BlogGang.com : : สมาชิกหมายเลข 6393385 : บทสรรเสริญธรรมคุณ

กรรมเก่า คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ.เป็นเจ้าบทบาทเดิม จากนั้น การศึกษาอาศัยปรโตโฆสะ ซึ่งมีคติว่า "คนเป็นไปตามสภาพแวดล้อมที่ปรุงปั้น" และโยนิโสมนสิการ ซึ่งมีคติย้อนกลับว่า "ถ้าเป็นคนรู้จักคิด แม้แต่ฟังคนบ้าคนเมาพูด ก็อาจสำเร็จเป็นพระอรหันต์"

<<

มีนาคม 2565

>>

		1	2	3	4	5
6	7	8	9	10	11	12
13	14	15	16	17	18	19
20	21	22	23	24	25	26
27	28	29	30	31

16 มีนาคม 2565

บทสรรเสริญธรรมคุณ

บทสรรเสริญธรรมคุณ

ที่ผ่านมาข้อข้างล่างบทสรรเสริญพุทธคุณ ต่อไปธรรมคุณ

วันก่อนพูดถึงพระคุณของพุทธเจ้าที่เราสวดมนต์ธรรมดาก็ว่า อะระหัง สัมมาสัมพุทโธ ซึ่งเป็นคำภาษาบาลี แต่การสวดของเราได้มีการแปล เพื่อให้มีความเข้าใจในความหมายของศัพท์ เมื่อเข้าใจความหมายของศัพท์แล้ว ยังไม่พอ ต้องเข้าใจความหมายของเนื้อความนั้นด้วย ที่เรียกว่า โดยอรรถ โดยพยัญชนะ. เข้าใจในความหมายของศัพท์ เรียกว่าโดยพยัญชนะ ว่าความหมายของศัพท์นั้นมันเป็นอย่างนั้นอย่างนี้ อรรถคือเนื้อความของเรื่องนั้น รู้อรรถนั้นๆว่าหมายถึงอะไรด้วย จึงจะถูกต้อง ได้พูดมาโดยลำดับ ถึงคำว่า ภะคะวา ผู้จำแนกธรรมสั่งสอนสัตว์

ต่อไปจะพูดถึงคำว่า อาทิกัล๎ยาณัง มัชเฌกัล๎ยาณัง ปะริโยสานะกัล๎ยาณัง ซึ่งหมายความว่า แสดงธรรมไพเราะในเบื้องต้น ในท่ามกลาง และในที่สุด

การแสดงธรรมของพระองค์ไม่มีพิธีรีตอง เพราะที่แท้ก็คือการสนทนากับคนหนึ่ง หมู่หนึ่งนั่นเอง พระองค์ทรงแสดงให้รู้ถึงความหมายของถ้อยคำ บางทีก็ถามให้เขาตอบ ถามตอบเพื่อให้เกิดความเข้าใจ แล้วก็ยอมให้ค้านได้ เมื่อยังเกิดความสงสัย ทรงชี้แจงพร้อมด้วยตัวอย่างเปรียบเทียบ ด้วยคำพูดอันจูงใจ สะกิดใจให้เขาเข้าใจยิ่งขึ้น แม้ผู้มาฟังด้วยตั้งใจจะจับผิด ข่มขี่ถ้อยคำ ในที่สุดก็พ่ายแพ้แก่พระองค์ ยอมเป็นศิษย์

ในบาลีทั่วไปเมื่อจบเทศนา ผู้เลื่อมใสจะเปล่งคำว่า ไพเราะนักพระโคดม เพราะเหตุนั้น ท่านจึงกล่าวว่า ไพเราะในเบื้องต้น ไพเราะในท่ามกลาง ไพเราะในที่สุด ซึ่งเป็นความหมาย จะได้อธิบายพอเป็นแนวอีกหน่อยหนึ่ง

ในสูตรหนึ่งๆ ขึ้นต้นด้วยถ้อยคำนิทาน บอกเวลา สถานที่ ตลอดจนผู้มารับเทศนา ตอนกลางว่าด้วยเรื่องที่แสดง ลงท้าย ด้วยคำนิคม คือรวบยอดเนื้อความนั้นๆ สูตรนั้นจึงไพเราะด้วยสถานสาม คือ เบื้องต้น ท่ามกลาง และที่สุด

