Bloggang.com : เกศสุริยง : เพลงซอ ล้านนา

เพลงซอ ล้านนา

การซอในปัจจุบันมีการเปิดโอกาสให้ช่างซอรุ่นใหม่ได้แสดงในงานร่วมกับพ่อครู แม่ครูของตน ซึ่งเป็นความพยายามของพ่อครูแม่ครูที่จะผลักดันให้ช่างซอรุ่นใหม่หรือลูก ศิษย์ของตนมีประสบการณ์ในการแสดงมากขึ้น จากเดิมที่ช่างซอรุ่นใหม่จะมีหน้าที่เป็นเพียงคนติดตามพ่อครูแม่ครูไปตามงาน ต่าง ๆ แต่ไม่มีโอกาสร่วมซอในงานเหล่านั้น

ศิลปะการแสดงพื้นเมืองของชาวล้านนานั้นมีอยู่มากมายหลายชนิด ทั้งการแสดงฟ้อนรำที่ต้องอาศัยความงดงามอ่อนช้อยของร่างกาย รวมไปถึงการเล่นดนตรีพื้นเมืองที่มีความนุ่มนวลไพเราะ แต่มีการแสดงพื้นเมืองชนิดหนึ่งที่ผู้แสดงจะต้องอาศัยไหวพริบ ปฎิภาณพูดจาโต้ตอบกันในลักษณะคล้องจอง การแสดงดังกล่าวก็คือ "ซอพื้นเมือง" ซึ่งถือได้ว่าเป็นที่นิยมในหมู่คนเมืองอย่างแพร่หลาย

นอกจาก "ซอพื้นเมือง" ที่เป็นที่นิยมของคนทั่วไปแล้ว ในล้านนายังมีการจ๊อย อื่อ เพลงคำเมือง การอู้ค่ากำเครือ การอู้สาวบ่ะเก่า ซึ่งมีการใช้ภาษาที่สละสลวย มีท่วงทำนองที่ไพเราะ สนุกสนาน อาจกล่าวได้ว่าภาษาเหล่านี้เป็นคำพูดที่มีทำนองก็ว่าได้

การซอเป็นการขับขานของคนล้านนาที่มีอยู่คู่กับสังคมและวิถีชีวิตมาช้านาน ซึ่งหากจะค้นหาถึงต้นกำเนิดว่า "เพลงซอ" เกิดขึ้นในยุคสมัยใด ก็ยังไม่สามารถระบุวันเวลาได้แน่ชัด แต่จากหลักฐานในหนังสือลิลิตพระลอก็พบว่ามีมาตั้งแต่สมัยนั้นแล้ว โดยเป็นการซอประกาศความงามของพระเพื่อน พระแพง ซึ่งหากสืบมาจากสมัยนั้นจนถึงปัจจุบันก็เป็นเวลาหลายร้อยปี นอกจากนั้นในหลักฐานอักษรธรรมโบราณยังได้กล่าวถึงการซอพื้นเมืองในงานเฉลิม ฉลองพระวิหาร สมัยของพญาอโศก จึงอาจจะกล่าวได้ว่า ซอพื้นเมืองนั้นมีมาตั้งแต่อดีตเมื่อหลายร้อยปีมาแล้ว

ซอพื้นเมืองในปัจจุบันได้แบ่งประเภทของการซอออกเป็นหลายประเภทและจะเรียก ชื่อของแต่ละชนิดไม่เหมือนกัน การนำมาใช้งานก็จะต่างกันด้วย บุญศรี รัตนัง ศิลปินซอพื้นเมืองซึ่งได้อนุรักษ์การซอเอาไว้กล่าวว่า การซอของคนพื้นเมืองนั้นแบ่งออกเป็นหลายทำนอง แต่ละทำนองก็จะใช้ซอในโอกาสที่ต่างกัน เช่น ทำนองตั้งเชียงใหม่ จะใช้ซอเป็นบทแรกของการซอ นอกจากนั้นก็จะมีทำนองจะปุ ทำนองระไม้ ทำนองอือ ทำนองเจ้าสุวัฒน์นางบัวคำและทำนองล่องน่าน เป็นต้น

Create Date : 13 ตุลาคม 2553

Last Update : 13 ตุลาคม 2553 0:56:08 น.

52 comments

Counter : 3086 Pageviews.

สวัสดีค่ะเพื่อนๆ ต้องขอโทษเป็นอย่างยิ่ง ที่ไม่ได้ไปเยี่ยมเสียหลายวีน งานยุ่งมากๆเลยค่ะ วันนี้อัฟblogดึกไปนิด ขออนุญาติเยี่ยมกันพรุ่งนี้นะคะ

โดย: เกศสุริยง

วันที่: 13 ตุลาคม 2553 เวลา:1:00:09 น.

กล่องเม้นท์แหล่มมากเลยล่ะครูเกศ
หลับฝันดีนะคะ

โดย: อุ้มสี

วันที่: 13 ตุลาคม 2553 เวลา:2:05:09 น.

