วัคซีนในผู้ใหญ่
วัคซีนไม่ใช่เรื่องจำเป็นเฉพาะกับเด็กๆเท่านั้น แต่ยังจำเป็นในผู้ใหญ่เช่นเดียวกัน เนื่องจากภูมิคุ้มกันของร่างกายจากการได้รับวัคซีนในวัยเด็กจะลดลงเรื่อยๆเมื่อสูงวัยขึ้น และอาจส่งผลให้เกิดปัจจัยเสี่ยงในการเกิดโรคต่างๆ เช่น โรคนิวโมคอคคัส, โรคไข้หวัดใหญ่, โรคคอตีบ, โรคไอกรน, โรคบาดทะยัก รวมถึงไวรัสตับอักเสบบีซึ่งอาจนำไปสู่โรคมะเร็งตับได้ ราชวิทยาลัยอายุรแพทย์แห่งประเทศไทย ได้แนะนำให้ผู้ใหญ่เข้ารับการฉีดวัคซีน เพื่อเสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้กับร่างกายอย่างสม่ำเสมอ
ช่วงอายุ | วัคซีนป้องกันโรคที่แนะนำให้ฉีด | หมายเหตุ | ผู้ใหญ่ช่วงต้น (อายุ 18 26 ปี) | -วัคซีนบาดทะยักและคอตีบ | -ฉีดกระตุ้นทุก 10 ปี | -วัคซีนไข้หวัดใหญ่ | -ฉีดกระตุ้นทุก 1 ปี | -วัคซีนหัด-คางทูม-หัดเยอรมัน | -ฉีด 1 เข็ม | -วัคซีนเฮชพีวี | -ควรฉีดตั้งแต่วัยรุ่นตอนต้น (การฉีดวัคซีนไม่สามารถทดแทน การตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก) | -วัคซีนตับอักเสบบี | -ควรตรวจภูมิคุ้มกันก่อนฉีดวัคซีน | ผู้ใหญ่ (อายุ 27 65 ปี) | -วัคซีนบาดทะยักและคอตีบ | -ฉีดกระตุ้นทุก 10 ปี | -วัคซีนไข้หวัดใหญ่ | -ฉีดกระตุ้นทุก 1 ปี | -วัคซีนตับอักเสบบี | -ควรตรวจภูมิคุ้มกันก่อนฉีดวัคซีน | ผู้สูงอายุ (อายุมากกว่า 65 ปี) | -วัคซีนบาดทะยักและคอตีบ | -ฉีดกระตุ้นทุก 10 ปี | -วัคซีนไข้หวัดใหญ่ | -ฉีดกระตุ้นทุก 1 ปี | -วัคซีนป้องกันนิวโมคอคคัส | | ผู้ที่มีโรคเรื้อรัง (ไม่มีม้าม หัวใจวาย ปอดอุดกั้นเรื้อรัง ไตวายเรื้อรัง ตับวาย ติดเชื้อเอดส์ รับยากดภูมิคุ้มกัน) | -วัคซีนไข้หวัดใหญ่ | -ฉีดกระตุ้นทุก 1 ปี | -วัคซีนตับอักเสบบี | -ควรตรวจภูมิคุ้มกันก่อนฉีดวัคซีน | -วัคซีนป้องกันนิวโมคอคคัส | |
Footnotes:
1. วัคซีนหลายชนิดสามารถให้พร้อมกันในวันเดียวได้แต่ต้องฉีดในตำแหน่งที่ต่างกัน และไม่นำวัคซีนมาผสมกัน สำหรับวัคซีนชนิดเชื้อเป็น (live-attenuated vaccine) ไม่ควรให้แก่หญิงตั้งครรภ์ ผู้ที่มีภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง หรือกำลังได้รับยากดภูมิคุ้มกัน และผู้ที่เพิ่งได้รับผลิตภัณฑ์ของเลือดไม่เกิน 3 เดือน
2. การให้วัคซีน Td ป้องกันบาดทะยัก ทุก 10 ปี (ในกรณีที่ไม่มี Td อาจใช้ TT ฉีดแทนได้) ตั้งแต่วัยรุ่นจะมีส่วนช่วยในการสร้างภูมิคุ้มกัน เพื่อป้องกันโรคนี้ในผู้ใหญ่และผู้สูงอายุ การฉีดเข็มกระตุ้น Td ในผู้ใหญ่มักกำหนดให้ฉีดทุก 10 ปี และแนะนำให้ฉีดวัคซีน Td แทนการใช้ TT ในเวชปฏิบัติทั่วไป