ในพระสูตรทั่วไปต้องมีนิทาน ซึ่งหมายถึงบทนำ ว่า พระองค์ตรัสที่ไหน ? เมื่อไร ? กับใคร ? เช่น เราอ่านมงคลสูตรว่า เอวัมเม สุตัง ข้าพเจ้าได้สดับมาอย่างนี้ อันเป็นคำของพระอานนท์ เพราะว่าการทำปฐมสังคายนานั้น พระอานนท์เป็นผู้กล่าวเรื่องพระสูตรต่างๆ
พระมหากัสสปะเป็นผู้ถามว่า พระสูตรนั้นตรัสที่ไหน ? พระอานนท์บอกว่า เอวัมเม สุตัง ข้าพเจ้าได้ฟังมาอย่างนี้ เอกัง สะมะยัง สมัยครั้งหนึ่ง พระผู้มีพระภาคเจ้าประทับอยู่พระเชตวัน ใกล้เมืองสาวัตถี เช่นนี้ เราเรียกว่า เริ่มเรื่อง แล้วก็ทรงปรารภกับใคร ? สอนธรรมะนั้นแก่ใคร ? ต่อไปก็ว่าแก่คนนั้นคนนี้

แล้วต่อไป ในท่ามกลาง ก็บอกข้อความที่ตรัสสอนว่าสอนเรื่องอะไร เช่น ในมงคลสูตรนี้ก็บอกว่า ตรัสแก่เทวดาที่มาถามในเวลากลางคืน ข้อความที่ตรัสนั้นก็ตรัสในเรื่องที่เป็นมงคล ๓๘ ประการ แล้วก็ตรัสไปจนกระทั่งจบ เป็นคำของพระพุทธเจ้า ที่พระอานนท์ได้ฟังมาก็เอามาเล่ากันอีกที ในพระสูตรต่างๆ มีการ ขึ้นต้น ท่ามกลาง ลงท้าย อย่างนี้ทั้งนั้น เพราะฉะนั้น จึงชื่อว่าไพเราะมีเหตุมีผล มีบุคคล เป็นผู้อ้างอิง ไม่ใช่พูดเอาเฉยๆ แต่มีหลักฐานว่า แสดงที่ไหน เมื่อไร กับใคร ด้วยเรื่องอะไร และแสดงแล้วนั้น มีผลเป็นอย่างไรบ้าง ในตอนท้ายของเรื่องมักจะบอกไว้ว่า ผู้ฟังพอใจ ได้ปฏิญาณตนเป็นพุทธมามกะ หรือ ว่าได้บรรลุมรรคผล เป็นจำนวนเท่านั้นเท่านี้ อันนี้ เป็นข้อความในพระสูตรทั่วไป

เรื่องพระสูตร ส่วนมากเป็นเรื่องของการสนทนา พระผู้มีพระภาคเคยสนทนากับคนโน้น คนนี้ ไม่ใช่เรื่องนิทาน มีคนบางคนพูดว่า พูดกันแต่เรื่องพระสูตร ที่เขาพูดอย่างนั้น เขาหมายถึงเรื่องนิทาน บางท่านเข้าใจไปอย่างนั้น

ที่จริงเรื่องพระสูตรไม่ใช่นิทาน แต่เป็นเรื่องคำสอนให้ปฏิบัติ ข้อความในคำสอนนั้นอยู่ในพระสูตรทั้งนั้น ถ้าเรียกเป็นภาษาบาลีก็เรียกว่า สุตตันตะ คือ ข้อความที่มีอยู่ในสูตร สุตตันตปิฎก หมายถึงเรื่อง สูตร ต่างๆ วินัยปิฎก หมายถึงเรื่อง วินัย ต่างๆ อภิธรรมปิฎก เป็นข้อธรรมล้วนๆ ที่เขาเก็บรวบรวมขึ้นทีหลัง ไม่ใช่ว่าพุทธเจ้าท่านพูดไว้อย่างนั้น

ฉะนั้น บางคนจึงเรียกว่า พระอภิธรรมปิฎก ไม่ได้มาในรูปคำพูดของพระพุทธเจ้า แต่มาในรูปคำเรียงความ เป็นคำซึ่งเก็บมาจากพระสูตรนั่นเอง บรรยายความจากพระสูตร ซึ่งเอาแต่ธรรมะล้วนๆ เป็นข้อ เป็นเรื่องไป มันก็เป็นเรื่องน่าศึกษา น่าสนใจอยู่ นี่ก็เป็นประการหนึ่ง

มองเห็นบทสรุปรวบยอดพระไตรปิฎก

Create Date : 16 มีนาคม 2565

Last Update : 17 มีนาคม 2565 9:21:57 น.

1 comments

Counter : 483 Pageviews.

สาธุ

โดย: สมาชิกหมายเลข 6903653

วันที่: 16 มีนาคม 2565 เวลา:15:07:46 น.

สมาชิกหมายเลข 6393385

Location :

[ดู Profile ทั้งหมด]

	ฝากข้อความหลังไมค์
	Rss Feed
	ผู้ติดตามบล็อก : 9 คน [?]

Webmaster - BlogGang

[Add สมาชิกหมายเลข 6393385's blog to your web]

Bloggang.com