|
|
ต่อ
มีคนคนหนึ่งเขาเล่าเรื่องชีวิตให้ฟัง เขาเป็นคนเมืองสมุทรสาคร เข้ามากรุงเทพฯ เมื่ออายุ ๑๘ ปี แต่ว่าคนคนนี้มีลักษณะพิเศษอยู่ประการหนึ่ง คือ เป็นคนอ่อนน้อมถ่อมตน แต่ว่าเป็นคนแข็งขันในเรื่องหน้าที่การงาน เข้มแข็ง แต่ว่าลักษณะภายนอกอ่อนโยนอ่อนน้อมเข้าหาผู้หลักผู้ใหญ่ดี. ถามเขาว่า คุณนี้เจริญก้าวหน้ามาเพราะเหตุไร ?
แกก็บอกว่า มีเคล็ดลับอยู่อันเดียว คบคนที่ดีกว่าผม เพราะฉะนั้น เพื่อนของคนคนนี้ต้องเป็นคนมีอายุ ไม่ใช่เพื่อนที่อ่อนกว่าหรือเสมอตัว ต้องเป็นคนมีอายุ เป็นคุณหลวง เป็นท่านขุน คุณพระ พระยา เถ้าแก่ห้างใหญ่ อะไรนั้นแหละ เพื่อนของแกเป็นคนอย่างนั้น ไปไหนไปกับคนที่แก่กว่า ไม่ได้ไปกับคนที่หนุ่มๆ คบผู้หญิงก็เป็นคุณหญิง คุณนาย แกไปอย่างนั้น
ไปตามวัด ถ้าวันพระบางทีก็เข้าไปในวัด ไปฟังเทศน์ มักจะไปนั่งหน้าๆ ไม่ใช่นั่งแอบฟัง แอบเสา แอบประตู ไม่ใช่อย่างนั้น แกออกไปนั่งข้างหน้าฟังพระเทศน์
พอพระเทศน์จบก็ยกมือไหว้คนนั้นคนนี้ เพราะคนแก่ๆ ที่ไปวัด เป็นคนที่พอไปได้ทั้งนั้นแหละ ไม่ใช่คนเหลวไหล ไม่ใช่แม่เล้าดอก คนดีๆทั้งนั้นแหละ แกก็เข้าไปกราบ ไปไหว้คุยกัน ก็เกิดความคุ้นเคยกับคนเหล่านั้น
แล้วก็คนเหล่านั้นแหละช่วยในการทำมาหากิน ช่วยชี้ช่วยบอกในเรื่องอะไรต่างๆ ตั้งเนื้อตั้งตัวได้ มีเงินมีทอง มีบ้านให้เช่าหลายหลัง อยู่สบาย ฐานะดี ที่ดีขึ้นได้นี่ เพราะคบคนดี ไม่คบเพื่อนชั่ว
คนอายุ ๑๘ เข้ากรุงเทพฯ ถ้าไปพบเพื่อนชั่วๆ ก็เป็นแมงดาไปเลย ไปไม่รอด เพียงเกาะเขากิน เอาตัวไม่รอด นี่แกตั้งตัวได้ เพราะคบคนดี เพราะฉะนั้น หลักสำคัญในชีวิต ต้องคบคนดี คนดีนั้น เรียกว่า สัตบุรุษ
ทีนี้ สัตบุรุษนั่นเป็นคนอย่างไร ? สัตบุรุษนั้นมีลักษณะประจำตัว เราควรจะรู้ลักษณะไว้ เขาเรียกว่า สัปปุริสธรรม คือ ธรรมของสัตบุรุษ สัตบุรุษประกอบด้วยธรรม ๗ ประการ มี ศรัทธา คือ มีความเชื่อในทางที่ถูกที่ชอบ มี หิริ มีความละอายต่อบาป กลัวบาป เป็นคนที่มีการศึกษาสูง ได้ยินได้ฟังมามาก เป็นคนขยัน มีสติมั่นคง เป็นคนมีปัญญารู้จักรักษาตัวรอด นี่เป็นคุณธรรมของสัตบุรุษ
ประการแรกเราดูได้ ดูว่า เป็นคนมีศรัทธาในพระพุทธศาสนาหรือเปล่า ถ้าเป็นคนมีศรัทธามั่นคงในพระพุทธศาสนานี่คบได้ ไม่เหลวไหล คนที่มีศรัทธามั่นคงในพระพุทธเจ้า พระธรรม พระสงฆ์ คบได้ เพราะไม่เหลวไหล