3. อาจพิจารณาให้วัคซีนรวม Tdap เป็นการให้วัคซีนเข็มกระตุ้นโรคไอกรนในวัยรุ่น 1 ครั้งแทนการฉีดวัคซีน Td หรือ TT และหลายประเทศแนะนำให้ฉีด Tdap ในผู้ใหญ่และผู้สูงอายุแทน Td หรือ TT 1 ครั้งในช่วงชีวิตด้วย อาจพิจารณาให้วัคซีน Tdap 1 เข็ม ให้แก่หญิงตั้งครรภ์ในช่วงอายุครรภ์ 27-36 สัปดาห์แทน Td หรือ TT หรืออาจฉีด Tdap ทันทีหลังคลอด เพื่อป้องกันการติดเชื้อไอกรนในทารก
4. ควรพิจารณาให้วัคซีนแก่ผู้ที่ไม่มีภูมิคุ้มกันโรคและมีโอกาสสัมผัสและกระจายเชื้อมากเช่น บุคลากรทางการแพทย์ ครูหรือผู้ที่เลี้ยงเด็กจำนวนมาก หญิงวัยเจริญพันธุ์ที่ยังไม่ต้องการตั้งครรภ์ ในกรณีที่ไม่ทราบหรือไม่มีประวัติเคยเป็นมาก่อน ควรตรวจภูมิคุ้มกันโรคอีสุกอีใสก่อนให้วัคซีน ไม่มีความจำเป็นต้องตรวจหาภูมิคุ้มกันภายหลังได้รับวัคซีน
5. ควรได้รับวัคซีนหัดโดยแนะนำให้ฉีดวัคซีน MMR 1 เข็ม(Measles, mumps, rubella หัด คางทูม หัดเยอรมัน) และกระตุ้นอีก1 เข็มห่างจากเข็มแรกอย่างน้อย 4 สัปดาห์ ในกรณีผู้ที่เรียนระดับอุดมศึกษาสัมผัสใกล้ชิดกับผู้ป่วยโรคหัด หรือกำลังมีโรคหัดระบาด รวมทั้งนักเรียนที่ต้องเดินทางไปศึกษาต่อต่างประเทศ บุคลากรทางการแพทย์ที่ไม่มีภูมิคุ้มกันโรคหัดควรได้รับการฉีดวัคซีน
6. วัคซีนป้องกันเอชพีวีที่ใช้มี 2 ชนิด ได้แก่ วัคซีนเอชพีวีชนิด 4 สายพันธุ์ได้แก่ สายพันธุ์ 6,11,16 และ18 และวัคซีนเอชพีวีชนิด 2 สายพันธุ์ คือสายพันธุ์ 16 และ 18 ป้องกันมะเร็งปากมดลูก (ที่เกิดจากเชื้อ HPV 16,18) วัคซีนทั้งสองชนิดมีประสิทธิภาพในการป้องกันการติดเชื้อ HPV ป้องกันการคงอยู่ของเชื้อที่เกิดจากสายพันธุ์ ในวัคซีนและป้องกันรอยโรคก่อนเป็นมะเร็งปากมดลูก แนะนำให้วัคซีนป้องกันเอชพีวีแก่เด็กวัยรุ่นหญิง ผู้หญิงอายุ 9-26 ปี ถึงแม้ว่าจะฉีดวัคซีนแล้วก็ควรให้คำแนะนำเรื่องการมี safe sex และต้องมารับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกอย่างสมำ่าเสมอ
7. แนะนำฉีดวัคซีนเอชพีวีชนิด 4 สายพันธุ์แก่ผู้ชายที่มีอายุ 19-26 ปี โดยเฉพาะกลุ่มชายรักร่วมเพศ เพื่อป้องกันการติดเชื้อเอชพีวีบริเวณทวารหนักและมะเร็งบริเวณทวารหนักและอวัยวะเพศ
8. วัคซีนที่ใช้ในประเทศไทยในปัจจุบันเป็นชนิด 3 สายพันธุ์ได้แก่ split virion vaccine และ subunit vaccine เป็นวัคซีนที่ใช้ในการฉีดวัคซีนป้องกันโรคไข้หวัดใหญ่ประจำาปี ดังนั้นจึงต้องฉีดวัคซีนทุกปี แม้จะเป็นสายพันธุ์เดิมของวัคซีนที่เคยฉีดก่อนหน้านี้ การให้วัคซีนแนะนำให้ใช้โดยการฉีดเข้ากล้ามบริเวณต้นแขน ปัจจุบันมีวัคซีนชนิด 3 สายพันธุ์ ฉีดเข้าในหนัง (intradermal route) พบว่าการฉีดเข้าในหนังให้ภูมิคุ้มกันที่ดีในผู้สูงอายุ แต่อาจพบว่าผลข้างเคียงเฉพาะที่มากกว่าการฉีดวัคซีน เข้ากล้าม สามารถใช้วัคซีนทั้งของซีกโลกเหนือและซีกโลกใต้ฉีดป้องกันโรคไข้หวัดใหญ่ได้ในประเทศไทย วัคซีนป้องกันโรคไข้หวัดใหญ่ไม่ควรให้แก่ผู้ที่มีประวัติแพ้ไข่รุนแรง หรือผู้ที่มีประวัติเป็น GuillainBarre syndrome มาก่อน สามารถให้วัคซีนป้องกันโรคไข้หวัดใหญ่ร่วมกับวัคซีนอื่นๆ ได้ในเวลาเดียวกันโดยฉีดวัคซีนคนละข้างของต้นแขน
9. กลุ่มประชากรที่ควรหรือมีข้อบ่งชี้ในการได้รับวัคซีนได้แก่ กลุ่มที่มีความเสี่ยงสูงที่อาจเกิดโรคแทรกซ้อน หรือมีอาการไข้หวัดใหญ่รุนแรง ได้แก่ บุคคลที่อายุ 65 ปี ขึ้นไป บุคคลที่เป็นโรค COPD รวมทั้งโรคหอบหืด โรคหัวใจ บุคคลที่ต้องเข้ารับการรักษาเป็นผู้ป่วยในโรงพยาบาลอย่างน้อยปีละ 1 ครั้งจากโรคเรื้อรังได้แก่ โรคเบาหวาน โรคไต โรคเลือด หรือมีภูมิคุ้มกันบกพร่อง รวมทั้งผู้ที่ได้รับยากดภูมิคุ้มกัน หญิงตั้งครรภ์ที่มีอายุครรภ์ในช่วงไตรมาสที่ 2 และ 3 กลุ่มที่สามารถแพร่โรคไปสู่กลุ่มเสี่ยงสูง (บุคลากรทางการแพทย์และห้องปฏิบัติการ บุคคลที่พักอยู่ในบ้านเดียวกับประชากรที่มีความเสี่ยงสูง) และควรพิจารณาให้ในประชาชนทั่วๆไปที่ประสงค์จะป้องกันโรคนี้ได้
10. การให้วัคซีนป้องไวรัสตับอักเสบเอ จะเน้นไปที่วัยรุ่นและผู้ใหญ่ตอนต้น วัคซีนป้องกันไวรัสตับอักเสบเอ ควรฉีดที่กล้ามเนื้อต้นแขน โดยฉีด 2 ครั้งห่างกัน 6-12 เดือน นอกจากนี้ยังมีวัคซีนผสมระหว่างตับอักเสบเอและบี แต่ต้องให้ 3 ครั้ง (0, 1 และ 6 เดือน) ทางกล้ามเนื้อต้นแขน โดยทั่วไปไม่ต้องตรวจ anti HAV หลังการฉีดวัคซีน ครบตามกำาหนด
11. การฉีดวัคซีนป้องกันตับอักเสบบีมักแนะนำในผู้ที่อยู่ในกลุ่มที่เสี่ยงต่อการติดโรคได้ง่าย ได้แก่ ผู้ติดยาเสพติด รักร่วมเพศ ผู้ป่วยโรคไตที่ทำาการฟอกไต ผู้ป่วยที่ได้รับเลือดบ่อย บุคคลในครอบครัวที่ตรวจพบไวรัสตับอักเสบบี แพทย์ หรือทันตแพทย์ หรือบุคคลที่ทำางานสัมผัสกับเลือด ฉีดวัคซีนเข้ากล้ามเนื้อต้นแขน 3 ครั้งที่ 0, 1 และ 6 เดือน โดยทั่วไปการตรวจ antiHBs หลังการฉีดวัคซีนครบตามกำหนด 1 เดือนไม่มีความจำเป็น จะตรวจเลือดเมื่อผู้นั้นมีความเสี่ยงสูงที่จะติดโรคเช่นบุคลากรทางการแพทย์
