The Mistress of Spices (2005):Love cannot be wrong.

spice [N] เครื่องเทศ, See also: เครื่องปรุงแต่งรสชาติ

อรุนคุณได้พบกับอะไรที่ยิ่งใหญ่ กว่าเงินทองอีกน๊ะ....คุณมาขุดทอง ...แต่กลับเจอความรัก

Haroun, you have found so much more than wealth here.
You came for a dream and found love.

Film สร้างมาจากหนังสือ

The Mistress of Spices, (1997), set in contemporary Oakland, California is a novel by Indian American writer and University of Houston Creative Writing Program professor Chitra Banerjee Divakaruni.




เราเคยเขียนเรื่อง A Touch of Spice (2003):
Politiki kouzina (2003)Greek Film

Source ://www.bloggang.com/viewdiary.php?id=soubirous&month=12-2007&date=13&group=7&gblog=31

มันคือ ธรรมเนียม แนวความคิด เรื่องเครื่องเทศของชาวกรีกอะ

Spices have been the reason behind many historic battles,
พวกเครื่องเทศก่อให้เกิดสงครามหลายครั้ง และประวัติศาสตร์

เค้าเปรียบเทียบ เรื่องเครื่องเทศ เหมือนกับ ดาราศาสตร์ อะ

พริกไทยอุ่นและร้อน นึกถึง ดวงอาทิตย์ อยู่ตรงกลาง The middle เห็นทุกอย่าง
เพราะเหตุนี้พริกไทยจึงเข้าได้กะอาหารทุกชนิด

ต่อไป เมอร์คิวรี่(Hermes)นี้ก็ร้อน Aphrodite(วีนัส) กะนึกถึงอบเชย วีนัสเป็นผู้หญิงที่สวย ที่สุด เพราะเหตุนี้ อบเชย (cinnamon)จึงทั้งหวานและขม เหมือนผู้หญิงยังไงละ

Earth มีอะไรอยู่บนโลก Mrs.Zoe บนโลกมีชีวิตครับ ใช่บนโลกมีชีวิต Life with Mrs.Zoe แต่อย่าสับสนกะชีวิตกะแม่ของทัสสุร่าน๊ะ(Sustain)



สำหรับดินแดนแหล่งของเครื่องเทศที่ใหญ่ที่สุดในโลก คืออินเดีย ลองมาดูแนวความคิดเรื่องเครื่องเทศของเค้า สำหรับเรามองว่า ในFilm สื่อ เครื่องเทศ คืออุปกรณ์ช่วยบำบัดทางด้านจิตใจ และอารมณ์อะ
ในFilm เค้ากล่าวถึงเครื่องเทศเยอะม๊ากกกก....เรากะเลย เอารูปเครื่องเทศมาดูอะ
เพราะเรารู้จักเครื่องเทศน้อยม๊ากกก


The Mistress of Spices Trailer





อินเดียเป็นดินแดนที่เต็มไปด้วยธรรมเนียมประเพณี ที่นี้ไปตั้งรกรากดินแดนใหม่ที่ห่างไกล ที่เมกา และยุโรป เวทย์มนต์ทั้งหลายจะเป็นยังไง มันเป็ฯการรักษาเวทย์มนต์ให้คงอยู่ต่อไป

แม่นางเครื่องเทศ ชื่อ Tilo ติโล ได้รับคำสั่งจากแม่แก่ผู้สอนวิชาเครื่อง
เทศ

ตอนแม่นางเครื่องเทศเด็กๆๆ เธอเห็นอะไรที่คนอื่นไม่เห็น ชื่อเสียงของเธอกระจอนกระจายไปทั่ว โจรมาลักพาตัวให้ไปหาสมบัติ พ่อแม่ แม่นางเครื่องเทศ ถูกฆ่าตาย แม่แก่ได้ช่วยแม่นางเครื่องเทศไว้

กฎของเครื่องเทศ
พวกเจ้ามีหน้าที่ให้คนสมหวัง ห้ามใช้เครื่องเทศเพื่อตัวเอง
ห้ามออกจากร้านเด็ดขาด เครื่องเทศจะทำให้เจ้าพ้นจากอันตราย
ห้ามสัมผัสผู้อื่นเป็นอันขาด
มอบชีวิตให้กับเครื่องเทศ
เจ้าจะไม่รักใครนอกจากเครื่องเทศ


