Bloggang.com : jenifaae : เสรีภาพ การปฏิวัติประชาชน ธงไตรรงค์ และเมืองร้อน

เสรีภาพ การปฏิวัติประชาชน ธงไตรรงค์ และเมืองร้อน

คอลัมน์ eye wide open

โดย ภิญโญ ไตรสุริยธรรมา

นักท่องเที่ยวส่วนใหญ่ที่เดินทางมาเยือนพิพิธภัณฑ์ลูฟวร์ของฝรั่งเศสอาจจะพุ่งเป้าไปที่ภาพโมนาลิซา หรือ La Giocondo อันโด่งดังของ ลีโอนาร์โด ดาวินชี เป็นหลัก หากแต่สำหรับชาวฝรั่งเศสแล้ว ภาพ Liberty Leading the People ของเออแชน เดอลาครัวซ์-Eugene Delacroix (1830) ดูจะมีนัยทางการเมืองที่เกี่ยวเนื่องกับประวัติศาสตร์และพัฒนาการของประชาธิปไตยในประเทศที่เคยถูกปกครองด้วยระบอบ สมบูรณาญาสิทธิราชย์มายาวนานแห่งนี้อย่างยากที่จะหาภาพใดมาแทนได้

     หลังการปฏิวัติฝรั่งเศสในปี 1789 การเมืองฝรั่งเศสหาได้เดินหน้าเป็นเส้นตรงไปสู่ความเป็นประชาธิปไตย หากแต่ต้องวกไปเวียนมาทั้งจากการสถาปนาตนเองขึ้นเป็นจักรพรรดิของ นโปเลียนมหาราช ในปี 1804 รวมทั้งความพยายามในการนำประเทศกลับเข้าสู่ระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์อีกครั้งภายใต้การปกครองของพระเจ้าชาร์ลส์ที่ 10 หลังนโปเลียนร่วงหล่นจากอำนาจ

ในเดือนกรกฎาคม ปี 1830 ปารีสลุกเป็นไฟ เมื่อประชาชนพร้อมใจกันออกมาเดินขบวนประท้วงกษัตริย์ที่เริ่มปกครองบ้านเมืองอย่างไม่เป็นธรรมด้วยลืมไปว่า พระองค์เป็นกษัตริย์ภายใต้ความยินยอมของประชาชน หาใช่กษัตริย์ในระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์เช่นบุรพกษัตริย์ในอดีต

     การประท้วงนำไปสู่เหตุการณ์จลาจล ซึ่งเริ่มต้นในเช้าวันที่ 27 กรกฎาคม เมื่อมีการก่อแนวรั้วกั้นระหว่างประชาชนและกองทหาร การเผชิญหน้าระหว่างทั้งสองฝ่ายทวีความรุนแรงขึ้น หลังมีการเปิดฉากยิงเข้าใส่กันจนทำให้มีประชาชนเสียชีวิตเป็นจำนวนมาก ในคืนนั้นแม้ปารีสจะเงียบงัน แต่หาได้หลับใหล เช้าวันที่ 28 กรกฎาคม สถานการณ์ทวีความรุนแรงขึ้นจนนายทหารต้องเร่งเข้าเฝ้าพระเจ้าชาร์ลส์ที่ 10 ซึ่งกำลังพักผ่อนอยู่ในพระราชวังนอกกรุงปารีสเป็นการด่วน เพื่อแจ้งว่า 'มันไม่ใช่การจลาจลธรรมดา หากแต่เป็นการปฏิวัติพระเจ้าค่ะ'

     พระเจ้าชาร์ลส์ที่ 10 และบรรดาเสนาบดีทั้งหลายต่างเก็บตัวเงียบ ไม่มีใครเดินทางมายังกรุงปารีส ขณะที่เหล่านักคิดและปัญญาชนในกรุงปารีสได้รวมตัวกันเพื่อเร่งหาทางออก ในวันที่ 29 กรกฎาคม กองกำลังปฏิวัติได้บุกยึดพระราชวังตุยเลอรีส์และพระราชวังอื่นๆ รวมทั้งพระราชวังลูฟวร์ ในที่สุดกองกำลังปฏิวัติได้บุกเข้ายึดศาลาว่าการกรุงปารีส โดยนักการเมืองสายเสรีนิยมได้จัดตั้งรัฐบาลรักษาการขึ้น แม้จะยังมีการต่อสู้หลงเหลืออยู่ในบางจุด แต่การปฏิวัติได้สำเร็จลุล่วงลงแล้วโดยกองทัพประชาชน

     เออแชน เดอลาครัวซ์ (Eugene Delacroix) ศิลปินฝรั่งเศสในยุคโรแมนติก เลือกที่จะบอกเล่าเรื่องราวของการปฏิวัติ ปี 1830 หรือที่เรียกกันว่า การปฏิวัติเดือนกรกฎาคม (July Revolution) โดยเจาะจงบรรยายเหตุการณ์ในวันที่ 28 กรกฎาคม 1830 ผ่านภาพ Liberty Leading the People เมื่อประชาชนจากหลายชนชั้นเข้าร่วมกันต่อสู้ จากชายหนุ่มชนชั้นกลางสวมหมวกทรงสูงผู้กำปืนยาวไว้แน่น กรรมกรใส่ เชิ้ตปลดกระดุมชูดาบโค้งในมือด้วยแววตามุ่งมั่น รวมถึงหนุ่มน้อยวัยเยาว์ผู้ถือปืนสั้นสองมือโดยไม่หวาดหวั่น