12. ข้อบ่งชี้ของการใช้วัคซีน PPV-23 (วัคซีนป้องกันการติดเชื้อ Streptococcus pneumoniae ชนิดโพลีแซคคาไรด 23 สายพันธุ) คือ บุคคลที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดโรค หรือผู้ที่อาจมีภาวะแทรกซ้อนรุนแรงหากมีการติดเชื้อ ได้แก่ อายุมากกว่า 65 ปี อายุมากกว่า 2 ปี - 65 ปีที่มีภาวะ anatomic or functional asplenia, ผู้ที่มีโรคประจำตัวเรื้อรัง ได้แก่ โรคเบาหวานที่มีการควบคุมระดับนำ้ตาลในเลือดไม่ดี โรคหัวใจวาย cardiomyopathy, COPD, โรคตับแข็ง โรคไตวายเรื้อรัง มีการรั่วของน้ำไขสันหลัง โรคหอบหืด ผู้ที่สูบบุหรี่เป็นประจำ บุคคลที่มีภาวะ severe immunosuppressive state และผู้ป่วยที่ได้รับการปลูกถ่ายอวัยวะหรือไขกระดูก ส่วนการพิจารณาให้ฉีดซ้ำ 1 ครั้ง มีข้อบ่งชี้คือ ฉีดหลังจากเข็มแรก 5 ปี ในกรณีผู้ป่วยที่ไม่มีม้าม หรือฉีดวัคซีนซ้ำในอายุ 65 ปี กรณีผู้ป่วยที่เคยได้รับวัคซีนเข็มแรกก่อนอายุ 65 ปี การแนะนำให้ฉีดวัคซีนเข็มกระตุ้นโดยใช้วัคซีน PCV-13 ภายหลังการได้รับวัคซีน PPV-23 แก่ผู้ป่วยที่มีภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่องเพื่อให้มีภูมิคุ้มกันต่อเชื้อสูงขึ้นต้องฉีดภายหลังได้รับวัคซีน PPV-23 ไม่น้อยกว่า 1 ปี
13. ข้อบ่งชี้ของการใช้วัคซีน PCV-13 (วัคซีนป้องกันปอดอักเสบ Pneumococcal Conjugate Vaccine) คือ บุคคลที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหรือผู้ที่อาจมีภาวะแทรกซ้อนรุนแรงหากมีการติดเชื้อโดยพิจารณาฉีดแก่ผู้ใหญ่และผู้สูงอายุ ควรเลือกใช้วัคซีนชนิด PCV-13 ในกรณีที่มีข้อบ่งชี้ของการฉีดวัคซีนป้องกันการติดเชื้อนิวโมคอคคัสโดยเฉพาะในผู้ที่มีโรคประจำตัวเรื้อรังหรือผู้ที่มีภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง แนะนำให้ฉีดเข้ากล้าม 1 เข็ม และยังไม่มีคำแนะนำให้ฉีดกระตุ้นโดยใช้วัคซีน PCV-13 ในคนทั่วไป การแนะนำให้ฉีดวัคซีนเข็มกระตุ้นด้วยวัคซีน PPV-23 ภายหลังการได้รับวัคซีน PCV-13 แก่ผู้ป่วยที่มีภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง เพื่อให้สามารถครอบคลุมการติดเชื้อจากสายพันธุ์อื่นได้มากขึ้น ต้องฉีดภายหลังจากการได้รับวัคซีน PCV-13 ไม่น้อยกว่า 2 เดือน
14. พิจารณาความจำเป็นในการได้รับวัคซีนเกี่ยวกับการเดินทางอื่นๆ การแนะนำวัคซีนในผู้เดินทางต้องคำนึงถึงประวัติรับวัคซีน ประเทศหรือพื้นที่ที่จะไป แผนการเดินทาง ระยะเวลาที่จะเดินทาง
15. อุบัติการณ์ของการติดเชื้อในประเทศไทยมีประปรายไม่มาก พบว่าร้อยละ 70 ของเชื้อก่อโรคจะเป็น meningococcal serogroup B ซึ่งไม่มีในวัคซีนที่ใช้ในปัจจุบัน วัคซีนป้องกันโรคที่ใช้ในประเทศเป็นวัคซีนแบบที่มี 4 สายพันธุ์ คือ ซีโรกรุ๊ป A, C, Y และ W-135 ผู้ที่ควรได้รับวัคฃีนได้แก่ ผู้จะเดินทางไปพิธีฮัจย์และอุมเราะห์ ที่ประเทศซาอุดิอาระเบีย ต้องได้รับวัคซีนก่อนเข้าประเทศอย่างน้อย 10 วัน โดยจะมีเอกสารรับรองการฉีดวัคซีน (yellow book) ผู้ที่จะเดินทางหรือไปอยู่อาศัยในพื้นที่ meningitis belt ประเทศสหรัฐอเมริกามีคำแนะนำให้ฉีดวัคซีนในวัยรุ่นและนักศึกษา และบุคคลที่ไม่มีม้าม(anatomic or functional asplenia)