ผลของการละเมิดกฎ
ถ้าบกพร่องในหน้าที่เครื่องเทศจะลงโทษเจ้า


แม่นางเครื่องเทศ ติโล เดินลุยไฟ ในพิธีกรรม ไม่เจ็บ ไม่ปวดเมื่อแม่นางเครื่องเทศติโลตื่นขึ้นมา ก็ไปอยู่ที่เมกา

แม่นางติโล รู้ที่มาของเครื่องเทศ ทุกชนิด ไม่ว่า สี กลิ่น พลังอัศจรรย์ของมัน มันมีพลังวิเศษ แต่ละชนิดมีคุณสมบัติต่างกัน ....แต่ละคนมีเครื่องเทศประจำตัว ....ติโล แปลว่า เมล็ดงา the sesame seed คือเครื่องเทศแห่งการบำรุง เธอเปิดร้านที่เมกาชื่อ spiece bazzar





อรุณ ผู้มาขุดทองที่เมกา ได้มาร้านแม่นางเครื่องเทศ เค้าคิดว่าแม่นางเครื่องเทศทำนายอนาคตได้ แม่นางเครื่องเทศปฎิเสธ แต่ในชุมชนอินเดีย ละแวกนั้นเชื่อเธอ อย่างเพื่อนบ้านได้ใบกรีนการ์ด แม่นางเครื่องเทศ เอาใบ บรามี่ให้เคี้ยว brahmi leaves แม่นางเครื่องเทศ บอกว่า เพราะเครื่องเทศต่างหาก
เพราะ the dashmul.The herb of ten roots. เครื่องเทศ 10 ราก



ใบบัวบก brahmi leaves

อรุน เป็นแผลที่มือ แม่นางเครื่องเทศ เห็นความเจ็บปวด ทางจิตใจ ที่เกิดขึ้นกับอรุน แม่นางเครื่องเทศใช้ Chandan, the powder of the sandalwood พลังจากต้นไม้จัน....ช่วยลบความทรงจำที่แสนเจ็บปวด ...ให้อรุนถูกับมือ ...อรุนได้ระบายความเจ็บปวดสงครามในประเทศที่เกิดขึ้นกับเค้า


Chandan, the powder of the sandalwood ต้นไม้จัน

แม่นางเครื่องเทศบอกอรุนว่า จะมีเรื่องดีๆเกิดขึ้นกับอรุน ...ความสุข และความรัก

ช่างร้านทำผมที่อยู่ฝั่งตรงข้ามมาให้แม่นางเครื่องเทศ เพ็นต์ Mehndiเมนดิ ให้เธอ มันใช้สำหรับวาดให้เจ้าสาว


เพ็นต์ Mehndiเมนดิ

แม่นางเครื่องเทศ ได้มอบ

หญ้าฝรั่น (Saffron) คือเครื่องเทศไม่เดียวดายอีกต่อไป เรืองรองดูดความรักเข้ามาในชีวิต



หญ้าฝรั่น (Saffron)


หรือครูสอนคาราเต้ กำลังมีความรักมาที่ร้าน ให้เอามะเขือยาวthe eggplant bhurthaไปย่างไฟ ขูดไสออกทิ้ง นำไปทอดกับกระเทียม 10 กลีบ ขมิ้น หอมแดงหัวเล็กๆ และมะเขือเทศ โรยด้วยใบผักชี
เพื่อช่วยเพิ่มความรันจวน ในค่ำคืน

จักจิต เด็กหนุ่มมาจากอินเดีย เค้าไม่มีเพื่อนใหม่ที่เมกาเลย เค้าโดนรังแกที่โรงเรียนเป็นประจำ แม่นางเครื่องเทศ ได้ให้ อบเชย Cinnamon เครื่องเทศสร้างมิตรภาพ ช่วยหาเพื่อนให้จักจิต เค้าจะได้รู้ว่า เมกาไม่ได้เลวร้าย


อบเชย Cinnamon

มีชายหนุ่มโดนรถชนหน้าร้านแม่นางเครื่องเทศ แม่นางเครื่องเทศทำแผลให้ มันคือการตกหลุมรัก ของแม่นางเครื่องเทศ กับชายหนุ่มสถาปนิก

อรุนมาบอกข่าวดีแก่แม่นางเครื่องเทศ เค้าได้ขับรถแท็กซี่ คุณช่วยผมแท้ๆๆเลย แต่ แม่นางเครื่องเทศเห็นภาพ อรุนได้รับบาดเจ็บบนรถแท็กซี่

