อธิษฐาน   ความตั้งใจมั่น, การตัดสินใจเด็ดเดี่ยว, ความตั้งใจมั่นแน่วที่จะทำให้สำเร็จลุจุดหมาย, ความตั้งใจหนักแน่นเด็ดเดี่ยวว่าจะทำการนั้นๆให้สำเร็จ และมั่นคงแน่วแน่ในทางดำเนินและจุดมุ่งหมายของตน เป็นบารมีอย่างหนึ่ง เรียกว่า อธิษฐานบารมี หรือ อธิฏฐานบารมี

     อธิษฐานธรรม    ธรรมที่ควรตั้งไว้ในใจ, ธรรมเป็นที่มั่น, หลักธรรมที่ใช้ตั้งตัวให้มั่นหรือเป็นที่ตั้งตัวให้มั่น เพื่อจะสามารถยึดเอาหรือลุถึงผลสำเร็จที่เป็นจุดหมาย เฉพาะอย่างยิ่งพระภิกษุใช้ตั้งตัวเพื่อจะบรรลุอรหัสผล มี ๔ อย่าง

     ๑. ปัญญา

     ๒. สัจจะ

     ๓. จาคะ

     ๔. อุปสมะ หรือสันติ

นิยมเรียกชื่อเต็มของแต่ละข้อว่า

     ๑. ปัญญาธิฏฐาน

     ๒. สัจจาธิฏฐาน

     ๓. จาคาธิฏฐาน

     ๔. อุปสมาธิฏฐาน และเรียกรวมว่า  อธิฏฐาน ๔ หรือ จตุราธิฏฐาน  ทั้งนี้  มีหลักการปฏิบัติตามพุทธพจน์ว่า

     ๑  พึงไม่ประมาท หมั่นใช้หมั่นพัฒนาปัญญา

     ๒. พึงรักษา (อนุรักษ์) สัจจะ

     ๓. พึงเพิ่มพูนจาคะ

     ๔. พึงศึกษาสันติ (เรียงคำอย่างบาลี เป็นสันติศึกษา)