|
| 1 | 2 |
3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
31 | |
|
|
|
|
|
|
|
บทความจากเพื่อน "ควายไทย"
อีกไม่เกิน 10 ปี ข้างหน้า ควายที่คนรู้จักก็คือเนื้อควายและลูกชิ้นควาย ที่เป็นอาหารโปรตีนประเภทเนื้อชนิดหนึ่งเหมือนกับเนื้อสัตว์ทั่วไปที่วางขายอยู่ในตู้แช่ เนื่องจากเนื้อควายเป็นเนื้อที่มีคุณภาพใกล้เคียงกับเนื้อวัว แต่เผอิญราคาเนื้อควายเป็นนั้นถูกกว่าเนื้อวัวเป็นถึงประมาณกิโลกรัมละ 10 บาท ทำให้เนื้อควายกลายเป็นเนื้อพาณิชย์ ที่นักธุรกิจค้าเนื้อหันมานิยมค้าขายจนกลายเป็นตลาดนัด โค-กระบือที่แพร่กระจายตามที่ต่าง ๆ ในปัจจุบัน ความเป็นเนื้อดีและราคาถูกของควายในพื้นฐานนี้เอง ทำให้ปริมาณควายในท้องไร่ท้องนาลดจำนวนลงอย่างชนิดน่าตกใจ เพียงระยะเวลาแค่ 10 ปีที่ผ่านมา ประเทศไทยเคยมีควายถึง 5-6 ล้านตัว แต่ปัจจุบันเหลือเพียงประมาณ 2 ล้านตัว (บทบาทของควายกับการพัฒนายุคโลกาภิวัตน์ ,อ.วิชัย รูปขำดี )
ควายไทย ควาย bos bubalis เป็นชื่อวิทยาศาสตร์ของควาย ในภาษาไทยบางทีเรียกว่า กระบือ ภาษามาเลย์เรียกควายว่า กระบาว(krabau) ชาวสะเปนในฟิลินปินส์เขียนเป็น คาราบาว(crarabao) ชาวเขมรเรียกควายว่ากระบือหรือกระบาย เข้าใจว่าคำว่ากระบือภาษาไทยจะเลียนจากภาษาเขมร แต่คำไทยแท้นั้นคือควาย เพราะคนไทยทั่วๆไปใช้คำนี้ (จรัญ จันทลักขณา , ควายในระบบไร่นาไทย , ไทยวัฒนาพานิช ,2527 ) 1.ควายแม่น้ำ (river or riverine buffalo) บางครั้งเรียกว่าควายแขก เพราะเรียกมากในประเทศอินเดียและปากีสะถาน จัดว่าเป็นควายนม แต่ใช้งานได้ดี ให้เนื้อก็ดี ชอนนอนในน้ำลึกน้ำใสหรือในแม่น้ำ ควายประเทภนี้ในประเทศไทยมีอยู่เพียงพันธุ์เดียวคือพันธุ์มูราห์(murrah)และมีเพียงจำนวนน้อยไม่เกิน 300-500 ตัว(ธันวาคม 2521,รัฐาบาลไทยซื้อมาจากดินเดีย 100 แม่พันธุ์ และนำไปเลี้ยงที่สถานีบำรุงพันธุ์สัตว์หนองกวาง จังหวัดราชบุรี ) 2.ควายปรัก(swamp buffalo) เป็นควายที่เรียกมากในประเทศจีนตอนใต้ ประเทศในแถบเอเขียอาคเนย์ และออสเตเรีย ความไทยจัดเป็นประเภทควายปรัก เลี้ยงเพื่อใช้งานในนา ทำงานในไร่นา ใช้เนื้อบริโภคทั่วๆไป คนนิยมกินพอๆกับเนื้อวัว ให้นมน้อย