แม่นางเครื่องเทศ ได้นำ (Kalo jire ภาษาฮินดู) Black cumin seeds เพื่อช่วยอรุน ปกป้องเงาดำของปีศาจ


เทียนดำหลวง, ราดำ(Kalo jire ภาษาฮินดู) Black cumin seeds

แม่นางเครื่องเทศได้ช่วยคุณปู่(เพื่อนบ้านชาวอินเดียเพิ่งอพยพมาเมกา )เค้าอยากได้เครื่องทำให้จิตใจสงบ กับหลานสาวหัวสมัยใหม่ แต่งตัวสมัยใหม่สไตล์เมกัน นั้นคือ brahmi oil


brahmi oil

ดั๊ก สถาปนิกหนุ่มกลับมาหาแม่นางเครื่องเทศอีกครั้งเพื่อขอบคุณ ดั๊กอยากรู้ว่า เครื่องเทศประจำตัวเค้า Everyone has a spice.คืออะไร ...แต่ว่า แม่นางเครื่องเทศได้ตกหลุมรักดั๊ก.... แม่นางเครื่องเทศเริ่มสับสน จำคุณสมบัติเครื่องเทศไม่ได้อะ


methi seed เมล็ด เมดิ สำหรับความแข็งแรง


Ajwain คือความั่นใจ


Fennel ยีหร่า คือความอุตสาหะ

แม่นางเครื่องเทศมองไม่เห็ฯ และสับสน ...แม่แก่บอกว่า ....เมื่อไหร่ความปรารถนา มาปนกับการมองเห็น.....เจ้าจะเห็นไม่ถ่องแท้ และจะสับสน...เครื่องเทศจะไม่เชื่อเจ้าอีกต่อไป



Asafoetida ยาถอนพิษรัก ...ไม่ใช่อันนี้หรอกน่า

ดั๊กถามหา แล้วเครื่องเทศประจำตัวของผมละ ...แม่นางเครื่องเทศตอบไม่ได้ เธอตอบว่า เครื่องเทศของคุณหมดพอดี

แม่นางเครื่องเทศนำใบกระเพรา (tulsiภาษาฮินดู)Holy Basil ให้ดั๊กไปชงเป็นชาดื่ม แท้จริงมันคือ แม่นางเครื่องเทศอยากให้ดั๊กกลับมาอีก


ใบกระเพรา (tulsiภาษาฮินดู)Holy Basil

คุณปู่เพื่อนบ้านมาหาแม่นางเครื่องเทศอีกครั้ง ปรับทุกข์เรื่องหลานสาว ซึ่งหลานสาวมีความรักกับหนุ่มแม็กซิกัน คุณปู่จะให้แต่งงานกับคนอินเดีย ที่อินเดีย

แม่นางเครื่องเทศ บดผงอัลมอน Almond powder และ kesar ผสมกับนม เอาไปให้ทุกคนในครอบครัวดื่มจะได้พูดดีดีใส่กัน....และใช้ความรักมาระงับความโกรธ


แม่นางเครื่องเทศ คิดถึงอรุณ ได้สับใบ neem leaf ทั้งคืน เพื่อช่วย อรุน จากอุบัติเหตุ ตามที่แม่นางเครื่องเทศเห็น


ใบ neem leaf

ดั๊กมาหาแม่นางเครื่องเทศอีก และได้สัมผัสมือแม่นางเครื่องเทศ ผลที่เกิดขึ้น พริกแดงได้ไหม้
มันไม่ได้เกิดขึ้นกับแม่นางเครื่องเทศ

แม่นางเครื่องเทศใช้ asafoetida เพื่อไล่ดั๊กออกไปให้ไกล

แต่เกิดขึ้นกับคนรอบข้างของเธอ

หนุ่มครูสอนคาราเต้ ได้เลิกกับแฟน เค้าเอาโปสเตอร์สอนคาราเต้มาขอแปะหน้าร้าน
จักจิต กลายเป็นเด็กเกเร แต่งตัวแนวแร๊บ เปลี่ยนชื่อใหม่เป็น แจ็ค พกอาวุธด้วย
แม่จักจิต เอาเครื่องดองเครื่องเทศมาคืนที่ร้าน รสชาดเพี้ยนไป แถมสามีเธอเข้าโรงพยาบาล
แม่นางเครื่องเทศปรุงเครื่องเทศ มีหนอนออกมาเต็มเลย

