการทำเชื้อเห็ดช่วยลดความชื้นและยังมีธาตุอาหารที่จำเป็นสำหรับเห็ด และที่ขาดไม่ได้คือ แร่ยิปซัม ซึ่งก็จัดว่าเป็นส่วนผสมและเป็นอาหารเสริมในการทำเชื้อเห็ดเช่นกัน จากนั้นให้เรานำวัสดุทั้งหมดมากองรองกันหรือเทรวมกันในเครื่องผสม และทำการผสมคลุกเคล้าให้เข้ากัน จากนั้นก็ทำการโรยเชื้อเห็ดที่บดเตรียมไว้ลงกองวัสดุดังกล่าว ทำการคลุกเคล้าให้เข้ากัน แล้วนำส่วนผสมของเชื้อเห็ดที่เข้ากันดีแล้ว มาโรยบนกองดินป่าที่เตรียมไว้ แล้วรดน้ำตามให้เกิดความชื้นเพียงพอ เสร็จแล้วคลุมด้วยเศษฟางหรือเศษใบไม้แห้ง และรอระยะเวลาประมาณ 1 ปีหรือหนึ่งฤดูกาล ก็จะมีเห็ดโคนโผล่ออกมาให้ได้เก็บรับประทานหรือขายได้ครับ( ผู้เขียนคยปลูกสวนสักที่บ้านผาทอง อำเภอชนแดน จ.เพชรบูรณ์ สวนป่าแห่งนีไม่ใช้สารเคมีและยาฆ่าหญ้า ไม่มีไฟไหม้ ใส่ปุ๋ยขี้ไก่ผสมแกลบและปุ๋ยขี้วัว ในแปลงปลูกต้นไม้มีจอมปลวกกระจาย ปีที่สามพบว่ามีเห็ดระโงกออกมาให้เก็บสองรอบ)
เทคนิคการสร้างสวนเห็ดระโงก วิธีปลูกเห็ดระโงก ง่ายๆ 2 วิธี
วิธีที่ 1 ไปเก็บเห็ดระโงกป่า ที่แก่จัดนำมาขยี่ในน้ำ แล้วกรองเอาแต่น้ำ แล้วนำไปลดกล้าไม้ที่เราเตรียมใว้ที่จะเอาไปปลูก เมื่อเราแกะถุงดำของกล้าไม้ที่เรานำไปปลูกลงฟื้นดินเชื้อเห็ดก็จะถูกปลูกไปด้วยครับ เท่านี้เราก็รอเก็บเห็ดระโง่กแสนอร่อยได้ตามฤดุการ โดยที่เราไม่ต้องออกไปหาเก็บในป่าอีกแล้ว รอเก็บในสวนที่เราปลูกต้นไม้เอาใวไงครับ
วิธีที่ 2 วิธีนี้ผมเคยเรียนมาเองทำแล้วสำเร็จ คือทำแบบขั้นที่หนึ่งแต่เราจะไม่นำไปรดกล้าไม้แต่จะนำมาปลูกบริเวณโคลนต้นไม้แทน เช่น ต้นพะยอม ต้นยางนา วิธีการคือขุดบริเวณรอบๆ โคลนต้นไม้แล้วเอาน้ำเชื้อเห็ดเทลง และตามด้วยปุ๋ยคอก และดินกลบบางๆ ปุ๋ยคอกจะช่วยให้เห็ดเกิดได้ดี
วิธีทำเชื้อเห็ดระโงก ให้ยางนา แบบง่ายๆ แบบฉบับ ของพี่พัลลภฯ สวนรุ่งอรุณ ครับ
1.เลือกเห็ดที่บานและเริ่มเปลี่ยนเป็นสีเหลืองเกือบขาว
2.ขุดดินลึกประมาณ 2-3 ชม.
3. เอาดอกเห็ดวางคว่ำหน้า
4. เอาดินกลบ
5. เอาใบไม้กลบ
พี่พัลลภ ฝากมาบอกว่า **การทำเห็ดทำยังไงก็ได้ไม่ยาก ไม่ต้องทำให้ยาก แต่สิ่งที่ยากคือ การดูแล ต้องดูแล สวนยางนา ที่เราปลูก ไม่ใช่ปล่อยให้เทวดาเลี้ยง แบบนั้นอย่าปลูก ถ้าคิดจะปลูก ปลูกเลย อย่ารอ **
เท่าที่สังเกตุ เห็ดจะเกิดกับต้นยางนา ที่มีความโต วัดที่ชิดดิน เส้นผ่าศูนย์กลาง 10-15 ชม. ความสูง ราว 8-12 เมตร ดอกเห็ดจะขึ้นเป็นวงกลม รอบรัศมี ของต้นยางนา เราจึงเห็นเห็ดเป็นแถว ครับ
เทคนิคการขยายพันธุ์แพร่เชื้อเห็ดในสวนป่าตระกูลยางนา
ขอขอบคุณภาพและข้อมูลจากfacebook ขุนดง.....พันธ์ูไม้ฟรี24ชั่วโมง
ขอขอบคุณข้อมูลจาก ของ Sirakarn Foytongruang/facebook