วัวควายและตาสีตาสา วัวกับควายกับชีวิตของชาวนาชาวไร่ มีความผูกพันกันในฐานะผู้ร่วมชีวิต ยามงานทำงานด้วยกัน ยามสุขวัวควายก็พลอยรับความสุขอ้วนพีไปด้วย ยามยากฝนแล้งหรือน้ำท่วมก็ร่วมทุกข์ร่วมยากกันทั้งคนและสัตว์ วัวความบางตัวเป็นมรดกตกทอดจากพ่อแม่และเติบโตมาด้วยกันกับคน วัวควายแต่ละตัวของชาวบ้านมักจะมีชื่อประจำตัว วัวควายอยู่ใกล้ชิดกับคนเเพราะอยู่ด้วยกัน ทำงานด้วยกันจนแก่เฒ่า บางตัวทำงานไม่ไหวเจ้าของสงสารก็นำไปปล่อยวัด เป็นสัตว์เลี้ยงของสมภาร สมัยนี้ชาวนาชาวไร่ยากจนมากวัวควายที่แก่เฒ่าและทำงานไม่ไหวก็มันขายให้แก่พ่อค้าไป กลายเป็นเนื้อวัวเนื้อควายสำหรับการบริโภคของชางเมือง (จรัญ จันทลักขณา , ควายในระบบไร่นาไทย , ไทยวัฒนาพานิช ,2527 )
ตำนานนายฮ้อย (ตำนานของคนและสัตว์) อันที่จริงคำว่า นายฮ้อย เป็นภาษาภาษาท้องถิ่นอีสานที่เรียกกลุ่มบุคคลที่มีบทบาทในการค้าขาย และมักจะเรียกตามชื่อประเภทสินค้า ดังนั้นกลุ่มคนที่ค้าขายวัว-ควาย จะถูกเรียกขานว่านายฮ้อยวัว-ควาย แต่อาจเพราะนายฮ้อยวัว-ควาย ได้เข้ามามีบทบาทสัมพันธ์กับวิถีชีวิตของคนอีสานไกล้ชิดกว่ากลุ่มพ่อค้ากลุ่มอื่นๆ เนื่องจากสภาพเพราะความเป็นอยู่ของตนอีสานตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ชาวบ้านมีการเลี้ยงวัว-ควาย เป็นอาชีพที่อยู่กับวิถีชีวิตของชาวนา ทำไร่ จึงเป็นสัตว์ที่มีความสำคัญของคนในชุมชน ทั้งสถานะปัจจัยในการผลิต คือใช้แรงงานไถนา ผลิตปุ๋ยคอก เป็นพาหะที่อำนวยความสะดวกในการเดินทาง คมนาคมขนส่ง และเป็นสิ่งที่แสดงสถานะทางสังคม มูลมัง (สมบัติ) สำหรับลูกหลานที่แต่งงานมีเย้ามีเรือนแยกครอบครัวเป็นของตนเองและเป็นสินค้าที่สามารถสร้างรายได้ให้กับครอบครัวด้วยเช่นกัน
'ความเจริญ' ผลกระทบภูมิปัญญาดั้งเดิม แม้ว่านายฮ้อยจะสัมพันธ์กับวิถีชีวิตของคนอีสานมาเนิ่นนาน แต่เมื่อวันเวลาผ่านไป ภาพนายฮ้อยแบบเดิมดังนายฮ้อย 'เคน' หรือนายฮ้อยยุคแรกๆ ก็เริ่มเลือนหายไป มีภาพของนายฮ้อยรุ่นใหม่เข้ามาแทนที่ นายฮ้อย
อย่าตั๋วะเพิ่นเด้อ
ถ้อยคำหยอกเหย้านี้จะได้ยินเสมอเมื่อนายฮ้อยรุ่นใหม่ หรือ นายฮ้อยเหยียบเชือกขาย ไปที่ไหนๆ หรือพูดจาในเรื่องใดๆ ภาพลักษณ์ของนายฮ้อยรุ่นนี้ คือความกะล่อน เจ้าเล่ห์ สิ่งเดียวที่พวกเขาคิดคำนึงถึง คือ 'กำไร' จากการซื้อ-ขาย วัว ควาย เป็นหลัก เพราะนายฮ้อยรุ่นนี้จะซื้อขายวัว-ควายในตลาดนัดเป็นหลัก นายฮ้อย จำลอง สีแดง นายฮ้อยรุ่นเหยียบเชือกขาย