เพื่อนคู่เดทของดั๊กมาที่ร้านแม่นางเครื่องเทศ เธออยากทำอาหารให้ดั๊กกิน
แม่นางเครื่องเทศคิด.. เอา เมล็ดมาสตาร์ท mischievous mustard seed ให้เธอดีมั๊ยน๊า...เค้าจะได้ทิ้งเธอไปซะเลย


mustard seed

แม่นางเครื่องเทศแนะนำ a sumptuous biryani with green cardamom
ใบบริยานี่ กับใบกระวานเขียว ให้เค้า

green cardamom กระวานเขียว ผูกพันรักแท้แสดงว่าเค้าต้องการเธอ ฉันจะไปพรากพวกเค้าจากกันได้ไง


green cardamom

แม่นางเครื่องเทศกลับมานึกถึงคนอื่น เพื่อให้เค้าสมหวังอีกครั้ง

อนัน เค้ามาจากโรงหลอมทุกเดือนเพื่อเอาน้ำมัน เรนดิ rendi ไปนวดแก้อาการข้อมืออักเสบให้แม่ของเค้า

พาราเมราวิจิตร นายหน้าขายบ้านหรูทำงานส่งเงินไปให้น้องที่บ้านสงเคราะห์ วันนี้แม่นางเครื่องเทศ ผสม garam masala สูตรพิเศษ เพื่อให้....ความหวังแก่เธอ



garam masala

ขอบคุณเครื่องเทศที่คอยเตือนฉัน....ว่าฉันต้องทำอะไรเพื่อคนอื่นบ้าง
for reminding me of my duty to others.


ดั๊กกลับมาหาแม่นางเครื่องเทศอีก แม่ของดั๊กตาย ดั๊กระบายความในใจให้แม่นางเครื่องเทศฟัง แม่นางเครื่องเทศใช้ ทองดำ Black gold ( pepperพริกไทย) พ่อค้าเอาไปขายทั่วโลก ราชาแห่งเครื่องเทศ ช่วยให้ดั๊กเผยความลับออกมา


Black gold ( pepperพริกไทย)

มีคนเอากระดูกแม่มาไว้หน้าดั๊ก ดั๊กไม่เคยคิดอยากเจอแม่ จนกระทั้งมาเจอแม่นางเครื่องเทศ แม่ของดั๊กเป็นแมกซิกัน คุณตาจะตาย แม่พาดั๊กไปหาคุณตาทวด คุณตาทวด พูดภาษาแมกซิกันกับดั๊ก อีกามาเกาะที่เตียง และคุณตาทวดก็ตาย แม่รีบพาดั๊กออกไป และดั๊กเก็บขนนกที่ตกไว้ และดั๊กไม่คุยกับแม่อีกเลย ดั๊กคิดว่าแม่ทิ้งทุกอย่างมา เพราะแม่ต้องการเป็นคนขาว ไม่ต้องการเป็นแมกซิกัน

ดั๊กชวนแม่นางเครื่องเทศออกไปเที่ยวข้างนอก และแม่นางเครื่องเทศตอบตกลง โดยสัญญาว่า จะไม่เจอกับดั๊กอีก และจะกลับไปหาเครื่องเทศเหมือนเดิม

แม่นางเครื่องเทศให้ดั๊กพาไปหาอรุน เพื่อเอาเครื่องเทศไปให้อรุน ป้องกันอรุนจากอุบัติเหตุ แต่ว่า สิ่งที่เกิดขึ้น อรุนถูกตีบนรถแท็กซี่ได้รับบาดเจ็บสาหัส มีหญิงเพื่อนบ้านดูแลอรุน

แม่นางเครื่องเทศกลับมาที่ร้าน ร้านโดนปล้นพังทำลายเสียหาย ต้นเครื่องเทศหลังบ้านเหี่ยวเฉา ...แม่แก่โผล่มา แม่แก่รู้ทุกอย่าง บอกแม่นางเครื่องเทศว่า มันจะทำลายเจ้า ตัวตนของเจ้า เจ้าละเมิดกฎมาก




แม่นางเครื่องเทศบอกว่าวัฒนธรรมที่นี้มันต่างกัน ....บางทีเครื่องเทศอาจไม่คิดถึงข้อนี้

แม่แก่ ...เครือ่งเทศคือวัฒนธรรมของเจ้า...อย่าให้เมกาลวงตาเจ้าสิ

.....ลูกต้องการทั้งเครื่องเทศและเค้า......