มาชมไทย ๆ ด้วยคนค่ะ

สวยจัง..สาวๆ ๆ ใน comment

โดย: Gunpung

วันที่: 13 ตุลาคม 2553 เวลา:6:02:55 น.

อรุณสวัสดิ์ครับพี่เกศ

โดย: กะว่าก๋า

วันที่: 13 ตุลาคม 2553 เวลา:7:05:24 น.

สวัสดียามเช้าค่ะพี่เกศ

โดย: d__d (มัชชาร

) วันที่: 13 ตุลาคม 2553 เวลา:7:10:41 น.

เชียงใหม่ก็ฝนตกครับพี่เกศ
เพิ่งมาหยุดเอาตอนเช้านี้เองครับ

โดย: กะว่าก๋า

วันที่: 13 ตุลาคม 2553 เวลา:7:33:44 น.

สวัสดียามเช้าค่ะครูเกศ

โดย: kobnon

วันที่: 13 ตุลาคม 2553 เวลา:8:49:38 น.

เมืองนนท์ฝนตกทั้งคืนเหมือนกันเลยค่ะ เย็นฉ่ำ ซะใจไปเลยย

โดย: NucH (sa-bye-sa-bye TEAM

) วันที่: 13 ตุลาคม 2553 เวลา:9:20:12 น.

แวะมาชมเพลงซอครับ

โดย: สอระ

วันที่: 13 ตุลาคม 2553 เวลา:10:38:45 น.

สวัสดีตอนใกล้เที่ยงครับ ครูเกศ
ชอบเสียงดนตรีทางเหนือมากครับ
ฝนตกโปรยปรายครับ

โดย: เศษเสี้ยว

วันที่: 13 ตุลาคม 2553 เวลา:11:53:38 น.

โดย: นนนี่มาแล้ว

วันที่: 13 ตุลาคม 2553 เวลา:13:49:04 น.

วงดนตรีล้านนานี่คุ้นแต่เครื่องดีดกับเครื่องสี เพิ่งเห็นว่าเขาเอาขลุ่ยมาเข้าวงด้วย

โดย: oddy.freebird

วันที่: 13 ตุลาคม 2553 เวลา:15:40:57 น.

วันนี้ฝนตกทั้งวันครับครูเกศ

งานยุ่งนิดนึงด้วย

ฮ้าววววว

โดย: อิ ส ร ะ ช น ตั ว โ ต เ ต็ ม วั ย . . ไม่ ใ ช่ ใ ค ร . . . มัน คื อ . . (เป็ดสวรรค์

) วันที่: 13 ตุลาคม 2553 เวลา:18:40:12 น.

..สวัสดีจ้า..ครูเกศ..

..แถวๆบ้านก้นกะลานี่ ฝนก็เริ่มซาแล้ว แต่ช่วงนี้ก็ยังไม่ค่อยจะวางใจซักเท่าไหร่.ตราบใดที่ทางด้านเหนือยังไม่หมด ทางนี้ก็ต้องเฝ้าระวังกันต่อไป...

...วันนี้เพิ่งจะนั่งคุยกับนาย เรื่องฟ้าฝนอยู่เหมือนกัน..นายบอกว่าให้รอดูถึงสิ้นเดือนนี้ ถ้าเห็นว่าหมดแน่ก็ทยอยเก็บเครื่องสูบน้ำที่นำไปตั้งไว้ตามจุดต่างๆ....ก็จะถือได้ว่าสิ้นสุดภาระกิจสำหรับหน้าฝนปีนี้ซักที....

..ขอบคุณที่แวะไปเยี่ยมเยียนนะจ๊ะ....

โดย: ก้นกะลา

วันที่: 13 ตุลาคม 2553 เวลา:18:40:54 น.

เพลงซอ...แนวของเหนือผมเคยฟัง...ไพเราะมากครับ
แต่ก็เป็นเพลงแนวเหนือ...คนละแบบกันนะครับ
....................................................................

.................................
สวัสดียามค่ำครับ

โดย: panwat

วันที่: 13 ตุลาคม 2553 เวลา:19:47:30 น.

หวัดดีค่ะ คุณเกศ..
บ้านจิ๊บ หนาวแล้วค่ะ..ลมหนาวมาเยือน.. ที่อ่างทองฝนตกหนัก..รักษาสุขภาพ้วยนะคร่าาาา

ปล. ชอบรูปในกล่องคอมเม้นท์จังเลยค่ะ

โดย: จิ๊บ (คุณนายเยอรมัน

) วันที่: 13 ตุลาคม 2553 เวลา:20:57:24 น.

แวะมาส่งยิ้มให้กันในวันทำงานกลางสัปดาห์จ้าครูเกศ

โดย: หอมกร

วันที่: 13 ตุลาคม 2553 เวลา:22:33:46 น.