วัย 51 ปี ยอมรับอย่างหน้าชื่นตาบานว่า นายฮ้อยรุ่นเขา หรือ อย่างเขา 'ขี้ตั๋วะ' (โกหก เจ้าเล่ห์) จริงๆ พร้อมกับเล่าประสบการณ์ประกอบเป็นตัวอย่างว่า ตอนผมอายุ 16 ปี เริ่มเป็นนายฮ้อย ซื้อควายเผือก ราคา 350 บาท และก็จูงไปขายต่อ ก่อนขายก็ไปพูดจาโกหกเขาว่า โอ้โห ควายตัวนี้ไถนาเก่งมาก ผมเมื่อยเดินตามไม่ทัน ผมอยากเปลี่ยนกับควายของพ่อเฒ่า แกก็คิดว่าเราเป็นเด็กคงโกหกไม่เป็น แกก็เลยเอาเลย เราก็ขอแถมเงินจากแกอีก 50 บาทแกก็ให้มา เป็นอันว่าเราได้ควายตัวใหม่เพิ่มเงินมาอีกด้วย" "
บางทีไปซื้อควายกับเจ้าของที่เป็นหญิง ควายเขาสมบูรณ์ดี ผมดูก็รู้ว่าขายได้เป็นหมื่น แต่จะกดราคาเขาแค่ 7,000 ก็บอกว่าควายแม่ใหญ่ขาถก (ขาเป๋ ขากระเผลก เพราะความไม่แข็งแรง) แล้วเราก็ให้ลูกชายจูงไปเราเดินตามก็แอบเตะขาควายก็เสียหลักเราก็บอกว่านี่ไง ขาถกเห็นๆ แม่ใหญ่ไม่ค่อยมีความรู้ ตามไม่ทัน ก็ยอมขายให้ ก็โกหกอยู่เป็นประจำ หากดูผิวเผิน อาจดูเหมือนว่า นายฮ้อย กับ พ่อค้า ในปัจจุบันต่างก็ทำหน้าที่เหมือนๆ กัน แล้วเหตุใดนายฮ้อยจึงยังคงมีบทบาทอยู่ในตลาดค้าขายวัวควายอีสานอยู่ได้ นายฮ้อยจำลอง กล่าวว่า พ่อค้าแค่จับวัว-ควายก็เอาไปขาย แต่นายฮ้อยรู้จักวัว-ควายทุกอย่าง ชาวบ้านที่เลี้ยงใครต้องเข้าตลาดนัดเอาวัว-ควายไปขาย ทุกคนในหมู่บ้านต้องไปหานายฮ้อย ให้นายฮ้อยดูวัว-ควายให้ว่ามันจะได้ราคาเท่าไหร่ ตรงนี้ละที่ความเป็นนายฮ้อยจะได้เปรียบในปัจจุบัน เพราะถือว่าอย่างน้อยก็มีความชำนาญรู้จักการตีราคา ชาวบ้านจะขายให้นายฮ้อย และนายฮ้อยจะไปขายให้พ่อค้าต่ออีกที
พลิกภูมิปัญญานายฮ้อยกู้เศรษฐกิจชุมชน จากอดีตถึงปัจจุบันวิถีชีวิตของผู้คนในชุมชน รวมถึงรูปแบบการเลี้ยงวัว-ควาย และการซื้อการขาย ได้เปลี่ยนแปลงไปอย่างมาก เนื่องจากการพัฒนาประเทศทำให้การคมนาคมสะดวก มีการใช้เทคโนโลยีมาแทนการใช้แรงงานสัตว์ บทบาทสถานะของวัว-ควาย เปลี่ยนไปเป็นสินค้าทางเศรษฐกิจมากขึ้น ระบบตลาดที่เคยมีนายฮ้อยวัว-ควาย เป็นแกนกลาง ก็มีระบบตลาดนัดเข้ามาแทน ทำให้การค้าขายวัว-ควายสะดวกมากขึ้น สิ่งเหล่านี้ได้ก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงการเลี้ยงวัว-ควาย ในชุมชนตามมา การซื้อวัว-ควาย พ่อพันธุ์แม่พันธุ์จะซื้อที่ตลาดนัด การเลี้ยงมีพื้นที่จำกัด ต้องมีการขังคอก หาอาหารสัตว์ยากขึ้น การดูแลรักษาโรคสัตว์พึ่งยาแผนปัจจุบันหรือเจ้าหน้าที่ปศุสัตว์ ส่วนการซื้อขายก็นำเข้ามาในตลาดนัด การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นนี้ กลุ่มชาวบ้านเองก็เห็นว่าได้ก่อให้เกิดปัญหาขึ้นอย่างมากกับชุมชน