หากแม่นางละทิ้งหน้าที่ ....จุดจบคือไฟ....เครื่องเทศจะเลือกเอง.....


คุณปู่กลับมาหาแม่นางเครื่องเทศอีกครั้ง และ ความเข้าใจหลานสาวกับแฟนแม็กซิกันกะเข้าใจกัน

คูรสอนคาราเต้ กับช่างเสริมสวยกะเป็นแฟนกัน

จักจิตเด็กเกเร ตอนนี้วิ่งหนีมาที่ร้านเพราะเล่นถือปืนแล้ว แม่นางเครื่องเทศหยิบตังค์ใส่ถุงกระดาษให้ครูสอนคาราเต้ และให้จักจิตไปอยู่กับครูคาราเต้ ที่พาจักจิตไปเผชิญชีวิตในเมกา

เพื่อนคู่เดทของดั๊กมาหาแม่นางเครื่องเทศ เธอไม่ได้ทำอาหารให้ดั๊ก ดั๊กรักคนอื่นแต่เธอก็ดีใจด้วยย

แม่นางเครื่องเทศตัดสินใจไปเจอดั๊กเป็นครั้งสุดท้าย แล้วจะกลับไปดินแดนเครื่องเทศ

แม่นางเครื่องเทศไปเยี่ยมอรุน เพื่อร่ำรากลับบ้านดินแดนเครื่องเทศ



แม่นางเครื่องเทศ :ไม่โมโหคนที่ทำร้ายคุณหรือ
อรุน: โมโหสิครับ แต่ตาผมไม่ได้บอด ...และผมก็มีเพื่อนที่ดีกับผมมากเลย


อรุนคุณได้พบกับอะไรที่ยิ่งใหญ่ กว่าเงินทางอีกน๊ะ....คุณมาขุดทอง ...แต่กลับเจอความรัก

Haroun, you have found so much more than wealth here.

You came for a dream and found love.


และแม่นางเครื่องเทศก็ได้ทิ้งจดหมายลาดั๊ก แม่นางเครื่องเทศ เผาพริก และเครื่องเทศ ทั้งหมด และแม่นางเครื่องเทศอยู่บนกองเพลิงเครื่องเทศในร้าน เพื่อกลับไปหาเครื่องเทศ

เครื่องเทศ...ฉันมอบชีวิตให้เธอแล้ว

ดั๊กมาที่ร้านเครื่องเทศ เห็นแม่นางเครื่องเทศนอนจมกองเครื่องเทศ ....แม่นางเครื่องเทศไม่เป็นอะไร ...ดั๊กบอกว่า...มันเกิดแผ่นดินไหว ดั๊กเลยมาดูแม่นางเครื่องเทศว่าเป็นไงบ้าง

แม่นางเครื่องเทศเธอบอกว่า เธอจะอยู่ที่ร้านนี้ ร้านมันเหลือแต่ซากแล้ว ดั๊กซ่อมร้านใหม่ให้เธอ

แม่แก่...แม่นางติโร เจ้าได้แสดงความรักให้เครื่องเทศประจักษ์ ...พวกเค้ารู้แล้วว่าเจ้าไม่มีวันทิ้งเค้า
Tilo Mistress,you have shown your devotion to the spices.

The spices know you will never leave them.



Love cannot be wrong.

และเครื่องเทศประจำตัวของดั๊กก็คือ


the sesame seed เมล็ดงา เครื่องเทศจำตัวเช่นเดียวกันกับแม่นางติโร


ขอนำบทเความเรื่อง การเดินทางของ เครื่องเทศ มาปะค่ะ

Source : //www.suanlukchan.com/discussion.php?suan_chanruean_id=71



“เครื่องเทศ” (Spices) นั้นหมายถึง ส่วนต่าง ๆ ของต้นไม้ ที่ให้กลิ่นหอม เน้นว่าจะต้องเป็นต้นไม้จากเขตร้อนเท่านั้น ส่วนต่าง ๆ ที่ว่านี้ ก็ได้แก่ส่วนเปลือก ดอก ราก ผล หรือ เมล็ด ของต้นไม้ ส่วน “สมุนไพร” (Herbs) ก็จะหมายถึง เฉพาะส่วนใบของพืช ทั้งใบสดและแห้ง ที่นำมาเพื่อใช้เพื่อแต่งกลิ่นและรสให้กับอาหาร


