๑๔. คนรับผิดชอบตระกูล (หัวหน้าครอบครัวที่ดี) ผู้ที่เป็นหัวหน้าครอบครัว นอกจากปฎิบัติตามหลักธรรมอื่นๆ ที่กล่าวมาข้างต้น เช่น เป็นคนที่รู้จักทำมาหาเลี้ยงชีพเป็นต้นแล้ว พึงปฎิบัติตามหลักธรรมเกี่ยวกับความรับผิดชอบต่อวงศ์ตระกูลบางอย่าง ต่อไปนี้ ก. รักษาตระกูลให้คงอยู่ โดยปฎิบัติตามหลักธรรมสำหรับดำรงความมั่งคั่งของตระกูลให้ยั่งยืน หรือเหตุที่ทำให้ตระกูลมั่งคั่งตั้งอยู่ได้นาน เรียกว่า กุลจิรัฎฐิติธรรม ๔ อย่าง ๑. นัฏฐคเวสนา ของหายของหมด รู้จักหามาไว้ ๒. ชิณณปฏิสังขรนา ของเก่าของชำรุด รู้จักบูรณะซ่อมแซม ๓. ปริมิตปานโภชนา รู้จักประมาณในการกิน การใช้ ๔. อธิปัจจสีลวันตสถาปนา ตั้งหญิงหรือชายมีศีลธรรมเป็นพ่อบ้านแม่เรือน (องฺ.จุตกฺก. ๒๑/๒๕๙/๓๓๗) ข.บูชาคนที่เหมือนไฟ บุคคลต่อไปนี้เปรียบเหมือนไฟ ถ้าปฎิบัติถูกต้องย่อมเกิดคุณมาก แต่ถ้าปฎิบัติผิดอาจเกิดโทษร้ายแรง เป็นเหมือนไฟเผาผลาญตัว จึงควรปฎิบัติดุจพวกนับถือการบูชาไฟในสมัยโบราณ บำเรอไฟที่ตนบูชาด้วยความเอาใจใส่ระมัดระวังตั้งใจทำให้ถูกต้อง เพราะมีความเคารพยำเกรง เรียกว่า อัคคปาริจริยา (ไฟที่ควรบำรุง หรือบุคคลที่ควรบูชา ด้วยการใส่ใจบำรุงเลี้ยง และให้ความเคารพนับถือตามควรแก่ฐานะ ดุจไฟบูชาของผู้บูชาไฟ) มี ๓ อย่าง คือ ๑. อาหุไนยัคคิ ไฟที่ควรแก่ของคำนับ ได้แก่บิดามารดา ๒. คหปตัคคิ ไฟประจำตัวเจ้าบ้าน ได้แก่บุตร ภรรยา และคนในปกครอง ๓. ทักขิไณอัคคิ ไฟทักขิไณย ได้แก่บรรพชิต หรือพระภิกษุสงฆ์ผู้ทรงศีล ซึ่งทำหน้าที่สั่งสอน ผดุงธรรม ที่ประพฤติดี ปฎิบัติชอบ ไม่ประมาทมัวเมา (ที.ปา. ๑๑/๒๒๘/๒๒๙) ค. ใส่ใจบุตรธิดา ในฐานะที่เป็นบิดามารดา พึงรู้จัก บุตร ๓ ประเภท และให้การศึกษาอบรมให้เป็นบุตรชนิดที่ดีที่สุด คือ ๑. อภิชาตบุตร บุตรที่ยิ่งกว่าบิดามารดา ดีเลิศกว่าพ่อแม่ ๒. อนุชาตบุตร บุตรที่ตามเยี่ยงอย่างบิดามารดา เสมอด้วยพ่อแม่ ๓. อวชาตบุตร บุตรที่ต่ำลงกว่าบิดามารดา เสื่อมทรามทำลายวงศ์ตระกูล (ขุ.อิติ. ๒๕/๒๕๒/๒๗๙) ง. ทำหน้าที่ผู้มาก่อน คือ พึงอนุเคราะห์บุตรธิดาตามหลักปฏิบัติในฐานะที่บิดามารดาเป็นเสมือน ทิศเบื้องหน้า* ดังนี้ ๑. ห้ามปรามป้องกันจากความชั่ว ๒. ดูแลฝึกอบรมให้ตั้งอยู่ในความดี ๓. ให้ศึกษาศิลปวิทยา ๔. เป็นธุระในเรื่องจะมีคู่ครองที่สมควร ๕. มอบทรัพย์สมบัติให้เมื่อถึงโอกาส (ที.ปา. ๑๑/๑๙๘/๒๐๒) จ. เป็นราษฎรที่มีคุณภาพ ครอบครัวเป็นหน่วยสังคมพื้นฐาน ที่จะเป็นส่วนประกอบช่วยให้ประเทศชาติเจริญรุ่งเรืองมั่นคง ดังนั้น หัวหน้าครอบครัวที่ดี พึงเป็นราษฎรที่ดีของรัฐด้วย โดยครองตนเป็นพลเมืองที่ดี ตามหลักปฏิบัติในบทที่ ๑๑ ข้อ จ. * บุคคลทั้งหลายในสังคมที่แวดล้อมตัวเราอยู่ ซึ่งเราควรจะเกี่ยวข้องสัมพันธ์ให้ถูกต้อง ด้วยวิธีปฎิบัติที่แตกต่างกันไปตามสถานะแห่งความสัมพันธ์กับตัวเรา พระพุืทธเจ้าตรัสเรียกด้วยคำเปรียบเทียบว่า ทิศ ๖ เพราะเป็นดุจด้านต่างๆ ของเทศะที่อยู่รอบตัวเรา กล่าวคือ ๑. ทิศเบื้องหน้า คือ ผู้มาก่อน ได้แก่ บิดามารดา ๒. ทิศเบื้องขวา คือ ผู้ที่ควรเคารพ ได้แก่ ครูอาจารย์ ๓. ทิศเบื้องหลัง คือ ผู้ตามมา ได้แก่ บุตร ภรรยาหรือคู่ครอง ๔. ทิศเบื้องซ้าย คือ ผู้เคียงข้าง ได้แก่ มิตรสหาย ๕. ทิศเบื้องล่าง คือ ผู้เป็นฐานกำลัง ได้แก่ คนรับใช้และคนงาน ๖. ทิศเบื้องบน คือ ผู้มีคุณความดีสูง ได้แก่ พระสงฆ์   Create Date : 20 สิงหาคม 2553 1 comments Last Update : 20 สิงหาคม 2553 22:25:07 น. Counter : 2357 Pageviews. Share Tweet

ขอบคุณค่ะ ที่เขียน blog นี้ขึ้นมา เตือนใจตัวเองได้เลย เราจะยึดเป็นเข็มทิศในการดำรงชีวิตที่ดีต่อไปค่ะ อย่าหยุด..ที่จะเขียนนะค่ะ เราจะเข้ามาอ่านเรื่อยๆ ค่ะ   โดย: [[[Ruby Deep Ocean]]] 20 สิงหาคม 2553 12:19:06 น.