     ในวันนั้น ผู้คนกว่า 8,000 คนร่วมต่อสู้เคียงบ่าเคียงไหล่กันหลังแนวรั้วกั้นโดยไม่มีผู้นำที่เด่นชัด หากแต่ในภาพเขียน เดอลาครัวซ์ เลือกเทพีกรีกโบราณในนามเสรีภาพให้เป็นสัญลักษณ์นำผู้คนลุกขึ้นสู้ หลังประชาชนจำนวนไม่น้อยต้องสละชีพเพื่อ ปูทางไปสู่เสรีภาพอันยิ่งใหญ่

     ในภาพเขียนของเดอลาครัวซ์ เทพีเสรีภาพถือธงสีแดง ขาว น้ำเงิน ที่สืบทอดมาจากการปฏิวัติปี 1789 ธงไตรรงค์นี้คือสัญลักษณ์แห่งการต่อสู้ของประชาชนฝรั่งเศส หากแต่ในปี 1815 เมื่อราชวงศ์บูร์บงส์ (Bourbons) กลับมามีอำนาจอีกครั้ง ได้มีการนำธงสีขาวประจำราชวงศ์มาใช้แทน ดังนั้นในการปฏิวัติปี 1830 ธงไตรรงค์จึงถูกนำกลับมาใช้อีกครั้ง เพื่อตอกย้ำให้ผู้คนระลึกถึงจิตวิญญาณการต่อสู้เพื่ออิสรภาพและเสรีภาพในอดีต

     ผลจากการปฏิวัติเดือนกรกฎาคม ทำให้พระเจ้าชาร์ลส์ที่ 10 ถูกบีบบังคับให้สละราชสมบัติแก่พระญาติที่ชื่อ หลุยส์-ฟิลิป ดยุกแห่งออร์ลีนส์ จากนั้นพระองค์ต้องลี้ภัยไปอยู่ที่ประเทศอังกฤษ การปฏิวัติเดือนกรกฎาคมก่อให้เกิดความเปลี่ยนแปลงทางการปกครองขนานใหญ่ในฝรั่งเศส ไม่มีใครเอ่ยถึงกษัตริย์ ผู้มีศักดิ์และสิทธิ์จากเบื้องบนอีกต่อไป มีเพียงแต่กษัตริย์แห่งปวงชนเท่านั้นที่จะดำรงอยู่ได้ ก่อนที่ฝรั่งเศสจะเดินเข้าสู่การปกครองแบบสาธารณรัฐเต็มรูปแบบในเวลาต่อมา

     กษัตริย์จากไป แต่ศิลปะคงอยู่ ภาพ Liberty Leading the People ของเออแชน เดอลาครัวซ์ ถูกนำมาจัดแสดงครั้งแรก ในปี 1831 โดยรัฐบาลได้ซื้อไว้เป็นสมบัติของชาติในราคา 3,000 ฟรังก์ ภาพนี้ถูกแขวนไว้ในห้องแสดงภาพที่พระราชวังลุกซอมบูร์กอยู่ 2-3 เดือน ก่อนจะถูกปลดลงเนื่องจากมีภาพสื่อสารข้อความทางการเมืองที่โจ่งแจ้งและเป็นการกระตุ้นความรู้สึกมากเกินไป ต่อมาภาพนี้ถูกนำมาแสดงอีกครั้งเป็นระยะเวลาสั้นๆ ในปี 1848 และ 1855 ก่อนมันจะถูกนำไปแขวนไว้ในพิพิธภัณฑ์ลูฟวร์ ตั้งแต่ปี 1847 เป็นต้นมา เพื่อให้ผู้คนทั่วโลก ได้ศึกษาในฐานะงานศิลปะชิ้นสำคัญแห่งการปฏิวัติ รวมทั้งได้ทึกทักในฐานะเป็นแรงบันดาลใจแห่งเสรีภาพอันยิ่งใหญ่ซึ่งมนุษยชาติล้วนโหยหา นับตั้งแต่เดือนกรกฎาคมปีนั้นเรื่อยมา จนถึงปัจจุบัน ที่การปฏิวัติประชาชนยังคงถูกเรียกหาอยู่เสมอเมื่อการปกครองไม่เป็นธรรม โดยเฉพาะอย่างยิ่งในประเทศเขตร้อนที่อุณหภูมิเฉลี่ยตลอดปีสูงกว่าปารีสในเดือนกรกฎาคม :D (หน้าพิเศษ DLIFE)

ขอขอบคุณ
ที่มา : ประชาชาติธุรกิจ 8 กันยายน 2551 หน้า 8

H O M E

Create Date : 09 กันยายน 2551

Last Update : 9 กันยายน 2551 21:19:29 น.

0 comments

Counter : 1143 Pageviews.