ประสงค์ ฉายภาพความเปลี่ยนแปลงในสังคมชนบทที่เกิดขึ้นซึ่งมาพร้อมกับการพัฒนาตามยุคสมัย จนวันหนึ่งได้ส่งผลให้เกิดปัญหาต่อชาวบ้านที่เลี้ยงวัว-ควาย ว่า จากสภาพปัญหาดังกล่าวทำให้การเลี้ยงวัว-ควาย ของชุมชนมีข้อจำกัด บางรายต้องประสบกับภาวะขาดทุน เพราะขาดความรู้ ความเข้าใจและเทคนิคในการเลี้ยงและการดูแลรักษาป้องกันโรค เทคนิคการซื้อการขาย แต่ผมเห็นว่าความรู้เทคนิคดังกล่าวนี้ยังคงมีอยู่และพัฒนาอย่างต่อเนื่องในกลุ่ม นายฮ้อยวัว-ควาย ในอดีต หากมีการศึกษารวบรวมภูมิปัญญาจากนายฮ้อยและจัดระบบการถ่ายทอดให้เหมาะสมกับสถานการณ์ปัจจุบันย่อมจะก่อให้เกิดประโยชน์ต่อการเลี้ยงวัว-ควายสมัยนี้ได้ องค์ความรู้จากภูมิปัญญานายฮ้อยวัว-ควาย จึงกลายมาเป็นงานวิจัยอีกชิ้นหนึ่งที่สนใจศึกษา การดูลักษณะสัตว์ ประกอบด้วยการดูค่าของสัตว์/ ราคาที่เหมาะสม การเลี้ยง ประกอบด้วย การดูแลสัตว์/การรักษาโรคของสัตว์ด้วยยาสมุนไพร
ช่องทางการตลาด ศึกษา เส้นทางในการเดินทางซื้อขาย/ขอบเขตการซื้อขาย การเจรจาต่อรองราคาซื้อขาย และ สุดท้าย การสร้างสัมพันธ์ ในเรื่องของเครือข่าย องค์ความรู้เหล่านี้จะมีส่วนใดที่เกิดการเปลี่ยนแปลง สึกกร่อน และหลุดหายไป สิ่งที่จะได้กลับมาจากการศึกษาวิจัยคือองค์ความรู้เดิมที่สามารถนำกลับมาปรับใช้ในการส่งเสริม อาชีพเลี้ยงวัว-ควายในปัจจุบันได้ เพื่อแก้ไขปัญหาแก่ชุมชนต่อไป... แม้ว่าวันนี้การค้าขายวัว-ควาย จะเปลี่ยนแปลงไปจากเดิม แต่ความรู้ ความเข้าใจ เทคนิคในการเลี้ยง การดูแลรักษาป้องกันโรค รวมถึงเทคนิคการซื้อการขาย อันเป็นภูมิปัญญา 'นายฮ้อย' ที่ยังคงสืบทอดกันมาอย่างต่อเนื่อง หากมีการศึกษารวบรวมและจัดระบบการถ่ายทอดให้เหมาะสมกับสถานการณปัจจุบัน ย่อมจะเกิดประโยชน์ต่อกลุ่มผู้เลี้ยงวัว-ควายในปัจจุบันได้มาก
ควายไทยพื้นบ้านอีสานกับวิถีชีวิตแบบท้องถิ่น บัญฑิต ปิยะศิลป์ - [ 27 ก.ค. 47, 14:04 น. ] (อ้างอิง : จุดประกาย 18 ก.ค.45) ....ขุนข่าว....................................................