คำภาษาอังกฤษ “Spices” นั้นมีรากมาจากภาษาละตินว่า “Species” แต่เดิมนั้นหมายถึง “สิ่งของหรือสินค้า”ต่าง ๆ ต่อมาภายหลังได้มีการจำกัดความหมายให้แคบลง ว่าเป็น “เครื่องปรุงต่าง ๆ ที่ใช้ทำอาหาร” เช่นพวก เนื้อสัตว์ นม น้ำผึ้ง จนกระทั่งมาถึงศตวรรษที่ 11 – 12 (ยุคกลาง) ความหมายของคำว่า “Species” จึงมีความหมายว่า “เครื่องเทศ” เหมือนอย่างในปัจจุบัน


ประวัติการใช้เครื่องเทศนั้น ถ้าค้นดูกันจะพบว่า มีการใช้เครื่องเทศกันมานมนานตั้งแต่อาณาจักรเมโสโปเตเมียโน่น ในปี 1500 ก่อนสากลศักราช “Apicius” ชาวโรมัน ได้เขียนตำราอาหารเล่มแรกของโลกขึ้น ในตำราของเขามีพริกไทยเป็นส่วนหนึ่งของเครื่องปรุงที่สำคัญ ในยุคหลังการวายพระชนม์ของพระเยซูคริสต์ มีบันทึกโบราณที่ระบุว่า ชาวโรมันและกรีก ใช้เครื่องเทศที่นำเข้าจากเอเชียกันอย่างกว้างขวางในการปรุงอาหารให้มีรสชาติ หรือใช้ในการถนอมอาหาร โดยเฉพาะเนื้อสัตว์ รวมไปถึงการใช้ปรุงเครื่องดื่มต่าง ๆ เครื่องเทศที่นิยมในยุคนั้น ก็ได้แก่ พวก กระวาน กานพลู ลูกจันทน์เทศ และ ดอกจันทน์ เป็นต้น


สมัยโบราณ แหล่งเครื่องเทศที่ใหญ่ของโลกมีอยู่เพียง 2 แห่งเท่านั้นคือ ประเทศอินเดีย (พริกไทย อบเชย และกระวาน) และ หมู่เกาะโมลุกกะของอินโดนีเซีย (อบเชย กานพลู ดอกจันทน์และ ลูกจันทน์เทศ) สมัยก่อนนั้นนิยมเดินเรือเพื่อทำการซื้อขายแลกเปลี่ยนเครื่องเทศ อินเดียใต้เดินเรือซื้อขายเครื่องเทศกับทางอุษาคเนย์ จีนซื้อขายแลกเปลี่ยนขิงกับกานพลูของอินโดนีเซีย ชาวเกาะโมลุกกะเดินเรือซื้อขายเครื่องเทศไกลถึงทวีปแอฟริกา แล้วเจ้าเครื่องเทศเหล่านั้น ก็เดินทางต่อไปยังอาณาจักรโรมัน ในเมดิเตอร์เรเนียน ผ่านทางทะเลแดง หรือผ่านทางอ่าวเปอร์เซียเข้าสู่เอล็กซานเดรียและกรุงโรม


สำหรับเส้นทางค้าขายเครื่องเทศทางบกจากเอเชียไปยุโรปนั้น ก็คือเส้นทางที่เรียกกันว่า “เส้นทางสายไหม” โดยที่อินโดนีเซียนำเครื่องเทศไปซื้อขายแลกเปลี่ยนกับ จีนหรืออินเดีย จากนั้น พ่อค้าชาวอาหรับก็จะนำ เครื่องเทศจากอินโดนีเซีย ไปรวมหรือไปสมทบกับเครื่องเทศอื่น ๆ หรือสินค้าท้องถิ่นอื่น ๆ ของจีนหรืออินเดีย ได้จำนวนมากพอแล้ว ก็จะออกเดินทางไปตามเส้นทางสายไหม ผ่านอิหร่านแล้วผ่านไปยังอาราเบีย จากนั้นเข้าสู่อเล็กซานเดรียและสุดปลายทางที่โรม



Source ://www.suanlukchan.com/discussion.php?suan_chanruean_id=71
//en.wikipedia.org/wiki/Mistress_of_Spices

Create Date : 27 มีนาคม 2552		15 comments
Last Update : 27 มีนาคม 2552 15:26:58 น.
Counter : 13666 Pageviews.
Share Tweet