คนพวกศรัทธาอ่อน ศรัทธาเหมือนไม้หลักปักไว้ในโคลน หรือเขาเรียกว่าศรัทธาหัวเต่า ผลุบเข้าผลุบออก อย่างนี้คบไม่ได้ โลเล จิตไม่มั่นคง อาจจะนำเราไปในทางเสียได้ เพราะฉะนั่น เราจะต้องวัดคนนั้นว่า มีศรัทธาในเรื่องศาสนาขนาดไหน ถ้าเป็นคนมีศรัทธามั่นคงในศาสนาแล้วคบได้ นี่ประการหนึ่ง. มีแว่นสำหรับให้ดูไว้สำหรับดูคนว่าดีต้องมีศรัทธาในพุทธศาสนา เคยได้บวชได้เรียนไหม หรือแม้ไม่ได้บวชเรียน แต่ว่ามีจิตใจมั่นคงในพุทธศาสนา ไอ้นี่เป็นเครื่องวัดสำคัญ
คนเรามันต้องมีศาสนาเป็นหลักครองใจ ไม่มีศาสนาเป็นหลักครองใจแล้วจะเอาอะไรเป็นหลักสำหรับชีวิต เพราะฉะนั้น ต้องดูว่า เขามีศรัทธาขนาดไหน มั่นคง หรือว่าง่อนแง่นคลอนแคลนอย่างไร นี่เป็นประการแรก
สัตบุรุษเป็นคนกลัวบาป ละอายบาป มีหิริโอตตัปปะ ไม่ใช่พวกหน้าด้าน ทำอะไรตามอารมณ์ แต่เป็นคนที่ละอายต่อความชั่วความร้าย คนอย่างนี้คบได้ เพราะมีธรรมเป็นเครื่องคุ้มครอง คนไม่มีความละอาย ไม่มีความกลัวบาป อย่าเข้าใกล้คนอย่างนั้นเป็นคนหน้าด้าน ทำอะไรก็ได้ เลอะเทอะเมื่อไหร่ก็ได้ สุดแล้วแต่อารมณ์มากระทบ ขืนไปคบเข้าจะเสียผู้เสียคน
แล้วสัตบุรุษก็เป็นคนที่เรียกว่า พาหุสัจจะ ได้ยินได้ฟังมาก มีความรู้รอบตัวพอที่จะเป็นที่ปรึกษาหารือในเรื่องการประกอบอาชีพการงาน ความเป็นอยู่ในชีวิตประจำวันได้ เป็นคนมีความรู้พอที่จะเป็นที่ปรึกษาของเราได้
แล้วก็เป็นคนขยันในเรื่องการงาน ไม่ใช่คนขี้เกียจสันหลังยาว หรือว่าชอบพูด ชอบคุย ชอบสนุกสนาน คบกันไปมันก็เท่านั้นแหละ ไม่ค่อยได้สาระ แต่เป็นคนขยันเอาการเอางาน แล้วก็เป็นคนมีสติปัญญามั่นคง หมายความว่าใจมั่นคง ไม่อ่อนไหว่อารมณ์ง่ายๆ มีอะไรมากระทบก็หนักแน่น ไม่อ่อนไหวง่ายๆ คนอ่อนไหวง่ายนี่คบไม่ได้เหมือนกัน เขาเรียกว่า คนผีเข้าผีออก ประเดี๋ยวดี ประเดี๋ยวร้าย สุดแล้วแต่อารมณ์ ลมเข้า ลมขึ้น ลมลง เราเรียกคนอย่างนี้ว่า ผีเข้าผีออก คบไม่ค่อยได้
นี่เป็นลักษณะของคนดี. ทีนี้ คนดีหรือสัตบุรุษนั้น จะปรึกษาสิ่งใดกับใครๆ ก็ไม่ปรึกษาเพื่อจะเบียดเบียนตนและผู้อื่น จะคิดสิ่งใดก็ไม่ได้คิดเพื่อเบียดเบียนตนและผู้อื่น จะทำสิ่งใดก็ไม่ทำเพื่อเบียดเบียนตนและผู้อื่น เรื่องปรึกษาคน เรื่องพูด เรื่องคิด เรื่องทำของสัตบุรุษนั้น ไม่มีการคิด การพูด การทำ เพื่อเบียดเบียนใคร