Create Date : 04 กรกฎาคม 2548 |
|
50 comments |
Last Update : 9 กรกฎาคม 2548 1:43:59 น. |
Counter : 4304 Pageviews. |
|
|
|
|
| |
โดย: Tang IP: 58.11.39.25 4 กรกฎาคม 2548 15:43:04 น. |
|
|
|
| |
โดย: Benyapa IP: 58.11.39.25 4 กรกฎาคม 2548 15:48:00 น. |
|
|
|
| |
โดย: Your Darling IP: 58.11.39.25 4 กรกฎาคม 2548 15:58:45 น. |
|
|
|
| |
โดย: น้องสาว IP: 202.28.9.73 4 กรกฎาคม 2548 17:15:12 น. |
|
|
|
| |
โดย: นุทศรี!! 4 กรกฎาคม 2548 19:16:02 น. |
|
|
|
| |
โดย: คนไม่รู้ชื่อ IP: 202.71.124.43 4 กรกฎาคม 2548 19:51:33 น. |
|
|
|
| |
โดย: ศรีวิไลซ์ IP: 61.90.125.183 4 กรกฎาคม 2548 22:30:02 น. |
|
|
|
| |
โดย: กิ๊กซี่ IP: 203.151.140.123 4 กรกฎาคม 2548 22:53:18 น. |
|
|
|
| |
โดย: ศรีวิไลซ์ (sivilize ) 5 กรกฎาคม 2548 3:46:29 น. |
|
|
|
| |
โดย: ข้าวฟ่าง IP: 203.151.141.193 5 กรกฎาคม 2548 9:59:17 น. |
|
|
|
| |
โดย: Aisha 8 กรกฎาคม 2548 8:04:46 น. |
|
|
|
| |
โดย: ศรีวิไลซ์ (sivilize ) 9 กรกฎาคม 2548 1:47:58 น. |
|
|
|
| |
โดย: Aisha 12 กรกฎาคม 2548 18:05:40 น. |
|
|
|
| |
โดย: Aisha 13 กรกฎาคม 2548 7:27:35 น. |
|
|
|
| |
โดย: Aisha 13 กรกฎาคม 2548 7:36:17 น. |
|
|
|
| |
โดย: Aisha 13 กรกฎาคม 2548 7:40:14 น. |
|
|
|
| |
โดย: Aisha 13 กรกฎาคม 2548 7:43:52 น. |
|
|
|
| |
โดย: Aisha 13 กรกฎาคม 2548 8:03:38 น. |
|
|
|
| |
โดย: Aisha 13 กรกฎาคม 2548 16:00:49 น. |
|
|
|
| |
โดย: ศรีวิไลซ์ (sivilize ) 14 กรกฎาคม 2548 18:48:57 น. |
|
|
|
| |
โดย: Aisha 14 กรกฎาคม 2548 20:07:10 น. |
|
|
|
| |
โดย: discovwerry@hotmail.com IP: 203.188.37.43 28 ธันวาคม 2549 22:55:08 น. |
|
|
|
| |
โดย: แบม IP: 202.57.173.15 11 กุมภาพันธ์ 2550 17:12:41 น. |
|
|
|
| |
โดย: 4ซ่าท่ารัก IP: 61.19.145.238 22 กุมภาพันธ์ 2550 8:50:05 น. |
|
|
|
| |
โดย: 4ซ่าท่ารัก IP: 61.19.145.238 22 กุมภาพันธ์ 2550 8:51:13 น. |
|
|
|
| |
โดย: 3D IP: 203.185.152.150 19 มิถุนายน 2550 10:03:35 น. |
