ประวัติพระพิฆเนศมีตำราอ้างอิงหลายเล่มมาก ต่างกันบ้าง เหมือนกันบ้าง ผู้เขียนในฐานะเป็นลูกหลานนาฏศิลป ขออ้างประวัติพระพิฆเนศเฉพาะในส่วนของตำรานาฎศิลปไทยเท่านั้น

พระพิฆเนศเป็นโอรสของพระอิศวรกับพระนางอุมาเทวี น้องพระขันธกุมาร (เทพเจ้าแห่งสงคราม) ครั้งได้อายุทำพิธีโสกัณฑ์ (โกนจุก) พระอิศวรได้อันเชิญเทวดาทั้งหลายมาร่วมพิธีเพื่อเป็นสักขีพยาน เทวดาทั้งหลายมาพร้อมกันเว้นแต่พระนารายณ์ พระอิศวรนึกได้ว่าลืมเชิญ จึงให้เทวดารีบไปเชิญ พระนารายณ์กำลังบรรทุมยังเกษียรสมุทรอยู่ ครั้งตื่นขึ้นมาด้วยความสะลึงสะลือ จึงพลั้งปากไปว่า “ไอ้ลูกหัวหายนี้ยุ่งจริง” ด้วยวาจาสิทธิแห่งองค์พระเป็นเจ้า พระพิฆเนศจึงหัวหาย พระอิศวรจึงรับสั่งให้เหล่าเทวดาลงไปยังโลกมนุษย์หากใครนอนหันหัวไปทางทิศตะวันตกให้ตัดหัวมาเพื่อต่อให้พระพิฆเนศ ปรากฎว่าไม่มีผู้ใด คงมีแต่ช้างพลายตัวหนึ่งนอนตายหันหัวไปทางทิศตะวันตก จึงตัดหัวช้างมาถวายพระอิศวร พระคเนศจึงมีหัวเป็นช้าง ตั้งแต่บัดนั้นมา (จึงสืบคติความเชื่อตั้งแต่โบราณว่า ห้ามไม่ให้นอนหันหัวไปทางทิศตะวันตก)

ครั้งหนึ่ง พระอิศวรต้องการบรรทมกับพระอุมาเทวีในเพลากลางวัน จึงสั่งพระพิฆเนศว่าห้ามมิให้ผู้ใดเข้ามารบกวน ปรสุราม (บางทีเรียกว่า รามปรสุ หรือ รามสูร) ถือเป็นต้นสกุลแห่งพราหมณ์ทั้งหลาย เป็นคนโปรดของพระอิศวรได้รับสิทธิว่าจะเข้าเฝ้าได้ทุกเวลา ต้องการเข้าเฝ้าพระอิศวร พระพิฆเนศห้ามไว้ เกิดการต่อสู้กัน ปรสุรามสู้ไม่ได้ จึงหยิบขวานเพชรที่พระอิศวรประทานให้หมายสังหารพระพิฆเนศ พระพิฆเนศเมื่อเห็นขวานของพระบิดาจึงก้มศีรษะรับไว้ ด้วยอานุภาพแห่งความกตัญญู ขวานจึงพลาดไปตัดทีงาขาดไปข้างหนึ่ง