Bloggang.com : jenifaae : รื้อเมรุ-ทุบเจดีย์ เหตุเกิดที่วัดกัลยาณ์

รื้อเมรุ-ทุบเจดีย์ เหตุเกิดที่วัดกัลยาณ์

วัยล่วงเลยมาถึง 98 ปีแล้ว "อาแปะ" งื้อเซีย ไม่เคยคิดว่าตัวเองและครอบครัวจะต้องถูกไล่ที่และบังคับให้ย้ายบ้านหลังเล็กๆ ที่อยู่ในชุมชนวัดกัลยาณ์ เขตธนบุรี กรุงเทพฯ

     พออายุ 19 ปี ในยุคเสื่อผืนหมอนใบ อาแปะก็ข้ามน้ำข้ามทะเลจากเมืองจีนเพื่อเผชิญโชคในเมืองไทย แกรับจ้างทำงานสารพัด จนกระทั่งเถ้าแก่โรงไม้ชวนให้มาสร้างบ้านอยู่ที่นี่ และนับจากนั้นกว่า 70 ปีแล้วที่แกไม่เคยทิ้งบ้านไปไหน

ชีวิตของอาแปะและครอบครัว รวมทั้งคนในชุมชนผูกโยงอยู่กับแม่น้ำเจ้าพระยาและวัดกัลยาณมิตรวรมหาวิหาร ซึ่งชุมชนดั้งเดิมอยู่กันมาตั้งแต่ยุคก่อตั้งวัดในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว

     "สมัยก่อนที่นี่เป็นตลาดน้ำและตลาดผลไม้ แถวนี้มีคนน้อยมาก เถ้าแก่เลยให้เรามาอยู่กัน" อาแปะปักหลักชีวิตอยู่ในชุมชนแห่งนี้ เช่นเดียวกับชาวบ้านในชุมชนกุฎีจีนซึ่งเป็นคนเชื้อสายโปรตุเกส นับถือศาสนาคริสต์ และชุมชนกุฎีขาวซึ่งเป็นมุสลิม

ยามหน้าฝนน้ำเอ่อท่วม อาแปะต้องนำน้ำสะอาดไปถวายเจ้าอาวาสองค์ก่อนๆ ทุกเช้า ความผูกพันของแกก็เหมือนกับคนอื่นๆ ในชุมชนที่รายรอบวัด

วัดกัลยาณ์เป็นจุดหลอมรวมของชาวบ้านต่างศาสนา เช่นเดียวกับวัดทั่วๆ ไปในสังคมไทยยุคดั้งเดิมที่วัดและชาวบ้านต่างเกื้อกูลกัน

     แต่ในยุคปัจจุบันโครงสร้างสังคมถูกปรับเปลี่ยน วัดจำนวนมากพัฒนามุ่งสู่การพาณิชย์ เจ้าอาวาสกลายเป็นพาณิชย์เสียเอง สายสัมพันธ์ระหว่างวัดกับชาวบ้านถึงจุดเสื่อมทรามขนาดฟ้องร้องขับไล่ชาวบ้าน

"ขนาดบรรพบุรุษของผมเป็นคนหนึ่งที่บริจาคที่ดินให้วัด แต่วันนี้ผมยังถูกฟ้องร้องไล่ที่เลย" ภาสกร ตรีแพทย์ ซึ่งอยู่บ้านตรงกันข้ามกับบ้านอาแปะรู้สึกเหนื่อยหน่ายเมื่อพูดถึงวัดกัลยาณ์ยามนี้ บรรพบุรุษของเขาคือ เจ้าพระยาอารักษ์นัฏกาภรณ์ (ผล ผลวัฒนะ) ข้ารับใช้ในรัชกาลที่ 5 และรัชกาลที่ 6

ในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา วัดกัลยาณ์มีการพัฒนาไปตามกระแสทุนยกใหญ่ โดยมีการทุบรื้อของเก่าแล้วสร้างของใหม่ เพราะคิดเองเออเองว่าจะช่วยดึงดูดญาติโยมและนักท่องเที่ยวได้ แต่ไม่ได้คิดเลยว่าสิ่งที่ทำไปได้บ่อนเซาะทุนเดิมจนแทบหมดสิ้น

"คนสมัยก่อนเขาถวายที่ดินให้วัด เพราะคิดว่าลูกหลานของเขาจะได้อยู่กันที่นี่นานๆ จะได้ไม่ต้องเอาที่ไปขาย" ภาสกรย้ำถึงความช้ำใจ เพราะนอกจากถูกวัดกัลยาณ์ไล่ที่แล้ว ศิลปกรรมต่างๆ ภายในวัดที่เป็นศูนย์รวมจิตใจของชาวบ้าน ทั้งที่เป็นวัตถุและอาคารเก่าแก่ ต่างถูกทุบทิ้งไปจำนวนมาก

"ตอนนี้แม้กระทั่งเมรุเผาศพยังถูกทุบทิ้งเกลี้ยง" ภาสกรบอกถึงสัญลักษณ์ของความสัมพันธ์ระหว่างบ้านกับวัดที่ขาดสะบั้น

ทุกวันนี้วัดกำลังฟ้องร้องบ้านอย่างครึกโครม

พวงมาลัยดอกมะลิถูกนำมาวางไว้ที่ฐานอิฐ ใกล้ๆ กันควันธูปกำลังลอยฟุ้ง ด้านข้างมีซากเศษอิฐและปูนผสมอยู่ในดินกองพะเนินสูง ริมกำแพงเก่าซึ่งถูกทุบทิ้งไปแล้วครึ่งหนึ่ง

