|
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 31 | |
|
|
|
|
|
|
|
๑๔. คนรับผิดชอบตระกูล (หัวหน้าครอบครัวที่ดี)
ผู้ที่เป็นหัวหน้าครอบครัว นอกจากปฎิบัติตามหลักธรรมอื่นๆ ที่กล่าวมาข้างต้น เช่น เป็นคนที่รู้จักทำมาหาเลี้ยงชีพเป็นต้นแล้ว พึงปฎิบัติตามหลักธรรมเกี่ยวกับความรับผิดชอบต่อวงศ์ตระกูลบางอย่าง ต่อไปนี้ ก. รักษาตระกูลให้คงอยู่ โดยปฎิบัติตามหลักธรรมสำหรับดำรงความมั่งคั่งของตระกูลให้ยั่งยืน หรือเหตุที่ทำให้ตระกูลมั่งคั่งตั้งอยู่ได้นาน เรียกว่า กุลจิรัฎฐิติธรรม ๔ อย่าง
๑. นัฏฐคเวสนา ของหายของหมด รู้จักหามาไว้ ๒. ชิณณปฏิสังขรนา ของเก่าของชำรุด รู้จักบูรณะซ่อมแซม ๓. ปริมิตปานโภชนา รู้จักประมาณในการกิน การใช้ ๔. อธิปัจจสีลวันตสถาปนา ตั้งหญิงหรือชายมีศีลธรรมเป็นพ่อบ้านแม่เรือน
(องฺ.จุตกฺก. ๒๑/๒๕๙/๓๓๗) ข.บูชาคนที่เหมือนไฟ บุคคลต่อไปนี้เปรียบเหมือนไฟ ถ้าปฎิบัติถูกต้องย่อมเกิดคุณมาก แต่ถ้าปฎิบัติผิดอาจเกิดโทษร้ายแรง เป็นเหมือนไฟเผาผลาญตัว จึงควรปฎิบัติดุจพวกนับถือการบูชาไฟในสมัยโบราณ บำเรอไฟที่ตนบูชาด้วยความเอาใจใส่ระมัดระวังตั้งใจทำให้ถูกต้อง เพราะมีความเคารพยำเกรง เรียกว่า อัคคปาริจริยา (ไฟที่ควรบำรุง หรือบุคคลที่ควรบูชา ด้วยการใส่ใจบำรุงเลี้ยง และให้ความเคารพนับถือตามควรแก่ฐานะ ดุจไฟบูชาของผู้บูชาไฟ) มี ๓ อย่าง คือ
๑. อาหุไนยัคคิ ไฟที่ควรแก่ของคำนับ ได้แก่บิดามารดา ๒. คหปตัคคิ ไฟประจำตัวเจ้าบ้าน ได้แก่บุตร ภรรยา และคนในปกครอง ๓. ทักขิไณอัคคิ ไฟทักขิไณย ได้แก่บรรพชิต หรือพระภิกษุสงฆ์ผู้ทรงศีล ซึ่งทำหน้าที่สั่งสอน ผดุงธรรม ที่ประพฤติดี ปฎิบัติชอบ ไม่ประมาทมัวเมา
(ที.ปา. ๑๑/๒๒๘/๒๒๙) ค. ใส่ใจบุตรธิดา ในฐานะที่เป็นบิดามารดา พึงรู้จัก บุตร ๓ ประเภท และให้การศึกษาอบรมให้เป็นบุตรชนิดที่ดีที่สุด คือ
๑. อภิชาตบุตร บุตรที่ยิ่งกว่าบิดามารดา ดีเลิศกว่าพ่อแม่ ๒. อนุชาตบุตร บุตรที่ตามเยี่ยงอย่างบิดามารดา เสมอด้วยพ่อแม่ ๓. อวชาตบุตร บุตรที่ต่ำลงกว่าบิดามารดา เสื่อมทรามทำลายวงศ์ตระกูล
(ขุ.อิติ. ๒๕/๒๕๒/๒๗๙) ง. ทำหน้าที่ผู้มาก่อน คือ พึงอนุเคราะห์บุตรธิดาตามหลักปฏิบัติในฐานะที่บิดามารดาเป็นเสมือน ทิศเบื้องหน้า* ดังนี้ ๑. ห้ามปรามป้องกันจากความชั่ว ๒. ดูแลฝึกอบรมให้ตั้งอยู่ในความดี ๓. ให้ศึกษาศิลปวิทยา ๔. เป็นธุระในเรื่องจะมีคู่ครองที่สมควร ๕. มอบทรัพย์สมบัติให้เมื่อถึงโอกาส
(ที.ปา. ๑๑/๑๙๘/๒๐๒) จ. เป็นราษฎรที่มีคุณภาพ ครอบครัวเป็นหน่วยสังคมพื้นฐาน ที่จะเป็นส่วนประกอบช่วยให้ประเทศชาติเจริญรุ่งเรืองมั่นคง ดังนั้น หัวหน้าครอบครัวที่ดี พึงเป็นราษฎรที่ดีของรัฐด้วย โดยครองตนเป็นพลเมืองที่ดี ตามหลักปฏิบัติในบทที่ ๑๑ ข้อ จ.
* บุคคลทั้งหลายในสังคมที่แวดล้อมตัวเราอยู่ ซึ่งเราควรจะเกี่ยวข้องสัมพันธ์ให้ถูกต้อง ด้วยวิธีปฎิบัติที่แตกต่างกันไปตามสถานะแห่งความสัมพันธ์กับตัวเรา พระพุืทธเจ้าตรัสเรียกด้วยคำเปรียบเทียบว่า ทิศ ๖ เพราะเป็นดุจด้านต่างๆ ของเทศะที่อยู่รอบตัวเรา กล่าวคือ๑. ทิศเบื้องหน้า | คือ ผู้มาก่อน | ได้แก่ บิดามารดา |
๒. ทิศเบื้องขวา | คือ ผู้ที่ควรเคารพ | ได้แก่ ครูอาจารย์ | ๓. ทิศเบื้องหลัง | คือ ผู้ตามมา | ได้แก่ บุตร ภรรยาหรือคู่ครอง | ๔. ทิศเบื้องซ้าย | คือ ผู้เคียงข้าง | ได้แก่ มิตรสหาย |
๕. ทิศเบื้องล่าง | คือ ผู้เป็นฐานกำลัง | ได้แก่ คนรับใช้และคนงาน | ๖. ทิศเบื้องบน | คือ ผู้มีคุณความดีสูง | ได้แก่ พระสงฆ์ |
Create Date : 20 สิงหาคม 2553 |
Last Update : 20 สิงหาคม 2553 22:25:07 น. |
|
1 comments
|
Counter : 2358 Pageviews. |
|
|
|
|
|
|
|
เตือนใจตัวเองได้เลย เราจะยึดเป็นเข็มทิศในการดำรงชีวิตที่ดีต่อไปค่ะ
อย่าหยุด..ที่จะเขียนนะค่ะ
เราจะเข้ามาอ่านเรื่อยๆ ค่ะ