สวัสดีค่ะพี่เกศ
แวะมาฟังเสียงซอยามดึกเช่นเคยค่ะ
เพราะมากๆเลย

โดย: Petite Elisa

วันที่: 14 ตุลาคม 2553 เวลา:3:47:33 น.

อรุณสวัสดิ์ครับพี่เกศ

โดย: กะว่าก๋า

วันที่: 14 ตุลาคม 2553 เวลา:6:28:29 น.

สวัสดีเช้าัวันพฤหัสบดี
รักษาสุขภาพกับวันที่อากาศเปลี่ยนแปลงนะค่ะครูเกศ

โดย: ดอกฝิ่นในสายลมหนาว

วันที่: 14 ตุลาคม 2553 เวลา:7:02:11 น.

หวัดดีค่ะครูเกศ สบายดีนะคะ ที่เชียงใหม่แดดเปรี้ยงเลยค่ะ
แต่ตอนกลางคืนก็มีฝนตกบ้างน่ะค่ะ คิดถึงครูเกศทุกวันนะคะ
^^

โดย: Huahandmade

วันที่: 14 ตุลาคม 2553 เวลา:12:40:31 น.

สวัสดีครับ
ช่วงนี้งานยังไม่ลงตัว
ไม่ค่อยได้เข้ามา
ขอบคุณที่แวะมาเยี่ยมสม่ำเสมอครับ

โดย: bondsp

วันที่: 14 ตุลาคม 2553 เวลา:17:33:56 น.

สวัสดีตอนค่ำค่ะ...ครูเกศ

โดย: nootikky

วันที่: 14 ตุลาคม 2553 เวลา:20:53:41 น.

สวัสดีครับคุณครูเกศ

ผมไม่ได้เข้าบล็อก 2-3 วัน มาเยี่ยมวันนี้คงไม่สายไปนะครับ

โดย: Insignia_Museum

วันที่: 14 ตุลาคม 2553 เวลา:21:26:07 น.

วันนี้ มอบดอกไม้ ผลไม้ แถมฝนตกข้างหน้าต่าง ให้ดูก่อนเข้านอน นะคะ

โดย: แม่หมู (jamaica

) วันที่: 14 ตุลาคม 2553 เวลา:22:18:31 น.

คิดถึงจังเลยคะ ขอโทษด้วยนะคะmที่ไม่ค่อยได้เข้ามาเลยคะ รักษาสุขภาพนะคะ คิดถึงเสมอนะคะ

โดย: cengorn

วันที่: 15 ตุลาคม 2553 เวลา:0:00:42 น.

สวัสดียามเช้าค่ะพี่เกศ
มีความสุขทั้งวันนะคะพี่

โดย: d__d (มัชชาร

) วันที่: 15 ตุลาคม 2553 เวลา:6:23:15 น.

สวัสดียามเช้าค่ะ

โดย: Gunpung

วันที่: 15 ตุลาคม 2553 เวลา:6:38:25 น.

สวัสดียามเช้าครับพี่เกศ

โดย: กะว่าก๋า

วันที่: 15 ตุลาคม 2553 เวลา:6:40:21 น.

[ของตกแต่งโดนๆคลิกเลย]
ขอบคุณที่แวะมาเป็นกำลังใจกันอยู่เสมอนะคะ ช่วงนี้ทั้งงานประจำและร้านกาแฟยุ่งๆๆๆๆๆๆๆที่สุดเลย ขอให้คุณครูเกศ มีความสุขมากมายนะคะ

โดย: poepum

วันที่: 15 ตุลาคม 2553 เวลา:6:48:38 น.

บล็อกคุณครูเกศเรียกได้ว่าเป็นบล็อกที่ศึกษาศิลปไทยจริงๆ
ใครที่ไม่มีความรู้หรือต้องการไปทำรายงานได้ประโยชน์มากๆค่ะ

ขอบคุณคุณครูเกศค่ะ

ไม่ได้เข้าบล็อกมาหลายวัน เพราะเดินทางตลอดในระยะที่ผ่านมา
เเต่เมื่อมีโอกาสจะเข้ามาเยี่ยมด้วยความระลึกถึงค่ะ

โดย: YUCCA

วันที่: 15 ตุลาคม 2553 เวลา:7:43:52 น.

แวะมาทักทายกันครับ

โดย: สอระ

วันที่: 15 ตุลาคม 2553 เวลา:8:04:02 น.

หวัดดียามเช้าครับ ครูเกศ
ฝนตกแต่เช้าครับวันนี้ ตอนนี้ยังไม่หยุดตกเลยครับ
อ่างทองตกหรือเปล่าครับ
ภาพน้องในกล่องคอมเม้น เป็นนางรำหรือเปล่าครับ
ยิ้มน่ารักครับ

โดย: เศษเสี้ยว

วันที่: 15 ตุลาคม 2553 เวลา:8:17:15 น.