สองหนุ่มราชสกุล "ประวิตร" กำลังร่วมกันคิดร่วมกันวางแผน ในการค้นหาอัฐิบรรพชนที่ปะปนอยู่ในกองดิน และหวังว่าบางส่วนยังอยู่ในฐานเจดีย์ที่ถูกรื้อทำลาย

เมื่อ 3 สัปดาห์ก่อน คนในราชสกุลประวิตรต่างตื่นตระหนกและน้ำตาตก เมื่อได้รับแจ้งข่าวว่าเจดีย์ที่บรรจุอัฐิเจ้าจอมมารดาแช่ม และอัฐิพระพี่ยาเธอกรมหลวงปราจีณกิติบดี พระชายาและพระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รวมทั้งอัฐิพระบรมวงศานุวงศ์ซึ่งเป็นต้นราชสกุลประวิตร ที่ตั้งอยู่ในวัดกัลยาณ์ถูกทุบรื้อเพื่อสร้างศาลาหลังใหม่แทน

     ตลอด 3 สัปดาห์ที่ผ่านมา ม.ล.กิติบดี และ ม.ล.สุปรีดี ทายาทราชสกุลประวิตรรุ่นปัจจุบันต้องว้าวุ่นอยู่กับการค้นหาอัฐิและข้าวของโบราณที่บรรจุอยู่ในเจดีย์

"ตอนนี้ได้เอาอัฐิบางส่วนที่ค้นเจอไปไว้ที่วัดบวรนิเวศฯ และได้ทำบุญบังสุกุลไปแล้ว" ราชสกุลหนุ่มรู้ซึ้งถึงการลบหลู่ที่เกิดขึ้น และเชื่อว่าผลกรรมต้องตกถึงผู้ทำลายแน่

     ราชสกุลประวิตรเป็นผู้อุปถัมภ์สำคัญของวัดกัลยาณ์ แม้จะไม่ได้เป็นหลักเท่าราชสกุล "กัลยาณมิตร" แต่ทั้ง 2 ราชสกุลก็มีต้นกำเนิดเดียวกัน ดังนั้น การทำลายเจดีย์เจ้าจอมครั้งนี้ ถือว่าเป็นการหักหาญน้ำใจกันอย่างแรง ไม่มีการคาดคิดมาก่อนว่าเจดีย์ที่สร้างขึ้นมานับร้อยปี จะมีใคร "บังอาจ" ทำลาย โดยที่ไม่มีการปรึกษาหารือกันสักคำ

"ทั้งเจ้าจอมมารดาและพระราชโอรสต่างมีความผูกพันกับวัดนี้มาก เมื่อเจ้าจอมสิ้น รัชกาลที่ 5 มีพระราชประสงค์ให้นำมาไว้ที่นี่ เช่นเดียวกับพระราชโอรส ซึ่งอัฐิบางส่วนถูกนำไปไว้ในวัง แต่บางส่วนถูกนำมาไว้ที่นี่" ทายาทราชสกุลประวิตรช่วยกันสืบค้นถึงที่มาที่ไปของเจดีย์เจ้าจอม "ตอนนี้ราชสกุลประวิตรทุกคนประชุมกันแล้วเห็นว่าอัฐิของทุกพระองค์ควรอยู่ที่เดิมตามพระราชประสงค์"

แต่จนบัดนี้เสียงสะท้อนที่กลับมาจากวัดกัลยาณ์ยังคงอยู่ในสายลม แม้มีการเสนอทางเลือกให้บ้าง แต่ไม่ใช่คำตอบ

สายสัมพันธ์ระหว่างวัดและผู้อุปถัมภ์ต้องขาดสะบั้นเช่นเดียวกัน

     ความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในวัดกัลยาณ์ ไม่ว่าเป็นเจ้าหรือไพร่ต่างได้รับผลสะเทือนเหมือนกันหมด

นอกจากนี้ยังมีวัดอีกจำนวนมาก อาทิ วัดจันทร์สโมสร ย่านบางกระบือ วัดยานนาวา ที่กำลังเกิดข้อพิพาทกับชุมชนที่เคยอยู่ร่วมกันมานาน

กรณีตัวอย่างที่เกิดขึ้น ทำให้หลากหลายคำถามที่พุ่งตรงไปยังบทบาทของสงฆ์ในยุคปัจจุบัน

ถามว่า คณะปกครองทั้งบรรพชิตและฆราวาสยังสบายดีอยู่หรือ

ร่วมแลกเปลี่ยนและแสดงความเห็นได้ที่ //padsakorn.multiply.com/

ขอขอบคุณ
ที่มา : ภาสกร จำลองราช padsakorn@hotmail.com - ข่าวสด หน้า 8

H O M E

Create Date : 30 มิถุนายน 2551

Last Update : 22 กรกฎาคม 2551 21:06:55 น.

1 comments

Counter : 1652 Pageviews.

เสียใจแทนทุกท่านที่สูญเสีย ต้องฟ้องร้องถึงจะสาสาม เห็นอย่างนี้แล้วเราคนหนึ่งที่ไม่อยากไปวัดนั้นเสียแล้ว

โดย: ลดา IP: 58.136.74.30 วันที่: 2 กันยายน 2553 เวลา:16:29:53 น.