ในยุคสมัยพระเจ้าชัยวรรมันที่ 7นั้นอาณาจักรขอมได้เปลี่ยนมานับถือพุทธศาสนามหายานทั่วทั้งอาณาจักรและดินแดนไก้ลเคียงชัยวรรมันที่ 7 ทรงสร้างอโคยาหรือโรงพยาบาลขึ้นมากว่า 120 แห่ง แล้วสร้างปรางค์ศิลาขึ้นด้วยสำหรับประดิษฐานพระพุทธรูปที่ชื่อ “สุคตไภสัชษะ” หรือ “ไภสัชยคุรุไพฑูรยปรภราช”เป็นพระพุทธรูปตามคติมหายานปางถือเครื่องบำบัดโรค คือบาตรน้ำมนต์หรือผลสมอเป็นพระพุทธรูปสำหรับบูชาป้องกันโรคาพาธต่างๆสารพัด...ในจีนเคยพบที่ปักกิ่งซึ่งทำเป็นแบบพกติดตัวได้คือทำเป็นพระกริ่งขนาดเล็ก เขย่าแล้วดังกริก ๆ อยู่ข้างในเรียกพระไภสัชยคุรุเหมือนกัน พระกริ่งไภสัชยคุรุนี้ขนาดและลักษณะแบบเดียวกับพระกริ่งเขมรที่เรียกกันว่าพระกริ่งปทุมสุริยวงค์ เพราะเล่ากันว่าเป็นของพระเจ้าปทุมสุริยวง์กษัตริย์เขมรโบราณสร้างมีทั้งอย่างสีดำและอย่างสีเหลือง( ตำนานแห่งนครวัด โดย จิตร ภูมิศักดิ์ )

ภาพแม่ทัพขอมบนหลังช้างและนายกองเดินเท้าห้อยพระที่คอ ภาพสลักที่ระเบียงปราส่ทบายน เล่าเรืองสงครามระหว่างขอมและจามปา ในสมัยพระเจ้าวรรมันที่ 7 ทีพระองค์นับภือพุทธศาสนานิกายมหายาน ทั่วทั้งราชอาณาจักร

จารึกที่ปราสาทพระขรรค์ เมืองพระนคร สมัยพระเจ้าชัยวรมันที่ึ7 จารึกบทที่1-3 สรรเสริญพระรัตนตรัย บทที่4 สรรเสริญพระโพธิสัตว์โลเกศวร และ บทที่5 สรรเสริญนางปรัชญาปารมิตา (ม.จ. สุภัทรดิศ ดิศกุล )

พระทีชาวเขมรห้อยคอในสมัยนั้นอาจเป็นแบบนี้ก็ได้

อ่านเพิ่มเติม //horoscope.thaiza.com/detail_168844.html

ในตำนานของจีนเล่าว่า บรรดาพระพุทธเจ้ากับพระโพธิสัตว์ทั้งหลาย ที่มีอยู่เป็นจำนวนมากในพระพุทธศาสนามหายานมีพระพุทธเจ้าสามองค์เป็นประธาน ได้แก่พระศากยมุนี พระพุทธเจ้าในปัจจุบันกาล พระอมิตาภะ เจ้าแห่งดิน แดนสุขาวดี พุทธเกษตรในทิศตะวันตก และ พระไภษัชยคุรุไวฑูรยประภาตถาคตหรือ “พระพุทธเจ้าหมอ” หรือ “หมอของกายและ วิญญาณ” ด้วยเหตุที่ พระไภษัชยคุรุทรงเป็น “ผู้รักษา” ที่ทรงดูแลเหล่าผู้ที่ยังมีชีวิตอยู่ และพระอมิตาภะ ทรงเป็น “ผู้ปลอบประโลมใจ” ที่ทรงดูแลผู้ที่เสียชีวิตไปแล้ว ทั้งสององค์จึงเป็นตัวแทนของคำสอนที่มีเหมือนกันหมดในทุกๆ สายของพระพุทธศาสนา

พระไภษัชยคุรุไวฑูรย