16. โรคงูสวัดพบอุบัติการณ์มากขึ้นตามอายุ โดยเฉพาะเมื่ออายุมากกว่า 50 ปี ภาวะแทรกซ้อนที่พบได้บ่อยในได้แก่ ภาวะ post-herpetic neuralgia พบได้ร้อยละ 10 - 15 และพบบ่อยขึ้นและรุนแรงขึ้นในผู้สูงอายุ ปัจจุบันมีการใช้วัคซีนป้องกันโรคงูสวัด โดยการฉีดเข้าใต้ผิวหนังจำนวน 1 เข็ม
17. บุคคลที่มีภาวะ severe immunosuppressive state หมายถึง ผู้ป่วยโรค combined primary immunodeficiency disorder, ผู้ป่วยที่อยู่ในระหว่างการได้รับยาเคมีบำบัดเพื่อรักษาโรคมะเร็ง บุคคลที่กำลังได้รับยาคอรติโคสเตียรอยด์ โดยเทียบได้กับยา prednisolone > 20 มก.ต่อวันเป็นระยะเวลาอย่างน้อย 2 สัปดาห์ หรือกำลังได้รับยากดภูมิคุ้มกันในกลุ่ม biologic immune modulators เช่น tumor necrosis factor-alpha (TNF-α) blocker หรือ rituximab
18. คำแนะนำนี้มีที่ใช้สำหรับกลุ่มผู้ป่วยภายหลังได้รับการปลูกถ่ายอวัยวะหรือไขกระดูกไปแล้ว โดยการปลูกถ่ายอวัยวะที่หมายรวมถึงนี้ ได้แก่ ไต ตับ หัวใจ ปอด ตับอ่อน หรือการปลูกถ่ายที่มากกว่า หนึ่งอวัยวะขึ้นไป นอกจากนี้สมาชิกครอบครัว หรือผู้ที่อยู่ใกล้ชิดกับผู้ป่วยควรได้รับวัคซีนป้องกันโรคโดยการใช้แนวทางการพิจารณาการรับ วัคซีนเช่นเดียวกับการฉีดวัคซีนในบุคลากรทางการแพทย์
19. หญิงตั้งครรภ์หากไม่เคยได้รับวัคซีนป้องกันบาดทะยักมาก่อนให้ฉีดวัคซีน Td 3 ครั้ง (ในกรณีที่ไม่มี Td อาจใช้ TT ฉีดแทนได้) แต่หากมีประวัติได้รับวัคซีนป้องกันบาดทะยักภายใน 10 ปีไม่ต้องฉีดเข็มกระตุ้น อาจพิจารณาให้ Tdap แทน 1 ครั้ง ในช่วงตั้งครรภ์ 27-36 สัปดาห์
ช่วงนี้อากาศเปลี่ยนแปลงบ่อย โรคระบาดมากมาย รักษาสุขภาพทุกคนนะคะ
Create Date : 30 มิถุนายน 2557 |
|
59 comments |
Last Update : 30 มิถุนายน 2557 2:01:03 น. |
Counter : 2876 Pageviews. |
|
|
|
ตามมาอ่านการฉีดวัคซีน แหะ แหะ พี่กิ่งไม่เคยฉีดเลยค่ะ กลัวเข็มมากกกกก อิอิ
แต่บทความดีๆน่าอ่านมากๆแบบนี้พี่กิ่งต้องโหวตและไลท์ให้แล้วค่ะ
บันทึกการโหวต Blog ในวันนี้
ผู้เขียน Blog หมวดเนื้อหา Blog ได้รับโหวต
lovereason Book Blog ดู Blog
วนารักษ์ Dharma Blog ดู Blog
pantawan Health Blog ดู Blog
ระบบจะบันทึกคะแนนโหวต เฉพาะการโหวต 5 ครั้งล่าสุดในแต่ละวันเท่านั้น
มีความสุขวันจันทร์ค่ะ