ปรึกษากับใครก็เหมือนกัน ไม่ได้ปรึกษาว่า กูจะไปตีหัวมัน ไม่ใช่อย่างนั้น จะไปทำให้มันฉิบหายอย่างไร หรือว่าจะทำลายมันอย่างไร ไม่ได้ปรึกษาเรื่องอย่างนั้น ปรึกษาเรื่องที่ไม่เป็นพิษเป็นภัย ไม่เบียดเบียนใครๆ คิด พูด ทำ ก็ไม่เป็นพิษไม่เป็นภัยแก่ใครๆ ไม่เบียดเบียนแก่ใครๆ เป็นคนที่มีน้ำใจเมตตาปรารถนาความสุขความเจริญแก่เพื่อนมนุษย์ทั้งหลาย เป็นผู้มีความเห็นชอบว่า ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว (ทำดีดี ทำชั่วชั่ว) อันนี้ เราฟังเอาจากการพูดของเขา ถ้าพูดในเรื่องอย่างนี้ละก็เป็นคนใช้ได้
แล้วสังเกตอีกอันหนึ่ง สัตบุรุษนี่เป็นผู้ให้ทานโดยเคารพ เอื้อเฟื้อแก่ของที่ตัวให้และรับทาน ไม่ทำอาการดุจละทิ้งเสีย เวลาใครมาขออะไรก็ให้ด้วยความเต็มใจ ไม่ใช่เอ้าเอาไป โยนให้ทิ้งไปให้ด้วยความไม่เต็มใจ ไม่ใช่ การให้ทานของสัตบุรุษคนดี ให้ด้วยความเต็มใจ
อย่างว่ามานี้เรียกว่าเป็นธรรมของสัตบุรุษ ซึ่งเราจะได้เอาไว้ดูคนคนนั้น ดูตามหลักเหล่านี้ว่า คนเหล่านั้นเขามีสิ่งเหล่านี้ ดูคนมันต้องมีเครื่องมือสำหรับดู มีแว่นสำหรับส่องดูมันเป็นอย่างไร อย่าไปดูที่วัตถุภายนอก อย่าไปดูทรัพย์สมบัติ อย่าไปดูเครื่องแต่งเนื้อแต่งตัว เพชรนิลจินดา หรืออะไรๆ เพราะสิ่งนั้นไม่ได้เป็นเครื่องวัดความเป็นคนอย่างแท้จริง ความเป็นคนที่แท้จริงนั้นอยู่ที่คุณธรรมในตัวบุคคลนั้น เพราะฉะนั้น เราต้องดูด้วยลักษณะอย่างนี้ อันนี้ จำไว้ให้ดี เอาไปไว้ใช้ดูคน มันง่ายดอก ดูไม่ยากดอก
เพียงแต่พูดขึ้นเท่านั้น เราก็รู้แล้วว่า เป็นสัตบุรุษ ไม่เป็นสัตบุรุษ พูดด้วยอารมณ์โกรธ อารมณ์เกลียด อารมณ์พยาบาท ตึงตังโผงผาง เราก็ควรจะหลีกห่างแล้ว ไม่ยืนใกล้ๆ แล้วประเดี๋ยวอะไรมันเปรี้ยงมาถูกเราเข้าบ้าง เราดูง่ายดูให้ดีให้เห็นว่าเขาเป็นคนอย่างไร แล้วเราจึงจะคบไว้เป็นมิตรเป็นสหาย นี่เหตุประการหนึ่ง เรียกว่า ลักษณะของสัตบุรุษ ให้ดูอย่างนี้.
| Create Date : 09 กันยายน 2565 |
| Last Update : 9 กันยายน 2565 9:03:19 น. |
|
0 comments
|
| Counter : 204 Pageviews. |
 |
|
|
|
|
 |
|
|
|