|
|
|
| |
โดย: กรรมกร IP: 124.120.99.52 9 กรกฎาคม 2550 19:53:34 น. |
|
|
|
| |
โดย: เด็กข้างนา IP: 222.123.112.130 1 สิงหาคม 2550 18:30:36 น. |
|
|
|
| |
โดย: เด็กนอกกะลา IP: 61.19.234.106 15 สิงหาคม 2550 9:24:02 น. |
|
|
|
| |
โดย: เด็กไทย IP: 203.154.52.182 30 สิงหาคม 2550 10:53:37 น. |
|
|
|
| |
โดย: บาส เสิงสาง IP: 125.26.81.132 6 พฤศจิกายน 2550 12:31:28 น. |
|
|
|
| |
โดย: rty53522 IP: 203.113.51.6 15 มกราคม 2551 14:50:13 น. |
|
|
|
| |
โดย: นู๋ออม IP: 61.19.32.99 31 มีนาคม 2551 16:44:54 น. |
|
|
|
| |
โดย: พิมพ์ IP: 118.174.98.40 30 พฤษภาคม 2551 19:17:32 น. |
|
|
|
| |
โดย: king kong IP: 61.7.144.132 31 กรกฎาคม 2551 13:33:51 น. |
|
|
|
| |
โดย: คนรักควาย IP: 118.175.204.19 3 กันยายน 2551 15:40:46 น. |
|
|
|
| |
โดย: คนรักควาย IP: 118.175.204.19 3 กันยายน 2551 15:52:01 น. |
|
|
|
| |
โดย: คนรักควาย IP: 118.175.204.19 7 กันยายน 2551 8:17:18 น. |
|
|
|
| |
โดย: คนรักควาย IP: 118.175.204.19 23 กันยายน 2551 19:55:30 น. |
|
|
|
| |
โดย: ^^'' IP: 125.24.53.159 24 ตุลาคม 2551 13:56:36 น. |
|
|
|
| |
โดย: คนรักควาย IP: 118.175.204.19 14 พฤศจิกายน 2551 13:41:22 น. |
|
|
|
| |
โดย: ทีมงาน ขาเด้ๅ@เหงๅใจ IP: 203.172.163.226 2 ธันวาคม 2551 9:14:36 น. |
|
|
|
| |
โดย: ผู้พิทักษ์ควาย IP: 125.26.39.172 30 มกราคม 2552 18:03:50 น. |
|
|
|
| |
โดย: gclub-royal IP: 222.123.203.66 30 เมษายน 2552 20:52:41 น. |
|
|
|
| |
โดย: คนรักควาย IP: 125.26.6.149 2 กันยายน 2552 14:13:33 น. |
|
|
|
| |
โดย: BISONBOY IP: 125.24.73.95 3 กันยายน 2552 17:01:57 น. |
|
|
|
| |
โดย: BISONBOY IP: 125.24.73.95 3 กันยายน 2552 17:11:38 น. |
|
|
|
| |
โดย: อร IP: 58.8.46.31 10 ตุลาคม 2552 17:45:58 น. |
|
|
|
| |
โดย: เม้าส์ IP: 10.221.10.161, 10.221.1.41, 203.149.16.43 11 ธันวาคม 2552 10:06:36 น. |
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|