|
 ขณะจิตที่บรรลุมรรคผล
ตามหลักที่ว่า ในขณะที่บรรลุอริยมรรค แม้แต่ผู้ที่มิได้ฌานมาก่อน จิตก็จะเป็นสมาธิถึงขั้นอัปปนา คือ ถึงระดับฌาน ในเรื่องนี้ สำหรับผู้มีพื้นความรู้ด้านอภิธรรม พึงดูลำดับการทำงานของจิตในตอนบรรลุมรรคผล (อัปปนาชวนวารแห่งมรรควิถี) ของพระวิปัสสนายานิก (ตามนัยที่ท่านแสดงไว้ใน อุ.อ.42 สงฺคณี.อ.359 วิสุทธิ.3/316,324 สงฺคห.22) ดังที่ถอดความออกเป็นแผนผังได้ ดังนี้
(สังขารุฯ = สังขารุเบกขาญาณ ซึ่งเป็นวิปัสสนาญาณข้อที่ ๘ มโนทฯ = มโนทวาราวัชชนะ)
ส่วนลำดับจิตของสมถยานิก อาจแสดงคร่าวๆ ได้ดังนี้ (ตอนมรรควิถีเหมือนข้างบน จึงไม่แสดงรายละเอียด)
ภวังค์ => ฌานวิถี => ภวังค์ => วิปัสสนาวิถี => ภวังค์ => มัคควิถี => ภวังค์
(วิปัสสนาวิถีนี้ เป็นการแสดงแบบคลุมๆ ความจริง มีการตกภวังค์ได้แล้ว ๆ เล่า ๆ ในระหว่าง)
หลักการที่ว่าจิตที่บรรลุมรรคผลต้องเป็นอัปปนาสมาธินี้ เมื่อมองอย่างกว้างๆทำให้เกิดความคิดว่า ความรู้ความเข้าใจ หรือ ความหยั่งรู้หยั่งเห็น ที่จะแจ่มแจ้งชัดเจนและแล่นลึก ถึงขั้นเปลี่ยนแปลงพื้นจิตของคนได้ กำจัดกิเลส เปลี่ยนแปลงบุคลิกภาพได้นั้น จะต้องเป็นประสบการณ์ภายในชนิดเต็มทั่วหมดทั้งจิตทั้งใจ หรือโพลงทั้งชีวิตทีเดียว.
- อัปปนาสมาธิ สมาธิแน่วแน่, จิตต์ตั้งมั่นสนิท เป็นสมาธิ
- อัปปนาภาวนา ภาวนาขั้นแน่วแน่ คือ ฝึกสมาธิถึงขั้นเป็นอัปปนา
| Create Date : 24 กรกฎาคม 2564 |
|
0 comments |
| Last Update : 30 พฤศจิกายน 2566 14:13:59 น. |
| Counter : 704 Pageviews. |
|
 |
|
